"Overheid saboteert
Poolse vakbonden"
Blanke stad nu in zwarte handen
Uitvoering
stakerseisen
België zal
atoomraketten
installeren
PLO wil
recruten
werven
IRAK: IRAN IS
OP ONZE OLIE UIT
Albanië: gecontroleerde gastvrijheid
PRIMEUR IN GESCHIEDENIS
VOLGENS DISSIDENTEN IN WARSCHAU
Eerste
doodvonnis
na coup
in Turkije
Nederlands
schip redt
50 boot
vluchtelingen
Nieuwe processen
Russische dissidenten
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van c
correspondent)
JOHANNESBURG - De Zuidafri-
kaanse regering heeft gisteren de
voornamelijk door blanken be
woonde stad Mafeking aan de re
gering van het zwarte thuisland
Bophuthatswana overgedragen.
Een primeur in de geschiedenis
van Zuid-Afrika, te meer omdat
Mafeking als een historisch mo
nument wordt beschouwd in de
strijd van Boeren- en Engelse
kolonisten tegen de oorspronke
lijke bevolking.
Mafeking krijgt nu weer de oude
naam Mafikeng, zoals deTswana-
stam de stad al decennia lang
noemde. Oorspronkelijk woonde
in dit gebied de Debarolong-
stam, daarna beschouwden de
Engelsen Mafeking als een be
langrijk steunpunt in hun kolo-
niale politiek bij de verovering
van Brits-Beetsjoeanaland (thans
Botswana) en Rhodesië (thans
Zimbabwe
Tijdens de Boerenoorlog van 1899
tot 1903 werd de stad - die toen
niet meer dan 1200 inwoners tel
de - meer dan 200 dagen door
Britse vrijwilligers, koloniale
troepen en een soort volksmilitie
verdedigd. Zij allen stonden on
der bevel van Lord Baden-Po-
bloeiend economisch centrum
geworden, omdat talrijke zwarte
mensen hier werkten en vooral
hun geld besteedden.
De feestelijke ceremonie in Mafe
king werd gisteren bijgewoond
door Zuid-Afrika's minister-pre
sident Pik Botha, de minister van-
buitenlandse zaken P. W. Botha
en de minister van samenwer
king en ontwikkeling Piet
Koornhof. De thuislandleider
president Lucas Mangope, die na
de onafhankelijkheid van zijn
land met de bouw van een eigen
hoofdstad met de naam Mmaba-
tho op slechts enkele kilometers
afstand van Mafeking was be
gonnen, nam thans de sleutels
van de blanke stad aan.
De meeste blanke bewoners had
den zich van tevoren akkoord
verklaard met deze verandering.
Slechts weinige blanken hebben
Mafeking verlaten.
Het Afrikaanstalige dagblad
„Beeld" in Johannesburg kwam
gisteren met een sensationeel
politiek bericht, waarin gezegd
wordt dat de Zuidafrikaanse re
gering van plan is om gemeen
schappelijke nationaliteit en een
Zuidafrikaans paspoort aan alle
inwoners - ongeacht hun ras of
kleur - te verstrekken. De poli
tieke redacteur van het blad,
Freek Swart, zegt dat volgens zijn
bron in gezaghebbende kringen
van de nationale partij op de eer
ste plaats alle blanken, Indiërs,
kleurlingen en Chinezen in een
gemeenschappelijk parlament
zullen worden opgenomen en dat
het van de voorstellen van de ge
plande presidents ra ad zal afhan
gen hoe de verdere ontwikkeling
in Zuid-Afrika zal verlopen.
WARSCHAU (Reuter) - Dissidenten in Warschau
hebben gisteren meegedeeld dat de overkoe
pelende vakbondscommissie in de Oostzeeha
vens geklaagd heeft over het saboteren van de
onafhankelijke bonden door de autoriteiten en
dat mensen die er lid van willen worden aan
intimidatie blootstaan.
