Zelfbewust optreden van bisschoppen uit de
Derde Wereld r
"Geen
opleving
anti
semitisme"
't Aardige van die Strippenkaart:
HBnWn'
Te veel gehinderd door centrale wetgeving in Rome
uit gom -
bare inkt
V
urn
"Vliegtuiglawaai
beter bestrijden
DINSDAG 7 OKTOBER 1980
(Van onze correspondent)
ROME - "Weet u hoeveel kerkelijke huwelijken jaarlijks in
mijn bisdom worden gesloten? Eén!" Dat verrassende
gegeven deelde monseigneur Zubeir Wake uit Khartoem
(Soedan) mee op de bisschoppenconferentie in Rome
over huwelijk en gezin in deze tijd.
De oorzaak van dit wijdverbreide
verschijnsel - het jaarlijks ge
middelde voor het hele land is
drie per bisdom - is onder meer
de voorgeschreven kerkelijke
huwelijksceremonie. "Di° is
vreemd aan het leven van onze
i bisschop Wake.
"Zowel bij de voorbereiding als bij
de plechtigheid zelf worden de
rest van de familie, de oudsten en
de stamgemeenschap buitenge
sloten. De plechtigheid draait om
de priester, ook al weten we, dat
het bruidspaar zelf elkaar het sa
crament toedient. De trouw
plechtigheid moet worden aan
gepast aan de eigen cultuur van
het land, en de enigen die daartoe
bevoegd en in staat zijn, dat zijn
de plaatselijke bisschoppen".
Deze nadruk op een aanpassing van
de kerkelijke praktijk aan uit
eenlopende culturen en op een
grotere bewegingsvrijheid van de
plaatselijke bisschoppen viel te
beluisteren in bijna alle bijdragen
ter synode uit Afrika en Azië.
Men vindt, dat de eigen bis
schoppen nog te veel worden ge
hinderd door de centrale wetge
ving in Rome.
Hoofdpunt
Het is niet voor het eerst, dat deze
wens naar voren komt. Al op dë
twee voorgaande synodes - over
de evangelisatie (verbreiding van
het geloof) en de catechese (ge
loofsonderricht) - lieten de bis
schoppen uit de Derde Wereld
hun zelfbewuste stem horen. Tot
dan toe hadden zij vaak gezwe
gen of onderscheidden hun me
ningen zich nauwelijks van die
van hun westerse collega's. Per
slot van rekening hadden zij bijna
zonder uitzondering hun oplei
ding genoten aan westerse semi
naries en universiteiten en stond
de kerk in hun landen nog hele
maal onder invloed van westerse
theologen en kerkbestuurders.
Met het nieuwe zelfbewustzijn na
het koloniale tijdperk ging de
kerk in deze delen van de wereld
zich realiseren, dat het christen
dom zich moest ontdoen van zijn
buitenlandse vormen. Nu dit uit
drukkelijke verlangen voor de
derde keer - ditmaal naar aanlei
ding van huwelijk en gezin - naar
voren komt, is het te begrijpen,
dat langzamerhand wordt uitge
zien naar algemene conclusies op
dit punt, die alle gebieden van het
kerkelijke leven bestrijken.
De kardinaal van Madagascar
stelde dan ook voor, als thema
voor de volgende synode - over
drie jaar - juist die aanpassing
van het kerkelijke beleid aan de
verschillende culturen op de
agenda te zetten. Of dat ook ge
beurt, is een tweede, maar het is
wel duidelijk, dat ook deze vijf
de synode van bisschoppen uit
de hele wereld hierdoor wordt
beheerst en dat het een van de
hoofdpunten van de discussies
zal blijven.
Dat geeft deze synode een breed
karakter, dat de westerse bis
schoppen alleen er niet aan had
den kunnen geven. Zij zijn vooral
bezorgd over de morele voor
schriften van de kerk en de over
wegend negatieve reacties op het
pauselijke stuk "Humanae Vi-
tae" (over het menselijke leven)
waarin Paulus 6 deze voorschrif
ten nog eens onverkort bevestig
de.
