WAAROM KOOPT UM
NOG GEEN INKtLTJtSMST
Nieuw plan herstel Poolse economie
WAAROM KOOPTUM
NOG GEEN ABONNEMENTEN
MET 30% K0RTING?m
Pinochet
stemmers
dreigt nee-
te vervolgen
Schoolstaking laait weer op
asm
SE
Grootste NAVO-oefening na Tweede Wereldoorlog opgang
Stakingen in vier gebieden gaan door
Meer arrestaties en
martelingen in Chili
Suarez
wijzigt
kabinet
DINSDAG 9 SEPTEMBER 1
Ongeluk met geheim vliegtuig
SALISBURY (UPI/Reuter)- Bij Salisbury in Engeland is gisteren
een zeer modern en zeer geheim Amerikaans gevechtsvliegtuig,
(de F-18 Hornet) neergestort, kort na vertrek voor het geven van
demonstratievluchten in Spanje.
De twee bemanningsleden redden zich met hun schietstoelen en
werden naar een ziekenhuis gebracht.
Het toestel kwam neer op open land bij het dorp Middle Wallop de
brokstukken lagen over groot gebied vespreid. De politie zette
het terrein af. Zelfs legde ze beslag op de film uit het fototoestel
van een dertienjarige jongen, die het ongeluk had gefotografeerd.
De negatieven werden vernietigd.
ADVERTENTIE
Anders gezegd waarom heeft u nog geen NS-Kortingkaart?
Kost u f375,- per jaar Eventueel mag u ook f31,25
per maand betalen. Voor dat bedrag kriigt uw hele gezin*
liefst 5096 koning op enkeltjes, 40% korting op
retourtjes en vanaf I oktober 30% op
abonnementen.
Komt bij dat iedereen z'n eigen kaart kriigt.
Meer informatie? Op ieder NS-station ligt 'n folder klaar.
Voor omschrijving gezin zie folder <=5^
VLISSINGEN (GPD) - Onder de
naam Autumn Forge komt deze
dagen langzamerhand de groot
ste serie NAVO-oefeningen se
dert de Tweede Wereldoorlog op
gang. Ongeveer 200.000 militai
ren zijn betrokken bij in totaal 25
oefeningen die zich in geheel
West-Europa afspelen.
Een belangrijk onderdeel van de
vres is het zo snel mogelijk overbrengen
van troepen uit de Verenigde Staten en uit
Groot-Brittannië naar het slagveld in
West-Duitsland. Aan de andere oefenin
gen doen ook vooral Engeland, Amerika
en Duitsland intensief mee.
ederland levert aan Autumn Forge een vrij
bescheiden bijdrage. De marine is welis
waar present bij een landingsoefening in
Noorwegen, maar van de landmacht gaat
slechts één reservebataljon naar Duits
land.
De Nederlandse militairen moeten meer ten
dienste staan bij het transport van uit
Amerika aangevoerd materieel. Zo werd
gisteren in Vlissingen geholpen bij het
lossen van het Amerikaanse schip Was
hington.
enkele honderden militairen kwamen uit
het laadruim te voorschijn. Deze gaan per
trein, per vliegtuig of over de weg naar
Duitsland. Voor de begeleiding van deze
transporten is een belangrijke taak weg
gelegd voor de Koninklijke Marechaus-
De bemanningen van de voertuigen arrive
ren dezer dagen op Schiphol en op de
vliegvelden van Brussel en Luxemburg.
De meesten van hen gaan direct door naar
Duitsland.
De Amerikaanse strategische transportoe
fening draagt de naam Reforger en is in
feite een jaarlijkse aangelegenheid.
Nieuw is dat de 17.000 militairen, onder
wie zich naar verhouding veel reservisten
bevinden, vervolgens gaan deelnemen
aan Speerpunt, de grootste NAVO-oefe
ning in Midden-Europa.
Behalve de 2nd Armoured Division uit
Texas en de 9th Infantry Division werken
de tweede pantserdivisie van West-
Duitsland en het eerste Britse legerkorps
mee aan deze operatie.
Onder de codenaam Jog-trot trekken aan
het eind van deze week ongeveer 30.000
militairen van de Britse land- en lucht
macht van Zeebrugge naar verzamelpun
ten in Duitsland. Ongeveer 4000 voertui
gen zullen de reis meemaken. De route
loopt via de E3 tussen Eindhoven en
Venlo, waar waarschijnlijk enige ver
keersoverlast zal ontstaan.
