Vasthouden aan de leer,
maar enige soepelheid
in pastorale toepassing
Kalender met knnst van Bali
Persoonlijk geweten moet uitkomst bieden
LEZERS SCHRIJVEN
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1980
H3j
PAGINA Ij
Onze katholieke medewerker
Theo Kroon over de komen
de bisschoppensynode in
Rome over het katholieke
gezin in deze tijd.
Onmiddellijk dringt zich de
vraag op of de bisschoppen de
moed kunnen opbrengen om
af te wijken van het geijkte
pauselijke standpunt. En zo
ja, wat de paus met dit advies
- want meer is het niet - dan
wel zal doen.
PaiLS Paulus VI heeft indertijd
in zijn geruchtmakende en
cycliek "Humanae Vitae"
(over het menselijke leven) ge-
boortenregeling anders dan
door "natuurlijke" methoden
onaanvaardbaar verklaard.
De tegenwoordige paus heeft
daaraan niets toe- of afge
daan. Toén namen katholie
ken van hoog tot loag hiervan
met verontwaardiging ken
nis. Vervolgens gingen zij
over tot de orde van de dag.
Zij regelden als tevoren de ge
boorten met "onnatuurlijke"
methoden, zoals pil en sterili
satie of anderszins. De en
cycliek was geschiedenis ge
worden.
Zal dat straks ook het geval zijn
met het werkdocument dat
voor deze synode is gemaakt?
Ik vrees van wel, omdat ik me
niet kan voorstellen dat de sy
node uitspraken zal doen die
niet stroken met wat de paus
heeft gezegd.
Ik ben al pessimistisch op basis
van het stuk zelf. Ondanks de
kritiek van de bisschoppen
staan er toch passages in als:
"Homoseksualiteit en ge
slachtsgemeenschap vóór of
buiten het huwelijk hebben
uitsluitend ten doel de sek
sualiteit te gebruiken voor be
vrediging van eigen genot
zucht".
En: "De abortuspraktijk brengt
het gezin ernstige wonden toe.
De kinderen die er al zijn
kunnen zich bij hun ouders
psychologisch niet meer veilig
voelen. De ouders kunnen
kinderen van wie zij broertje
of zusje om het leven brachten
niet echt beminnen"
Idealistisch
Overigens blijkt van enige rela
tivering van Humanae Vitae
niets.
Verder ziet het Vaticaan het ge
zin - met uitsluiting van an
dere samenlevingsvormen -
als "de voornaamste en meest
vitale cel van de maatschap
pij". De opstellers constateren
terecht, dat kinderen de dupe
zijn van echtscheiding. Zij
vergeten echter, erbij te zeg
gen dat kinderen ook de dupe
zijn van een slecht huwelijk.
Is het nu echt realistisch, te zeg
gen dat "het gezin temidden
van de meest radicale veran
deringen in de menselijke om
standigheden de plaats blijft
van ware liefde, edelmoedig
heid, trouw, vertrouwen in de
toekomst en bescherming van
Bisschoppensynode praat vier weken lang over huwelijk en gezin
ROME, UTRECHT, DEN HAAG (ANP) - Voor het eerst is
in een officieel Vaticaans document erkend, dat er be
halve menselijke zwakheden ook objectieve moeilijk
heden bestaan, die katholieke gehuwden kunnen belet- Adviezen
ten de normen van hun kerk op het gebied van de ge-
boortenregeling metterdaad na te komen.
Dit blijkt uit het tweede praatpa
pier, het "instrumentum laboris",
dat Rome heeft opgesteld voor de
vijfde algemene bisschoppensy
node. Deze synode, die 28 sep
tember begint, zal vier weken
lang praten over de functies van
het katholieke gezin in de heden
daagse tijd.
In 1979 publiceerde het secreta
riaat-generaal van de synode zijn
eerste werkdocument over het
gezin. Dit stuk werd door tal van
bisschoppenconferenties met
scherpe kritiek van de tafel ge
veegd. Zij vonden het veel te be
lerend en wereldvreemd. De kri
tiek is aanvaard. Het secretariaat
in Rome merkt nu op, dat het
overbodig zal zijn om er in de sy
node nog een woord aan te ver
spillen.
