Leden Turks
parlement
in arrest
Regering
aanval op
Iran doet felle
Buurland Irak
De opvallendste coupé van Nederland
Doodvonnis
tegen Kim
bekrachtigd
Samenwerking nieuwe vakbonden Polen
Bisschoppen vaag over
steun aan partij Strauss
SUZUKI
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
SEOEL (UPI, AFP. ANP, Reu
ter) - Het doodvonnis, dat is
uitgesproken tegen de Zuid-
koreaanse dissidente leider
Kim Dae Jung is gisteren in
Zuid-Korea bekrachtigd.
De Zuidkoreaanse minister van
buitenlandse zaken, Lho
Shin-Yung, heeft tegenover
de ambassadeurs van de Ver
enigde Staten en Japan ver
klaard dat een deel van de
pers in die landen een zodanig
.overmatig' belang hecht aan
het proces tegen Kim Dae-
Jung dat het bijna neerkomt
om inmenging in de binnen
landse aangelegenheden van
Zuid-Korea en op misleiding
van de openbare mening. Dit
hebben Zuidkoreaanse bla
den gisteren gemeld. Officieel
heeft de regering in Seoel tot
dusver niet gereageerd op de
vele kritiek uit de gehele we
reld op de terdoodveroorde
ling van de oppostieleider.
Volgens genomede persbe
richten heeft minister Lho er
tegenover de twee ambassa
deurs die hij afzonderlijk ont
ving, op gewezen dat het pro
ces volgens de bestaande wet
telijke bepalingen is gevoerd.
Protesten tegen het doodvonnis
duren voort. Zo heeft het
Noorse ministerie van bui
tenlandse zaken gisteren de
Zuidkoreaanse ambassadeur,
Sang Kook Han, ontboden.
De hoop werd uitgesproken
dat het vonnis niet zou wor
den uitgevoerd.
De socialistische internationale
protesteerde in een in Londen
uitgegeven verklaring krach
tig. De veroordeling is het re
sultaat van een proces dat een
aanfluiting was van de inter-
antionale regels op justitieel
gebied.
De Westduitse bondskanselier,
Helmut Schmidt, telegra
feerde de Zuidkoreaanse eer-
ste-minister, Nam Tok-Oe,
waarin deze gevraagd werd
tussenbeide te komen ten
gunste van Kirn.
Ook Joegoslavië en Bulgarije
verhieven hun stem tegen hét
proces in Seoel.
Ook de Nederlandse regering
heeft bij diverse gelegenhe
den Zuid-Korea van haar on
gerustheid over de terdood
veroordeling van oppositie
leider Kim Dea-Jung doen
blijken. De woordvoerder van
het ministerie van buiten
landse zaken in Den Haag, die
dit gisteren meedeelde, zei
dat dit is gebeurd in New
York, waar beide landen een
permanente vertegenwoor
diging bij de Verenigde Na
ties hebben, in Den Haag en
de Zuidkoreaanse hoofdstad
Seoel.
Kennelijk om niet bij voorbaat
de indruk te wekken dat het
niet veel betekenis hecht aan
de twee beroepsmogelijkhe
den die Kim nog openstaan,
heeft Nederland zich niet
aangesloten bij het initiatief
van de Westduitse minister
van buitenlandse zaken
Hans-Dietrich Genscher, om
de negen landen van de Eu
ropese Gemeenschap geza-
melijk een initaitief in Seoel
te laten ontplooien. Neder
land volgt de ontwikkelingen
in de zaak Kim nauwkeurig
en staat in nauw contact met
zijn Europese partners, aldus
de woordvoerder.
Walesa bang voor reactie autoriteiten
GDANSK/WARSCHAU (AFP/Reuter/
DPA) - De onafhankelijke vakbonden in
Polen willen zo nauw mogelijk onderling
samenwerken, een voor alle delen van het
land geldend statuut opstellen en zich ge
zamenlijk bij de districtsrechtbank van
Warschau laten registreren. Dit is gisteren
met nadruk verklaard in het gebouw van
de onafhankelijke vakbonden aan de
Oostzeekust in Gdansk.
