Diploma
Cafébedrijf.
Bon
"Fokker is te
optimistisch"
Biljarters UVS
verrassend de klos
Het robotvoetbal van Jan Zwartkruis
Wel of geen bouw F-29?
©i)h
Opvallend "Frans
schaaksucces voor
Jeroen Piket (II)
Kamerlid Harry van den Bergh;
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1980
SPORT
PAGINA 13
Twee-een. Dat viel me mee. Ik had
drie-een voorspeld. En dat tweede
doelpunt van de Ieren leek toch
minstens op het tweelingbroertje
van buitenspel. Na afloop wisten
de spelers te vertellen dat het een
onnodige nederlaag was. We con
troleerden de wedstrijd. We had
den ze in ons zak. Ik zat eigenlijk
te wachten op ons tweede docl-
punt, en toen maakten ze gelijk.
Dat soort uitspraken. Ze toonden
weer eens aandat er in elk geval
dertien Nederlanders zijn ge
weest die de wedstrijd niet gezien
hebben: Hiele tot en met Tahama-
ta, plus Metgod en Willy van de
Kerkhof. Voetballe. s hebben al
tijd de neiging alleen naar hun
eigen kansen en mogelijkheden te
kijken, dus als ze twee keer op het
doel geschoten hebben (Spelbos
met zijn linkerbeenen Peters met
een verre stuitbal), dan zijn dat
voor hun gevoel al twee ballen die
voor hetzelfde geld hadden kun
nen zitten. Dan had het 3-0 ge
staan. Kom nou, als de keeper die
ballen had laten passeren, zoals
hij ook misgreep, althans de bal
niet vast genoeg had toen Van
Mierlo hem onder zijn handen
vandaan wegtikte nadat hij al in
een kansloze positie was geko
men, dan zou hij. doelman Pey
ton, zich onsterfelijk geblameerd
hebben. Dat ene Nederlandse
doelpunt had immers ook nooit
gescoord mogen worden.
En wat stond daar van Ierse zijde
tegenover? Ook niet veel soeps,
maar wel een aantal fors gemiste
kansen in onoverzichtelijkecha
otische situaties voor het Neder
landse doel. Die waren het gevolg
van de hoge ballen,alsmaar weer,
en de onstuimige wind. die zo zijn
eigen ideeën over de koers van de
bal had,en omdat daar nogal wat
vrije schoppen in de buurt van het
strafschopgebied bij kwamen,lag
het, zeker in de tweede helft, meer
voor de hand dat de leren eens een
keer zouden scoren dan de Ne
derlanders. De twee doelpunten
die er kwamen hadden ook het
waarmerk van het gerommel: het
eerste ontstond, toen Daly
koelbloedig in de hoek schoot, na
dat de bal via de voet van
Brandts, die zich voor een door
brekende Ier wierp, ietwat geluk
kig in zijn richting was gestuit.
En het tweede ontstond uit een
vrije trap van Brady, waaruit
Lawrensonvermoedelijk buiten
spel lopend op het moment dat
Brady de bal in zijn richting til
de. onhoudbaar inkopte. Zulke
doelpunten zijn het. logische ge
volg van een continu aanvallend
elftal, ze ontstaan zelden uit
vloeiende, openbrekende aan
vallen, maar ze komen er wel. De
stellige mening van de bekende
sportjournalist Frans E. in het
ochtendblad De V. als zouden de
Ierse spelers elkaar zó zelden en
dan nog onder bizarre omstan
digheden op een booreiland in de
Ierse Zee tussen Ierland en Enge
land in?) ontmoeten, dat ze het
LEIDERDORP - Nadat hij op 30
augustus "en passant" de Ne
derlandse snelschaaktitel in de
categorie tot 13 jaar had wegge
kaapt, was Jeroen Piket uit Lei
derdorp de volgende dag alweer
op weg naar Bagneux voor de
strijd om het open Franse kam
pioenschap in de klasse tot 16
jaar. Temidden van maar liefst 76
deelnemers uit elf landen ver
overde hij een gedeelde zevende
plaats. Met zijn elf jaren was hij
veruit de jongste van de tien bes
ten.