Het tweede praatpapier is volgens
de studiesecretaris van de r.k.
kerkprovincie in ons land, dr. Ad
Vermeulen, veel beter. Het laat
openingen voor nadere discussie
en is veel minder belerend en
minder veroordelend. Uit de kri
tiek, die hij uit tal van landen on
der ogen heeft gekregen, is hem
gebleken, dat de bisschoppen
niet zozeer behoefte hebben om
over de leer van de kerk te praten
als wel wegen te vinden om met
die leer ook uit de voeten te kun
nen. Zij wijzen er onder meer op,
dat de kerk onevenredig streng is
met haar kuisheidsvoorschriften
en in vergelijking daarmee nogal
soepel met het belangrijkste
christelijke voorschrift, dat van
de liefde, bijvoorbeeld dat men
ook zijn vijanden moet bemin-
Vooral de Afrikaanse bisschoppen
hebben, fris van de lever, erop
aangedrongen, dat er wegen ge
vonden worden voor de begelei
ding van hun gelovigen in eigen
cultuur en maatschappelijke om
standigheden. In veel Afrikaanse
landen staat de traditionele leer
van de kerk soms haaks op de ei
gen traditie van het huwelijk op
proef onder toezicht van clan of
familie. Rome erkent blijkens het
werkdocument, dat een pastorale
Onder de ongeveer 250 deelnemers
aan de synode - allemaal kardi
nalen en bisschoppen, en dus on
getrouwd - bevinden zich twee
Nederlandse bisschoppen: kar
dinaal Willebrands in diens curie
functie van president van het Se
cretariaat voor de Christelijke
Eenheid, en bisschop Ernst van
Breda als gedelegeerde van de
Nederlandse bisschoppen. Stu
diesecretaris Ad Vermeulen ver
gezelt bisschop Ernst als weten
schappelijk adviseur.
Ofschoon de tijd van voorbereiding
bijzonder kort is geweest, hebben
beide bisschoppen zich zo goed
mogelijk geïnformeerd. Via hun
studiesecretaris wonnen zij bij
tientallen organisaties en instel
lingen adviezen in. Een brede
consultatie echter was door ge
brek aan tijd niet mogelijk.
De adviezen die de bisschoppen
hebben gekregen van deze orga
nisaties - variërend van instellin
gen voor geestelijke gezond
heidszorg tot het militair pasto
raal centrum - monden uit in een
krachtige beklemtoning van de
eigen verantwoordelijkheid.
Maar het Thymgenootschap
Traditionele schilderkunst uit Bali
is te zien op de zojuist verschenen
Missie-Zendingskalender 1981.
Daarmee zijn de uitgevers van de
kalender - het Centraal Missie
Commissariaat uit Den Haag en
de Nederlandse Zendingsraad in
Amsterdam - een andere weg in
geslagen. Tot nu toe werden voor
het illustratieve gedeelte van de
kalender foto's gekocht die in
derde-wereld-landen waren' ge
maakt door Europese en Ameri
kaanse fotografen. Daarmee
werd in feite een westerse visie
op de samenleving in de ontwik
kelingslanden weergegeven. De
uitgevers menen nu dat het op de
weg van Zending en Missie ligt
om hun uitgave ter beschikking
te stellen van culturele uitingen
uit de ontwikkelingslanden zelf.
Uit de verschillende aangeboden
projekten is als eerste gekozen
het werk van de 35-jarige Bali-
sche schilder Ketut Lasia (Den
pasar). Hij is van het hindoeïsme
overgegaan naar het christen
dom. Sedertdien, maar ook al
dikwijls vóór die tijd, maakt hij
veel schilderijen naar aanleiding
van de bijbel, in het bijzonder het
leven van Jezus Christus. Daar
over zijn in de Missie-Zendings
kalender twaalf reprodukties te
zien in kleuren die typerend zijn
voor de traditionele Balische
schilderkunst en waarvan Ubud
het centrum is.
De dertiende reproduktie (de om
slag) is van de schilder Nyoman
Tulus, een broer van Ketut Lasia.
Dat werk stelt het leven op Bali
De hier afgebeelde plaat toont "De
storm op het meer", een verhaal
uit het Nieuwe Testament.
het leven"? Is dat allemaal
niet wat te idealistisch ge
zien?
Wat moet straks het standpunt
van met name bisschop Ernst
zijn?
De Nederlandse bisschoppen
waren het, zoals te doen ge
bruikelijk, weer niet met el
kaar eens. Zij dachten elkaar
te vinden door zich te ver
schuilen achter een stuk dat
zij niet hadden ondertekend,
vroegen anderen een com
mentaar te schrijven en
stuurden dat naar Rome op.
