Bondsrepuliek
wil beperking
KLM-vluchten
Onderzoek naar "Zweedse crisis
Geen werk van Lockheed
voor Nederlandse industrie
Verlies V. Gelder: 53,9 milj.
Schrikbarende
stijging van
faillissementen
"HAVENSTAKING VORIG
JAAR GEEN INCIDENT"
Consumptie loopt uit de hand
MAANDAG 1 SEPTEMBER 1980
Volvo
vinst van de Zweedse
autofabrikante AB Volvo is ge
daald van 645 miljoen kroon in de
eerste zes maanden van 1979 tot
605 miljoen kroon in de eerste
helft van dit jaar. zo heeft de on
derneming bekendgemaakt. De
concernomzet zakte van 11.70 tot
11.57 miljard kroon.
Volvo heeft in het eerste halfjaar
van 1980 bruto-investeringen
van 467 miljoen kroon gedaan
vergeleken met 318 miljoen in
dezelfde periode van verleden
jaar.
In Zweden verkocht Volvo voor
2.75 (v.j. 2.74) miljard kroon en in
het buitenland voor 8.83 (8.95)
miljoen kroon. De afzet van au
to's in aantallen verminderde
scherp, van 161.000 tot 135.000.
Bran iff
De Amerikaanse luchtvaartmaat
schappij Braniff zal met ingang
van 26 oktober dit jaar niet meer
op Nederland vliegen. Dit heeft
een woordvoerder van Braniff
meegedeeld. Het besluit-heeft
tot gevolg dat de 35 mensen die in
Nederland voor de maatschappij
werken, achttien op Schiphol en
zeventien in kantoren in Amster
dam, zullen worden ontslagen,
aldus de woordvoerder.
Disco Dansen
Free Records Shops BV, een fi
liaalbedrijf met 17 grammofoon
platenwinkels in het Westen van
ons land, heeft Disco Danser BV,
een filiaalbedrijf met 19 platen
winkels verspreid over heel Ne
derland overgenomen.
Door deze aandelentransactie ont
staat een winkelketen van 36 fi
lialen met een jaarlijkse omzet
van ca. 30 mlin, waarmee deze
combinatie volgens Free Records
Shops, de grootste grammofoon
platenspeciaalzaak van Neder
land is geworden.
Beide bedrijven zullen onder hun
eigen naam blijven werken.
Elka
De bezetting van het hoofdkantoor
en magazijn van de Achterhoekse
Supermarkten Elka in Aalten is
vandaag voorlopig beëindigd.
Het personeel besloot hiertoe gis
teren op een vergadering, nadat
een werkgroep was gevormd die
de komende twee weken gaat
proberen het voortbestaan van
het bedrijf te verzekeren. In deze
werkgroep zit en de Gelderse
Ontwikkelingsmaatschappij
(GOM), de huidige eigenaar-di
recteur Kip, de leveranciers en de
dienstenbonden FNV.
FARNBOROUGH (GPD) - Lock
heed ziet weinig mogelijkheden
de Nederlandse aanschaf van
dertien patrouillevliegtuigen
voor de marine te compenseren.
De Amerikaanse vliegtuigfabriek
had zich daartoe verplicht toen
het contract voor de levering van
de Orion's werd gesloten. Dit
heeft een woordvoerder van
Lockheed gisteren meegedeeld
op de luchtvaartshow in het En
gelse Farnborough, die vandaag
wordt bezocht door leden van de
Eerste- en Tweede Kamer.
Het compensatiegedeelte van het
koopcontract voorziet in de aan
schaf door Lockheed van lucht-
vaartapparatuur in Nederland tot
een waarde van zestig miljoen
dollar. „Helaas hebben we tot
dusver geen passende compensa
tieopdrachten kunnen verstrek
ken", aldus Lockheed, die aan
vankelijk in het geheel geen
compensatie wilde geven voor de
aanschaf van de Orion's, „omdat
jaar worden afgeleverd, aldus
Lockheed.
Lockheed is een van de bedrijven
die vandaag zal worden bezocht
door een delegatie van Tweede
en Eerste-Kamerleden, officieren
van de Koninklijke Luchtmacht
en enkele ambtenaren van defen
sie. De Tweede-Kamerleden
hebben zitting in de vaste com
missie voor defensie. Zij zullen
ook bezoeken brengen aan Gene
ral Dynamics (fabrikant van de F-
16), vliegtuigmoto renproducent
Pratt Whitney, Fokker, Philips
en de combinatie van Nederland
se industrieën die werkzaam is in
de produktie van kleine onder
delen voor de luchtvaart.