De Speerpunt-oefening behelst een tank-
aanval van Midden- naar Noord-Duits-
land. Maar liefst 63.000 soldaten, 850
tanks, 3000 rups- en 18.000 wielvoertuigen
en 350 helikopters worden hierbij inge
schakeld. Tijdens de oefening Gold Fire
zal de luchtmacht van de diverse landen
met 600 vluchten per dag de „aanval" on
dersteunen.
Als spectaculair onderdeel van Speerpunt
wordt beschouwd het afwerpen van 900
parachutisten boven het strijdtoneel aan
het eind van een tien uur durende vlucht
vanuit North-Carolina.
Kleinere landmachtmanoeuvres in het ka
der van Autumn Forge zijn Conoe Cargo,
waarbij 200 voertuigen de rivier overgezet
moeten worden, en Crested Cap voor het
trainen van Amerikaanse vliegtuigbe
manningen onder Europese omstandig
heden. Nederland doet alleen mee aan
Concordant Journey, een mobilisatieoe
fening. Een reservebataljon is hiervoor al
naar Duitsland gestuurd.
In Noorwegen wordt volgende week
Teamwork 80 uitgevoerd. Dit is een ma
rineoefening met 60.000 militairen, 170
schepen en 400 vliegtuigen. Opzet van
Teamwork is het overbrengen van ver
sterkingen en materiaal naar Europa, het
openhouden van aanvoerroutes en het be
schermen van amfibische operaties.
De Nederlande marine neemt deel met 20
schepen, vier vliegtuigen en 650 mari
niers. De mariniers worden ingedeeld bij
de Engels-Nederlandse amfibische
strijdkrachten om deel te nemen aan een
landing op de kust van Christiansund.
Autumn Forge is in 1975 opgezet door de
toenmalige commandant van de NAVO-
strijdkrachten in Europa, de Amerikaanse
generaal Alexander Haig. De huidige ge
neraal Bernard Rogers heeft het initiatief
overgenomen. Voor die tijd organiseer
den de lidstaten de oefeningen te hooi en
te gras.
Het Russische persagentschap TASS heeft
vorige week in een commentaar scherp
afgegeven op de omvangrijke NAVO-oe-
feningen. Als doel van de manoeuvres
wordt gezien het opvoeren van de span
ningen tussen Oost en West. Tass noemt
Autumn Forge een militaire orgie.
Momenteel zijn de landen van het Warschau
Pact echter zelf in Oost-Duitsland ook be
zig met militaire oefeningen die de groot
ste zijn sedert tien jaar. Hieraan doen
50.000 soldaten mee, onder wie voor het
eerst ook Polen. In tegenstelling tot voor
gaande jaren wisselen de NAVO en het
Warschau Pact geen
Soldaten uit Texas gaan aan boord van een Hercules op de Britse lucht
machtbasis Gütersloh in West-Duitslandwaar zij zich bij andere troepen
voegden die deelnemen aan de NAVO-oefeningen.
(Van c
verslaggever Anton Koene)
WARSCHAU -Terwijl in ten minste vier gebieden in Polen
nog werd gestaakt, heeft de nieuwe voorzitter van het
Poolse Nationale Planbureau, Henryk Kisiel (de vroegere
minister van financiën), gisteren tijdens een persconfe
rentie in Warschau uitgelegd hoe de Poolse regering
denkt de eisen van de stakers in te willigen en gelijktijdig
de Poolse economie weer gezond te maken. De eerste
twee jaren van het nieuwe vijfjarenplan zijn door het
nieuwe bewind overboord gegooid, zei hijEr is een nieuw
plan, dat vanaf oktober dit jaar tot 1 januari 1982 de Poolse
economie moet bijsturen.
(Van onze correspondent
Rob Sprenkels)
MEXICO STAD - Met een onge
kende internationale nederlaag
voor ogen heeft generaal Augusto
Pinochet het Chileense volk ge
waarschuwd dat het land terug
keert naar „de zwarte tijden van
weleer, die bijna hadden geleid
tot een burgeroorlog met Allen-
de", indien zijn grondwet wordt
afgewezen bij de donderdag op
het programma staande volks
stemming.