Tenzij beperking devies wordt
WARSCHAU (AFP) - In
Gdansk zijn gisteren arbei
ders en directie van de Lenin-
scheepswerf - enige weken
geleden nog het hart van de
stakingsgolf in Polen - om de
tafel gaan zitten om te praten
over de uitvoering van eisen
van de stakers. Ook zullen zij
de mogelijkheden onderzoe
ken voor het inlopen van de
achterstand in produktie die
is ontstaan door de staking.
Dit heeft het Poolse persbu
reau PAP gemeld.
Op de bijeenkomst is een pro
gramma gepresenteerd dat
vaststelt hoeveel er per
maand geproduceerd moet
worden om de produktiever-
liezen in te halen
PAP meldt verder dat op de bij
eenkomsten besloten is dat
alle werknemers van salaris
verhogingen zullen profite
ren volgens een plan dat re
kening houdt met het werk
dat iemand verricht. Boven
dien is bepaald dat het nood
zakelijk is dat de laagste in
komens in dit verband een
voorkeursbehandeling krij
gen.
De verklaring, verspreid door de
commissie voor zelfverdediging
KOR, zegt het niet eens te zijn
met officiële beweringen dat „an
ti-sociale elementen" proberen in
de onafhankelijke bonden te in
filtreren en door het veroorzaken
van arbeidsonrust zouden trach
ten het communistische sys-
teeem in Polen te vernietigen. De
overkoepelende commissie weet
daar niets van, „wat we wel weten
is dat een groep oude, in discre-
diet geraakte vakbondsleiders
tracht de ontwikkeling tegen te
houden door middel van leugens
en provocaties", aldus de verkla
ring.
Minstens drie miljoen arbeiders
zouden tot dusver lid van onaf
hankelijke bonden zijn gewor
den.
In geheel Opper-Silezië staakte gis
teren het openbare vervoer. De
chauffeurs eisen verhoging van
het uurloon met 50 zloty en toe
kenning van een vrije zaterdag.
Het treinverkeer in het gebied liep
normaal. In het overige Polen
schijnt de arbeidsonrust weg te
ebben.
De eerste secretaris van de com
munistische partij te Katowice en
lid van het politburo, Zdzislaw
Grudziew, heeft ontslag ge-
well, die daarvoor later in de Brit
se adelstand werd verheven en
die vooral bekend werd als op
richter van de padvindersorgani
satie (boy-scouts).
Mafeking telt thans ongeveer 6000
inwoners en wordt vooral be
schouwd als kruispunt voor de
spoorwegverbindingen naar
Botswana, Zimbabwe en zelfs
Zambia en Zaire. De laatste tijd
was het kwijnende stadje een
vraagd en gekregen, aldus de
Poolse televisie. Hij wordt opge
volgd door Andrzej Zabinski. De
Silezische stakers hadden het af
treden van Grudziew geëist.
De Poolse vice-premier, Mieczys-
law Jagielski, heeft gisteravond
voor de televisie een bewogen
oproep tot matiging gedaan om
de spanning in Polen weg te laten
vloeien. Jagielski, de voornaam
ste onderhandelaar met de sta
kers in Gdansk, betreurde „het
zakken van het rendement en de
discipline" in de bedrijven op een
tijdstip waarop de economische
toestand moeilijk is. Hij betreur
de het ook dat er nog wordt ge
staakt en dat de stakers met „on
werkelijke" eisen komen.
Hij herhaalde met klem dat de
„overeenkomsten van Gdansk"
volledig zullen worden uitge
voerd en geëerbiedigd en dat die
voor alle Poolse arbeiders gelden.
Jagielski zei diep ongerust te zijn
over de toestand in Polen. Om de
beloften na te kunnen komen
heeft de regering wel tijd nodig
om „ingrijpende economische
hervormingen" door te voeren,
aldus de vice-premier.
ANKARA (Reuter/UPI/AFP) - De
eerste terroristen die terecht
stonden na de militaire coup in
Turkije zijn gisteren schuldig be
vonden aan de moord op een le-
gerkapitein en een burger. Eén
man werd ter dood veroordeeld
en een andere kreeg elf jaar ge
vangenisstraf voor de eerste ter
roristische akties na de militaire
machtsovername.
