Grote behoefte
aan nieren voor
transplantatie
Laat ons nog
maar zitten
in de kazerne
Bouw nieuwe
Jelgersma
kliniek gaat
8.5 miljoen
golden kosten
Wachtlijst met 2700patiënten
Haagweg
kwartier
is tegen
de ahob's
Rijnzichtbrug dicht
LEZERS SCHRIJVEN Het plaatsen van brieven van lexers betekent niet dat de
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1980
LEIDEN - Het tekort aan nieren,
die beschikbaar zijn voor trans
plantatie, blijft een van onze
grootste problemen. Het aantal
patiënten dat op de wachtlijst
staat voor een niertransplantatie
bedraagt op het ogenblik bijna
2700 en neemt nog steeds toe. De
gemiddelde wachttijd vt>or een
transplantatie ligt nu al boven de
vierentwintig maanden. Zes jaar
geleden was het nog zestien
maanden.
Die cijfers noemde de directeur van
het in Leiden gevestigde Euro
transplant, drs. B. Cohen vanoch
tend bij de opening van het jaar
lijkse Eurotransplant-congres in
het Gorlaeuslaboratorium. Euro
transplant is een internationale
organisatie voor de uitwisseling
van organen ten behoeve van
transplantatie.
Verheugender zijn de cijfers over
het aantal transplantaties dat kon
woorden uitgevoerd. Waren het
er in 1978 ruim 900, het vorig jaar
steeg het met 22 procent tot bo
ven de 1100. De cijfers over de
eerste zes maanden van dit jaar
geven opnieuw een stijging te
zien(585 tegenover 520 in het eer
ste halfjaar van 1979).
Meer donoren
Drs. Cohen benadrukte vanoch
tend dat alles in het werk moet
worden gesteld om het aantal do
noren uit te breiden. In ons land
hebben op het ogenblik 670.000
mensen een codicil getekend,
waarin zij verklaren na hun dood
afstand te willen doen van diver
se bruikbare organen. Opvallend
daarbij is dat veel meer vrouwen
dan mannen zo'n codicil bij zich
dragen. Onder de 670.000 codicil-
dragers zijn 410.000 vrouwen en
260.000 mannen.
Een duideljke verklaring voor dat
feit heeft men niet. Waarschijn
lijk komt het doordat vrouwen
met kinderen vaker plaatsen be
zoeken waar donorkaarten lig
gen, zoals in de wachtkamer van
de dokter of bij de drogist.
Uit een nationaal onderzoek dat in
juni werd verricht bleek dat
slechts zes procent van de onder
vraagden in het bezit was van een
donorkaart. Bovendien bleek dat
het voornamelijk de jongere Ne
derlanders zijn die een codicil
hebben getekend. En dat terwijl
in de periode tussen 1978 en 1980
niet minder dan twee miljoen do
norkaarten zijn uitgegeven.
Potentieel
Opvallend was ook dat onder de
bevolking nog een groot poten
tieel aan donors aanwezig is. Zo
bleek ruim een derde van de
geënqueteerden, dat nog geen
codicil had getekend, wel bereid
organen af te staan. Bijna 27 pro
cent wilde daar niets van weten.
Dat publiciteitscampagnes een
belangrijke rol spelen bij de be
schikbaarheid van transplan-
tieorganen is volgens drs. Cohen
de afgelopen jaren bewezen. Zo
leidde een donorcampagne in de
Nederlandse dag- en weekbla
den er in 1973 toe dat het aantal
nierdonoren steeg met 40 pro
cent. Een nieuwe stijging deed
zich in ons land voor toen in 1975
een financiële regeling voor de
kosten werd getroffen met de
ziektekostenverzekeraars en zie
kenfondsen. Op het ogenblik
schommelt het aantal nieren dat
beschikbaar komt voor trans
plantatie tussen de 180 en 200 per
jaar.