Het was jammer, dat het toernooi
slechts zeven ronden "Zwitsers"
telde. Iedere "goede" wedstrijd
leider weet, dat je met 76 scha
kers minstens 9 zo niet 11 ronden
moet spelen. Die zeven ronden
hadden nu tot gevolg, dat niet
minder dan vijf spelers op de eer
ste plaats belandden, van wie de
14-jarige Claude Wagner uit
Frankrijk op weerstandspunten
kampioen werd. Tevens kon geen
der titelkandidaten zich een mis
stap permitteren, want dat bete
kende "uit de race".
Jeroen Piket begon het toernooi
uitstekend. In de eerste ronde
ontfutselde hij Battaglia (Frank
rijk) al na 18 zetten de kwaliteit.
Jan Zwartkruis
nemen van een vrije trap zelfs
niet hadden kunnen instuderen,
lijkt me overigens wat vergezoch t
gezien de wijze waarop Brady
die vrije schoppen nam. Eentje
was zelfs een juweeltje, en had ik
zo nog nooit zien uitvoeren. Een
Ier liep oudergewoonte eerst over
de bal heen, zonder hem te raken,
daarna schoot Brady de bal op
De Fransman gaf zich spoorslags
gewonnen. Immers, de avond
daarvoor had Jeroen Piket zijn
visitekaartje afgegeven met een
tweede plaats in het snelschaak-
toernooi. Hij had dat zelfs kun
nen winnen, als hij een gewonnen
positie tegen Josef Klinger (Oos
tenrijk) niet had vergooid. Nu
werd de Oostenrijker eerste met
een half punt voorsprong op Pi
ket.
Jean Pierre Terrac (Frankrijk) zal
zijn partij tegen de Nederlandse
vedette niet gauw vergeten, want
in slechts 15 zetten rolde Piket
nem op. In de derde ronde boekte
Piket zijn derde winstpartij: na 42
zetten moest Taddei (Frankrijk)
toegeven, dat hij in de tijdnood
van zijn opponent was "geflest".
Ook in de vierde ronde deed Piket
42 zetten, maar nu vond hij zijn
Waterloo tegen Philippe Cham
pion, die als derde zou finishen.
Een gedachtekronkel in een "pot-
remise-stelling" was de oorzaak.
In de vijfde ronde had Piket kun
nen toeslaan, maar geplaagd door
tijdnood zag hij niet, dat hij een
voudig een stuk kon winnen. De
Deen Heiberg profiteerde en be
zorgde de Nederlander zijn twee
de nul.
borsthoogte naar een Ier in het
muurtje .deze kopte de bal meteen
zwiepende hoofdbeweging naar
links, langs het muurtje, waar de
Ier die over de bal was heenge
stapt inmiddels gearriveerd was,
alleen voor Hiele verscheenmaar
naast schoot. Als dat niet inge
studeerd was, maar te danken
was aan louter improvisatie van
drie Ieren, dan vind ik dat die
Ieren hun twee doelpunten dubbel
en dwars verdiend hebben.
Zwartkruis
Na afloop was Jan Zwartkruis
enerzijds verheugd, anderzijds
bedroefd. Hij was verheugd, om
dat deze jonge ploeg van gemid
deld 25 jaar (sinds wanneer ben
je als voetbalvedette jong als je
„gemiddeld" 25 jaar bent? - Dan
hoor je als toekomstige Neder
lands elftalspeler toch alzo'n jaar
Jeroen Piket
Een getergde Piket ondernam'in de
beide laatste ronden tegen twee
Franse tegenstanders een ware
wraaktocht. Eerst vloog Trontien
in 29 zetten van het bord en ver
volgens verloor Roux door tijds
overschrijding.
Het zettenverloop van de kortste
partij van de Nederlander was:
Wit: Jeroen Piket. Zwart: Jean
Pierre Terrac (Frankrijk).
1. d4. g6. 2 c4, Lg7. 3. Pc3, b6. 4. e4,
c5? 5. dc5:, bc5:. 6. Dd5!, Pc6. 7.
Dc5.Ld4. 8. Dg5, f6. 9. Dd2, e6.
10. Pf3. Le5. 11. Le2, fa? 12. efó:,
ef5:. 13. Pe5:. Pe5:. 14. De3. De7.