De veroordelingen van beide man
nen hadden plaats na slechts een
zitting van het militair gerechts
hof in de zuidelijke industriestad
Adana. De snelle veroordelingen
van de rechtbank en de zware
straffen - de beide mannen had
den zelf de dodelijke schoten niet
afgevuurd - wijzen volgens
waarnemers erop dat het de
nieuwe machthebbers ernst is
met hun strijd tegen het terro-
PARIJS - Premier Margaret
Thatcher van Engeland en presi
dent Valery Giscard d'Estaing van
Frankrijk zijn het er over eens dat
pas waarborgen voor de werkgele
genheid geschapen kunnen worden
als de inflatie bedwongen is. That
cher zei dit gisteren in Parijs na
afloop van de jaarlijkse topconfe
rentie tussen de twee landen.
Volgens de Britse premier voeren
Engeland en Frankrijk in grote
trekken hetzelfde economische be
leid. Er wordt gezorgd voor een vas
te positie van de munt.de geldvoor-
ziening wordt krap gehouden en de
inflatie wordt krachtig bestreden.
Beide regeringen hebben het over
heidstoezicht op de prijzen opgehe
ven, zij het in verschillend tempo.
Thatcher deelde mee dat Engeland
alle nog niet van kracht geworden
bepalingen uit het verdrag van toe
treding tot de Europese Gemeen
schap volledig en op het afgespro
ken tijdstip zal uitvoeren. Dat be
treft onder meer de Britse bijdrage
aan de begroting van de Euro-
markt. het schapevleesakkoord en
het visserijbeleid.
Arrestatie in
Somoza-moordzaak
ASUNCION (AFP) - De poliüe van
Asuncion, de hoofdstad van Pa
raguay, heeft een vrouw, Silvia
Hodges, gearresteerd. Ze wordt
ervan verdacht betrokken te zijn
bij de moord op de ex-dictator
van Nicaragua, Anastasio Somo-
za afgelopen woensdag.
Aanvankelijk verklaarde de politie
van Paraguay dat zij lid was van
het practisch uitgeroeide Argen
tijnse revolutionaire volksleger
(ERP). De jonge vrouw maakte
deel uit van een groep van zes
personen die de aanslag op So-
moza zou hebben beraamd. Eén
van de andere leden van deze
groep, de Argentijn Hugo Irurzin
is gisterochtend door de Para-
guayaanse politie doodgescho
ten.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - België zal 48 Cruise-
raketten met kernkoppen op zijn
grondgebied installeren tenzij
onderhandelingen over beper
king van de kernbewapening in
Europa succes opleveren. Dan zal
België met een kleiner aantal vol
staan of zelfs van plaatsing af-
Wanneer de beslissing over de
plaatsing zal worden genomen
zal afhangen van het verloop van
de onderhandelingen. Dit com
promis is de Belgische regering
gisteren overeengekomen.
De kans is groot dat België pas in
1983 zal besluiten of de Cruise
raketten met hun atoomladingen
op Belgisch grondgebied zullen
worden geplaatst. Eerder zullen
deze wapens immers niet be
schikbaar komen. Het valt niet
aan te nemen dat de onderhan
delingen tussen Amerika en de
Sowjet-Unie over beperking van
de kernbewapening in Europa
voor 1083 veel resultaat zullen
opleveren. Zoals bekend start het
inleidend overleg tussen Was
hington en Moskou op 15 okto
ber. In Amerikaanse kring wordt
verwacht dat de onderhandelin
gen wel vijfjaar kunnen duren.
