Buitenlanders in
Leiden wonen
op een kluitje
Echt gezonde waar
moet je opsporen
Louise denkt
aan klinkend
eeuwfestijn
Nota wijst oorzaken concentraties aan
Veel kaf
onder het
"reform
koren..."
Vrouwen
wegwijs
DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1980
LEIDEN - De woningen van buitenlanders, met name die
van Turken en Marokkanen, zijn geconcentreerd in een
beperkt aantal gebieden in Leiden. 'Concentratie'-gebie-
den zijn o.m. sommige Horsten in de Merenwijk, Surina-
mestraat/Antillenstraat, Drechtstraat, Veilingkade, Hof-
laan, Boshuizerkade, Jan Vossensteeg en de Willem de
Zwijgerlaan, aldus de nota "buitenlandse werknemers"
van de gemeente Leiden.
Met andere woorden: de gastarbei-
ders wonen niet in de Professo-
renwijk, maar voornamelijk in
Noord en de Kooi, het Haagweg-
kwartier. De toename van gast
arbeiders komt zodoende voor
2/3 voor rekening van De Kooi.
En dat terwijl in het kader van de
gezinshereniging de komende
tijd nog zo'n 600 Turken en Ma
rokkanen naar Leiden zullen
komen.
Dat de buitenlanders voornamelijk
in de "volkswijken" worden ge
huisvest heeft een reeks van oor
zaken. In wijken als het Waar-
deiland, de Pieters- en Acade
mie wijk staan om te beginnen
geen woningbouw-woningen,
evenmin als goedkope koophui
zen. Particuliere verhuurders
hebben weinig belangstelling
voor buitenlanders. Door de
stadsvernieuwing en het door
schuiven is een wijk als Tuinstad-
Staalwijk bijna helemaal bui
tenlander-loos geworden. Door
het doorschuif-systeem kunnen
autochtone Nederlanders de stra
ten of portieken met een ge
mengde bevolking namelijk
verlaten. Woningen die Bureau
LEIDEN - Nog één jaarring en de Louise de Coligny Scholengemeen
schap stapt het kroonjaar binnen. Dan behoort de school tot de hon
derd-jarigen. Ze heeft een bewogen leven achter de rug.
Als Gemeentelijke School voor Meisjes werd zè 1 juni 1881 gesticht. De
Mulo-school aan de Boommarkt stond vier van de tien klassen af als
basis voor de nieuwe school. In 1883 werd het nieuwe gebouw aan de
Garenmarkt betrokken. Het was opgezet voor tachtig leerlingen.
Het zou te veel zijn alle omzwervingen en verbouwingen nu al aan te halen.
De honderd is tenslotte nog niet bereikt. In ieder geval staat het hoofge-
bouw van de Louise sinds 1963 aan de Kagerstraat.
Her en der in stad en regio staan noodgebouwen en dependances. Alle 1400
leerlingen zijn betrokken bij de toekomstige feestplannen. Rector Stef-
fens deed in het studieboekje zelfs een beroep op de vindingrijkheid van
de jongens en meisjes. Nou en dat heeft hij geweten. Nog in het jaar 1980
beginnen de eerste aktiviteiten.
De jubileumcommissie is van plan de feestweek (5 tot 11 oktober 1981)
grootscheeps aan te pakken. Echter het organiseren van feesten kost tijd
en geld. Om aan klinkende munten te komen gaat de school woensdag 5
november al massaal wandelen. Niet zomaar natuurlijk. Een ingenieus
sponsorsysteem is er bedacht. Vooraf worden er contracten getekend
met vaders, moeders, ooms, tantes, aardige winkeliers en directeuren,
want elke gemaakte kilometer moet geld opleveren.
Een rommelmarkt en tentjes met lekkere hapjes op vrijdag 7 november
moeten ook voor de nodige financiën gaan zorgen.
Hoewel het nog ver in het verschiet ligt, de resultaten kunnen worden
bekeken donderdag 8 oktober 1981, want dan zal de Louise zich op een
unieke wijze presenteren aan de Leidse bevolking. De tijd gaat voorna
melijk zitten, vertelt de jubileumcommissie, in het opsporen van
oud-leerlingen. Vooral de meisjes die zijn getrouwd blijken voor hen
onvindbaar te zijn.