Woordvoerders van General Dy
namics weerspreken de veron
derstelling die onlangs werd
geuit, dat de tweede bestelling
van F-16's ter opvolging van de
Northrop NF-5a, aanzienlijk
duurder zou uitvallen dan de eer
ste bestelling die thans in uitvoe
ring is. Wel wijzen zij erop dat een
compensatie-element ook in hun
geval problemen zal opleveren,
ook wegens de hoge kosten van
het Nederlandse produkt.
Hollandsche signaal
De enige die zich daarover niet in
het Nederlandse produkt in zijn
algemeenheid te duur is in ver
gelijking met wat concurrenten
ons kunnen bieden. Een com
pensatie die voor ons bruikbaar
is, is er een voor de levering van
onderdelen voor alle Orion's die
wij nog zullen bouwen; niet al
leen de dertien die Nederland
heeft besteld".
Lockheed wijst er intussen op dat
het produktieschema van de
Orion, een patrouillevliegtuig
voor de bestrijding van onder
zeeboten, „precies op tijd" ligt,
terwijl ook de produktiekosten
„onder geen beding" zullen wor
den overschreden. De eerste
Orion zal in november volgend
negatieve zin uitlaat, is General
Electric. Deze Amerikaanse gi
gant is in een vergaand stadium
van overleg met Hollandsche
Signaal in Hengelo, over de kop
peling van een uiterst zorgvuldig
functionerend radarsysteem aan
het gatling-kanon van General
Electric. Het gatling-kanon
wordt gebruikt in een vliegtuig
type, de A-10 Thunderbolt, dat
ontworpen is voor de bestrijding
van tanks en heeft een vuursnel-
heid van 4200 schoten per mi
nuut.
Fokker-president drs. Frans Swart-
touw zal de parlementariërs
meedelen dat de ontwikkeling
van de F-29, het volgende passa
giersvliegtuig, precies op schema
ligt. „Voor de verkoop zijn we
niet te laat en dreigen we ook niet
te laat te komen, en voor de af
sluiting van contracten voor co
productie liggen we precies op
ons schema", aldus Swart-
touw.
Conflict dreigt met Rijksluchtvaartdienst
DEN HAAG (GPD) - De Westduitse regering is op aan
drang van de Lufthansa bereid de luchtvaarovereen
komst met Nederland te verbreken als de KLM niet vrij
willig maatregelen neemt om zijn vervoer naar en via de
Bondsrepubliek drastisch te beperken. De KLM is dat
niet van plan. De Rijksluchtvaartdienst voegt daaraan toe
dat "Nederland het politiek uitermate bedenkelijk vindt
indien een buurland en bovendien een belangrijke han
delspartner, zo'n uiterst vergaande stap zou nemen".
Binnenkort komt een Westduitse
delegatie voor de derde keer be
sprekingen voeren, nadat twee
eerdere, begin en eind vorig jaar,
geen resultaat hadden opgele
verd.
De bestaande luchtvaartovereen-
komst geeft zowel de Lufthansa
in Nederland, als de KLM in
West-Duitsland het recht in die
landen passagiers op te nemen
voor verdere bestemmingen. De
overeenkomst stelt geen enkele
beperking aan het aantal passa
giers dat de twee maatschappijen
AMSTERDAM - De geconsoli-
f50
1 f 17,78 tot f40,22.
deerde omzet van Van Gelder Het verlies voor belastingen steeg
Papier heeft in het eerste halfjaar
ten opzichte van dezelfde periode
een stijging te zien gegeven van
f384,8 min tot f416,9 min. Het
nettoverlies nam toe van f23,8
min tot f 53,9 min of per aandeel
f23,7 min tot f 53,8 min. Het
aandeel in het verlies van Van
Gelder Couranten-papierfabriek,
waar aanzienlijke aanloopverlie
zen worden geleden, bedroeg
f26,4 min (v.j. f 0,2 min).
in het verkeer tussen Nederland
en West-Duitsland of verder, mo
gen vervoeren.