In dat commentaar staat, dat
het Romeinse document "wer
kelijkheidsvreemd" is, de be
schrijving van de situatie on
volledig en de uiteenzetting
van de kerkelijke leer "geens
zins lijkt te beantwoorden
aan de pastorale eisen van
deze tijd".
Kritiek op "Rome" dus. Derhal
ve - nog afgezien van de in
houd - distantieerden de bis
schoppen Simonis en Gijsen
zich.
Bijna een maand zullen hon
derden - ongehuwde en vaak
op leeftijd zijnde - prelaten
met elkaar discussiëren over
het gezin.
Bisschop Ernst kan, naar het
schijnt, geen kant op. Hij kan
in Rome meedelen dat de Ne
derlandse bisschoppen het
weer niet eens waren.
Maar als de synode eindigt in
enigszins positieve zin - wat
ik hoop, maar niet verwacht -
wat dan nóg? Zullen de ka
tholieke gelovigen dan niet,
evenals in 1968, na enig ge
krakeel overgaan tot de orde
van de dag?
Niemand toch zal de illusie
koesteren dat de synode zich
ten gunste zal uitspreken over
zaken als geboortenregeling
sterilisatie, pil,echtscheiding,
proefhuwelijk en homosek
sualiteit.
Voor mij hoeft dat ook eigenlijk
niet.
De bisschoppen hebben hun ei
gen verantwoordelijkheid.
Zoals de gewone gelovigen, va
ders en moeders, de hunne.
Het persoonlijke geweten zal
hier, zoals al zo vaak bepleit,
uitkomst moeten bieden.
aanpassing van de canonieke heeft de bisschoppen laten we
de katholieke part- ten, dat de tijd veel te kort was om
vereist is. tot een afgewogen oordeel te ko-
Vorige week hebben kardinaal
Willebrands en bisschop Ernst in
Den Bosch uitvoerig gepraat met
een delegatie van de Unie van
Katholieke Vrouwenverenigin
gen. De katholieke vrouwen con
stateren, dat in de huidige maat
schappij de rol van de vrouw
duidelijk verandert, maar dat
binnen de kerk iedere aanzet tot
rolverandering ontbreekt De
vrouw krijgt in de kerk nauwe
lijks een kans tot zelfontplooiing.
Zij wijzen ook op een kritischer
denken over het sluiten van een
huwelijk en over andere vormen
van samenleven, en op het toege
nomen begrip voor mensen die
anders leven, zoals homofielen.
De kerk gaat uit van een beeld
van gezin en vrouw, dat niet aan
sluit bij de realiteit en waarin de
vrouw zichzelf en haar gezin niet
herkent. Van betekenis achten de
katholieke vrouwen in dit ver
band, dat echtscheiding wordt
aanvaard wanneer er geen relatie
meer bestaat tussen de partners.
Een snuifje van buiten de grenzen
laten kardinaal Willebrands en
bisschop Ernst zich aanreiken uit
Frankrijk. Daar wordt op 20 en 21
september in Parijs een beraad
gehouden over gezin en seksuali-
Bisschop Ernst gaat ook naar Rome.
teit, op basis van een enquete on
der katholieken. Dr. F. de Meyer
van het secretariaat der Neder
landse kerkprovincie gaat er met
zijn vrouw naartoe om de beide
bisschoppen de Franse ervarin
gen mee te delen.
De synodedeelnemers kunnen in
Rome nog profiteren van een an
der Frans initiatief. De beweging
"Vrouwen en mannen in de kerk"
houdt tijdens de synode een in
ternationale werkbijeenkomst.
In het kader hiervan worden van
3 tot 11 oktober in Rome dage
lijks bijeenkomsten georgani
seerd, die voor iedereen toegan
kelijk zijn.
Middel
Het secretariaat-generaal van de
bisschoppensynode zegt van zijn
nogal uitvoerige document, dat
het niet de bedoeling heeft een al
dan niet flink gewijzigd slotdo
cumentvan de synode te worden.
De taak van het praatpapier
houdt bij het eind van de synode
op. Het is alleen een middel tot
overdenking en discussie voor de
synode.
In 95 paragrafen geeft het papier
eerst een overzicht van de grote
veranderingen in deze tijd en de
invloed daarvan op mensen en
gezinnen. Het tweede hoofdstuk
bevat een confrontatie van de
kerkelijke leer met de feitelijke
situatie. Het laatste deel handelt
over de functies van het katho
lieke gezin in de hedendaagse
wereld.