De Engelse kardinaal Hume
"smeekte" de synode als het wa
re, hem te helpen om zijn mensen
de weg te wijzen. Van verschil
lende kanten is erop aangedron
gen, de morele zaken die in deze
encycliek werden aangesneden -
en met name die van de geboor-
tenbeperking - opnieuw te be
studeren.
Afstand
Bisschop Ernst van Breda viel op
door zijn genuanceerde stand
punt.
"Wij moeten constateren, dat er een
afstand is gegroeid tussen het
geloof zoals christenen dit trach
ten te beleven in huwelijk en ge
zin, en het leergezag van de kerk.
Het lijkt mij een belangrijke pas
torale opdracht voor de synode,
deze afstand tussen goedwillen
de gelovigen en het leergezag te
overbruggen, vooral op dit ter
rein, dat zo diep het dagelijkse le
ven van de mensen raakt"
De Nederlandse afgevaardigde
herinnerde eraan hoe de kerk op
sociaal gebied algemene richt
lijnen geeft en de concrete uit
werking overlaat aan de mensen
zelf. "Zou het dan niet goed
zijn", zo vroeg hij zich af, "dat
het leergezag zijn morele leer
over huwelijk en gezin op de
zelfde manier laat gelden als
zijn sociale leer, namelijk dat
het reserves in acht neemt ten
i concrete toepassin
gen en dat het de christenen
aanmoedigt en bijstaat om zelf
de morele waarheid te vinden in
het licht van het evangelie en de
leer van de kerk?"
Kardinaal Willebrands betrok het
gemengde huwelijk in de ge-
dachtenvorming. Gemengde
huwelijken tussen gedoopten
noemde hij een "echt sacra
ment". Hij vroeg aandacht voor
een pastorale praktijk waarin de-
zij het niet volmaakte - gemeen
schap ("communio") met andere
kerken tot uitdrukking komt.
"Weliswaar zijn gemengde huwe
lijken niet het gewone middel tot
het herstel van de christelijke
eenheid, maar een gemengd hu
welijk dat de zaak van de eenheid
niet dient, heeft zijn zending niet
volbracht. De katholieke kerk en
andere kerken kunnen een ge
meenschappelijk getuigenis over
de christelijke visie op huwelijk
en gezin afleggen. Eén vorm van
dat getuigenis is de pastorale zorg
- waar mogelijk een gemeen
schappelijke pastorale zorg -
voor de gemengde gezinnen
Vertrouwen
De lijn van begrip voor en vertrou
wen in de eigen verantwoorde
lijkheid schijnt op de synode te
overheersen. Maar daartegen
over staat een houding die het
scherpst werd uitgedrukt door de
patriarch van Jeruzalem, mon
seigneur Beltritti: "Het is nodig
dat deze synode zonder omwegen
de morele beginselen inzake hu
welijks- en gezinsleven vastlegt,
ook al gaat ze op die manier in
tegen de verwachtingen van ve
len".
De meeste bisschoppen lijken be
reid, de vragen van de mensen
"op zich te laten afkomen", zoals
bisschop Ernst het uitdrukte, en
zich daarvan niet af te maken
door nog eens te herhalen wat nu
juist zo algemeen ter discussie
wordt gesteld.
Na het algemene debat houden de
verschillende taalgroepen van de
synode zich nu met concrete
ontwikkelingen en verlangens
bezig. Daar wordt pas echt van
gedachten gewisseld. De alge
mene vergadering is eigenlijk
niet méér dan een aaneenrijging
van toespraken waarop nauwe
lijks kan worden gereageerd.
De discussieverslagen die de syno
de straks in een volgende alge
mene vergadering krijgt te horen
zijn echter meestal een flauwe
weergave van het werkelijke de
bat.
