Filmhuizen vergeten hun sociale taak" Kxiiiyu 'Ik heb geen vertrouwen in die jonge cineasten" Filmdistributie in Nederland (deel 3) Sam Fullers oorlogservaringen ii'".,nir.,mr VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1980 FILM PAGINA 11 AMSTERDAM (GPD) - Wie het in Nederland heeft over het alternatieve circuit, die heeft het vrijwel automatisch over Film International, de grootste leverancier van films in de niet-com- merciële sector. Het gaat Film International voor de wind, mede dank zij succesvolle pogin gen om nieuwe, maar ook steeds meer oudere films te presenteren. Films die eigenlijk gewoon terecht moesten kunnen komen in de commerciële art-bioscoopjes in het land. Een taak waar Film In ternational zich vroeger ook in tensief mee beziggehouden heeft - het brengen van poitieke speel films en documentaires - is in die ontwikkeling de laatste jaren Vandaag de laatste aflevering in de reeks over filmdistributie in Nederland. Na de commerciële distributeurs City en Gofilex nu ruimte voor de op één na grootste alternatieve filmdistributeur Fu gitive in de persoon van Jan Roe fekamp. steeds meer overgelaten aan de een na grootste alternatieve dis tributeur: Fugitive Film. Jan Roefekamp, afkomstig van de producentenafdeling van de Filmacademie, richtte met Wil lem Thijssen in 1971 Fugitive op. Hij legt uit wat de doelstellingen zijn van dit niet op commerciële basis werkende verhuurbe drijf. „Binnen het alternatieve en semi- alternatieve circuit in Nederland zijn we de laatste anderhalf jaar een wat andere kant opgegaan. We zijn ongeveer de armste dis tributeur van Nederland en kun nen dan ook nauwelijks deelne men aan de première-race. Van de andere kant zijn we toch heel stabiel, omdat 75 procent van on ze distributies terechtkomen in de onderwijssfeer en bij vor mingscentra. We hebben een pakket van 350 korte films over sociale problematiek en dergelij ke. Daar zitten films bij die twee, drie keer per week de deur uit gaan". „We zijn minder afhankelijk van de commerciële verschijnselen die zich ook in de filmhuizen afspe len. Als je ziet hoe Film Interna tional bezig is met het presente ren van oude speelfilms - zoals in dat voortreffelijke zomercircus - dan zeggen wij: prima, goed dat het gebeurt, maar het is ons ter rein niet. Wat wij dan willen, is toch meer de politieke dingen en documentaires de filmhuizen binnenduwen. In mindere mate inspelend op genres, modes en sma- film over Polisario, die je kunt la ten begeleiden door een plaatse lijke actiegroep". „Daarnaar te streven, die dingen te stimuleren, dat zie ik als een be langrijke taak voor Fugitive. Zorgen dat films goed worden toegelicht. Geen enkele andere distributeur neemt die extra zorg. Cineclub deed het vroeger, maar daar hoor je niets meer van. Ci- nemien met de vrouwenfilms doet het trouwens nog wel". Politieke ideeën Fugitive Cinema werkt duidelijk vanuit politieke ideeën, die Jan Roefekamp zelf omschrijft als niet partijgebonden, verwant met het weekblad als De Groene. „Onafhankelijk-links! Het komt tot uiting in zo'n film over Polisa rio. Er is een bevrijdingsstrijd aan de gang in West-Sahara. Daar komt een film over en daar gaan wij achter staan. Dat gebeurt niet blindelings, we informeren ons wel degelijk. We stellen ook de eis dat zo'n film niet alleen pamflet is, maar ook duidelijk analyseert. Hij moet nuttig zijn: het giro- ir-effect" Jan Roefekamp ken, blijven wij wel nieuwe speel films leveren zoals bijvoorbeeld binnenkort Die Letzten Jahre der Kindheit van Norbert Kückel- mann, maar wat wij belangrijker vinden dat is dat de filmhuizen zich bewuster worden van hun sociale