15. Pd5, en zwart gaf het op,
want op 15Dd6 volgt 16. f4!.
en op 15De6 komt natuurlijk
16. Pc7
VOLLEYBAL - Het Nederlands
team heeft gisteren in Someren
met 3-0 gewonnen van de Franse
B-selectie.
of vijfzes in de eredivisie te spe
len?) zich zo goed aan het concept
had gehouden, dat hij tevoren
had uitgestippeld. Concept mon
cul, denk ik dan altijd in mijn
mooiste Frans. Als een concept tot
goed. sterk, overtuigend voetbal
leidt is het meegenomen, maar als
het. met zulke technisch verfijnde
voetballers in de gelederen als
Jan Peters, Frans Thijssen, Si
mon Tahamata en Michel van de
Korput toch tot gerommel in de
marge leidt, dan lijkt me weinig
reden aanwezig tot tevredenheid-
omdat het concept zo goed ge
handhaafd werd. En nu we het er
toch over hebben: die jonge onge-
louterde ploeg van ons speelde
weliswaar legen gelouterde profs
uit de Engelse competitie, maar
die gelouterde profs waren de
keuze uit een voorraad van 32
miljoen Ieren, dus zeg maar de
provincie Zuid-Holland. Alleen
spelers dus van FeyenoordSpar
ta. FC Den Haag. Excelsior en
eventueel SVV, FC Vlaardmgen
en DS'79. Daar mag. als je de ge
louterde profs ten tonele voert,
ook wel even bij worden stilge-
En bedroefd was Jan Zwartkruis,
omdat hij niet genoeg had kun
nen oefenen op vaste spelpatro-
nen. Het automatisme aanscher
pen, zo schijnt hij het gezegd te
hebben. Het klinkt griezelig. Ro
botvoetbal. Het lijkt me een werk
zaam concept voor middelmati
ge, goedwillendehardploeteren-
de voetballers, die er blindelings
op moeten kunnen vertrouwen
dat als zij op het middenveld met
de bal naar rechts lopen, dan op
de linkervleugel de linksback
naar voren snelt om de lange bal
van de middenvelder op te van
gen, maar wil je op het hoogste
niveau blijven voetballen dan zul
je het toch van de anti-automa
tismen moeten hebben. Daarin
schuilen de verrassingen, daar
mee breek je verdedigingen open,
daarmee speel je hartverwar
mend voetbal.
NICO SCHEEPMAKER
ADVERTENTIE
Ook in Uw omgeving begint medio oktober weer de cursus café
bedrijf van de SVH. Hét opleidingsinstituut voor wie straks wil
voldoen aan de vakbekwaamheidseisen voor het cafébedrijf.
Want de SVH organiseert haar horecacursussen al bijna 35 jaar.
Ze komt rechtstreeks uit de horeca voort. Tegen betrekkelijk
lage cursusgelden krijgt U 'n prima opleiding: een cursus van dé
vakmensen. mm mm B mm H
Na 7 cursusdagen of 14
octyend/middag/avond-
lessen, kunt U het officiële
r het
diploma cafébedrijf.
Ook voor cursussen als
Restaurantbedrijf en
Handelskennis kunt U bij
de SVH uitstekend terecht.
Bel 070-469674.
SVH Horcca-opleidingen,
Johan de Wilt laan 8,
2517 JR Den Haag.
I Stuur my alle inlichtingen over de
SVH-opleiding voor hel diploma cafébedrijf.
l'oslcode/l'laats
In envelop zonder postzegel a,
I SVH. Antwoordnummer 961
I >501)111. Den Hang
De SVH 9ceft een prima opleiding
voor een prima vak.
LEIDEN - Tien teams gaan dit jaar ih een dubbele competitie onderling
uitvechten wie er kampioen in de eerste klasse yan de Leidse biljart
competitie wordt. Ten opzichte van het vorige seizoen zijn er drie
nieuwkomers in deze hoogste klasse. De vereniging TOP zit vrij royaal
in de sterke spelers, en zag daardoor ook het tweede team in de eerste
klasse geplaatst worden. De Heul heeft een goede aanwinst in de nieuwe
speler Jan van Hemessen, waarmee de Alphense ploeg het totaal
moyenne naar eerste klasse niveau kon opschroeven. Het Wapen van
Voorschoten deed met een versterkt team ook een flinke sprong hoge
rop. Bij Landzicht vertrok de erkende kracht Teske. met als gevolg dat
het tweede viertal nu in de tweede klasse terecht is gekomen. Ook 't Zuid
moest een stapje terug doen. In de totaal uit zeven klasses bestaande
competitie vielen drie verenigingen af. TVL schreef zich te laat in, Ver
kerk kreeg geen team meer op de been, terwijl de Gouden Leeuw van
wege brand zonder clublokaal zit. Debutant is de vereniging Stompwijk.
