Weer oproer in Amsterdam
na ontruiming kraakpand
Wfelen
Stenengooiende krakers krijgen nieuw proces
Kritiek op plannen Brokx
Bontopniveau.
Bont vanVan Egmond.
Van Egmond dg
Breestraat Bontmode h?
Daar sta je dan.,
van
is anders...
Gevechtenvernielingenplunderingen en brandstichting
Uw kunstgebit
DINSDAG 9 SEPTEMBER 1980
BINNENLAND
PAGINA 7
Een ge wide wordt op een brancard een ambulance van de GG GD
ingeschoven. De ziekenbroeders waren gisteren ook uitgerust met gasmas
kers.
NV V-PAND GEKRAAKT
HEERLEN (ANP) - Vier leden van de Heerlense leegstandsverzet-
groep hebben gistermiddag een in het centrum van Heerlen gele
gen pand gekraakt. Het huis is eigendom van de Nederlandse
vakvereniging (NW) die is aangesloten bij de FNV. Volgens de
bezetters en de buurtbewoners staat het pand jaren leeg. Dit
terwijl in Heerlen minstens 1000 jongeren in onvrede leven met
hun huidige woonsituatie.
Omdat de FNV onlangs heeft laten weten de zorgen van de krakers
over het falende volkshuisvestingsbeleid te delen, hebben de
Heerlense bezetters zich inmiddels in een brief tot het NVV ge
wend. Hierin vragen zij om het pand te mogen huren. Ook een
spandoek dat op de gevel van het huis is aangebracht wijst op de
recente uitspraken van de FNV. "Wonen is ons recht, ook het
FNV heeft dit gezegd" is hierop te lezen.
Van diverse maatschappelijke groeperingen en politieke partijen
hebben de bezetters, die naar gisteren bleek al sedert zaterdag in
het pand gehuisvest zijn, inmiddels adhesiebetuigingen ontvan
gen.
Ook NW-jongerencontact heeft zich in een telegram aan de kra
kers solidair met de actie verklaard.
DEN HAAG (GPD) - De PvdA en WD hebben kritiek op de
nieuwste stimuleringsmaatregelen voor de bouw. die gisteren
door staatssecretaris Brokx werden bekendgemaakt. De socialis
ten verwachten dat het reeds verlaagde bouwprogramma voor
dit jaar (100.000 stuks) ondanks het ingrijpen van de bewindsman
bij lange na niet wordt gehaald. De PvdA pleit voor een verder
opvoeren van de woningwetbouw in plaats van het stimuleren
van de koopsector.
De WD vindt dat Brokx onvoldoende doet aan de zwakke plekken
in het bouwprogramma. De liberalen doelen hiermee op de slecht
lopende bouw van dure premiehuurwoningen en dure premie-
koopwoningen (premie B). Het CDA zegt in een eerste reactie
„welwillend positief tegenover de plannen van Brokx te staan.
Alle fracties zijn bijzonder ingenomen met het feit dat de bouw
voor de een- en tweepersoonshuishoudens voor het eerst sinds
vier jaar goed van de grond komt.
ADVERTENTIE
Onze bontkullektie is wet grote zorg en i aknumsehap Mimen
gesteld. En wordt in onze zaak i oortrejfelijk gepresenteerd
De moeite waard om eens kennis t an te nemen Als u de
modellen en fraaie bontsoorten bewondert, zult u bet
beamen: dal is bont op nil eau.
Brvestnuit 173- Leiden - Telefoon 071 123137
in je warme,
doorgestikte satijn-jack.
Laat de kou maar komen.
Mt. 116 t/m 176,
kleine stijging per maat.
vanaf
89,75
Terwijl de Mobiele Eenheid oprukt (op de achtergrond nog juist zichtbaarzijn krakers en sympathisanten op het Rokxn druk bezig met
het opwerpen van barricaden.
Te ingewikkeld voor politierechter
Demonstranten op de Amsterdamse Herengracht gooien met stenen naar de Mobiele Eenheid.