Sprekend over de nieuwe ontwik
kelingen op transplantatiegebied
noemde drs. Cohen de lever-
transplanties in Groningen en het
Duitse Hannover. Verder was
Eurotransplant betrokken bij een
aantal harttransplantaties met
Nederlandse donorharten in En
geland. Een vrij nieuwe ontwik
keling is ook de gecombineerde
transplantatie van nier en pan-
creasklier bij diabetische patiën
ten. Tenslotte noemde hij de
transplantatie van hoornvlies
waarvoor sinds 1976 een goede
samenwerking bestaat tussen
Eurotransplant en oogheelkun
dige afdelingen van Nederlandse
ziekenhuizen, in het bijzonder in
Leiden.
Muziekverenigingen:
LEIDEN - "Laat ons nog drie jaar
in de Morspoortkazerne blijven,
en zoek intussen naar een blij
vend onderkomen". Dat is het al
ternatief dat de drie muziekver
enigingen aandragen die eind dit
jaar de kazerne moeten verlaten.
Zoals bekend moet de kazerne
plaats maken voor woningbouw.
De instellingen die nu van de ka
zerne gebruik maken is nieuwe
huisvesting aangeboden in de
Barbaraschool aan het Levendaal
in Leiden.
De drie muziekverenigingen.
"Concordia" "Nieuw Leven" en
"De Burcht", zien echter niet zo
veel brood in deze gedwongen
verhuizing. De huur gaat name
lijk met twintig procent omhoog
en bovendien zullen zij met een
veel kleinere behuizing genoegen
moeten nemen. Tijdens een ver
gadering met het overkoepelend
orgaan "Muziek en Show" heb
ben de muziekverenigingen een
lijst opgesteld van hun bezwaren
tegen de vervangende huisves
ting in de Barbaraschool. Deze
huisvesting zal overigens ook
weer van beperkte duur zijn. In
1984 moet de school weer worden
ontruimd. Bovenaan de "zwarte"
lijst staat de beperkte ruimte in
de Barbaraschool. Elke muziek
vereniging krijgt twee lokalen;
een vijfde van de oppervlakte die
ze nu in de Morspoortkazerne tot
hun beschikking hebben. De
verenigingen vrezen dat een te
kleine repeteerruimte tot ge-
hoorstoornissen leidt, terwijl het
aanbrengen van isolatie hen te
duur wordt voor een periode van
drie jaar. Verder missen de ver
enigingen in de Barbaraschool
een vergaderruimte of een ruimte
waar instrumenten of uniformen
in kunnen worden opgeborgen.
Voor de majorettes is er al hele
maal geen plaats in de school. Als
er al extra ruimte gevonden zou
kunnen worden, dan zou die on
betaalbaar zijn. Bovendien is er
in de Barbaraschool geen gele
genheid vooreen kantine, dus de
inkomsten van de verenigingen
zullen omlaag gaan. Al met al ga
randeren de verenigingen dat zy
bij een verhuizing naar het Le
vendaal zeker in ernstige finan
ciële moeilijkheden komen.
De enige mogelijkheid zien de mu
ziekverenigingen nog in een lan
ger verblijf in de Morspoortka
zerne. "De gemeente moet de ka
zerne nog maar een drietal jaren
laten staan. Tegen die tijd kun
nen we dan misschien eindelijk
eens definitieve huisvesting vin
den. Twéé verhuizingen binnen
de driejaar gaat ons beslist niet in
de koude kleren zitten. Finan
cieel staan we dan met onze rug
tegen de muur".
LEIDEN - Voor het vijfde jaar
in successie zetten de wijk-
comité's, buurt- en wijkver-
enigingen hun wensen over
de wijk op papier.
Het overleg wijkorganen (on
derdeel van de Stichting
Welzijn) bundelt deze wen
sen en vragen om het boek
werkje binnenkort aan de
gemeente te overhandigen.
Wethouders, raadsleden en
ambtenaren gaan zich dan
over de knelpunten, vragen,
wensen en eisen buigen.
Alle buurten komen ook in de
krant successievelijk aan
bod.