In de eerste klasse viel er meteen een fikse verrassing te noteren. Kam
pioen UVS 1 kreeg in eigen huis met 2-6 klop van Between. Carambole 1
dat vrijwel altijd aan de top meedraait, versloeg De Vriendschap thuis
met 8-0. Het eerste viertal van de Morspoort bezorgde Landzicht een
fikse domper. 8-0. TOP 1-TOP 2 eindigde evenals Wapen van Voorscho
ten tegen de Heul in een 4-4 gelijkspel.
De uitslagen in de overige klasses: Tweede klasse- Landzicht 2-TOG 1 4-4;
Vriendschap 2-Carambole 2 2-6; TOP 3-'t Zuid 1 8-0; Between 2-De
Waag 1 6-2; Cleyn Duin 1-DOB 1 6-2. Derde klasse- Morskwartier 1-
Landzicht 3 4-4; 't Zuid 2-DOS 1 4-4; UVS 2-Stompwijk 1 4-4; Caram
bole 3-Spijkerbak 1 4-4. Vierde klasse- DOB 2-Morspoort 2 4-4; Wapen
van V. 2-Cleyn Duin 2 4-4; DOS 2-Carambole 4 4-4; Landzicht 4-Mors-
kwartier 2 4-4; Wachtje 1-Witte Hen 1 2-6. Vijfde klasse- Morskwartier
3-DOS 3 0-8; Spijkerbak 2-Landzicht 5 2-6; TOP 4-Wapcn van V.3 2-6.
Zesde klasse- Spijkerbak 3-TOG 3 2-6; DOB 4-Wapen van V.4 5-3; De
Waag 3-De Heul 3 2-6; Carambole 5-TOP 5 4-4; DOS 4-UVS 3 4-1.
Zevende klasse- De Waag 4-UVS 4 6-2; De Heul 4-Carambole 6 4-4;
Cleyn Duin 3-Vriendschap 3 6-2; Between 3-Morskwartier 4 2-6.
Fokker zal in eerste instantie zelf
moeten beslissen of zij al dan
niet overgaat tot de bouw van de
F-29. Pas daarna gaat de over
heid tot actie over. Bij het ver
lenen van financiële steun zal zij
zich - naast de door haar gefor
muleerde doelstellingen op het
gebied van de industriepolitiek
- tevens moeten laten leiden
door de hoeveelheid geld in de
schatkist. De definitieve beslis
sing over het F-29-project valt
half 1981 te verwachten.
Dat schrijft minister Van Aarden-
ne (economische zaken)'in zijn
„Voortgangsnota vliegtuig-
nieuwbouw in Nederland" aan
de vaste kamercommissie voor
economische zaken. Het door
gaan van het F-29-project hangt
vooral af van de vraag of het
commercieel haalbaar zal zijn.
Om dat te bepalen moet eerst het
definitieve ontwerp van het
nieuwe vliegtuig gereed zijn en
moet Fokker minstens één part
ner hebben gevonden die bereid
is een deel van de risico's voor
zijn rekening te nemen, zodat
„de op Nederland drukkende
kosten en risico's beneden een
aanvaardbaar plafond" gehou
den kunnen worden.
Daarnaast moet duidelijk inzicht
bestaan in het aandeel dat Fok
ker in de potentiële vliegtuig-
markt (geschat op 1500 stuks
tussen 1985 en 1993) zal kunnen
verwerven. Bovendien dienen
reeds voor de definitieve aan
vang van het project voldoende
bestellingen bestellingen van
toonaangevende klanten binnen
te zijn, waardoor een deel van de
serierisico's direct kan worden
afgedekt. De overheid zal er ove
rigens zoveel mogelijk naar
streven dat Fokker haar aan
sluiting met de internationale
vliegtuigbouwindustrie kan
behouden.