functies. Ik bedoel dat de filmhuizen tegenwoordig te zeer zijn gaan functioneren als bio- scoopjes". v „De politieke films komen er nau welijks nog terecht. Wij zagen graag dat onze politieke films, ook korte films en documentaires in een keten van filmhuizen een première-presentatie kunnen krijgen, voor die films terecht komen in de onderwij svertonin- gen. Ik begrijp best dat niet elk filmhuis een week lang een of an dere politieke documentaire kan presenteren, maar er kan wel een of twee avonden een „special" worden gebracht, bijvoorbeeld zo'n door de Novib gefinancierde „Een mooi voorbeeld is de film die Frank Diamant in El Salvador gemaakt heeft. De film laat zien dat er daar een burgeroorlog aan de gang is - ook de geschiedenis toen Diamant daar aangeschoten is - maar analyseert tevens de achtergronden, de geschiedenis en de partijen die een rol spe len". „Een ander goed voorbeeld is Pa triot Game, een Franse produk- tie, geregisseerd door Arthur MacCaig - een Amerikaan van Ierse afkomst - over het Noord - ierse conflict. Die film heb ik ontdekt op het festival van Leip zig en hij is werkelijk onthullend. Voor het eerst in mijn leven, dat ik alle feiten en historische ach tergronden over dat conflict keu rig op een rijtje gezet zie". „Vaak krijgen we onze films via in ternationale contacten met ge lijkgerichte distributeurs, die wij ook weer voorzien van Neder landse documentaires. Van de 350 korte films die wij in huis hebben, zijn er 280 Nederlands. Daaruit blij kt ook d at wij een heel interessante distributeur zijn voor Nederlandse produkties. We zorgen ook dat ze op festivals te rechtkomen". Een tijd lang heeft Fugitive zich ook beziggehouden met het pro duceren van films, maar daar is men mee opgehouden. „Die pro- duktieafdeling heeft anderhalf jaar gefunctioneerd met het ma ken van films over onderwerpen, waar bij ons een grote vraag naar was gebleken. BKD over crèches of alternatieve opvoeding. Meestal werden die films ge maakt in samenwerking met CRM of de VARA". „Toen kwam Soleil des Hyènes, die oorspronkelijk opgezet was als een kleine, 16millimeter-produk- tie, met een beetje Tunesisch geld, een Franse bijdrage en een Nederlandse bijdrage. Ze hebben toen een week in Marokko ge draaid, met wat achteraf een ka potte camera bleek. Twee maan den later begon men opnieuw, maar toen op 35 millimeter en met extra Franse investeringen. Uiteindelijk heeft die film zoveel gekost dat Fugitive Film Produc tions heeft moeten stoppen, hoewel op de lange duur wel alle schulden konden worden afge lost, want Soleil des Hyènes is krankzinnig goed verkocht door de hele wereld". „Hij heeft op 35 festivals gedraaid, is op de tv vertoond in het hele Oostblok, in Zweden, Duitsland, Noord-Amerika. Maar het was aanvankelijk grote paniek en wij zijn toen gestopt" 'Opname' „Opname" daarna, was een ander verhaal. Het Werkteater belde ons op. Ze wilden een film maken en ze hadden geen zin meer in Chanowski en de commerciële theaters. Ze wilden een distribu teur die zowel met filmhuizen als met doelgroepen uit de weg kon. En over die wee poten beschik ken wij. In de eigenlijke produk- tie hebben wij slechts 5000 gul den bijgedragen - één procent van het totale budget - maar we- hebben wel alle uitbrengkosten op ons genomen van 45.000 gul den. Twaalf kopieén betaald. En die film loopt als een trein. Er zijn ook Engelse, Franse en Spaanse kopieën over de hele wereld gaan. De film heeft nu vijf festi vals gehad en heeft er nog twaalf te goed. En er ligt een heel pak met correspondentie van geïnte resseerde buitenlandse distribu teurs en tv-stations". „Maa daar zijn wij dan heel voor zie itig