Vandaag is het de beurt aan het
Haagwegkwartier.
De Da Costastraal. Nu de straat van drempels i
klachten over trillingen in de huizen...
LEIDEN - De bewoners van het
Haagwegkwartier zijn - nog
steeds - tegen de AHOB's bij de
spoorwegovergangen Haagweg
en Morsweg. De noodoplossing,
tunnels, nemen de bezwaren niet
weg. De bewoners willen geen
van beide alternatieven.
Dat schrijven medewerkers van het
buurthuis aan de Ten Katestraat
in 'wensen vragen'. Een buurt-
comié heeft de wijk (nog) niet.
Het buurthuis hoopt het ontstaan
van zo'n comité te kunnen be
vorderen. Het heeft echter geen
tijd om naast het cultureel werk
veel aan buurtwerk te doen.
Volgens de medewerkers van het
buurthuis vinden de bezoekers
het ideëel als de wijk beslissings
bevoegdheid kan krijgen over
typisch wijkgebonden zaken.
Een actief buurtcomité zou dan
de meningsvorm vari de bewo
ners kunnen stimuleren. Blijkens
een enquête in de wijk zijn de
bewoners van de Da Costastraat
verdeeld over de straatverbete
ring. Nu de straat van drempels is
voorzien regent het klachten over
de trillingen in de huizen. Ook in
het niet-gerenoveerde deel van
de straat willen de bewoners de
straat zien opgeknapt (reparatie
van kuilen).
Het kruispunt kneppelhoutstraat
moet, zo leert de uitslag van de
enquete, worden verbeterd. Ge
zien van de Boshuizerkade lijkt
deze straat op een uitrit. Op de
Boshuizerkade zelf is er volgens
de bewoners te weinig perkeer-
ruimte. De rijstrook is te smal;
bussen moeten over de stoepen
rijden. Auto's brengen er fietsers
in het nauw. Verder ondervindt
men overlast van het autoverkeer
bij de voetbalvelden.
Oprit wordt geasfalteerd
LEIDEN - De Rijnzichtbrug (tus
sen Haagweg en Morsweg) is tus
sen maandagochtend en woens
dagmiddag voor alle verkeer, be
halve voetgangers, gesloten. De
oprit van de brug wordt, evenals
het stukje Haagweg tusen de
Potgieterlaan en de spoorweg
overgang. geasfalteerd. Dit werk,
het sluitstuk van de asfaltering
van de Haagweg. begint maan
dagochtend om zeven uur en zal
woensdagmiddag om ongeveer
vijf uur zijn voltooid. Het verkeer
zal door middel van borden wor
den omgeleid.
LEIDEN - Over enkele maanden
zal de eerste paal de grond ingaan
voor een nieuwe accommodatie
voor 72 patiënten van Jelgers
makliniek. De staatssecretaris
van volksgezondheid en milieu
hygiëne, mevrouw Veder-Smit,
heeft het Leids gemeentebestuur
laten weten dat zij akkoord gaat
met de bouw van een nieuwe kli
niek. Met de nieuwbouw is het
forse bedrag gemoeid van 8,5
miljoen gulden.
De Jelgersmakliniek, onderdeel
van de psychiatrische inrichting
Endegeest, verkeert al vele jaren
in zeer slechte staat. Over de re
novatie van het bestaande ge
bouw wordt al even zovele jaren
onderhandeld. Echter zonder re
sultaat. De renovatieplannen
stuitte tot drie keer toe af op de te
hoge kosten. Bovendien ligt het
in de bedoeling dat de kliniek ter-
zijnertijd zal worden onderge
bracht in het nieuwe Academisch
Ziekenhuis. Het wachten daarop
wordt niet langer verantwoord
geacht. Tijdens een toelichting
op de nieuwbouwplannen zei
wethouder Schoute, gistermid
dag, dat de Jelgersmakliniek, zo-
er nu uitziet, één van de
allerslechtste klinieken van Ne
derland is. Schoute noemde de
huidige toestand "onhoudbaar"
en "ten hemel schreiend".