DEN HAAG - „Fokker vind ik een
fantastisch bedrijf. Men heeft de
beschikking over hoogwaardige
kennis, er komt een goed export
artikel vandaan, enzovoorts.
Maar ik ben wel van mening dat
men naar buiten overspannen
verwachtingen wekt. De be
drijfsleiding wil alles binnenha
len en is te optimistisch over de
financieringskansen. Ik denk dat
de overheid lang niet zoveel geld
kan verschaffen als het bedrijf
verlangt".
Woorden van Harry van den Bergh,
woordvoerder van de PvdA in de
Tweede Kamer voor onder meer
de materiële kant van het defen
siebeleid. Volgens zijn bereke
ningen zou Fokker van de rijks
overheid in de komende vier jaar
een bedrag van bijna twee mil
jard gulden verlangen. Geld dat
aangewend zou moeten worden
voor continuering van het mili
taire F-16-project en voor de ont
wikkeling van de nieuwe F-29,
het burgertoestel met rond de 150
zitplaatsen. Met name dat laatste
project is een slokop. Voordat er
een toestel verkocht is zal er een
investering van twee miljard gul
den benodigd zijn. „De helft
daarvan zal men aan het rijk vra
gen, zo niet meer", stelt Van den
Bergh.
De vliegtuigfabrikant wil boven
dien voortbouwen aan de F-16 als
het laatste toestel van de huidige
reeks in 1983 zal zijn afgeleverd.
Zoals bekend heeft het kabinet in
principe besloten dat over vijf
jaar de vervanging van NF-5 jager
begint. Daartoe zijn 81 F-16's
noodzakelijk, bovendien dienen
dertig exemplaren als compensa
tie voor het oorlogstuig dat door
ongelukken en andersszins ver
loren zal gaan. Nog in dit jaar wil
het kabinet de Tweede Kamer in
stemming ontlokken met de
bestelling.
Duur
Rechtstreeks aankopen in do Ver
enigde Staten vergt dc som van
twee miljard. Wordt Fokker ech
ter opnieuw als mede-producent
in de opdracht betrokken dan
komt de bestelling vierhonderd
miljoen gulden duurder uit. Waar
dan weer tegenover staat, onder
meer, de werkgelegenheid van
heel wat Fokker employés. Van
den Bergh is er zeker van dat de
Nederlandse overheid het zich
niet zal kunnen permitteren zo
veel geld in de vliegtuigbouwer te
steken.
Dat dit inzicht nog niet bij andere
partijen is doorgebroken wijt hij
voornamelijk aan de houding van
de regering. „Waar ik enorm bang
voor ben is het nemen van deel-
beslissingen. Aan het eind van dit
jaar wenst het kabinet een besluit
over de F-16 en is het nieuwe bur
gertoestel nog niet aan de orde.
Dat komt dan zes of twaalf maan
den later in de Kamer waarbij het
maar afwachten is of je gelegen
heid hebt een zo belangrijk pro
ject voldoende steun te verle-
„Kijk, twee jaar geleden hebben we
ook zo'n zaak gehad. Toen ging
het om de vervanging van de
Neptune-vliegtuigen van de ma
rine. Ook destijds heb ik gepleit
voor een geïntegreerde aanpak,
dus tegen deelbeslissingcn. Ach
teraf zegt iedereen, ja je hebt wel
gelijk gehad. Daar ben ik niet
trots op want mijn opzet is uit
eindelijk niet doorgegaan. Als de
zaak toen beter was aangepakt
had Fokker via de keuze van een
Franse opvolger (de Breguette
Atlantic - red.) in plaats van de
Orion een grote civiele order
kunnen krijgen".
i gebruik als Cityhopper bij de
Werkgelegenheid
Van den Bergh erkent dat hij ven-
moedelijk net als Fokker zou
handelen indien hij deel uit
maakte van de directie. De socia
list ziet ook dat er werkgelegen
heidsproblemen kunnen ont
staan als over drie jaar geen
nieuwe serie F-16's uit de hal
moetrollen. „Daarom heb ik twee
suggesties gedaan, of eigenlijk
meer vragen gesteld. Het bedrijf
adverteert nog altijd voor perso
neel. Is er dan niet de kans om
mensen te zijner tijd met of zon
der omscholing in te zetten voor
de civiele produktie? Bovendier
is het de laatste tijd zo dat de ver
koop van de Friendship sterk
aantrekt, ook met de Fellowship
gaat het de goede kant uit. Wel
licht is dat ook een factor die hel
verlies aan banen in de militaire
sector kan opvangen".