Daar kwamen woensdag ongeveer 250 af
gevaardigden uit het hele land bijeen om
te beraadslagen over de mate van onder
linge samen werking.
De organisatoren van het overleg van
woensdag schatten het aantal aspirant-
-leden van de vrije vakbonden op min
stens drie miljoen. Ongeveer 13 miljoen
Polen zijn lid van de officiële vakbonden,
maar men verwacht een verdere toene
ming van het aantal leden van de nieuwe
bonden.
Verscheidene bonden van beroepsoefena
ren hebben besloten de "centrale raad van
de vakbonden" (de officiële aan de partij
ondergeschikte vakbond) te verlaten en
zich voortaan zelfstandig noemen. Voor
beelden zijn de bonden van havenarbei
ders, mijnwerkers, scheikundigen en
werkers in de energiesector. Veel af
gevaardigden naar de vergadering van
woensdag verklaarden echter dat deze or
ganisaties hetzelfde kader houden. Het
zijn "nieuwe flessen met oude doppen"
die huns inziens verwarring stichten.
De stakingsleider van Gdansk, Lech Walesa
zei gisteren in een vraaggesprek met het
persbureau AFP dat hij bezorgd was over
de uitvoering van de regeringsbeloften.
Hij benadrukte de eensgezindheid die be
reikt is over de eenheid van handelen van
de bonden, maar schijnt ongerust over de
verslagen van de afgevaardigden uit heel
Polen. Over de uitvoering van de akkoor
den van Gdansk zegt Lech Walesa: "De
autoriteiten zijn bezig ze stuk voor stuk
terug te nemen omdat onze eenheid on
voldoende is. Wij praten heel concreet
maar houden er niet van dat men ons aan
het hoofd zeurt. Wij zijn te verzoeningsge
zind geweest, en de autoriteiten hebben er
door hun diplomatieke optreden munt uit
geslagen. Dat moet fundamenteel anders
worden". Als voorbeeld noemt hij de mis
via de radio. "Afgesproken was dat de mis
over het eerste radionet zou worden uitge
zonden en nu heeft een afgevaardigde van
het episcopaat ons te hulp geroepen want
men legt hen een gecensureerde uitzen
ding per regio op. Ik heb al twee keer de
minister opgebeld. Een antwoord heb ik
nog niet". Walesa dreigt dit nieuws open
baar te maken.^We zullen erover moeten
nadenken wat ons te doen staat, een sta
king inbegrepen. Concreet, vastbesloten,
uit met de lol, men probeert ons op een
dood spoor te zetten", zo voegt hy er aan
toe.
De stakingen gaan in Polen nog incidenteel
door. De stad Katowice is verstoken van
openbaar vervoer als gevolg van een sta
king die zich uitbreidde tot naburige ste
den als Bedzin en Chorzow. Dit is gisteren
uit welingelichte bron vernomen.
De stakers eisen loonsverhoging en de
komst van een regeringsdelegatie ter be
spreking van hun eisen.
Kazimierz Switon, secretaris van de "onaf
hankelijke vakbond" van de staalindus
trie "Huta Katowice, die naar de stakers
was gegaan, werd gedurende een half uur
door de militie vastgehouden voordat hij
in contact met de stakers kon treden.
Vakbondskantoren gesloten
ANKARA (AFP/UPI) De nationale veiligheidsraad in Tur
kije deelde gisteren in een communiqué mee dat vijftig
Turkse parlementsleden in hechtenis verblijven en dat
enkelen juridisch zijn vervolgd na de staatsgreep van vo
rige week.