AMSTERDAM (GPD) - De Amsterdamse poli
tierechter mr. S. Slagter heeft zichzelf gis
termiddag niet bevoegd verklaard een defini
tief oordeel uit te spreken over de onregelma
tigheden die zich op 3 juli hebben voorge
daan bij de ontruiming van het kraakpand De
Vogel Struys. Hij verwees de zaak tegen vier
stenen gooiende krakers naar de meervoudi
ge strafkamer van de rechtbank. Er zijn vol
gens hem bij de behandeling zoveel factoren
aan de orde gekomen, dat de zaak zich niet
meer leent voor een alleen optredend politie
rechter.
Uitdrukkelijk zei mr. Slagter dat hij niet ver
wees omdat hij verwachtte dat er een grotere
straf dan zes maanden moet worden opge
legd. Hij vond het na de getuigenverklarin
gen niet verantwoord dat èèn rechter deze
zaak behandelt. „Het is overigens niet on
waarschijnlijk dat ik de voorzitter zal zijn van
de meervoudige kamer die de zaak gaat be
handelen".
Mr. Slagter kwam tot zijn opmerkelijke verkla
ring nadat hij met veel kunst en vliegwerk de
vier verdachten tot een vorm van medewer
king aan de procesgang had overgehaald. De
18-jarige Henkie, de 21-jarige Joost en Johan
(24) en Eric (31) traden volgens afspraak op
als eenheid en weigerden te praten over hun
persoonlijke rol in de gebeurtenissen. Krib
big merkte de officier van justitie mr. B. J.
Mansholt op dat de wet geen collectieve ver
dediging kent. De officier vond de onhebbe
lijkheden van de verdachten en de houding
van de raadslieden zo onaangenaam, dat hij
uitriep dat hier een gele kaart van pas kwam.
Ernstiger was zijn opmerking over de nood
zaak een lid van de Raad van Toezicht (van de
Orde van Advocaten) uit te nodigen
Hooghartig
De verdachten bleven hooghartig tot zij tijdens
de getuigenverklaringen merkten dat het
politierechter Slagter ernst was toen hij zei:
„U krijgt een eerlijk proces". De verdachten
nestelden zich in hun banken, dronken melk
uit een pak en bemoeiden zich met alles en
iedereen. Na enkele uren gedroegen zij zich
als een landerige schoolklas, die af en toe
werd terechtgewezen door de politierech
ter.
Na een schorsing kondigde de politierechter
ten slotte aan dat hem uit de getuigenverkla
ringen duidelijk was geworden dat de recht
matigheid van de eerste ontruiming van het
pand De Vogel Struys betwist wordt. De ei
genaar R. Boschen heeft op de dag van de
kraakactie op 31 mei jl. aangifte gedaan van
huisvredebreuk. Een rechercheur had echter
ter plaatse geconstateerd dat het pand noch
bewoond, noch in gebruik was. Er is een pro
ces-verbaal opgemaakt over deze valse aan
gifte van de eigenaar. Een maand later is het
pand door de ME ontruimd en diezelfde dag
opnieuw door krakers in bezit genomen en
daarna weer ontruimd.
Behalve de rechtmatigheid van deze ontrui
ming heeft politierechter Slagter ook zijn be
denkingen over het gebruik van twee soorten
traangas bij de ontruiming en de vragen
daarover in de Tweede Kamer. Een niet on
belangrijke rol bij de verwijzing naar de
meervoudige kamer speelt bovendien het
feit dat verschillende politiegetuigen hebben
verklaard dat er door de ME ook met stenen
is gegooid. Bovendien heeft ze toegegeven
dat arrestanten zijn geslagen door de ME. De
politierechter meent dat hij bij de uiteinde
lijke beoordeling van de zaak deze overwe
gingen niet alleen kan en mag afhandelen.
„Deze zaak is te ingewikkeld voor de politie
rechter".