De overeenkomst is gesloten in de
eerste jaren na de Tweede We
reldoorlog. Het was de Duitsers
tot 1955 verboden een eigen
luchtvaartmaatschappij te ex
ploiteren, zodat zij in de voor
gaande jaren geen schade onder
vonden van de activiteiten van de
KLM. De na-oorlogse Lufthansa
had echter dezelfde rechten als
de KLM, maar is er toch nimmer
in geslaagd de helft van het totale
vervoer tussen de twee landen in
handen te krijgen.
De Duitsers willen, als Nederland
het niet vrijwillig doet, een nieu
we overeenkomst waarin vastligt
dat elke maatschappij ongeveer
evenveel aan het vervoer mag
verdienen, volgens de RLD een
"ouderwets en volstrekt" achter
haald principe, zeker tegen de
achtergrond van de huidige ont
wikkeling naar vrije concurrentie
in het luchtverkeer".
mmmk «ihhéMÉ
PORT O'CONNOR (Texas) (UPI) - In de golf van Mexico heeft zich zater
dag een ontploffing voorgedaan op een booreiland die gevolgd werd door
brand. Een aantal oliewerkers werd gewond en drie worden vermist.
Volgens een woordvoerder van de Amerikaanse kustwacht werden elf
oliewerkers die in zee gesprongen waren,opgepikt door een boot van het
booreiland.
Een helikopter van de kustwacht is naar de plaats van het ongeluk op 20
mijl uit de kust van Texas gestuurd, samen met andere reddingploegen.
UTRECHT (GPD) Het aantal
faillissementen in ons land is
in de eerste helft van dit jaar
enorm gestegen. Er zijn in to
taal 2301 bedrijven en perso
nen failliet gegaan tegen
1716 in dezelfde periode van
1979. Dit betekent een toe
neming van maar liefst 34
procent.
De cijfers komen uit een on
derzoek dat is verricht door
een werkgroep van studen
ten economie in opdracht
van Dongelmans financiële
diensten in Den Haag. Alar
merend hierbij is dat het
aantal faillissementen
steeds meer toeneemt. Het
eerste kwartaal van 1980 gaf
ten opzichte van 1979 een
toename te zien van 31 pro
cent, terwijl het tweede
kwartaal een toename te
zien gaf van 37 procent. De
tot nu toe binnengekomen
cijfers over het derde kwar
taal van dit jaar laten zien
dat de stijging zich onver
minderd voortzet. Over heel
1980 wordt een toeneming
van rond 42 procent ver
wacht, aldus de werk
groep.
Niet alle branches worden in
gelijke mate geconfronteerd
met de stijging van het aan
tal faillissementen. Zo geven
bijvoorbeeld de twee top
pers uit het faillissementbe
stand een volkomen afwij
kend stijgingsbeeld te zien.
Het gaat hier om het trans
port- en garagebedrijf met in
1979 208 faillissementen, en
het bouwbedrijf met in 1979
491 faillissementen.
Op grond van de tot dusver
verzamelde cijfers zal het
stijgingspercentage van het
aantal faillissementen voor
het garagebedrijf over heel
1980 rond de 29 procent ko
men te liggen terwijl dit per
centage voor de bouw op
rond 58 procent uitkomt.
Opvallend hierbij is dat on
danks de tegenvallende gang
van zaken in het garagebe
drijf het aantal faillissemen
ten in deze sector minder
sterk stijgt dan het landelijk
gemiddelde.
Ook de betalingsdiscipline in
ons land is in het eerste half
jaar in ernstige mate ver
slechterd. De toegestane be
talingstermijnen werden
gemiddeld met 46,2 dagen
overschreden. Voor het Ne
derlandse bedrijfsleven le
vert dit op jaarbasis een ver
lies van 2,9 miljard gulden.
Vorig jaar werd er gemid
deld 39,4 dagen te laat be
taald.
1150 slachtrunderen en 632 schapen/
lammeren. De prijsnoteringen voor het
slachtvee waren als volgt: slachtrunde-
ren-stieren le kwaliteit van 7,25 tot 7,80;
stieren 2e kwaliteit van 6,75 tot 7,20;
i le kwaliteit van 7,00 tot 7,90;
.1 2e kwaliteit van 6,10 tot 6,80;
koeien le kwaliteit van 6,75 tot 7,90;
koeien 2e kwaliteit van 6,10 tot 6,60;
koeien 3e kwaliteit van 5,60 tot 6,00;
worstkoeien van 4,90 tot 5,90; extra
kwaliteit dikbillen van 8,50 tot 13,50.