Het communiqué, dat voor de radio werd voorlegezen, zegt dat onder de
gearresteerden 25 leden zijn van de sociaaldemocratische republikeinse
volkspartij, elf leden van de uiterst rechtste nationalistische beweging,
zeven van de rechtse rechtvaardigheidspartij, vijf van de traditonalisti-
sche mohammedaanse partij van nationale redding, een onafhankelijke
en een voor het leven benoemde senator.
Onder deze vijftig zijn parlementsleden die vervolgd zijn wegens misda
den tegen de openbare orde en de staat, alsmede degenen die voor eigen
bescherming in hechtenis zijn genomen".
De meesten zitten in een kazerne in het centrum van Ankara, naast de
Amerikaanse luchtmachtbasis te Balgat, zo is van de militairen verno-
De twee voornaamste politici, oud-premier Soeleiman Demirel en opposi
tieleider Bulent Ecevit, vertoeven in een comfortabele badplaats voor
militiar personeel in het westen van Turkije. Twee andere bekende
politici, Erbakan en Turkes, zitten op een eiland in de militaire zone in de
egeische Zee.
Eerder op de dag verklaarden generaal Evren en de vier leden van de
veiligheidsraad in het parlement een nieuwe grondwet te zullen opstel
len op basis van een republikeinse democratische burgerrepubliek.
Aanwezig waren bevelhebbers van strijdkrachten en politie, de hoogste
Turkse ambtenaren en rectoren van de universiteiten.
Gisteren werd ook bekend dat de machthebbers in Turkijke meer dan 150
vakbondskantoren in het gehele land hebben gesloten en jong en oud
opdracht hebben gegeven tegen het leger gerichte leuzen die op muren
zijn aangebracht te verwijderen.
Na de sluiting van de bureaus van alle politieke partijen heeft het leger nu
zijn aandacht gericht op de vakbeweging. Volgens regeringskringen
vormen de bonden waarvan de kantoren gelsoten zijn, een doorsnede
van de diverse politieke overtuigingen. Onder de betrokken vakorgani
saties bevindt zich de bond van journalisten. Door de nieuwe actie van
de militairen zijn de laatste haarden van eventueel verzet tegen de
staatsgreep uitgeschakeld.
Intussen zijn er geruchten dat de zes leden tellende junta moeilijkheden
ondervindt bij de vorming van een burgerregering, die er volgens toe
zeggingen nog deze week moet komen. Verscheidene politici en techno
craten die waren gepolst, zouden hebben bedankt. Voorts zou er tussen
de generaals verschil van mening zijn over de vraag wie het kabinet zal
leiden.
Bij afzonderlijke incidenten kwamen woensdag twee van linkse terreur
daden verdachte mannen en een politiecommissaris om het leven. Kort
na de dood van de commissaris in Istanbul vaardigde het militair gezeg
een decreet uit waarbij de politie de bevoegdheid krijgt verdachten 30
dagen vast te houden zonder dat er een aanklacht tegen hen wordt
ingebracht.
(Van onze correspondent Hans Amesz)
BONN - De voorzitter van de Duitse bisschopenconferen
tie, Joseph Kardinaal Höffner heeft de vooral door de
regeringspartijen geuite heftige kritiek op een herderlijk
schrijven naar aanleiding van de Bondsdagverkiezingen
krachtig van de hand gewezen.
De kardinaal legde er de na
druk op dat de bisschoppen zich
slechts hebben bekeerd tot de ka
tholieke sociale leer. Volgens
hem beperkt deze leer zich niet
tot wat in het oude en nieuwe tes
tament staat, maar moet zich ook
bezighouden met de gevolgen
van moderne ontwikelingen.
TEHERAN, BAGDAD, WASHINGTON (AFP/Reuter/
DPA) - Het Iraanse ministerie van buitenlandse zaken
heeft gisteren een felle aanval gedaan op Irak en gezegd
dat het nooit zal ingaan op de aanspraken die dit land op
wat genoemd wordt Iraans grondgebied laat gelden.