Tegen voortgezette produktie van
de F-16, althans op grote schaal,
in Nederland pleit volgens het
kamerlid ook de grote afhanke
lijkheid van militaire opdrac-h
ten. Volgens hem is Fokker op dit
moment al voor een kwart op
zulke klanten aangewezen.
Van den Bergh vindt dat een te for
se portie en spreekt met alkec
van het gevaar voor een „militai .-
industrieel complex". Hij meent
dat juist een keuze voor de civiele
tak het bedrijf een hechte basis
zal kunnen vérschaffen. Met an
dere woorden, investeren in het
eigen F-29 project moet de voor
keur krijgen. Dan is in elk geval al
vierhonderd miljoen ter be
schikking die Nederland zou uit
sparen via een F-16 bestelling in
de VS.
Bij een gecombineerde beschou
wing van de vliegtuigproblema-
tiek op korte termijn, zo zegt de
fractiespecialist, heb je ook de
kans dat Nederland de nodige
druk op Amerika kan uitoefenen.
„Als de Japanners al mochten
besluiten mee te financieren in de
ontwikkeling van de F-29 dan zal
dat voor een procent of twintig
zijn. Dat Amerikaanse bedrijven
deelnemen zie ik niet gebeuren.
De Amerikaanse regering zou
echter onder druk gezet moeten
worden indien Nederland de 111
F-16"s wil bestellen. Dat is het
moment om te trachten bedrijven
daar verplichtingen ten gunste
van Fokker aan te laten
gaan".
„Twee jaar terug is er wel een over
eenkomst tussen de twee landen
gesloten die Nederlandse bedrij
ven meer toegang op de markt
daar zou moeten geven, maar
daar is weinig van terecht geko
men. Het zijn wel allemaal mooie
woorden van partnership en zo,
maar in de praktijk is het keihar
de business. Amerika is nu een
maal enorm protectionistisch.
Als daar de Nederlandse over
heid niet hard aan trekt blijven
resultaten uit. Je mist een kans
als we nu zonder meer de militai
re vliegtuigen in de VS zou be
stellen".
Met het oog daarop zal Van den
Bergh in de Kamer een pleidooi
voeren de beslissing over de
nieuwe F- 16's zeker een half jaar
uit te stellen. Zijns inziens is dat
militair verantwoord terwijl na
zes maanden duidelijkheid ge
schapen zou zijn hoe de vlag erbij
hangt waar het gaat om het nieu
we burgertoestel van Fokker.
Van Zeil: optimisme
Of Van den Bergh voor zijn idee
steun van het CDA krijgt is nog
maar de vraag. Piet van Zeil. de
man die Fokker doet voor zijn
fractie, ziet nogal wat haken en
ogen aan de stellingname van zijn
mede-parlementaner. Allereerst
noemt Van Zeil vrees (dat er te
weinig geld voor twee projecten
zal zijn) een slechte raadgever.
Bovendien meent hij dat Van den
Bergh altijd pessimistisch is als
het over dc vhegtuigfabnkant
gaat.
„Pas midden volgend jaar is de be
slissing te verwachten of de F-29
toekomst heeft. Nu zijn er be
sprekingen met verschillende
landen aan de gang. Pas midden
'81 komt aan de orde met wie ga je
bouwen, ik zelf ga ervan uit dat
de regering zeker zal moeten bij
dragen in de investeringen. Bo
vendien zal Fokker via eigen
middelen een grote vinger in de
pap houden. Ik ben nog niet
zover dat ik nu al kan zeggen
hoeveel het rijk zou moeten bij
dragen. Kijk ook eens naar de
belangstelling voor de F-27. Die
trekt zo sterk aan dat men nu al
weer op een jaarproduktie zit van
25 stuks. Ook met de F-28 gaat het
bergopwaarts Fokker heeft een
enorm goed imago in het buiten
land H» t /OU bi st eens /o kunnen
zijn dat buitenlanders heel graag
in de F-29 willen investeren. Of de
overheid dus zeker een miljard
moet verschaffen is voor mij nog
maar een vraag", aldus Van Zeil.