Pinochet deed zijn verklaringen de jaren '90 van de absolute
aan de lokale pers in de hoofdstad macht in Chili verzekert.
Santiago. De Chileense dictator Het afkondigen
de volksstem-
s blijkbaar nogal geschrokken
van een door het Amerikaanse
bureau Gallup uitgevoerd opinie
onderzoek, waarvan de uitslagen
eind vorige week bekend wer
den: ruim 63 procent van de on
dervraagde Chilenen had ver
klaard tegen de nieuwe grondwet
te stemmen, een grondwet die,
met allerlei ingewikkelde over
gangsregelingen, Pinochet tot in
LONDEN - (Reuter/DPA) - In Chili neemt het aantal mensen dat
om politieke redenen gearresteerd wordt toe en ook vinden er
meer systematische martelingen plaats. Dit meldde gisteren
Amnesty International, de internationale organisatie die ijvert
voor de naleving van de mensenrechten in de wereld.
De toeneming van het aantal arrestaties en martelingen is volgens
Amnesty in mei van dit jaar begonnen, met een scherpe stijging
na 15 juli. De dag waarop de directeur van de opleidingsschool
van de inlichtingendienst van het leger, luitenant-kolonel Roger
Vergara Campos, werd vermoord. Sinds die moord zijn meer dan
1.000 - mogelijkerwijs zelfs 2.000 - personen opgepakt. Bovendien
sijpelden tientallen berichten over foltering door.
Stanley Clinton Davis, een Labour-afgevaardigde in het Engelse
parlement, heeft de Engelse regering er gisteren van beschuldigd
het Lagerhuis te hebben „misleid" over de kwestie rond een
Engelse studente die in Chili is gemarteld. Deze martelingsaffai
re werd het afgelopen weekeinde openbaar gemaakt door Am
nesty International. Deze organisatie verklaarde dat Claire Wil
son op 16 juli in Chili in het huis van haar moeder, werd gearres
teerd door leden van de Chileense geheime politie. Tegelijk met
haar werd haar neef Jose Miguel Benado gearresteerd, geiden
werden gemarteld, aldus Amnesty.
Na stappen van Engelse consulaire medewerkers, die door de fa
milie van de 21-jarige studente op de hoogte waren gesteld van de
arrestatie, werd Claire Wilson twee dagen later vrijgelaten. Een
volledige getuigeverklaring van de Engelse arriveerde op 22 juli
op de Engelse ambassade in Santiago. Diezelfde dag hief de
Engelse regering het wapenembargo tegen Chili op dat enkele
jaren eerder door de Labour-regering was ingesteld. Volgens
Nicholas Ridley, staatssecretaris voor Zuidamerikaanse zaken,
kwam de getuigeverklaring binnen, enkele uren nadat de rege
ring het wapenembargo had opgeheven.
ming over de grondwet heeft Pi
nochet nogal in verlegenheid ge
bracht. De ideologisch steeds
verder van elkaar staande Chi
leense politieke leiders (de mees
ten in ballingschap) sloten plot
seling de rijen en kwamen in op
stand tegen de „farce" van de ge
neraal, die op 11 september 1973
een bruut einde maakte aan het
bewind en het leven van de geko
zen president Salvador Allen-
de.
Bij die oppositie voegde zich ook
vroegere medestanders van Pi
nochet, zoals de oud-christen
democratische president Eduar-
do Frei en het ex-juntalid, gene
raal Gustavo Leich. Frei was de
enige die publiekelijk in Santiago
mocht spreken en stelde een
overgangsregering van burgers
en militairen voor, een voorstel
dat de politieke leiders in balling
schap toejuichten, maar dat door
Pinochet van tafel werd ge
veegd.
Belangrijker nog is het feit dat het
afkondigen van een volksstem
ming heeft geleid tot politieke
demonstraties, vooral in Santia
go. Te meer daar het een nieuwe
generatie is die de straat is opge
trokken. Tieners, die er geen cent
voor voelen om hun beste jaren te
moeten slijten onde een dictatuur
van Pinochet.