De wethouder toonde zich zeer in
genomen met het besluit van de
staatsecretaris dat nu eindelijk
met de nieuwbouw kan worden
begonnen. Het ministerie heeft
bovendien ingestemd met het
maken van een renovatieplan
voor het hoofdgebouw van de
kliniek.
De nieuwbouw voor de Jelgers
makliniek wordt zeer modern
van opzet. Het gebouw bestaat
voornamelijk uit één bouwlaag
(een klein gedeelte bestaat uit
twee bouwlagen). De capaciteit
van de kliniek zal worden terug
gebracht van 90 naar 72 plaatsen.
Er komen geen grote zalen meer,
maar verschillende kleine pavil
joens zodat de patiënten in een
huiselijke gemeenschap kunnen
worden ondergebracht. In het
plan is ook een opname- en ob
servatie-afdeling opgenomen die
in het oude gebouw niet aanwe
zig is.
De nieuwbouw is dus in de eerste
plaats bedoeld voor de huisves
ting van de patiënten. Er is
slechts een beperkte stafruimte
aan het gebouw verbonden. De
staf van de kliniek blijft in het
oude gebouw gehuisvest. Het ligt
in de bedoeling dat het huidige
hoofdgebouw, aansluitend op de
nieuwbouw, wordt gerenoveerd.
Het ontwerp voor de nieuwbouw is
gemaakt door het architectenbu
reau Van Oerle Schrama B.V.
Wethouder Schoute zei te hopen
dat begin volgend jaar de eerste
paal de grond in gaat. De nieuw
bouw zal ongeveer één jaar in be
slag nemen zodat de nieuwe Jel
gersmakliniek begin 1982 in ge
bruik kan worden genomen.
i redactie de daarin weergegeven mening onderschrijft.
Brieven kunnen van redactiewëge worden ingekort.
Concert
Het is tegenwoordig geen onver
deeld genoegen om dagelijks de
krant te lezen. De kolommen zijn
bijna uitsluitend gevuld met be
richten over onvrede, onder
drukking, geweld, honger, vluch
telingen, kindersterfte, ellende,
etc.
Met name ook in deze rubriek ko
men als regel brieven van lezers
voor met negatieve geluiden -
helaas soms terecht - waardoor
de argeloze lezer de indruk zou
kunnen krijgen dat er in de hui
dige samenleving niets goeds
meer is en het oog niet meer is
gericht op het gemeenschapellijk
welzijn, maar uitsluitend op het
persoonlijk belang. De overheid,
gezagsdragers, openbare dien
sten en in het bijzonder de politie
moeten het nogal eens ontgelden.
De trouwe lezers van deze rubriek
zal het ongetwijfeld een genoe
gen zijn eens een ander geluid te
vernemen, een betuiging van
hulde, dank en grote waardering.
Het Rijnlands Christelijk Man
nenkoor herdacht onlangs zijn
tienjarig bestaan. Ter gelegen
heid van dit jubileum gaf dit
voortreffelijke koor met orke
strale begeleiding een feestcon-
cert in de feestelijk versierde en
tot de laatste plaats bezette grote
zaal van de Stadsgehoorzaal in
Leiden.
Ik wil hier niet ingaan op het muzi
kale genot en de muzikale presta
ties van die avond. Anderen -
meer bevoegde personen - heb
ben dat reeds eerder in lovende
woorden gedaan.
Dat concert is deze week herhaald.
De feestcommissie van het koor
was op de gelukkige gedachte
gekomen om voor deze avond
minder-validen uit rust- en ver
pleeghuizen in Leiden en omge
ving uit te nodigen. Resultaat:
wederom een geheel gevulde
Stadsgehoorzaal met dankbare
en blije toehoorders. Het is dui
delijk dat het organiseren van een
dergelijke avond veel voorberei
ding en medewerking vereist.