Aan de orde komen vele actuele
kwesties, zoals het "hokken", de
proefhuwelijken, abortus en
echtscheiding. Een uitdrukkelij
ke veroordeling van "verbinte
nissen buiten het huwelijk" be
vat het document niet, al wijst het
deze natuurlijk wel af. Het con
stateert bijvoorbeeld, dat "niet
alle verbintenissen buiten het
huwelijk een principiële afwij
zing betekenen van alle goederen
van het huwelijk, zoals de een
heid, trouw, duurzaamheid en
voortplanting".
Scherp
Onverminderd scherp is het in zijn
afwijzing van abortus. Van enige
indicatie voor abortus wil het niet
weten. Het betreurt, dat ook in
traditioneel katholieke landen
abortus wordt toegestaan. "De
praktijk van de abortus brengt
het gezin een wrede wonde toe.
De levende kinderen namelijk
kunnen in hun ouders - psycho
logisch gesproken - geen zeker
heid meer vinden. Ouders kun
nen niet echt houden van kinde
ren, wier broer of zus zij hebben
gedood".
Principieel houdt het werkdocu
ment voor de volle honderd pro
cent vast aan de leer van de kerk
inzake seksualiteit, huwelijk en
gezin. Maar enige soepelheid
inzake de pastorale toepassing
kan "Rome" toch billijken.
Zo zegt het stuk over katholieken
die "hokken" of een proefhuwe
lijk aangaan dat een katholiek
huwelijk de enig wettige situatie
blijft en dat geprobeerd moet
worden ongetrouwd samenwo
nenden zover te krijgen „door
hen op een menselijke manier en
geleidelijk-aan te helpen, zonder
hen van de gemeenschap der
kerk en de broederlijke solidari
teit van de gelovigen te schei
den".
Mgr. Moors overleden. Op weg
van Geysteren naar Oirld is gis
termorgen de oud-bisschop van
Roermond, mgr. P.J.A. Moors,
overleden. Mgr. Moors, die 74 jaar
is geworden, was de voorganger
van mgr. Gijsen. In april van dit
jaar vierde hij nog zijn gouden
priesteijubileum. De uitvaart
dienst is zaterdag om 3 uur in de
dekenale kerk te Weert, de begra
fenis daarna in Tungelroij (bij
Weert), waar mgr. Moors werd
geboren.
Zuid-Korea. In een brief aan mi
nister Van der Klaauw (buiten
landse zaken), president Tsjun
van Zuid-Korea en de raden van
kerken in Zuid-Korea en de Ver
enigde Staten spreekt de Neder
landse Raad van Kerken zijn be
zorgdheid uit over de situatie in
Zuid-Korea. De brief gaat vooral
in op de behandeling van gevan
gen genomen politieke leiders,
onder wie mr. Kim, tegen wie een
proces is begonnen en voor wie
de kerken in Azië internationale
aandacht hebben gevraagd.
De Raad van Kerken vraagt minis
ter Van der Klaauw, een verte
genwoordiging van de Neder
landse ambassade in Zuid-Korea
dit proces te laten bijwonen en
ook langs andere wegen op een
faire behandeling van mr. Kim
aan te dringen.
Hervormde Kerk: beroepen te
Ginneken (deelwerk, bijzonder
pastoraat) kandidaat F.V. Book
maker (leraar) Breda; aangeno
men naar Breukelen kandidaat
A.W. Kuipers Utrecht; bedankt
voor De Lier A. Jonkers Krag-
genburg, voor Bergambacht J.
Westland Amersfoort, voor Bo
degraven C.J. van der Plas Delft.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Tzum (Fr.) T. Korte-
weg Leiden (wetenschappelijk
medewerker aan de Vrije Univer
siteit), naar Sassentaeim T. Fer-
werda Amsterdam-Slotervaart,
naar Leerdam C.P. Meijer Lek-
kerkerk.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: aangenomen naar Har
derwijk A. de Snoo Mussel, naar
Zuidhorn K. Verlind (laatstelijk
in Paramaribo) Haren: beroepen
te Leek-Roden B. van Zuijlekom
Assen.
Oud-Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Kampen J. van
Prooijen Rhenen.
Zuid-Afrika. Een van de aanbe
velingen van het eerste Landelijk
Pastoraal Overleg van de Rooms-
Katholieke Kerk in Zuid-Afrika
luidt, dat deze kerk (twee miljoen
leden) meewerkt aan de "alge
hele bevrijding" van het land.