Als de bisschoppen na volbrachte
arbeid tegen eind oktober weer
naar huis gaan, laten zij het ver
zamelde materiaal achter in han
den van de paus, die er na verloop
van tijd eigenhandig een docu
ment uit zal samenstellen.
Het verlangen naar algehele open
baarheid - dat vele katholieken in
de hele wereld hebben geuit - zal
voorlopig nog wel niet worden
vervuld.
Franse filosoof
"Er is geen sprake van een op
leving van het anti-semitisme
in Frankrijk, ondanks de aan
slagen die de laatste weken
zijn gepleegd op Joodse men
sen en instellingen". Zo rea
geerde de Franse Joodse filo
soof Raymond Aron op de
bomontploffing bij een syna
goge in Parijs die aan 'drie
mensen het leven kostte.
"De situatie van de Joden is ab
soluut niet hetzelfde als in de
jaren 20-30. Toen was er spra
ke van een door partijen
georganiseerd anti-semitis-
me. Nu is dat beslist niet het
geval. Het zijn enkelingen, die
hun toevlucht zoeken tot ter
rorisme en doden. Zij vormen
geen partij"
Maar dat wil, volgens Aron niet
zeggen dat het anti-semitis-
me na de oorlog verdwenen
zou zijn. "Het is er altijd ge
weest. Er is geen enkele reden
verdwijnen. Het enige dat na
de oorlog is gebeurd is dat het
tot "aanvaardbare vormen" is
teruggebracht. Omdat er geen
officiële partij voor anti-se-
mieten is. blijven deze men
sen in de marge van de maat
schappij en reageren zij hun
gevoelens af in terreur".
Aron weigert, de Franse rege
ring verantwoordelijk te
stellen. Sommigen vinden het
optreden tegen extreem
rechts te laks. Daardoor zijn
nazi-groepen overmoedig
geworden.
De filosoof waarschuwde voor
eigenmachgig optreden door
Joodse ordediensten. "Er is
maar één antwoord mogelijk
op deze vorm van terrorisme:
de politie. Wij hebben te ma
ken met gekken. We moeten
ervoor waken, dat wij zelf in
de valkuil van deze-provoca
tie zouden vallen".
Taak erbij. Dr. C. J. Th. van
Bockxmeer, laatstelijk pastoor in
Sassenheim en nu vicaris-gene
raal van het bisdom Rotterdam, is
benoemd tot pastoor te Berg-
schenhoek. De wens om zijn be
stuurlijke functie te combineren
met een pastorale kwam van
hemzelf.
Zijn hoofdtaak in Rotterdam is, de
bisschop te adviseren op pasto
raal en catechetisch gebied. De
bestuurlijke gevolgen van zijn
benoeming in Bergschenhoek
zullen de komende tijd met de
daarvoor bestemde organen in
het bisdom worden besproken.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Koudekerk
aan den Rijn J. L. Keijzer Don
gen (NB), te Bodegraven (vacatu
re- Droogefs) J. den Hoed Slie-
drecht, te Pijnacker F. Houwert
Echteld (laatstelijk predikant te
Johannesburg. Zuid-Afrika), te
Bergambacht G. S. A. de Knegt
Barneveld; aangenomen naar
Rijswijk (ZH) H. J. van Druten
Buren, naar Appingedam H. de
Noo Marrum-Westernijkerk, naar
Maarssen J. Mooij Zevenaar, naar
Oegstgeest (voor verpleeghuis
Van Wijckerslooth) mevrouw H.
Visch-Tonsbeek; bedankt voor
Oudenhoorn Ph. J. Leenmans
Wedde, voor Meerkerk T. W. van
Bennekom Ooltgensplaat.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Joure J. Wagemakers Oud-
Beijerland, te Hoorn (NH) F. J.
Boer Zoetermeer.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Zwolle en te
Drachten B. van Zuijlekom As
sen, die bedankte voor Leek-Ro-
den en voor Giessendam.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Rotterdain-
West A. van de Weert Zeist, te Ba-
rendrecht M. Vlietstra Bunscho
ten; bedankt voor Emmeloord H.