in. Je kunt heel makkelijk de rechten verkopen aan een Duitse makelaar die de film doorverkoopt aan een tv-station, zijn winst dan gemaakt heeft en er verder niets meer mee doet. Maar die film is gemaakt om te recht té komen bij een groot publiek en daarnaast is het ach terliggende, zeker niet minder belangrijke doel dat die film ge draaid wordt in ziekenhuizen, bij verpleegsters opleidingen en dergelijke. Dan proberen wij ook in het buitenland een distribu teur te zoeken die zoiets garande ren kan". „Het kan zijn dat het Werkteater doorgaat met dit idee. „Opname" is feitelijk gemaakt omdat ze bij het Werkteater gek werden van de vraag naar die twee stukken over ziekenhuizen. Toen hebben ze het eerst op video gezet en daarna op film, zodat ze het niet meer hoefden te spelen maar door konden gaan met hun eigen ontwikkeling als theatergezel schap. Dit zijn dan heel nuttige dingen, op zo'n manier willen wij best nog eens deelnemen in een filmproduktie. Dit heeft zin". redactie) want zijn met een Oscar bekroonde AMSTERDAM - Dertig jaar lang heeft de Amerikaanse acteur Lee Mar- optreden in Cat Ballou, betrof e toe onder het harde Hij filmde onder alle grote actie-re- Walsh, Hathaway en Aldnch. Hij gisseurs: Siegel, Ford, Curtiz, speelde 55 filmrollen, of feiteli jk 56. dubbelrol. Joshua Logan, die hem regisseerde in Paint your wagon heeft eens gezegd dat sinds Atilla de Hun door Europa is getrokken r 500 jaar duisternis achter liet. De romantiek van de oorlog zoals die jarenlang door de filmindustrie is gesuggereerd, wordt nu steeds vaker door diezelfde filmindustrie onder graven. Denk maar eens aan Apocalypse Now. Nu is er ook The big red one van Sam Fuller. Overigens twee totaal verschillende films. Waar Coppola een surrealistische sfeer creëerde om de waanzin van de oorlog aan te geven, daar blijft Fuller met beide benen op de grond. Ert Al sinds 1949 bezig heeft hij zich met name op het gebied i een groot vakman getoond en dat is bij het maken van eet natuurlijk een goed van pas komend talent. Ten tweede weet Fuller waarover hij praat. In de Tweede Wereldoorlog maakte hij deel uit van een Amerikaanse infanterie-divisie (bijgenaamd The big red one), die vocht in belangrijke veldslagen als de strijd om Sicilië, D-day en het Ardennenoffensief. Maar dat is in The big red one niet werkelijk belang rijk. Waar het volgens Fuller in een oorlog om gaat is overleven: "to survive is the only glory of the war". Een boodschap even simpel als de film zelf. Daarom ook geen stoere-mannen-heroïek in The big red one, maar gewone jongens met gewone angsten. Een thema dat trouwens nog duidelijker had kunnen overkomen als Fuller ook wat achtergrondinforma tie had verschaft over de vier jonge soldaten waar het in de film om gaat. Doordat we direct midden in het oorlogsgeweld zitten, is er pas na enige tijd sprake van identificatie met de 'vier van de sergeant', zoals ze spottend worden genoemd. Ook die sergeant, die het viertal door de gevechten heen leidt, valt een beetje buiten het kader. Lee Marvin, die zijn roi ove rigens opvallend veel reliëf geeft, heeft teveel het bink-imago. Het krankzinnige van de oorlog weet Fuller via de rol '''«lik. 'lil,. Hl, The big red one; regie: Sam Fuller; hoofdrol len: Lee Marvin, Mark Hammill en Robert Carradine; theater: Euro 2; 12 jaar. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUII van die sergeant wel aan te stippen. Tegen één van zijn vier 'kinderen' die niet durft te schieten, zegt Marvin: 'in een oorlog vermoord je niemand, maar dood je iemand'. Hoe wrang die opmerking is, laat Fuller in de begin- en slotscène zien. Daarin steekt Marvin een Duitser overhoop (de eerste keer in de Eerste Wereldoorlog), terwijl een paar uur daarvoor de vrede is getekend. Volgens zijn logica dus geen doden maar moorden. The big red one kent meer van die sterke scènes, maar is toch niet een echt bijzondere film. Daarvoor legt Fuller in andere scènes zijn bedoelingen er te dik op. Om één voorbeeld te geven: in België vallen de Ameri kaanse infanteristen ook een krankzinnigengesticht binnen, waar een aantal Duitsers zijn ingekwartierd. Eén van de psychische gestoorden weet een machi negeweer in handen te krijgen en begint als een wil de (als een gek zou je haast zeggen) in het rond te schieten. Hij roept daarbij: "Zie je wel dat ik normaal ben? Ik schiet net zo goed als zij". Kijk, dat is nou weer een beetje teveel van het goede. BARTJUNGMAN er niet meer een man als Lee Mar vin is geweest. Hij is even in Ne derland om luister bij te zetten aan de première van The Big Red One, de film waarmee Sam Fuller zijn oorlogsherinneringen ophaalt. Eigenlijk is het heel opvallend aan Marvin's carrière dat hij zelfs de laatste tien jaar vrijwel uitsluitend is blijven acteren onder de regis seurs van zijn eigen generatie. Dat is vast geen toeval. "Ik was erg ge steld op schreeuwlelijkerds als Ha thaway en Ford, die regisseerden door met meubels te smijten. Ie dereen was doodsbang voor ze, maar toen ik bij hen begon, was ik nog jong en had niet het gevoel dat ik iets te verliezen had. Die manier van werken, beviel me nógal.Op de set bij de vetera nen, voor zover ze nog bestaan, heb je veel meer lol dan bij die jongere regisseurs, die nog zo zenuwachtig doen, omdat ze het nog moeten waarmaken.Afgezien van het feit dat ik niet zoveel vertrouwen heb ik die nieuwe generatie. Niet dat ik zoveel van hen gezien heb. Ik woon zelf in de woestijn van Arizo na, heel ver van bioscopen verwij derd, dus ik zie eigenlijk alleen films wanneer ik in een vliegtuig zit. En ik heb er een paar gezien die me vreselijk teleurstelde, dat ik er kwaad van ben geworden. Zoiets als "Apocalypse Now", dat is afgrij selijke rommel. Alleen al het uit gangspunt: die jongen in zijn ho telkamer in Siagon, die mentaal al meteen zo erg aan toe is, dat ik niet snap, dat ze uitgerekend hem op die gevaarlijke missie sturen. Autobiografisch The Big Red One is autobiografisch voor Sam Fuller, die Noord-Afrika heeft meegemaakt, Siqilië, Nor- mandië. het Ardennenoffensief. Maar Marvin zelf is op ongeveer de zelfde manier oorlogsveteraan. Hij vocht als marinier in de Pacific, werd door een sluipschutter in zijn rug getroffen en verwierf zelfs de Purple H eart-onderscheiding Kwamen die ervaringen terugtij dens het draaien-van The Big Red One? "Nou nee, dat toch niet. Mijn erva ring was wel even anders. Om maar iets te noemen: ik was als marinier dus niet gewend om met losse flod ders te schieten.ja, daar lach jij om, maar toch maakt het heel veel uit. Ik mag Sam Fuller erg graag en ik vond het leuk om met die jonge acteurs op te trekken, aardige jon gens. Die frisheid! Dat was ook waar het in de oorlog om ging: om voornamelijk burgers en heel wei nig professionals. Diezelfde situa tie had je met deze jonge acteurs, die vreselijk hun best wilden doen, ik vond het leuk met die jonge maar alles uit het boekje hadden. Dat moest Sam eruit zien te halen als "oude rot". Ik probeerde Sam te helpen en heb ze toen een keer meegenomen naar een schietbaan, ergens drie uur noordelijk van Tel Aviv. Eerst wat gedronken natuurlijk en toen heb ik ze hun geweren laten uitprobe ren. Dat vonden ze leuk, schieten over honderden meters. Maar toen heb ik gezegd: dit is het dus niet! Je legt een blikken busje