Iedereen die nog wat weet van de Louise uit het heden en verleden en
denkt hiermee de feestvreugde het volgend jaar te kunnen verhogen kan
dat melden bij de school. Houdt de vindingrijkheid echter goed in de
gaten!
Huisvesting toewijst wordep va
ker geweigerd door Nederlan
ders, mede omdat er in die buur
ten zoveel buitenlanders wonen.
De gastarbeiders zelf zien dit niet
als een bezwaar en accepteren
zo'n woning wel. Dan is de cirkel
rond: de concentratie is weer ver
sterkt.
Een ander knelpunt dat in de nota
naar voren komt is dat van de il
legale gastarbeiders: de buiten
lander die niet in het bezit is van
een verblijfsvergunning. Het
aantal illegalen in Leiden is totaal
onbekend. De afgelopen twee
jaar heeft de politie 340 illegale
buitenlanders het land uitgezet.
Daarvan was ongeveer 60% Turks
of Marokkaans. De Leidse politie
voert geen actief vervolgingsbe
leid, zodat het aantal illegalen in
de stad waarschijnlijk nog veel
hoger ligt.
Bij de sluiting van afgekeurde pen
sions zijn gemeente-ambtenaren
herhaalde malen met de illega
len-problematiek geconfron
teerd. gesteld wordt zelfs dat het
"pensionprobleem" grotendeels
een "illegalenprobleem" is ge
worden. De slechtste pensions
worden voornamelijk door ille
galen bewoond: ze klagen niet,
betalen beter en regelmatiger,
staan nergens geregistreerd.
Voor een exploitant - vaak zelf
een Marokkaan - biedt het verhu
ren aan illegalen grote voordelen.
Volgens de laatste telling wonen
er in Leiden 963 Marokkanen en
697 Turken. Vanaf 1 januari 1976
tot 1 januari 1979 is hun aantal
met 580 personen toegenomen,
hoofzakelijk als gevolg van ge
zinshereniging.
De nota is als inventarisatie be
doeld. Een breed samengestelde
commissie zal met de nota als
handvat de problemen van de
buitenlandse werknemers onder
de loep gaan nemen. De nota is
geschreven door ambtenaar Van
Ingen.
Vrouw gewond
LEIDEN - Bij een aanrijding, gis
termiddag op de hoek van de
Kempenaarstraat en de Warm-
onderweg, is een 73-jarige Leidse
vrouw gewond geraakt.
De vrouw kwam op de fiets uit de
Van Slingelandtlaan en gaf geen
voorrang aan de automobilist die
in de richting Warmond reed. De
Leidse vrouw liep bij het ongeval
vermoedelijk een hersenschud
ding en een flinke hoofdwond op.
Zij werd overgebracht naar het
ziekenhuis.
Gouden trouw
LEIDEN - Het echtpaar J. de Lan-
ge-Huisman heeft gisteren het
vijftigjarig huwelijk gevierd. Het
echtpaar (69 en 68 jaar) is geboren
en getogen in Leiden. Vanaf hun
huwelijk wonen zij aan de Lan-
gegracht. De heer Huisman is al
tijd werkzaam geweest als met
selaar in de bouw. Het echtpaar
heeft vijf dochters, één zoon en
zeventien kleinkinderen.
Jan Linneweever van "re
formwinkel Sassefras" toont de
garantiezegel van de zoge
naamde Reformring. Een
garantie gebaseerd op het blin
de vertrouwen van de consu
ment.
LEIDEN - Aan "gezonde
voeding" valt veel geld
te verdienen. Een gat in
de markt. De consu
menten zijn hart- en
vaatziekten zat. Wie
biedt gezond voedsel?