Het besluit om in West-Europa 572
Cruise- en Pershing-raketten op
te stellen als antwoord op de in
stallatie in de Sowjet-Unie van
SS-2P-raketten (met drie atoom
koppen) werd 12 december vorig
jaar door de NAVO-landen ge
nomen. België zou evenals Ne
derland 48 Cruise-raketten op
zijn grondgebied moeten opstel
len. Op aandringen van de
Vlaamse socialisten maakte Bel-
gie destijds een voorbehoud, na
zes maanden zou bekeken wor
den of België definitief met deze
installatie kan instemmen, af
hankelijk van contacten met
Moskou over beperking van de
kernwapens in Europa.
Deze termijn van zes maanden
werd later verlengd. Het Belgisch
compromis betekent dat Neder
land voorlopig niet alleen staat
met zijn voorbehoud inzake de
plaatsing van de Cruise-raketten
op eigen bodem. Minister Chris
van der Klaauw (buitenlandse
zaken) sprak deze week de hoop
uit dat België zich bij het Neder
landse standpunt zou aansluiten.
Dat is dus niet helemaal gebeurd.
Belgie bekijkt het probleem
voortaan elke zes maanden en
Den Haag moet eind volgend jaar
definitief beslissen.
FEZ (AP) - De Palestijnse bevrij
dingsorganisatie heeft gisteren
het recht opgeeist om in alle Is
lamitische landen bureau's te
mogen openen voor de aanwer
ving van guerrillastrijders, als
voorbereiding op een heilige
oorlog tegen Israël.
Farouk Khadoumi. de "minister"
van buitenlandse zaken van de
PLO, heeft een voorstel hiertoe
voorgelegd aan de vergadering
van Islamitische ministers van
buitenlandse zaken in de Marok
kaanse stad Fez, die belegd is als
antwoord op de inlijving van
oost-Jeruzalem bij Israël.
Khadoumi hield de ministers voor
dat elk Islamitisch land de "heili
ge plicht" heeft om de PLO alle
faciliteiten te bieden voor de be
vrijding van Jeruzalem.
De gastheer van de conferentie,
koning Hassan van Marokko,
riep de Islamitische landen in zijn
openingstoespraak op mee te
doen aan een "Jihad" om de Ara
bische zeggenschap over de Al
Aksa-moskee in Jeruzalem, het
op twee na grootste heiligdom
van de Islam te herstellen.
Een Jihad kan varieren van diplo
matieke. politieke en economi
sche druk op Israël, tot "psycho
logische intimidatie" van dat
land. aldus de Marokkaanse
vorst. Maar regelrechte militaire
actie tegen Israël "is niet uitge
sloten".
AMSTERDAM (ANP) - Een schip
van de KNSM-groep in Amster
dam heeft in de Zuidchinese zee
vijftig bootvluchtelingen aan
boord genomen. Het schip, de
Happy Hunter van KNSM's
dochtermaatschappij Mammoet
Shipping Company, was onder
weg naar Tsu in Japan.
De vluchtelingen zullen door de
Happy Hunter naar verwachting
volgende week dinsdag in de Fi
lippijnse hoofdstad Manilla een
land worden gezet. Het Neder
landse ministerie van buiten
landse zaken heeft de namen van
de vluchtelingen. 42 Vietname-
zen en acht Chinezen, inmiddels
al doorgeseind naar de Neder
landse ambassade. De vluchte
lingen kunnen, als zij dat wensen,
in Nederland worden opgeno-
MOSKOU (AFP) - Drie dissidenten
moeten volgende week in Mos
kou terecht staan. Dat heeft Ele
na Bonner, de vrouw van de dis
sidente Sacharow, aangekon
digd. Maandag begint het proces
tegen Lev Regelson, lid van een
onofficieel orthodox seminarie'
en tegen Watsjeslav Bakhmin, de
oprichter van een werkgroep die
zich verzet tegen het gebruik van
de psychiatrie voor politieke
doeleinden. Woensdag moet Va-
leri Abramkin, medewerker van
het blad 'Poisku' (onderzoek) te
rechtstaan.
Mevrou w Bonner zei ook te hebben
gehoord dat een medewerker van
een ondergrondse Lutherse kro
niek deze week is veroordeeld in
Vilna, in Litauen.' Maar ze be
schikte niet over bijzonderheden
omdat telefonisch contact met
bekenden in Vilna onmogelijk
was gemaakt.