op 20 meter afstand en al lopend blijf je daar op mikken. Kijk dan vliegt het zand, het steenslag en de splinters om je oren. Beng! Beng! En toen zag je de uitdrukking op hun gezichten ver anderen. Want dat is waar het bij een veldslag werkelijk om gaat, Dichtbij, heel dichtbij!j Anders had je net zo goed bij de artillerie kun nen blijven, 7 km achter de vuurli nie, waar je niks ziet". Simone Signoret, Steve McQueen en Jon Voight pa raderen de komende week in door de Nederlandse tv uitge zonden speelfilms. Signoret is zaterdag te zien in de zeven jaér oude Franse film Les Granges Brulées. Ze is daarin Rose een robuuste boerin, die het middelpunt van haar ge zin vormt. Op een dag wordt het lijk van een jonge vrouw in de buurt van de boerderij aangetroffen en de politie vermoedt dat één van de fa milieden van Rose verant woordelijk is voor de moord. Twee dagen later is Steve McQueen hoofdrolspeler in de oorlogsfilm Hell is for he roes van Don Siegel. Vlak voor het einde van de oorlog raakt een aantal Amerikaanse soldaten geïsoleerd bij de aanval op een Duitse bunker. De enige manier om te over leven is volgens Reese (rol van Steve McQueen) om de bunker in bezit te nemen en zo de vijandelijke aanvallen te weerstaan. Jon Voight tenslotte vertoont donderdag zijn kunsten in Conrack, een film gebaseerd op de autobiografie van Pat Conroy. Dat is een blanke on derwijzer die in een van de buitenwereld afgesloten ei land leerlingen wat probeert bij te brengen. Zijn afwijken de manier van lesgeven brengt hem in conflict met de (eveneens blanke) hoofdon derwijzer. Bij het aanbod op de buiten landse televisie onder meer Reflections in a golden eye van John Huston. Elizabeth Taylor speelt daarin een wulpse dame die het hoofd van Robert Foster op hol brengt en echtgenoot Marlon Brando tot razernij (België 2). In Five fingers (een dag later op het tweede Belgischë net) speelt James Mason de be diende van de Britse ambas sadeur in Turkije die zeer ge heime documenten steelt en ze doorspeelt naar de Nazi's. Het programma: ZATERDAG: The African queen; 16.00 uur; Bel. 1 (regie: John Huston met Humphrey Bogart. Amerikaanse film uit 1951). Les Granges Brulées; 21.25 uur; Ned. 2 The black swan; 23.05 uur, Dtsl. 1 (regie: Henry King met Tyronne Power. Amerikaanse film uit 1942). MAANDAG: El hombre de Maisinicu; 21.45 uur; Dtsl. 3 (regie: Manuel Perez. Cu baanse film uit 1973). Heil is for heroes; 21.55 uur; Ned. 1. Orphée; 23.00 uur; Dtsl. 1 (re gie: Jean Cocteau met Jean Marais. Franse film uit 1949). DINSDAG: Reflections in a golden eye; 20.35 uur; Bel. 2 Szpital Przemenia; 22.00 uur; Dtsl. 2 (regie: Edward Ze- browski. Poolse film uit 1978). WOENSDAG: Five fingers; 20.15 uur; Bel. 2. High Sierra; 22.15 uur; Dtsl. 3 (regie: Raoul Walsh Amerikaanse film uit 1941). DONDERDAG: Conrack; 19.50 uur; Ned. 1. The sürpreme kid; 20.15 uur; Dtsl. 3 (regie: Peter Bryant. Canadese film uit 1976). VRIJDAG: The count of Monte Christo; 20.15 uur; Bel. 1 (re gie: David Greene met Ri chard Chamberlain). Der Forster vom Silberwald; 20.15 uur; Dtsl. 1 (regie: Alfons Stummer met Rudolf Lenz. Oostenrijkse film uit 1954). La course du lièvre a travers les champs; 23.20 uur; Dtsl. 2 (re gie: René Clement met Jean-Louis Trintignant. Franse film uit 1972). Blijvers "Caligula" - Fraaie opzet kan leeg heid niet verbloemen. Lido 1. Lei den en Euro 3, Alphen. "La Strada" - Eerste 'grote' Fellini, Lido 3, Leiden. Leiden. "Once upon a time in the West" - Oudje van Sergio Leone, Camera. Alan Parker, Studio, Leiden. welijkheden, Trianon, Leiden, Euro 1, Alphen. 