De ene na de andere super
markt of doorsnee winkel
verkoopt waren met de eti
ketjes "biologisch", "heil
zaam" en "gezond". De afde
ling suikergoed maakt plaats
voor de afdeling "gezonde re
formwaren" die vaak een
plaats krijgt naast potjes jam
vol kleurstof. Welke garantie
heeft de consument dat de
waar met de verpakking
"biologisch", "gezond", of
"volwaardig" inderdaad ge
zond is?
De Amsterdamse Stichting Al
ternatief Warenonderzoek
heeft onlangs de knuppel in'
de legbatterij gegooid. "Bij de
verkoop van wat gepresen
teerd wordt als gezonde voe
ding zit veel kaf onder het ko
ren. Een krop sla wordt op de
markt gekocht, er gaat een
kringlooppapiertje omheen
en de bespoten krop wordt
even rustig voor de dubbele
prijs verkocht. Winstmakers
frustreren het werk van men
sen die bewust bezig zijn met
de uitgekiende verkoop van
voeding".
De consument heeft natuurlijk
het volste recht om bespoten
waren, waren met conserve
ringsmiddelen of warén met
kleurstof te kopen. Maar als
de consument echt gezonde
voedingswaar wil hebben dan
is een zeer kritische blik ver
eist.
Van de verkopers van gezonde
waar mag anderzijds duide
lijkheid verwacht worden:
wie heeft de voeding gepro
duceerd, wat zit er precies in
de verpakking, hoe is de waar
geproduceerd.
De Zaailing aan de Hooigracht
en Heliant aan de Herenstraat
5c zijn vertrouwde adressen
in Leiden voor gezonde voe
ding. Verkoop(st)ers in deze
winkel kunnen elke gewenste
informatie over de koopwaar
geven. De produkten hebben
alom erkende merken zoals
Demeter, Biodyn en Eco.
Consumenten kunnen ook op
excursie naar een toeleve
ringsbedrijf om zelf te kijken
hoe de voedingswaren ge
produceerd worden.
Duidelijkheid in de voorlich
ting en garantie voor gezond
voedsel staan hier voorop. Via
een korte keten met verdeel-
centra zoals "Proserpina" in
Nieuwe Wetering en "De
Schalm" in Zevenhuizen zijn
malversaties zo goed als uit
gesloten. Potten k ij kerij van
de kritische consument is niet
ongewenst maar juist zeer
gewenst.
De Zaailing
ven de markt voor ons. Als je
Demeterprodukten verkoopt,
dan moetje niet denken datje
daar veel aan kunt verdienen.
Als mijn man en ik allebei een
baan zouden nemen dan zou
den wij veel minder hard
werken en veel meer verdie
nen. Maar wij hebben voor
het ideaal gekozen.
Een brok idealisme moet voor
op staan. De biologisch dy
namische produkten (geteeld
volgens een kosmische zaai-
kalender waarbij de grond
bewerkt is met kruidenpre
paraten) die wij verkopen zijn
duur. Je betaalt er in feite aan
mee dat de aarde en de lucht
niet verpest wordt".
De kringloo"p van bestrijdings
middelen moet bestreden
worden. De meeste biolo-
gisch-dynamische boeren
werken zonder subsidie en
zijn daarom duur. Toch be
staat de klantenkring van de
Zaailing voor een groot deel
uit niet koopkrachtige (maar
wel zeer kritische) consumen
ten.
Bep: "Mensen die elk jaar een
nieuwe Peugeot kopen, elk
jaar nieuwe meubelen aan
schaffen en twee keer per jaar
naar Spanje afreizen, zul je
hier niet veel aantreffen. Als
je uitgewogen voedsel koopt
hoef je overigens niet veel
duurder uit te zijn dan in de
supermarkt".
Bespoten
Leverancier Proserpina, een
coöperatie van biologisch
dynamische kwekers en ver-
deelcentrum voor de Rand
stad, staat onder uitdrukke
lijke wetenschappelijke be
geleiding van rijks-land-
bouwvoorlichters en het Bol
kinstituut in Driebergen.
Daar wordt niet gerotzooid.
verse Demeterprodukten
gaan rotzooien: "Wij leveren
niet zo maar aan iedereen.
Onze groenten kunnen niet
zomaar tussen bijvoorbeeld
bespoten groenten staan of
andere waren van een onbe
trouwbaar soort".