Denk alleen maar aan het vervoer
en de verzorging van de gasten.
Dank zij de uitnemende medewer
king en steun van het Rode Kruis,
dr brandweer en in het bijzonder
de Leidse politie is alles voortref
felijk verlopen. Ik meen dat dit
ook wel eens mag worden ge
zegd. Het was grandioos en daar
voor veel dank, waardering en
hulde.
Mevrouw Van 't Hoff
Lammenschansplein 7
LEIDEN
Scholen (8)
Waarschijnlijk heeft de heer Van
Dam bij het aanvaarden van zijn
functie als wethouder van on
derwijs met een opgelucht gevoel
zijn geschiedenisboek in de vuil
nisbak laten verdwijnen. Jam
mer, want daarin staat alles over
het gelijk schakelen in 1920 van
openbaar en bijzonder onderwijs,
(dr. De Visser).
Bij de voorgenomen beslissing van
de wethouder valt erg op dat al
leen het bijzonder onderwijs de
dupe wordt. Zou dit de wens van
de ouders zijn? Is het ook demo
cratisch? Met het verdwijnen van
een aantal scholen zal de toekom
stige grootte van de klassen zeker
op het maximum aantal leerlin
gen per klas komen. Hoe is dat
mogelijk, als iedereen altijd voor
stander is geweest van kleinere
klassen? Bevordert dit soms de
goede kwaliteit? Hoe bepaalt de
heer Van Dam dat door samen
voeging van scholen er misschien
geen leerkrachten wegvallen?
De manier waarop de heer Van
Dam de gelijkschakeling van
openbaar en bijzonder onderwijs
toch zal handhaven, zullen wij en
velen met ons van zeer nabij blij
ven volgen en "vervolgen".
Oudercommissie
Hooglandsche Kerkgrachtschool
LEIDEN
Scholen (9)
Wethouder Van Dam heeft ouders
en leerkrachten van tien kleuter
scholen en vier lagere scholen
opgeschrikt met zijn overvaltac-
tiek van vrijdag 13 september jl.
door met opheffing te dreigen.
Aangezien niet hij, maar de mi
nister van onderwijs beslissings
bevoegdheid heeft, moeten wij
aannemen dat het zijn bedoeling
is geweest ouders in onzekerheid
te brengen over het voortbestaan
van deze scholen. Het is duidelijk
dat ouders al bij voorbaat deze
scholen zullen gaan mijden.
Waarom zou hij anders niet rustig
vooroverleg met de betrokkenen
hebben gevoerd of hen meer tijd
voor democratische inspraak
hebben gegund? De wethouder
speelt een politiek spelletje, dat
de toets van behoorlijk bestuur
niet kan doorstaan.
Hij is ook zo onverstandig zich uit
drukkelijk tegen bijzondere
scholen te richten, waardoor hij
op gespannen voet komt met de
geest van de grondwet vrijheid
van onderwijs. De argumenten
die de wethouder aanvoert, zijn
niet erg sterk. Eerdere (discussie)
nota's, waaraan hij zijn criteria
ontleent, zijn dan ook allerwege
bekritiseerd. Zijn suggestie dat
kleinere scholen geen goed on
derwijs zouden garanderen, raakt
kant noch wal en is gebaseerd op
omstreden onderwijskundige
opvattingen.
Het opdringen van vormen van sa
menwerking die door het bijzon
der onderwijs al in een eerder
stadium zijn afgewezen, is autori
tair en ondemocratisch. Boven
dien doorkruist hij hiermee
waarschijnlijk ongewild het lan
delijk beleid voor de integratie
kleuteronderwijs-lager onder
wijs.
Wethouder Van Dam zou er beter
aan doen te erkennen dat hij zich
heeft laten leiden door financiële
en politieke overwegingen. Door
deze manier van optreden maakt
de nieuwe wethouder van on
derwijs in administratief beroep
weinig kans.
Ouders en oudercommissie
kleuterschool De eerste stap
Morsweg 114
LEIDEN