Daartoe moet zij onomwonden
de kant van de "armen, verdruk
ten en lijdenden" kiezen. De bis
schoppen moeten pastorale ver
zorging geven aan allen die zijn
betrokken bij de gewapende
strijd, in Zuid-Afrika en aan de
dienstweigeraars.
V;- -,:
Het plaatsen van blieven van lezers betekent niet dat de
redactie de daarin weergegeven mening onderschrijft.
Brieven kunnen van redactiewege worderi ingekort. 1
Vrij Nederland
'Vrij Nederland' wordt een treiterig
blad genoemd van grote kwali
teit. Het vierde zijn veertigjarig
jubileum. In die jarenlange, niet
aflatende confrontatie met de au
toriteit is het, zoals het zelf zegt,
uitgegaan van het beginsel: "In
oorlog en liefde is alles geoor
loofd". En juist met dat woordje
"alles" heeft het de autoriteit niet
gezuiverd noch gelouterd, maar
finaal kapotgemaakt. Iedereen
die anders dacht werd steevast
"traditioneel onbetrouwbaar"
genoemd en juist de taboes die
vroeger liederlijk heetten werden
vermorzeld en "in al hun glorie"
breed uitgemeten. Wat het resul
taat is geweest merkt men aan
alles wat wordt vernield vanaf de
kleuterschool tot op het voetbal
veld en aan alles wat ontwricht is
in kerken en gezinnen. Wat is
hiervan het voordeel geweest?
Het zou interessant zijn als na deze
generatie schrijvers die het mis
schien met de beste bedoelingen
deed een nieuwe generatie
schrijvers opstond die in krant en
radio de functie zou overnemen
om die media uit te tillen boven
alles wat dat treiterige gedoe heft
bedorven. Maar dan zonder die
geest van bekrompenheid, be
dillerigheid of onrechtvaardig
heid. Want wat is er aan de hand?
De principes, vooroordelen, re
gels en maatstaven zijn zo leeg
gebleken, de brokstukken die
overblijven zijn zo talrijk, dat de
laatste generaties onzeker zijn
geworden, wanhopig, en in ver
warring geraakt.
Zodanig dat ze terug beginnen te
kijken naar hun voorouders die
ondanks hun gebreken hun mo
rele zekerheden hadden en daar
een heel leven op teerden, die een
welvaart opbouwden waar men
nu nog gelukkig mee kan zijn. Is
het toeval of een innerlijke
dwang, voortkomend uit een in
nerlijke leegte, dat vele kloosters
en abdijen juist door jongeren
worden bezocht om te kunnen
mediteren en te rusten. Want het
steeds maar afgeven op iedereen
zonder onderscheid heeft men
toch wel door.
H.Rutges
Laan van Eik en Duinen 195
Den Haag
het grondwettelijk recht erkent
van de vrijheid van onderwijs.
Zeven christelijke kleuterscho
len en vier christelijke lagere
scholen gaan er aan. En bij het
openbaar onderwijs? Slechts één
kleuterschool! En de "wet-hou-
der", die dit bedacht heeft verte
genwoordigt nog wel een partij,
die zich democratisch noemt, en
overal dichtbij en veraf, onder
drukking en discriminatie sig
naleert en daarop verontwaar
digd reageert. Ik hoop en ver
wacht, dat onze nieuwe burge
meester zich burgemeester weet
van alle Leidenaars en (nu er
scholen moeten worden opgehe
ven) hij, met voorbijzien van ei
gen voorkeur, in deze zaak recht
en gerechtigheid zal betrachten
en het christelijk onderwijs de
plaats gunt, waarop het recht
heeft.
K. de Jong.
Van Vollenhovenplein 107
Leiden
Scholen (3) Scholen (4)
In de krant van vrijdag stond dat
verschillende scholen in Leiden
met sluiting bedreigd worden.
Toen ik het rijtje doorlas merkte ik
dat het allemaal bijzondere
scholen waren, met uitzondering
van de Goudsbloem.
Heeft de wethouder soms een hekel
aan Christelijk onderwijs? Be
grijpt hij niet, dat als een kleuter
school moet sluiten, dit ook bete
kent, dat een paar jaar later de
lagere school ook dicht moet?
Of is dit juist de bedoeling van wet
houder Van Dam? Ik hoop, dat
we gewaarschuwd zijn, want dit
is het begin van het voortrekken
van het openbare onderwijs. Er is
toch vrijheid van onderwijs?
Is er in de gedachte van de wethou
der wel ruimte voor R.K. en Prot.