P. Brandsma Drachten.
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Oud-Beijerland C.
Vogelaar Genemuidcn, voor
Scheveningen D. Hakkenberg
Verscheidenheid
Jeugdprobleem. De synode van
de Christelijke Gereformeerde
Kerken is geëindigd. Volgens
voorzitter ds. J. H. Velema stond
zij in het teken van bezinning en
consolidering. Hij ontkende niet,
dat er verscheidenheid van den
ken was gebleven, maar stelde
het "naar elkaar luisteren" van de
synode de plaatselijke gemeen
ten ten voorbeeld.
Bij een discussie over het "jeugd
probleem" riep de synode de lei
ding van het kerkelijke jeugd
werk op, in het jeugdblad "Tijd
sein" "provocerende artikelen"
te vermijden. Een deel van de
jeugd is het niet eens met het
"progressieve karakter" van het
blad en neemt daarom geen deel
aan het officiële jeugdwerk. In
een brief aan de synode hadden
deze jongeren zelf gedreigd met
het oprichten van een alterna
tieve jeugdbond.
Afscheid en intrede. Zondag 12
oktober neemt ds. G. C. den Her
tog afscheid van de christelijke
gereformeerde kerk in Kornhorn
Veertien dagen later, 26 oktober,
hoopt hij intrede in Leiden te
doen. Zijn schoonvader, prof. dr
W. van 't Spijker, zal hem hier be
vestigen.
Dr J G. B. Jansen verlaat de
Noordwijkse hervormde ge
meente wegens vertrek naar
Heemstede. Op 19 oktober om 10
uur neemt hij in de Grote Kerk te
Noordwijk-Bmnen afscheid en
op 2 november doet hij intrede in
Heemstede.
Schrijven met een balpen en het
geschrevene uitgommen als
er een fout is gemaakt. Dat
kan sinds korten men kan het
waarlijk een interessante
nieuwigheid noemen. Je
hoeft nu niet meer met een
potlood aan de slag, als je iets
wilt noteren waarbij je de
kans loopt de tekst of een te
kening snel te moeten veran
deren. De Replay, zoals deze
nieuwe soort balpen heet,
wordt in Nederland uitge
bracht door Gilette (Nieuwe
Markt 65, Roosendaal).
De moedermaatschappij in de
VS heeft tien jaar gewerkt aan
de ontwikkeling van deze re
volutionaire balpen. De truc
zit hem in de speciale inkt, die
honderd maal dikker is dan
gewone balpeninkt. Om een
regelmatige toevoer van de
inkt, die gemaakt is op basis
van lijmgom, te verkrijgen
wordt de vulling onder druk
gezet van een - volgens de fa
brikant - ongevaarlijk gas, dat
inwerkt op een plastic zuiger-
tje. Met de pen kan men onder
alle hoeken schrijven. De Re
play-inkt kan tijdens de ver-
dampingsduur van een aan
wezig oplosmiddel uitgewist
worden. Na een bepaalde tijd,
die afhankelijk is van het ge
bruikte papiertype, wordt de
inkt onuitwisbaar.
De Replay is na te vullen. De
prijs van de balpen met vul
ling is f 6,95. De prijs van de
vulling met gommetje is
f 4,75. Fervente knoeiers,
puzzelaars, scholieren enz.
kunnen met de pen hun voor
deel doen.