"De eerste fase van dit proces hebben wij op
punten gewonnen," zei één van de krakers
gistermiddag nadat de zaak was doorverwe
zen. "De politierechter is, beter laat dan
nooit, tot de conclusie gekomen dat deze
zaak politiek en juridisch te ingewikkeld ligt
om op een snelrechtzitting te worden behan
deld. Wij blijven erbij dat hoofdofficier Mes-
schaert op valse gronden bevel tot ontrui
ming heeft gegeven en dus zelf boter op het
hoofd heeft. Wij staan er op dat de aanklacht
die hierover is ingediend eerst tot op de bo
dem wordt uitgezocht, alvorens het proces
wordt voortgezet."
gracht tot aan het Singel door
loopt, probeerden krakers „De
Vogel Struys" weer binnen te
dringen. Barricaden die er in het
weekeinde in waren aange
bracht, beletten hun dat. De poli
tie veegde ten slotte ook het Sin
gel schoon.
Met deze acties was echter meteen
de vlam in de pan geslagen. Ste
nen werden uit de straat gebro
ken, auto's vernield, ruiten inge
gooid. De politie reageerde met
traan- en braakgas en charges
met de wapenstok. Vanuit „De
Groote Keijser", het kraakpand
aan de Keizersgracht dat als een
symbool van de kraakbeweging
wordt beschouwd, werden via de
illegale radiozender „De Vrije
Keijser" aan de krakers en rel
schoppers 'adviezen' gegeven
voor hun strijd tegen de poli
tie.
„Dood aan de krakers"
„De Vrije Keijser" werd op een ge
geven moment gestoord door een
andere zender waarover onder
meer de kreet „Dood aan de kra
kers" werd geroepen. Sommigen
vrezen dat het een symptoom is
dat erop duidt dat zich anti-
kraakgroepen aan het ontwik
kelen zijn in Amsterdam.
De ongeregeldheden verplaatsten
zich naar de Dam en omgeving.
Het kwam tot botsingen op de
Prins Hendrikkade waar onlangs
een aantal gekraakte luxe flats
werd ontruimd. Op hun tocht
door de Amsterdamse binnen
stad vernielden de oproerlingen
tientallen winkelruiten. Onder
meer van het warenhuis De Bij
enkorf werden de etalages inge
gooid. Ook de ruiten van het Ko
ninklijk Paleis moesten het ont
gelden.
Een poging om „De Vogel Struys"
opnieuw te kraken kon door de
politie worden verijdeld. Met
traan- en braakgasgranaten werd
de menigte verdreven. In tegen
stelling tot vorige keren spatten
de granaten bij het neerkomen
onmiddellijk uit elkaar waardoor
ze door de relschoppers niet meer
konden worden opgepakt om ze
terug te gooien.
Meer arresteren
De krakers die gisteren uit „De Vo
gel Struys" werden gehaald zal
niet alleen huisvredebreuk ten
laste worden gelegd maar ook
diefstal. Op grond daarvan kun
nen ze in verzekerde bewaring
worden gehouden.
De hoofdofficier van justitie be
raadt zich met de politieleiding
op mogelijkheden om bij straat
gevechten als maandagavond
meer stenengooiers te arresteren.
Gisteravond werden slechts drie
stenengooiers opgepakt. De le
den van de Mobiele Eenheid
kunnen zelf zo goed als niet tot
arresteren overgaan omdat ze de
eenheid van hun gelederen zou
den moeten verlaten en dat past
niet in de strategie.
Het arresteren moet in hoofdzaak
gebeuren door speciale, in burger
opererende arrestatieteams. Die
traden onlangs ook al op bij de
rellen rondom de ontruiming op
de Prins Hendrikkade. Gisteren
waren er ook op straat. Het be
schermen van de arrestatieteams
is echter weer een probleem dat
nog niet helemaal is opgelost.
Verscheidene keren moesten re
chercheurs zich gisteravond te
rugtrekken. Een rechercheur
kwam, nadat hij een steen tegen
zijn hoofd had gekregen, zo in het
nauw dat hij zijn pistool trok te
gen een naderende groep relma-
kers.
Burgemeester Polak zei gister
avond in een reactie op de rellen,
dat er in Amsterdamnog steeds
lieden zijn die proberen met ge
weld eigen rechter te spelen. "Dat
is niet gelukt", stelt hij vast.