Olieboycot
Zuid-Af rika
nog moeilijk
DEN HAAG (GPD) - Minister van
buitenlandse zaken Van der
Klaauw kan nog met geen
mogelijkheid zeggen welke
kant het opgaat met de diverse
Nederlandse inspanningen om
medestanders te krijgen voor een
olieboycot van Zuid-Afrika, zoals
toegezegd in het debat hierover
in de Tweede Kamer in juni van
dit jaar. Er zijn verschillende ge
sprekken met buitenlandse col
lega's van Van der Klaauw ge
voerd en juridische consequen
ties worden bestudeerd. De
Scandinavische landen hebben
in positieve zin geantwoord,
maar nog geen beleidsbeslissin
gen genomen, aldus Van der
Klaauw.
Minister Van der Klaauw, zojuist
teruggekeerd van een officieel
bezoek aan Turkije, voerde giste
ren overleg met de Tweede Ka
mercommissie voor buitenland
se zaken over onder meer de
voortgang van de toegezegde be
sprekingen met Benelux- en
Scandinavische landen over een
mogelijk gezamenlijk optreden
tegen Zuid-Afrika. De minister
gaf daarin desgevraagd toe dat
eerdere uitspraken van de minis
ter-president Van Agt over bepa
lingen in het EG-verdrag, die een
eenzijdige boycot zouden ver
hinderen, niet juist zijn.
Het nieuwe plan maakt het volgens
Kisiel mogelijk de onevenwich
tigheid tussen de kdopkracht en
de beschikbare consumptiegoe
deren te verbeteren. Kisiel be
weert dat het niet alleen mogelijk
is genoeg extra artikelen op de
markt te brengen om het tegen
woordige tekort te dekken, maar
ook om voldoende extra produk-
ten te fabriceren om de gestegen
koopkracht - resultaat van ge
middeld 10 procent loonsverho
ging - te dekken.
Investeringen in de Poolse indus
trie worden opnieuw nauwkeurig
onder de loep genomen, ver
klaarde de nieuwe voorzitter van
het Poolse Nationaal Planbu-
De produktie van goederen die al
leen in de pakhuizen opgeslagen
blijven, wordt stopgezet of zono
dig teruggebracht. Andere indus
trieën, die eenvoudige kleinere
landbouwmachines produceren.
Vliegtuig
VS gekaapt
MIAMI (Reuter/AFP/UPI/DPA) -
Voor de achtste keer in een
maand is gisteren een Ameri
kaans vliegtuig gekaapt en ge
dwongen naar Cuba te vliegen.
De Cubaanse autoriteiten heb
ben op het vliegveld van Ha
vanna de kaper gearresteerd.
Alle passagiers van het toestel,
een Boeing 727, bleven onge
deerd. In de meeste gevallen wa
ren de kapers Cubaanse vluchte
lingen, die zich niet thuis voel
den in de VS.
zouden volgens de nieuwe plan
nen van het nieuwe regime toch
worden uitgebreid.
Er komt meer vlees in de Poolse
slagerswinkels, maar de export
van vlees naar het Westen gaat
normaal door. Kisiel zei desge
vraagd, dat de inkomsten van de
vleesexporten in de toekomsf
voor een deel zouden kunnen
worden besteed aan de import
van grotere hoeveelheden vlees,
zoals goedkoop Argentijns
rundvlees.
Hij ontkende niet dat Polen vlees
exporteert naar de Sowjet-Unie,
maar dat Polen dat voortaan al
leen uitvoert als de Sowjet-Unie
betaalt in harde valuta. H(j be
klaagde zich over het feit dat de
Poolse export van grondstoffen
wordt betaald in „Euroroebels",
waardoor Polen maar de helft van
de prijs op de wereldmarkt
krijgt.
Dë graanimporten, die noodzake
lijk zijn om de veestapel op peil te
houden, blijven een probleem.
Oost-Duitsland heeft extra
graanleveranties toegezegd,
maar Polen heeft behoefte aan
meer graan van niet-westerse
landen. Onderhandelingen over
dit onderwerp met de Sowjet-
Unie zijn nog gaande.