TEHERAN (AFP) - Irak wil zich meester maken van de oliereserves in de
Iraanse provincie Khoezestan om de belangen van de VS te dienen. Dat
heeft de Iraanse plaatsvervangend premier, Fakhedine Hijazi, tijdens
het gebed in Teheran verklaard.
Achter Irak verschuilen zich de VS, Engeland, de reactionaire Islamiti
sche regeringen en het internationale communisme, zo meende hij. Hij
riep zijn gehoor van enkele duizenden op zich klaar te maken om het
imperialisme en het internationale communisme een slag toe te brengen
die zijn weerga in de geschiedenis niet kent.
Khoezestan heeft een gemeenschappelijke grens met Irak van 350 kilome
ter. Het is ëén van de belangrijkste strategische en economische gebie
den ter wereld. Het ligt aan de noordkust van de Perzische golf en heeft
naar schatting een reserve aan olie van 68 miljard vaten en bezit onge
veer 9.500 miljard kubieke meter gas.
Deze provincie, die volgens de autoriteiten in Teheran bedreigd wordt
door Iraakse troepen, heeft de grootste olieraffinaderij ter wereld, ten
minste wat capaciteit betreft. Hier ligt ook de belangrijkste handelsha
ven van Iran: Khorramcharr.
De 65.000 vierkante kilometer grote provincie telt ruim 2 miljoen inwo
ners. 60 Procent van de Khoezestanen is van oorsprong Soenniet en dit
heeft vaak problemen gegeven met de Sjiieten, die in Iran de meerder
heid vormen.
Verleden jaar kwam het in Abadan en Khorramchar tot ernstige inciden
ten tussen de "Chomeini-comités" en de "Arabische comités". Met na
me op de olie-installaties is een reeks van aanslagen gepleegd. Toen al
beschuldigden de autoriteiten in Teheran Irak van opruiing.
(Door Jan Preenen)
•TIRANA - Ajax heeft dinsdag en
woensdag als Europacup-tegen
stander van Dinamo Tirana, voor
wat verstrooiing gezorgd in het
door de communistische partij
PPSH geprogrammeerde leven
van de Albanezen. Tijdens de
training inspireerde het 10.000
het naar de vrijheidsstrijder Qe-
mal Stafa genoemde stadion te
klimmen. De fans van Dynamo
kozen voor die merkwaardige
manier van binnenkomen omdat
de toegangsdeuren alleen wer
den geopend voor spelers, bege
leiders en journalisten. In hun en
thousiasme en bewondering wa
ren ze echter niet tegen te houden
door de militairen, die tot het vas
te interieur van elke straat en elke
stad behoren.
Als Westeuropeaan zou je je daar
aan kunnen ergeren. Maar wie
zich realiseert dat deze staat, in
geklemd tussen Joegoslavië en
Griekenland, vele jaren lang be
zet is geweest door Grieken, Ro
meinen, Byzantijnen, Turken,
Italianen en Duitsers die op de
elfde november 1944 door het na
tionale bevrijdingsleger werden
verwijderd, kijkt toch met andere
ogen naar het overduidelijke mi
litaire etiket van deze maat
schappij. Het marxistisch-leni-
nistische Albanië heeft sinds de
afloop van de Tweede-Wereld
oorlog de bewaking van de Alba
nese onafhankelijkheid geen
moment laten verslappen, al
worden de bezoekers wel steeds
soepeler behandeld.
Toen Ajax zich tien jaar geleden in
Albanië moest melden voor het
spelen van een wedstrijd in Eu-
ropa-Cupverband tegen Nendori
Tirana voelde het zich verplaatst
in een wereld van onbegrip en
wantrouwen waar bakkebaar
den, baarden en lang haar taboe
waren en fotograferen vrijwel uit
den boze was. Dinsdag zag het er
aanvankelijk naar uit dat Ajax en
de pers (elf journalisten en een
fotograaf) op herhaling zouden
gaan.