Chr. onderwijs?
A. Rietkerk de Hoog.
Lage Rijndijk 20a,
Leiden
Scholen (5)
Gaarne wil ik reageren op het arti
kel in Uw blad van vrijdag j.l. van
de Hr. v. Dam (wethouder on
derwijs). De Hr. v. Dam beseft
blijkbaar niet wat hij met dit arti
kel aanricht in de wereld van het
onderwijs. Door te zeggen dat een
kleuterschool verdwijnt krijg je
natuurlijk bijna geen leerlingen
meer. Hier zit ook aan vast dat in
1983 als er geen kleuterschool
meer is de basisschool ook niet
opgericht kan worden. In een
wijk als De Kooi waar de Kon.
Wilhelminaschool de enige prot.
chr. school is betekent dit wel het
eind van dit onderwijs. Laat de
Hr. v. Dam goed beseffen wat hij
aanricht.
Mevr. Laterveer
Paramaribostraat 54
Leiden.
Renovatie
Heelal
Een groep onderzoekers in Leiden
heeft een mogelijke nieuwe stap
gezet in het onderzoek naar het
ontstaan van leven.
Het is verbazingwekkend te zien
hoeveel moeite men zich getroost
om meer te weten te komen over
ons ontstaan, terwijl de schrij
nende realiteit is, dat 800 miljoen
levende mensen, onder onze
handen wegteren, door gebrek
aan de fundamentele levensbe
hoeften.
Wij kunnen onze welvaart en deze
vormen van wetenschappelijke
particularisme alleen rechtvaar
digen, indien wij onze ogen, voor
dit bestaande leven, gesloten
houden.
Sjon Groen
Bosdreef 47
Leiderdorp tel. 071-895733.
Op de raadscommissievergadering
voor volkshuisvesting van 4 sept.
j.l. sprak wethouderTesselaardat
de eisen die mensen stellen aan
medewerking van renovatie
soms extreem hoog zijn.
Een van de motieven om geen
snelle medewerking te geven was
volgens de heer Tesselaar als
volgt, "In sommige gevallen
komt het voor dat mensen alleen
hun woning uitgaan, als een pas
getrouwde zoon of dochter ook
een huis krijgen".
Dat is een zin die zeer beladen is en
manifesteert in hoofdzaak de
ernstige woningnood en be
schouw ik niet zo zeer als een te
genhouden
Ik ga een heel eind met de heer Tes
selaar mee dat dergelijke geval
len vertragingen met zich mee
brengen. Maar ik meen te weten
dat vertragingen in renovatie's
veel andere oorzaken hebben.
Bijvoorbeeld: is er bij elke renova
tie van woningbouwverenigin
gen een renovatie-forum dat als
eerste leuze bekend maakt dat er
inspraak is
Als de renovatie eenmaal op gang
gekomen is, krijgt het woord in
spraak een tegenovergestelde be
tekenis en wel om het feit dat re-
novatie-forum's het meeste be
lang hebben bij renovatie.
Denk maar aan de aannemers, ar-
chitecten-bureau's enz.
De aannemer met een stel goedpra
ters nemen het heft in handen.
Laat de heer Tesselaar zich maar
eens informeren bij zijn voorgan
gers de heren Ham en Verboom
over de renovatie van 114 wonin
gen in de "Zeeheldenwijk". De
bewoners hebben op gebied van
renovatie van alles meegemaakt,
met het eindresultaat dat zij de
woningen na de renovatie zelf
met veel kosten hebben opge
knapt. Genoemd renovatieplan
heeft de overheid bijna twee
miljoen gulden gekost, doch die
zie ik niet als de hoofdschuldige.
Eerlijkheidshalve moet ik wel ver
melden dat na verschillende ge
sprekken die de bewoners heb
ben gevoerd met het ministerie
van volkshuisvesting in 1976 een
huurvaststelling tot stand heb
ben gebracht, redelijk genoemd
mag worden. Maar het gaf de be
woners het gelijk aan hun kant,
na de puinhoop-renovatie.
Hoewel wij thans toch steeds weer
voor de hoogste huurverhogin
gen worden aangesproken.
Gedane zaken nemen geen keer,
maar laat ze tot lering zijn. Dus
heer Tesselaar is het vreemd dat
er vooraf een renovatie extreem
hoge eisen gesteld wórden door
de mensen die zich niet weer eens
aan dezelfde steen willen stoten.
H. Zandvliet
Van Spevkstraat 48
2315 TW Leiden