Congres over
kabel-tv
in Amsterdam
AMSTERDAM - Tegelijk met
de Fiarex, de expositie van
professionele elektronica,
begint op 3 november ook het
tweedaagse congres over ka
beltelevisie. In de Amster
damse RAI wordt het congres
geopend door de elektronisch
immer actieve staatssecreta
ris mevrouw drs. N. Smit-
Kroes.
ral van sprekers uit industrie
en handel, hogere en lagere
overheden zullen vervolgens
hun visie geven over de ont
wikkelingen van de kabelte
levisie in de jaren tachtig. Het
congres wordt georganiseerd
door hel blad Kabelvisie.
postbus 265, 4100 AG Culem-
borg. telefoon 03450-8290.
lh t/n-i/ Ir,winizii'trIxitf my»hhirmtt ttli LltlilnLi/ii/y h
En dat is de strippenkaart; sinds 1 oktober de enige die er in Nederland
(behalve in enkele plaatsen) te koop is. Een landelijk plaatsbewijs waarmee
we in iedere tram, bus en metro terecht kunnen. De strippenkaart is
verkrijgbaar in vier versies: als O-strippenkaart, vol- en gereduceerd tarief,
als l()-strippenkaart en als 6-strippcnkaart. De 15-strippcnk.iart kost I 5,35 en
is iiiti/nittiul in voorverkoop Verkrijgbaar. De 6- en 10-strippenk.iart kosten
respectievelijk I 2,85 en 14,75 en zijn tillcni op bet i
voertuig te koop. l et wel: een kaartje kost nu dus ijlAIlUnlALt j
minimaal I 2,85, m.iar voordat bedrag kunt u wel K/M/PPE/VJ
r keer reize n. KAART
een paar
Met de Strippenkaart kom je overal.
O pen b. li r Vervoer, Postbus 55,2501 CB Den H.ug.
Alt
door heet NedcrUrxl ZQZ
VN-posten
in Zuid-Libanon
beschoten
DEN HAAG (ANP) - Een aantal
Nederlandse VN-posten in Zuid-
Libanon heeft in het afgelopen
weekeinde met beschietingen
door militia van majoor Haddud
te kampen gehad. Naast gebruik
van zware mitrailleurs zijn ook
vijf lichte mortiergranaten afge
vuurd. In één geval doorboorde
een kogel een legerbarak waarin
op dat moment Nederlandse mi
litairen lagyn te slapen. Persoon
lijke ongevallen hebben zich niet
voorgedaan.
De christen militia staakte het
schieten eerst na persoonlijke
protesten van bataljonscom
mandant luitenant-kolonel H.
Steenaert. Eerdere protesten van
Nederlandse zijde waren gene
geerd. Kort na een eerste protest
werd bijvoorbeeld een post voor
de tweede maal onder vuur ge-
De schietpartij had onder meer als
gevolg dat een Nederlandse pa
trouille zaterdag rond midder
nacht ernstig werd belemmerd
bij het zoeken naar gewapende
infiltranten.
DEN HAAG (ANP)- De voorlopige
Centrale Raad voor de Milieuhy
giëne (VCRM) wil dat het vlieg
tuiglawaai beter en sneller wordt
bestreden dat tot nu toe gebeurt.
Hoewel de Raad instemt met een
bestuursmaatregel inzake de
luchtvaartwet, uit vie VCRM In
een voorstel kritiek op de voorge
stelde maatregelen en dringt hij
aan op bijstelling van de algeme
ne maatregel. Tevens acht de
Raad een spoedige uitvoering
van de zonering rond luchtha
vens gewenst
De Raad is van mening dat in de
bestuursmaatregel veel te veel
rekening is gehouden met de be
langen van de luchtvaart. De las
ten van het vliegtuigverkeer
worden afgewenteld op de om
wonenden van de vliegvelden.
De Raad wil de lasten laten dra
gen dAor hen die van het vlieg
verkeer profiteren.
De Raad vindt het vliegtuiglawaai
nog steeds aanzienlijk. Ongeveer
28 procent van de bevolking on
dervindt daar hinder van, waar
van elf procent in ernstige mate.
In de buurt van de belangrijkste
burger- en militaire vliegvelden
worden 60 000 woningen bloot
gesteld aan lawaai van meer dan
35 kosteneenheden. Dit betekent
dat meer dan een kwart van de
bevolking in deze gebieden vaak
ernstige hinder ondervindt.