Wat de aanspraken betreft, aldus
het ministerie, is sprake van een
samenzwering van de Iraakse re
gering tegen de belangen van
mohammedaanse naties.
Irak ging woensdagavond over tot
opzegging van een verdrag uit
1975 met Iran en vestiging van
zijn soevereiniteit over de ge
wichtige straat Sjatt al-Arab aan
de Perzische Golf. Iran. aldus de
verklaring van het ministerie van
buitenlandse zaken, heeft zijn
deel van het verdrag dat in Al
giers werd ondertekend door
president Saddam Hoessein van
Irak en het bewind van wijlen de
ex-sjah al uitgevoerd.
„Evenzeer als wij de invasie van
Arabisch grondgebied door Is
raël, de inval van de Sowjet-Unie
in Afghanistan en de militaire
aanvallen van de Verenigde Sta
ten op andere landen veroorde
len, veroordelen wij de vijande
lijke inval in Iran door het regime
van Irak", aldus de verklaring.
Terwijl de gevechten in het grens
gebied van Khoezenstan voort
duurden, ontving imam Chomei-
ni de belangrijkste Iraanse mili
taire leiders en ontbood het
Iraakse ministerie van buiten
landse zaken de diplomatiek ver
tegenwoordigers in Irak van de
golfstaten. Zij werden op de
hoogte gebracht van het .onver
antwoorde optreden van het
Iraanse bewind tegen Iraakse
vliegtuigen die de verbindingen
tussen de golfstaten onderhou
den"..
Naar Radio-Teheran gisterochtend
meldde, zijn 11 Iraanse militairen
bij grensgevechten gewond. De
Iraniërs zouden vijf Iraakse
grensposten hebben verwoest en
14 tanks buiten gevecht hebben
gesteld. Volgens de Iraanse radio
zou Iran tot dusver een ge
vechtsvliegtuig van het type F-4,
een helikopter en enige tanks
hebben verloren.
Gisteravond heeft de Iraakse
luchtafweer een Iraans vliegtuig
neergeschoten in de sector Mis-
san in het zuidoosten van Irak,
aldus het Iraakse persbureau
INA. Iraakse strijdkrachten heb
ben voorts een tank buitgemaakt
die trachtte een Iraakse grens
post bij Seif Saad in de provincie
Dvala aan de noordoostelijke
grens te naderen.
De V.S. "zijn niet betrokken in het
huidige geschil tussen Iran en
Irak en wij zijn niet van plan
daarin betrokken te worden". Dit
heeft de woordvoerder van het
ministerie van buitenlandse za
ken in Washington, John Tratt-
ner. gisteren verklaard.
Hij zei de gewapende botsingen
tussen beide landen te betreuren
en hoopte dat Iran en Irak "met
vreedzame middelen een einde
aan het geweld zullen maken"
De brief van de bisschoppen, die
zondag vanaf de kansel moet
worden voorgelezen, wordt door
SPD en FDP beschouwd als niet
toelaatbare verkiezingshulp voor
de CDU-CSU en kandidaat-kan
selier Strauss. De geestelijken
beweren namelijk dat de staats
schuld een „gevaarlijke hoogte"
heeft bereikt en dat dit moet
worden gecorrigeerd.
Met name bondskanselier Helmut
Schmidt is hierover uiterst ver
bolgen, omdat hij door de opposi
tie wordt uitgemaakt voor
„Schuldenmaker", die ervoor
heeft gezorgd dat de Bondsre
publiek zowat aan de financiële
afgrond staat.
Kardinaal Höffner beweert dat de
bisschoppen in hun herderlijk
schrijven geen enkele slogan van
welke politieke partij dan ook
hebben overgenomen. Dat er te
veel schulden zijn gemaakt, ligt
volgens Höffner aan iedereen.
Dus niet alleen aan de Bondsre
gering, maar ook aan de door de
CDU-CSU geregeerde deelstaten
en gemeenten.