Stakingen
Intussen wordt op beperkte schaal
nog steeds gestaakt. Volgens het
oppositionele Comité voor Ar
beiders Zelfverdediging (KOR)
werd vier dagen geleden al het
werk neergelegd in een grote
vliegtuigfabriek in Mielec, in
Zuidoost-Polen. De staking is het
gevolg van een conflict met een
lokale bestuurder van de com
munistische partij, die de vor
ming van vrije vakbonden tracht
te te verhinderen. Ook zou er nog
steeds gestaakt worden in een
textielfabriek in Bialystok,
dichtbij de grens met de Sowjet-
Unie, in fabrieken in Kamienna
Gora en bij het openbaar vervoer
in Tarnow, bij de Tsjechoslo-
waakse grens. In vrijwel alle ge
vallen gaat het erom dat de werk
nemers zwart op wit willen heb
ben dat ze inderdaad vrije vak
bonden mogen oprichten.
(Van onze correspondent
Peter Hattink)
MADRID - Met de benoeming
van twaalf nieuwe ministers
heeft de Spaanse premier
Adolfo Suarez gisteren een
einde gemaakt aan de poli
tieke spanningen tussen het
kabinet en de regeringspar
tij UCD, waaruit de sociaal
democraten, onder leiding
van Francisco Fernandez
Ordonez, dreigden op te
stappen. De nieuwe regering
- de vijfde die wordt ge
vormd door Suarez- staat in
het teken van de bestrijding
van de economische crisis en
het voeren van een progres
sieve wetgeving.
Zoals werd verwacht, is Fer
nando Abril Martorell, oud
minister van economie en
vertrouwensman van Adolfo
Suarez, vervangen door
Leopoldo Calvo Sotelo, oud
minister van Europese za
ken. Grootste verrassingen
in het nieuwe kabinet-Sua-
rez, dat zich kenmerkt door
een overwicht aan techno
craten, zijn de sociaal-demo
craat Francisco Fernanez
Ordonez op de post van justi
tie en de benoeming van de
sociaal-democraat José Pe
dro Perez Llorca als minister
van buitenlandse zaken.
Oud-minister van binnenland
se zaken Rodolfo Martin Vil
la is in dit kabinet terugge
keerd als minister voor re
gionale autonomie. Waar
nemers menen dat Martin
Villa een grote rol kan spelen
bij de bestrijding van het
terrorisme in Basken
land.
Uit de eerste reacties van de
linkse oppositie blijkt dat
noch de socialistische arbei
derspartij PSOE, noch de
Eurocommunistische partij
PCE vertrouwen hebben in
deze regeringswijziging.
In Zuid-Afrika
(Van c
correspondent Karl Breyer)
JOHANNESBURG - De staking van zwarte
scholieren in Zuid-Afrika neemt geen einde.
Minstens 1500 zwarte schoolkinderen be
gonnen gisteren met demonstraties in blanke
gebieden in de diamantstad Kimberley,
waarbij grote schade aan winkels en gebou
wen werd aangericht.
De scholieren trokken naar een zaal, waar de
minister van onderwijs ouders zou toespre
ken. De kinderen scheurden daar hun
schoolboeken in flarden cn de politie moest
uiteindelijk traangas gebruiken om de de
monstranten uiteen te jagen. Negentien
scholieren werden in hechtenis geno-
In de Kaapprovincie en in'de zwarte woonge
bieden rondom Port Elizabeth werden verle
den week alle zwarte scholen gesloten om op
deze wijze de ouders te dwingen hun kinde
ren opnieuw te laten registreren. Daarbij
moeten de ouders zich dan verplichten er
voor te zullen zorgen dat de kinderen naar
school gaan.
Ondanks het feit dat zaterdag in de Kaappro
vincie drieduizend scholieren voor her-toela
ting werden geregistreerd, verscheen giste
ren slechts een gering percentage in de
scholen. In Port Elizabeth en Grahamstown
was het aantal opnieuw geregistreerde kin
deren nog lager. Van de 291 scholieren, die
weer in Port Elizabeth werden ingeschreven,
kwamen gisteren bij meer dan twintig ver
schillende scholen slechts 31 naar hun klas-
ADVERTENTIE
Anders gezegd: waarom heeft u nog geen NS-Kortingkaart?
Kost u f 375,- per jaar. Eventueel mag u ook f 31.25
per maand betalen. Voor dat bedrag krijgt uw hele gezin*
liefst 50% korting op enkeltjes, 40% korting op
retourtjes en vanaf I oktober 30% op
abonnementen
Komt bil dat iedereen z'n eigen kaart krijgt.
Meer informatie? Op ieder NS-station ligt 'n folder klaar
Voor omschrijving gezin zie folder.