Zo is Proserpina niet enthou
siast over de groentenver-
koop door het Leidse Re
formhuis aan het Gerecht.
"Die groente geeft de consu
ment te weinig duidelijkheid
over de herkomst van het
produkt".
Winstmakers
Malafide verkopers kunnen tot
nu toe ongestraft "ongezon
de" vignetjes plakken op een
verpakking met ongezonde
waar. Wat zegt de toevoeging
"dagvers" als er geen datum
bijstaatOngestraft kun
nen verkopers het etiket
"biologisch" op de verpak
king plakken, terwijl de con
sument maar moet raden of er
inderdaad niet geknoeid is
met onnatuurlijke stoffen.
Wettelijk is de controle op de
waren bijna een onontgonnen
terrein. Hierin verandert iets
met het "verpakkingenbe-
sluit" dat binnenkort van
rijskwege afgekondigd
wordt. Er mag geen mislei
dende reclame meer voorko
men op de verpakkingen. Bij
misleiding kan de consument
een klacht indienen bij de
keuringsdienst van Waren.
Ook dan blijven er echter mo
gelijkheden voor winstma
kers om bijvoorbeeld in te
spelen op de angst voor ziekte
om hun middeltjes aan de
goedgelovige, mensen te slij
ten. Maar geld te verdienen
valt wordt gesjacherd en ge
rommeld. De waakzaamheid
van de kritische consument
blijft niet minder geboden.
Sassefras
Als het verdeelcentrum Pro
serpina een aanvraag krijgt
om haar verse waar aan een
winkel te leveren wordt eerst
een kijkje genomen in de
winkel.
Zo gebeurde dat bijvoorbeeld
in Leiden bij de in juli ge
opende "reformwinkel Sas
sefras" aan de Hoogstraat die
zo'n aanvraag had ingediend.
Jan Linneweever drijft met
vrouw en zoon deze winkel
nadat onlangs hun kruiden-
en dropzaak aan de Steen
straat gesloten is.
taurant "Shaloom". Dat was
nou biologisch onverant
woord", meent Linneweever.
Mensen van Proserpina hebben
de nieuwe Sassefras bekeken
en zijn er even weinig enthou
siast over als Linneweever
over "Shaloom". Er bestaat
gerede twijfel of de ex-verte-
genwoórdiger Linneweever
niet vooral het commerciële
belang in het oog houdt en
minder de ideële kant van de
zaak.
Zo staan er produkten van Avi-
ta die suggereren dat de pro
dukten "biologisch" (groeien
volgens moeder aarde zonder
bestrijdingsmiddelen en
kunstmest) zijn. Een mislei
dende tekst. Proserpina heeft
niet veel zin haar produkten
hiertussen te zetten. Dat
werkt verwarrend, aldus Pro
serpina.
Reformring
Linneweever is voorzitter van
de naast de Vereniging van
Nederlandse Reformhuizen
(VNR) opererende "Reform-
ring". Een club van een tien
tal "reformwinkels" met een
eigen garantiezegel. "Als ons
zegel erop staat, dan is het ge
garandeerd "goed, biolo
gisch".
Jammer voor Linneweever,
maar onder andere Proserpi
na vindt het maar een "on
duidelijk gedoe". Voor Pro
serpina is zeer belangrijk of
de winkel aan wie zij levert de
bijbehorende voorlichting in
alle finesses kan geven. Dat
vormt ook een reden voor
Proserpina om ten aanzien
van de levering aan Sassefras
terughoudend te zijn.
Evenals Akwarius (de leveran-
cies van verpakte Demeter
produkten in Almere) vindt
Proserpina boyendien twee
goede en betrouwbare Leidse
verkooppunten voldoende:
namelijk de Heliant en de
Zaailing. Akwarius (die ook
een geringe hoeveelheid wa
ren levert aan het Leidse Re
formhuis) heeft overigens
nog geen verzoek binnenge
kregen van Sassefras om haar
Demeterprodukten te leve-
Linneweever over zijn Sassef
ras: "Wij doen 't om geld te
verdienen, maar dan wel se
rieus". Hij meent even serieus
dat hij "alleen maar plezier
kan hebben van anti-publici-
teit. Ach, de mensen kennen
ons. Je geniet vertrouwen".