Prachtig
Dat klinkt allemaal prachtig, maar
Höffner weet waarschjnlijk net
zo goed als de critici van de bis
schoppen, dat de gemiddelde
Duitse burger in eerste instantie
de Bondsregering verantwoor
delijk acht voor de hoogte van de
staatsschulden. Kanselier
Schmidt kondigde aan dat hij na
de verkiezingen een verklaring
zal afgeven over de bisschops-
brief. Die zal gaan over de ver
houding tussen kerk en staat.
Inmiddels heeft een aantal pas
toors overigens laten weten de
brief niet in de kerk te zullen
voorlezen. Of dit voor hen conse
quenties zal hebben, is niet be
kend.
De regeringspartijen en speciaal de
SPD, hebben meer reden om zich
op te winden dan alleen het her
derlijk schrijven van de katholie
ke kerkvorsten. Volgens een gis
teren in het weekblad Stern ge
publiceerde enquête van het in
stituut Allensbach wint de CDU-
CSU stemmen. Drie weken voor
de verkiezingen gaf 45 procent
van de ondervraagden aan voor
de CDU-CSU te stemmen, 45,1
procent voor de SPD en 7,7 voor
de FDP. Zes weken voor de ver
kiezingen kreeg de CDU-CSU
nog maar 43 procent, de SPD 46,8
en de FDP 7.6.
Dit onderzoek wijst weliswaar uit
dat de huidige regeringscoalitie
SPD-FDP meer dan voldoende
stemmen krijgt om ook na 5 ok
tober weer te regern. Toch is er
vooral bij de SPD een sombere
stemming ontstaan. Het doel van
de sociaal-democraten, namelijk
om net als in 1972 weer grootste
fractie in de Bondsdag te worden,
zien velen nauwelijks meer als
bereikbaar.
Suarez krijgt
vertrouwen
parlement
(Van onze correspondent)
MADRID - Met 180 stemmen
voor, 164 tegen en twee ont
houdingen heefl de Spaanse
Tweede kamer gisteravond
het nieuwe regeringspro
gramma van premier Adolfo
Suarez goedgekeurd. Naast
de stemmen van de rege
ringspartij Unie van het De
mocratisch Centrum (UCD)
kreeg de minister-president
de steun van de Catalaanse
partij Convergencia Demo-
cratica de Cataluna (CDC)
onder leiding van Jordi Pu-
gol, van de socialistisch An-
dalusische partij PSA, van
Alejandro Rojas Marcos en
van een onafhankelijke poli
ticus.
De regeringspartij UCD. die op
voorhand wist dat zij dank zij
de Catalaanse regionale partij
CDG de vereiste meerderheid
in de Kamer zou halen, kreeg
woensdagavond onverwacht
de steun van de Andalusische
partij PSA in ruil voor toege
zegde beloften over de zelf
standigheid in Andalusië.
De oppositiepartijen, zoals de
socialistische arbeiderspartij
PSOE, de Eurocommunisti-
sche partij PCE en de gema
tigde Baskisch Nationalisti
sche partij PNV uitten heftige
kritiek op het economische
gedeelte van het regerings
programma. In UCD-kringen
was men gisteren zeer ont
stemd over het feit dat de
Baskisch nationalistische
partij PNV en de conservatie
ve democratische coalitie CD,
waarmee premier Suarez te
vergeefs een pact probeerde
te sluiten om een ruime
meerderheid in het parlement
voor zijn regeringsprogram
ma te verkrijgen, tegen stem
den.
ers in
Stak
Berlijn met
De Turkse politie ging gisteren door met het aanhouden van mensendie ervan worden verdacht extremistische
sympathieën te hebben. Er werden razzia's gehouden in arbeiderswijken. Sinds de staatsgreep op 12 september
zijn honderden mensen in heel Turkije aangehouden.
tslai
on
bedreigd
WEST-BERLIJN (Reuter) - Func
tionarissen van de Oostduitse
spoorwegen (de Reichsbahn)
hebben gisteren gedreigd dat zij
enige honderden stakende West-
berlijnse werknemers zullen ont
slaan als zij het werk niet hervat
ten. De Westberlijners eisen ho
gere beloning en vrije verkiezin
gen binnen de Oostduitse vak
bond waarbij zij zijn aangesloten.