Nadat het chartervliegtuig op de
luchthaven van Tirana was ge
land, werd het gezelschap in de
aankomsthal twee formulieren
voorgelegd met een uiterst cu
rieuze vragenlijst. Niet alleen
werd rekening gehouden met de
mogelijkheid dat je explosieven
bij je had, maar ook dat drugs,
een televisieset en een wasma
chine uit het decadente Westen
waren meegesleept. Alsof je van.
plan was om dit laatste restje sta
linisme in de wereld nu eindelijk
eens door de centrifuge van het
kapitalisme te halen.
Na een uur in de wachtkamer te
hebben gezeten maakte bureau
cratie echter plaats voor vriende
lijkheid en hoefde slechts een ge
deelte van de koffers en tassen te
worden geopend. Gecontroleer
de gastvrijheid waarvoor tolken
en journalisten van het nationale
persbureau ATA borg staan.
Zoals Ilir Zeneli, die op de pers is
gezet en „bereid" om hen dag en
nacht van dienst te zijn. Hij doet
moeilijk als een van hen zijn ei
gen weg wil gaan, wijst op het
belang van het collectief, maar
accepteert een individuele exur-
sie tenslotte wel. Wie wil fotogra
feren kan dat doen. Er is echter
een belangrijke spelregel. Als het
om mensen gaat, moet aan de
desbetreffende personen toe
stemming worden gevraagd. In
het geval van twee meisjes die
even uitrusten nadat zij met hun
bezems de schone straten nog
schoner hebben geveegd, is dat
geen probleem, ook al weigeren
zij gniffelend om mee te wer
ken.
Moeilijker ligt het als de massa be
zit neemt van de brede Helden
van de Staat-straat om zich in het
spoor van de Ajax-bus naar het
stadion te begeven. Aangezien
het onbegonnen werk is om ieder
afzonderlijk te raadplegen,
brengt een ANP-fotograaf zijn
toestel zonder vooroverleg in
schietpositie. Nog voordat hij tot
actie kan overgaan brengt een
militair hem met niet mis te ver
staan gebrul van dat idee af. Voor
het overige wordt niet al te moei
lijk gedaan. Zelfs niet als een dag
later enige journalisten op een
terrasje op het vrijwel verlaten
strand aan de Adriatische Zee,
zich van alle kleren, met uitzon
dering van de onderbroek, ont
doen.
Veel meer ontspanning dan het
strandleven lijkt Albanië zo op
het eerste oog niet te bieden te
hebben. Van uitgaansleven is
niet of nauwelijks sprake. Disco
theken en dancings zijn onbe
kende begrippen. Daar staat ech
ter tegenover dat je in de door
200.000 mensen bevolkte hoofd
stad Tirana niet constant wordt
bedwelmd door uitlaatgas
sen.
Auto's zijn alleen voorbehouden
aan degene die kunnen aantonen
dat zij niet buiten dit vervoer
middel kunnen. Slechts een klein
percentage verplaatst zich der
halve per auto. De rest loopt of
bust, zodat de agenten op het
door de laat-middeleeuwse ver
zetsstrijder Skanderberg con
stant in de gaten gehouden
Skanderbergplein, het gemotori
seerde verkeer staan te regelen
dat er vaak niet is. De consequen
tie is dat de Albanezen hun land
als een groot woonerf beschou
wen, waar voetgangers en auto
mobilisten gelijke rechten heb
ben.
Andere voordelen van het systeem
zijn: het gratis onderwijs, de ge
zondheidszorg die kosteloos is,
de lage huren, het goedkope
openbare vervoer en het vrijwel
volledig ontbreken van loonbe
lasting. Zeneli: „Ik heb maar ëën
keer in mijn leven belasting be
taald. Ik was toen nog vrijgezel
Het geld was bestemd voor ge
zinnen met vier of vijf kinderen,
van wie de ouders meer onkosten
hadden'.