RENE VAN DER VELDEN
LEZERS SCHRIJVEN
LEIDEN - Voor vrouwen die "iets"
willen doen maar de weg niet we
ten werd gisteren in het Volkshuis
een informatiemarkt gehouden.
Napst informatie over scholing en
vorming werden er "Of Sten"
films gedraaid. Hoewel het mooie
weer tegenwerkte werd de markt
toch druk bezocht. Overigens
kwam gisteren ook het boekje
"vorming scholing voor vrou
wen" uit. waarin alle mogelijk
heden op een rijtje worden gezet.
Het boekje is o.m. bij de stichting
Welzijn Breestraatcn het Volks
huis (Apothekersdijk) verkrijg
baar.
1
Progressief
In de krant van dinsdag jl. levert het
D'66-raadslid Hans Glaubitz kri
tiek op mijn in een interview
geuite opvatting dat er in 1978
een progressief college gevormd
had kunnen worden.
De kritiek van Glaubitz verbaast
me. Inderdaad hebben PvdA,
D'66 en PPR geen meerderheid
in de gemeenteraad. Daarom
hebben deze partijen, nadat ze in
juli 1978 een akkoord hadden be
reikt over een gezamenlijke pro-
gramschets, drie andere partijen
(de WD, de PSP en de CPN) uit
genodigd voor oriënterende be
sprekingen. Ook de handteke
ning van de D'66-onderhandelaar
Hans Glaubitz stond onder de
uitnodiging.
Het was duidelijk dat er twee alter
natieven waren: een college met
steun van de PSP (en eventueel
de CPN), of een samenwerking
met de WD. In de besprekingen
met dc PSP en de CPN bleek dat
deze partijen bereid waren tot
een zodanige steun aan een pro
gressief college dat van een
meerderheidscoalitie gesproken
kon worden. Dat een dergelijk
college er toch niet kwam is voor
al te wijten aan een krappe meer
derheid van de toenmalige PvdA-
fractie en aan een D'66-standpunt
dat, zoals ik kon waarnemen, na
nogal wat interne meningsver
schillen tot stand kwam.
Nu naar het heden. Hans Glaubitz
lijkt wat geïrriteerd te zijn door
dat ik over een stroming in zijn
partij sprak. Toch meen ik soms
stromingen te bespeuren. Zo viel
me op dat het D'66-raadslid Jan
Hoekema vorig jaar op persoon
lijke titel een kranteartikel
schreef waarin uitzicht geboden
werd op een toekomstige colle-
gesamenwerking van PvdA, D'66
en PPR - wellicht dan als meer
derheidsfracties. De koppeling
PvdA-WD met D'66 als schar
nier, waardoor Hans Glaubitz in
1978 zo gebiologeerd was, was
naar de achtergrond gedrongen.
Als Hans nu niet van het bestaan
van stromingen wil weten neem
ik aan dat hij het met dat artikel
eens is. Dat verheugt me zeer.
Tenslotte nog een paar woorden
over het bewuste interview zelf.
Mijn opvattingen over samen
werking tussen PvdA en PPR zo
als ik die tegenover de intervie
wer geuit heb, zijn verkort en
daardoor niet zo genuanceerd in
de krant terecht gekomen. Van
een zonder meer opgaan van de
PPR in de PvdA wil ik inderdaad
niets weten. Toch sluit ik een fe
deratie of zelfs fusie van de PPR
met de PvdA of andere verwante
partijen niet voor alle eeuwigheid
uit. Maar dan zal er wel eerst een
grondige inhoudelijke discussie
tussen die partijen op gang moe
ten komen. Helaas wordt een
dergelijke discussie er door coali
ties zoals we die soms meemaken
niet gemakkelijker op.
LAURENS BEIJEN
oud-gemeenteraadslid voor de
PPR
Vreewijkstraat 9,
Leiden.