Gebruiksvee: schapen van 145 tot 180;
lammeren van 150 tot 175; lammeren le
kwaliteit van 180 tot 200. Toelichtingen;
slachtrunderen redelijk, matig, iets la
ger; stieren stabiel, schapen/lammeren
redelijk, traag, iets lager.
Pruimen 0.95, Aardappelen 0.23 - 0.27,
Andijvie0.57-0.76, Augurken 0.60- 1.05,
Snijbonen 2.50 - 4.50, Stambonen 2 90,
Rode Kool 0.37 - 0.48, Spits kool 1.12 -
1.52, Postelein 0.65 - 1.24, Prei 0.87 - 1 37.
Spinazie 0.69 - 1.13,Spruiten A 1.48 -
1.72, Spruiten B 1.35 - 1.66, Spruiten C
0.69 - 0.74, Spruiten D 1.18, Uien 0.33 -
0.52, Witlof 6.20 - 7.80, Meloenen 1.75 -
2.45, Bloemkool 1x6 1.25 - 2.75, Bloem
kool 8 st. 0.80 - 2.05, Bloemkool 10 st.
1.00, Sla 0.26 - 0.51, Bleekselderij 0.69 -
1.36, Bospeen 1.12-1.15, Peterselie 0.20-
0.40, Radijs 0.50 - 0.55, Selderij 0.16 -
0.26, Paprika kg. 0.75 st.0.43 - 0.50
ROTTERDAM (ANP) - De staking van vorig jaar in de Rotterdamse
haven was geen toeval. Er heerst in de haven een onvrede, die de
vakbonden niet willen of kunnen oplossen. Voornaamste ele
ment is daarbij de onzekerheid: havenwerkers hebben geen ze
kerheid over hun loon van de komende maand en over hun werk
in de komende jaren.
Dat schrijven vier sociologen van de universiteit van Amsterdam in
het laatste nummer van het wetenschappelijk weekblad "Inter-'
mediair". Loon, zeggen zij, is in de haven teveel gebaseerd op
toeslagen en premies. Bij ziekte of pensioen ziet de havenarbei
der zijn inkomen kelderen, omdat het overwerk dan wegvalt en
hij van zijn basisloon niet goed kan rondkomen.
De onzekerheid in de haven geldt ook ten opzichte van de werkge
vers. Met name in de Rotterdamse haven is het steeds onduidelij
ker "wie wie is". Zelfstandige havenbedrijven bestaan bijna niet
meer. Ze zijn opgegaan in grote bedrijven, die vaak "dochters"
hebben in verschillende soorten vervoer.
De stukgoedsector biedt in de Rotterdamse haven veruit de meeste
werkgelegenheid. Er werken ongeveer achtduizend man met het
conventionele laden en lossen van vracht. In de sector "machi-
naal-massagoed" (erts, graan en olie) werken 3.500 man en in de
sterk groeiende container-overslag ongeveer 1.500 mensen. Door
het oprukken van de container is de werkgelegenheid in het
stukgoed de laatste jaren met bijna 2.000 arbeidsplaatsen terug
gelopen.
(Van c
correspondent Henk Ruyssenaars)
STOCKHOLM - Een groep internationale bankdeskundi-
gen zal binnenkort bij de rijksbank in Stockholm onder
zoeken in hoeverre de Zweedse kredietwaardigheid is
aangetast.
Zweden maakt een crisis door op
economisch gebied. Het beeld
van de Zweedse staatsfinanciën
is niet al te aantrekkelijk. De
schatkist wordt voornamelijk
gevuld met tientallen miljoenen
kronen die in het buitenland
worden geleend, en die even snel
weer worden uitgegeven.
Er is al voorzichtig gesproken over
een paardemiddel als het in
waarde verminderen (devalue
ren) van de nationale valuta, de
kroon, maar dat schijnt voorlopig
nog niet actueel te zijn. Dit on
danks het feit dat verschillende
economen er de voorkeur aan
wilden geven boven de verho
ging van de btw tot 23,46 procent,
Zweden na Denemar
ken de hoogste btw ter wereld
heeft gekregen.
De oorzaak van alle ellende is dat er
door de Zweden meer wordt ge
consumeerd dan geproduceerd,
hetgeen mogelijk wordt gemaakt
door alle leningen in het buiten
land - die ooit met een stevige
rente zullen moeten worden te
rugbetaald. En verder importeert
men meer dan er wordt geëxpor
teerd, wat de handelsbalans uit
het evenwicht heeft ge
bracht.