Hoewel Albanië de naam heeft gei-
soleerd te zijn van de rest van de
wereld (in 1961 brak het met de
Sowjet-Unie en in 1978 met Chi
na). kunnen al die faciliteiten
worden aangeboden omdat het
land meer oog krijgt voor het toe
risme en ook steeds meer gaat
exporteren. Over dat toerisme
waarvoor voorlopig alleen gelijk
gezinden in aanmerking lijken te
komen, zegt Eduard Kurtezi, een
leraar Engels: „We willen de
mensen laten zien wat er veran
derd is, zodat zij hun kennis van
Albanië niet langer aan oude,
vergeelde boeken behoeven te
ontlenen".
Bij de export gaat het onder meer
om koper, olie, chroomerts, ta
bak. huiden, wol en elektriciteit.
Albanië stelt zich anno 1980 open
voor „iedereen", met uitzonde
ring van landen als Zuid-Afrika,
Indonesië, Chili, de Verenigde
Staten en Rusland.
Aan de ontwikkeling van Albanië
werkt de meerderheid van de 2,6
miljoen inwoners mee Kinderen
die tot hun veertiende leerplich
tig zijn werken, evenals de vrou
wen, vijftien dagen vrijwillig op
het land. De mannen twintig da
gen. Grote borden met leuzen van
de 7X-jarige partijleider Enver
Hoxha („We moeten via socialis
me en discipline de beoogde pro
duktie voor 1980 met z'n allen
halen", zo staat in het voetbalsta
dion te lezen) herinneren de men-
sen eraan dat zij zich voor het
land moeten inzetten.
Een vreemde zaak voor de wester
ling die overwerk vaak vertaalt
met zwart werk. Een normale
procedure in Albanië. En dat
terwijl er nog sprake is van een
zesdaagde werkweek (achl uur
per dag) en voor vakantie nog
geen tijd is. Wie zich niet voor zijn
land wil inzetten, loopt het risico
dat zijn naam in het openbaar
wordt gepubliceerd, met als toe
voeging: werkweigeraar Zeneli:
„Voordat dat gebeurt zijn er al
heel wat andere manieren uitge
probeerd. Het is niet zo dat zo n
iemand meteen aan de schand
paal wordt genageld Er wordt
eerst wel degelijk met hem of
haar gesproken, gediscus
sieerd".
Vooral de duur betaalde profs van
Ajax hebben dat als onwerkelijk
ervaren. Voor hen hoefde Alba
nië met zijn maximum-inkom en
van 900 lek per maand (ongeveer
f 3W5; een maaltijd hoeft dan ook
niet meer dan negen gulden te
kosten) dan ook bepaald niet.
Een feit is echter dat Albanië de
armoe en de corruptie (vooral
onderkoning Zog. die in 1946 met
zijn monarchie plaats mgest ma
ken voor de Volksrepubliek der
Skipetaren) uit de wereld heeft
geholpen. Analfabetisme is al
vele jaren voltooid verleden tijd,
de gemiddelde leeftijd, in 1038 39
jaar, is opgelopen tot 68 jaar.
waarbij moet worden bedacht dat
de dood van vele jonge Albane
zen in de oorlog daartoe heeft bij
gedragen. Zeneli: „We zijn op de
goede weg. Vóar de oorlog kwa
men nog veel gevallen van mala
ria voor. Dank zij de gratis ge
zondheidszorg is daar helemaal
geen sprake meer van"
De rijkdom ligt daarentegen ook
niet voor het opscheppen. Ezels
en schapen duiken even vaak op
als de bunkers en de kazematten
waarmee het landschap royaal is
gestoffeerd. Gevangenissen en
strafkampen blijven echter aan
het oog onttrokken Volgens
Amnesty International zouden er
twee strafkampen zijn, al heeft
deze organisatie nooit het defini
tieve bewijs kunnen leveren. Ze
neli: „Strafkampen hebben we
niet, wel gevangenissen, maar die
vindt je toch overal. Het is een
utopie om te denken dat je ge
vangenissen niet nodig hebt en
dat iedereen het met het systeem