De stakers zijn werkzaam bij de
Reichsbahn, die het stadsspoor
verzorgt in zowel Oost- als West-
Berlijn. Bij het stadsspoor wer
ken ongeveer 3.500 werknemers
uit het westelijk stadsdeel zij aan
zij met Oostduitse arbeiders. On
danks aandringen van de stakers
hebben deze het werk niet neer
gelegd.
De Westberlijnse spoorwegarbei
ders zijn aangesloten bij de Oost
duitse confederatie van vakver
enigingen. Kennelijk zijn diege
nen die dinsdag in staking zijn
gegaan niet bijster tevreden over
de gang van zaken binnen deze
organisatie gezien hun eis dat er
vrije verkiezingen moeten ko
men voor hun leiders binnen hun
vakbond. Bovendien willen zij
voortaan zelf uitmaken of zij zich
aansluiten bij de Oostduitse dan
wel de Westduitse spoorweg-
bond.
Begrafenis
Somoza in VS
WASHINGTON (DPA'AP) - Het
Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft gisteren
meegedeeld dat de in Paraguay
vermoorde ex-president van Ni
caragua, Anastasio Somoza De-
bayle, in de V.S. zal worden be
graven.
Een radiostation in Paraguay
meldde gisteren dat de politie een
van de vermeende moordenaars
van Somoza, gisteravond in een
voorstad van Asuncion heeft
doodgeschoten.
ADVERTENTIE
LIMA (AFP) - Hernan Silez Zuazo,
die bij de presidentsverkiezingen
van juni in Bolivia de meeste
stemmen behaalde maar door
een militaire coup verdreven
werd. heeft zijn land kunnen ont
vluchten. Hij is op weg nagr
Equador in Peru aangekomen.
Zuazo zei Bolivia te hebben verla
ten om aan arrestatie te ontko
men. Hij leidt na de militaire
machtsgreep de clandestiene re
gering van nationale eenheid. Hij
Silez Zuazo
strijd verder
in buitenland
zei van plan te zijn "het verzet te
gen het militaire bewind voort te
zetten". Hij zou naar Bolivia te
rugkeren na enkele taken in het
buitenland te hebben vervuld.
Zuazo zou verder de mogelijk
heid van vestiging van zijn clan
destiene regering in Quito in
Equador bestuderen.
Anderzijds is in kringen van Boli
viaanse politieke ballingen in
Lima vernomen dat de belang
rijkste leiders van de democrati
sche volksunie, UDP, die bij de
verkiezingen de meerderheid
behaalde, zich in Lima bevinden
Het opvallendste zit hem niet alleen in z'n
kompakte flitsende lijn Daar begint het
pas! In een komfortabele sportstoel
zit U oog m oog met een toeren-
teller, dagteller, oliedrukmeter,
temperatuurmeter, radio, en
kontrolelampjes En schakelaars
voor de achterruitverwarming,
interval schakelaar, elektrische
ruitensproeier. aansteker en de
aanjager met 2 snelheden Zo com
pleet had U hem vast niet verwacht.
U start en ongehoord geruisloos flitst
de coupe weg U heeft zo 140 op de
teller, maar honderd mag in Nederland
en dat kan hij uren lang want op normale
benzine rijdt hij dan 1 20 En het fantas
tische zit hem ook in de prijs f 9 999,-mcl BTW
VALKENBURG ZH Autobedrijf A.R i
l de complete snelle sportcoupe