AMSTERDAM (GPD) - De ontruiming door de politie van het gekraakte pand „De Vogel
Struys" heeft gisteravond in Amsterdam geleid tot felle botsingen tussen de politie en
krakers met in hun kielzog grote horden relschoppers. Bij de ongeregeldheden werden
tientallen ruiten van winkels, cafés, woonhuizen en ook van het Koninklijk Paleis op de
Dam ingegooid, etalages geplunderd, auto's omgegooid en vernield, straten gebarrica
deerd en bouwketen omver gesmeten en in brand gestoken.
Er vielen aan de kant van de politie
acht gewonden, overigens van
lichte aard. In ziekenhuizen wer
den ruim tien burgers behandeld
aan verwondingen die ze in de
ongeregeldheden hadden opge
lopen. Een eerste-hulpkorps uit
de kraakbeweging verbond op
straat lichte verwondingen. Tot
gisteravond laat waren er zeven
arrestaties verricht. Verwacht
mag worden dat aan de hand van
foto's en televisiebeelden nog
meer arrestaties zullen worden
verricht. De ongeregeldheden
namen tegen middernacht, toen
het inmiddels was gaan regenen,
af.
Brandbommetje
In het begin van de avond werd een
brandbommetje gegooid in het
kantoor van de onroerend-goed-
handelaar Boschen, die „De Vo
gel Struys" onlangs verkocht aan
het Engelse echtpaar Cutts. Een
begin van brand kon snel worden
bedwongen.
In de loop van de avond ging vanuit
verscheidene plaatsen in het land
politieversterking op weg naar
Amsterdam. Ook de rijkspolitie
stuurde pelotons Mobiele Een
heid naar de hoofdstad.
De rellen begonnen met de ontrui
ming van „De Vogel Struys" aan
de Herengracht. Het pand was in
het weekeinde voor de derde keer
gekraakt. De Engelsman en zijn
vrouw, die op dat moment in het
huis verbleven, werden door de
krakers op straat gezet.
De hoofdofficier van justitie mr.
Messchaert besloot tot de ont
ruimingsactie, nadat de Engels
man een klacht wegens huisvre
debreuk had ingediend en aan de
hand van een voorlopig koopcon
tract had kunnen aantonen dat
hij voor de prijs van 750.000 gul
den „De Vogel Struys" van Bo
schen had overgenomen, en in
het huis was gaan wonen.
De kraakbeweging wenst de der
tigjarige Engelsman echter als
een stroman van speculanten te
beschouwen die alleen in het
pand zit om de schijn te wekken
dat het bewoond is. Ze be
schouwt het koopcontract als een
truc die nodig is om bij de justitie
voet aan de grond te krijgen. De
Engelsman zou zelf verbonden
zijn aan een beleggingsonderne
ming. Volgens de krakers bevond
zich op het moment dat zij zon
dagavond binnendrongen, ook
een Amsterdamse speculant in
het pand, die zich echter snel uit
de voeten maakte.
Voor de officier van justitie stond
vast dat het huis bewoond was
toen de krakers er zondag bin
nendrongen en dat er derhalve
sprake was van huisvredebreuk.
De hoofdofficier wenste een
snelle ontruiming omdatje een
situatie die in strijd is met de wet,
niet te lang moet laten voortdu
ren". Een deel van de Heren
gracht werd afgezet en dertig
man politie, voorzien van gas
maskers, drong het huis onder
meer via het dak binnen en arres
teerde vier van de krakers. Ver
scheidene anderen wisten te ont
komen; één van hen raakte ge
wond toen hij na een sprong uit
een raam op de straatstenen
smakte.
Buiten verzamelde zich snel een
menigte van waaruit straatstenen
naar de politie werden gegooid.
Aan de achterkant van het om
streden pand, dat van de Heren-
ADVERTENTIE
zit de gehele dag
stevig op zijn plaats!
Thans is het niet meer nodig, dat uw
kunstgebit bi] het spreken, eten, lachen
of niezen losschiet of verschuift. Een
weinig Dentofix- poeder op de gebits
plaat, en deze ongemakken bestaan
voor u niet meer Dentofix geeft u een
ongekend gevoel van zekerheid en
welbehagen Aangenaam en hygië
nisch in het gebruik. Bij apotheken en
drogisterijen.