1, Leiden. "Bronco Billy" - Matige western met Clint Eastwood, Euro 4, Alphen. (Op)nieuw Nachtfilms "Easy Rider" - Camera, Leiden. "Sauvage Bees" - Luxor. Leiden "Exotische capriolen van eei deurwaarder" - Rex, Leiden. "Firepower" - Euro 1, Alphen. "Een kooi met rare vogels" - Euro 2, Alphen. "Caligula" - Euro 3, Alphen "Gulzige liefde" - Euro 4, Alphen. Rex "Onverzadigde driften" Den Haag 'The big red one" - Apollo (460340), 12 jr. "Scum" - Apollo 2, 16 jr. "All that jazz" - Asta (463500), al. 'The Changeling" - Bijou (461177), 16 jr. "La femme flic" - Calypso (463502), 16 jr. "The big red one" - Babylon 1 (471656), 12 jr. "La terrazza" - Babylon 2, 16 jr. "The China Syndrome" - Babylon 3, al. "Wie komt er in m'n hokje" - Camera (467200), 18 jr. "The black hole" - Cineac 1 (630637), al. "Cruising" - Cineac 2, 16 jr. "Hardly working" - Cineac 3, al. "Total-loss" - Corso (467200), 12 jr. "In de ban van de ring" - Du Midi (855770), al. "Hair" - Euro (667066), al. 'The long riders" - Metropole 1 (456756), 16 jr "The good, the bad and the ugly" - Metropole 2, 16 jr. "Bronco Billy" - Metropole 3, al. "De losbol" - Metropole 4. al. "Fame" - Metropole 5, al. 'The black hole" - Odeon 1 (462400), al. "Twee vrouwen" - Odeon 2, 12 jr 'The rocky horror picture show" - Odeon 3, 12 jr. "What'snew pussycat"-Odeon4,al. "Buffet froid" - Odeon 5, 16 jr "Geslachtsrijpe meisjes" - Le Paris 1 (656402). 18 jr. "Pornopoesjes in het Wilde Westen" - Le Paris 2. 18 jr. "Story of Joanna" - Le Paris 3, 18 jr. "Caligula" - Passage (460977), 18 jr. "De hete meiden van de pornohoe- ve" - Royal 3 (601192), 16 jr. "Commando's vallen aan" - Royal 4, 16 jr. "De vreselijke vuisten van de ijzeren aap" - Royal 5, 16 jr. "Battle of the bulge" - Studio 2000 (542288), 12 jr. "Midnight Express" - De Uitkijk (542288), 16 jr. Amsterdam "La femme flic" - Alfa 1 (278806),16 "American gigolo" - Alfa 2, 16 jr. "Hide in plain sight" - Alhambra 1 (233192), 16 jr. "La Strada" - Alhambra 2, 12 jr 'The big red one" - Bellevue Cine rama (234876), 12 jr. 'All that jazz" - Calypso 1 "Bad Penny" - Centraal (248933), 18 jr. "Caligula" - Cineac Damrak 1 (245648), 18 jr. "One flew over the cuckoo's nest" - Cineac Damrak 2, 16 jr "The sound of music" - Cineac (243639), al. "Buffet froid" - Cinecenter (236615), 16 jr. "Hou je zakdoek bij de hand" - Ci necenter. 16 jr. "A perfect couple" - Cinecenter, 16 16 jr. 'Tl Vitello- "Tirez si ni" - Cir "Groene ogen in de nacht" - Cinema International" (151243), 16 jr "The black hole"-City 1 (234579),al. "Fame" - City 2, al. "Twee vrouwen" - City 3, 12 jr. "The Fog" - City 4, 16 jr "Die Blechtrommel" - City 5, 16 jr. "Hardly working" - City 6, al. "Bronco Billy" - City 7. al 'Taxidnver" - Cine 'D' (226551). 16 jr. "Play it again Sam" - Desmet (226551), 16 jr. 'The wild bunch" - Du Midi (723653), 16 jr. "Jeder für sich und Gott gegen alle" - Kntenon (231708), 16 jr. "Passe ton bac d'abord" - Kriterion, Leidsepleintheater "La Terra; (235909), 1 "Caligula" - Noggerath (230566), 18 jr. "Sexwish" Parisien (248933), 18 jr. "The black hole" - Rembrandtplein- theater 1 (223542), al. 'The big red c 12 j: - Rial to (723488), wind" Rivoli "Gejaagd door de (723488), 12 jr ^Cruising" - Roxy (232809), 16 jr "Kramer versus Kramer" - Studio K (231708), al "De Samoerai" - The Movies (245790), 16 jr. "Pourquoi pas" - The Movies, 16 jr. JTermette? Rocco Papaleo" - The 'The long riders" - Tuschinski 1 (262633), 16 jr "When a stranger calls" - Tuschinski 2, 16 jr "De losbol" Tuschinski 3. 16 jr. "Bad timing" Tuschinski 4, 16 jr. 'Ten" Tuschinski 5, 12 jr "II y a longtemps queje t'aime" - De Uitkijk, 16 jr.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1980 | | pagina 11