In een vervroegde zitting van het
parlement werd tot een prijsver
hoging voor om mee te beginn-
nen tabak en sterke drank beslo
ten, dit ondanks het feit dat de
prijzen voor deze artikelen in
Zweden al tot de hoogste ter we
reld behoorden. Nu wordt ook
nog beraadslaagd over verdere
verhogingen op luxe artikelen,
waaronder ook bijvoorbeeld
benzine en huisbrandolie val
len.
Alle bestaande prijsstoppen zijn
opgeheven, en daardoor zijn
meteen ook alle levensmiddelen
duurder geworden. De Zweedse
familie 'modaal' klaagt dan ook
steen en been, en het vertrouwen
in de coalitieregering daalt steeds
verder, terwijl de 'deskundigen'
in de media elkaar om de oren
slaan met goede raad.
Ondertussen blijft het inflatiepeil
stijgen naar de 13 procent, terwijl
de produktie in de industrie niet
groeit. Er is geen geld voor inves
teringen en het aantal faillisse
menten blijft toenemen. De
werkloosheid stijgt voortdu
rend.
In 1975 deed de directeur van de
Volvo-automobielindustrie, de
grootste en belangrijkste indus
trie in Zweden, Pehr G. Gyllen-
hammar, al het voorstel, voorlo
pig een loonstop in te voeren. De
vakbonden weigerden toen en
nieuwe collectieve arbeidsover
eenkomsten met redelijke loons
verhogingen werden de volgende
jaren afgesloten. Uit de laatste
rapporten blijkt nu dat anno 1980
niet meer wordt geproduceerd
dan in 1974, hetgeen vooral is te
wijten aan de uitgebleven inves
teringen in de industrie.
Door de verhoogde btw wordt de
koopkracht van de Zweden sterk
aangetast - volgens veel econo
men een totaal foutieve manier
om uit de moeilijkheden te ko
men. De Zweedse regering, be
staande uit conservatieven, cen
trum en volkspartij, neemt een
crisisachtige houding aan, niet in
het minst vanwege de dreigende
problemen met de energievoor
ziening. De vraag is of de onder
ling toch al verdeelde burgerlijke
coalitieregering een aanvaardba
re oplossing weet te vinden,
eventueel in samenwerking met
de sociaal-democratische opposi
tie.
MAANDAG 1 SEPTEMBER 1980
ACTIEVE
AANDELEN
AKZO
AMEV
BINNENLANDSE
AANDELEN
2-1.70
160,50
1306.00
Duiker App.
KM BA
270,00
86.00
25,20
95,00
56,20
285.00e
18.60
206,00
270,00
117,60
41,10
81.00
38.00e
VRG Gcm. Bei
BELEGGINGS
INSTITUTEN
134,00
136.50
133.70
31,00
17,30
27,50
22,00
Vance, Sand. 15,50 15,30
GOUD EN ZILVER
BUITENLANDS
GELD
(100) 15,27 15.57
AMSTERDAM - Het Damrak heeft
bij het begin van de nieuwe
beursweek over het algemeen
een kleine koersverschuiving te
zien gegeven. Trekpaarden van
de beurs bleken nog enkele con
cerns, die blijkens halfjaarpubli-
katies goed draaien, zoals Van
Ommeren die een interim-divi-
dent van 1 op 28,40 geheel
kon inhalen, Nedlloyd die rond
twaalf uur bijna 2 hoger was op
98,90 en Amev die ex interim-
divident in feite 2 hoger no
teerde op 87,20.
Van de internationals waren Kon.
Olie en Unilever ieder 0,30 la
ger op 169,30 resp. 118,70.
KLM verloor 0,40 op 66.
Hoogovens moest 0,30 terug
naar 14,50 terwijl ook Akzo iets
lager begon. De grote banken
konden zich ruim handhaven
met 2,50 winst voor ABN op
308,50 en van 1,50 voor de
NMB op 235,50 terwijl ook
AMRO Bank wat duurder werd.
WUH steeg 1 tot 249, en ook
de FGH ging wat omhoog. De
uitgevers waren prijshoudend,
terwijl de bouwaandelen zeer
licht verdeeld in de markt lagen.
Ahold ging naar ƒ71, een winst
van ruim 1
V
