"Smaakloos water kan
maar men wil 't niet"
Beter alternatief mogelijk
fP
"Voor emmer
loop je niet"
LDM neemt Ginjaars' uitspraken met korreltje zout
ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1980
LEIDEN - "De kwaliteit van het
drinkwater is onaanvaardbaar"
zou minister Ginjaar (volksge
zondheid) volgens een krant ge
zegd hebben op de driedaagse
conferentie over drinkwater in
Noordwijkerhout. Een andere
krant schreef dat Ginjaar heeft
gezegd dat "de kwaliteit onaan
vaardbaar DREIGT te worden".
Deze uitspraken (ook de laatste)
zijn ir. D. Mus, als hoofd van het
laboratorium de kwaliteitsbewa
ker van de Leidse Duinwater
Maatschappij, veel te fors. Mus
heeft het idee dat Ginjaars' uit
spraak met een korreltje zout ge
nomen moet worden, dat het
meer een politieke uitspraak is,
bijvoorbeeld om Frankrijk weer
eens onder druk te zetten zoutlo-
zingen in het Rijnwater te ver
bieden.
De Leidse Duinwater Maatschappij
(LDM) voorziet de gehele regio
Leiden van drinkwater. Als je een
glas Heineken bier drinkt dan
kan je ervan op aan dat het bier in
Zoeterwoude met water van de
LDM gebrouwen is. "Met goed
water?".
"Jazeker", zegt Mus. "In de zomer
krijgen wij wel eens wat klachten
over de kwaliteit van het water.
De mensen komen van vakantie
terug, draaien de kraan open en
drinken water. Maar dan kunnen
ze inderdaad op een verminderde
kwaliteit water rekenen. Dat is nu
eenmaal zo met water dat een tijd
stilstaat. Even doorspoelen en
het is weer in orde".
Deze zomer heeft de LDM slechts
één klacht binnengekregen van
iemand uit de Leidse Merenwijk.
"Wij trekken er bij een klacht
meteen op uit om het serieus te
onderzoeken", aldus Mus.
"Ginjaar heeft ook gezegd dat de
drinkwaterbedrijven geen veilig
drinkwater meer kunnen produ
ceren zonder intensief gebruik te
maken van chemicaliën zoals
chloor, ozon en actieve kool. Dat
woord "intensief' is wat al te gor
tig, althans wat de LDM betreft.
Wij maken slechts op zeer be
scheiden schaal gebruik van deze
middelen. Hoe het in de rest van
het land zit kan ik niet beoorde
len maar dat hoor ik wel over en
kele weken op een vergadering
met mijn collega's".
Peuleschil
Dit alles wil niet zeggen dat de
kwaliteitsbewaking bij de LDM
een peuleschilletje zou zijn.
Slechts 16 procent van het water
wordt gewonnen uit de goede
kwaliteit regenwater in de dui
nen bij Katwijk. Maar liefst 84
procent van het water wordt de
duinen kunstmatig ingepompt
vanuit Rijnlands boezemwater.
Dit oppervlaktewater wordt
weliswaar de laatste jaren beter
door toedoen van zuiveringsin
stallaties die veel vuil opvangen.
Eventueel te giftige stoffen laten
zij wel door, maar uit voortdu
rend onderzoek blijkt dat het
boezemwater die niet of nauwe
lijks bevat.
Mus: "Ginjaar heeft gezegd dat het
oppervlaktewater waaruit
drinkwater wordt bereid niet
langer bevuild mag worden door
voor de volksgezondheid ge
vaarlijke stoffen. Uit ons zoge
naamd gaschromatografisch on
derzoek blijkt dat de stoffen die
Ginjaar bedoelt niet of nauwe
lijks in het Rijnlands boezemwa
ter voorkomen".
In de dertien jaar dat Mus bij de
LDM werkt heeft hij het vijf keer
meegemaakt dat er een te hoge
concentratie giftige stoffen in het
oppervlaktewater zat."Maar we
hebben hiervoor allerlei veilig
heidskleppen ingebouwd. Be
halve op zaterdag en op zondag
controleren wij het water dage
lijks. Veraer hebben wij direct
contact met hei Hoogheemraad
schap Rijnland die bijvoorbeeld
bij de Hollandse IJssel in Gouda
het water controleert. Dat water
komt voor een deel ook in Rijn
lands boezemwater terecht.
Rijnland kan met haar gemaal in
Katwijk het verontreinigde water
eventueel wegpompen. En als het
boezemwater sterk verontreinigd
zou zijn dan pompen wij gewoon
niet in".
Fosfaten
Fosfaten en zwevende stoffen (een
soort slib) worden wel doorgela
ten door de zuiveringsinstalla
ties. Met name de toename van
fosfaten (die in de meeste was
middelen zitten) baart de LDM
zorgen.
Ir. Mus: "Door onze korte aanvoer-
leidingen van het Rijnlands boe
zemwater naar de duinen hoeven
wij geen chloor te gebruiken te
gen de aangroei in de leidingen.
Maar dan zitten we nog met die
fosfaten en die zwevende stoffen.
Doorvoorzuivering willen we de
ze stoffen verwijderen alvorens
wij ze in de duinen pompen. Fos
faten zorgen voor algengroei.
Samen met de zwevende stoffen
verstoppen de algen de infiltra
tiebekkens en wordt de doorlaat
baarheid van deze duinbekkens
slechter. Daarom geven wij een
primitieve voorbehandeling
waarbij dnewaardig ijzer (ferri-
ionen) in het voorjaar en in de
zomer aan het water toegevoegd
wordt; dat bindt de fosfaat en
vermindert de slibdeeltjes".
Al driejaar probeert de LDM tot nu
toe zonder resultaat deze primi
tieve voorbehandeling te vervan
gen door een heuse voorzuive
ringsinstallatie. Dan zouden de
duinbekkens minder vaak
schoongemaakt en dus droogge
legd hoeven te worden dan nu het
geval is. De provinciale bestuur
ders hebben de in '77 aange
vraagde bouwvergunning voor
een voorzuiveringsinstallatie
echter nog niet gehonoreerd.
Lage dosering
Het duin betekent voor de LDM
één groot filter. Het duin regu
leert de temperatuur bovendien
tussen de zeven en de veertien
graden hetgeen de kwaliteit van
het water alleen maar ten goede
kan komen. Aan het water dat de
LDM uit het duin wint wordt in
een verzamelput eerst ozon toe
gevoegd voor de smaak- en
Ir. D. Mus, hoofd van het LDM-laboratorium: "Wij trekken er bij een klacht meteen op uit
kleurverbetering. Het gaat hier
om een docering van ongeveer
twee miligram per liter. Ongeveer
1 miligram actieve kool (een
soort Norit)wordt vervolgens aan
het water toegevoegd voor ver
dere smaakverbetering.
Beluchting en schoonmaken via
een snelle en een langzame zand-
filter halen deze stoffen er weer
uit samen met stoffen als man
gaan en ijzer. Na de behandeling
met de langzame filter heeft het
water de drinkwaterkwaliteit die
aan de wettelijke normen vol
doet.
Ir. Mus wijst erop dat de toege
voegde milligrammen ozon en
actieve kool slechts een lage do
sering zijn. "Wel is het zo dat wij
als wij een langzame zandfilter
schoonmaken wij enige tijd zo'n
0.7 milligram chloor aan het wa
ter in het schoongemaakte filter
toevoegen. De oude Filters wor
den nog met de hand schoonge
maakt. Dan lopen daar kerels met
bacteriën rond. Om de bacterio
logische gesteldheid weer in orde
te krijgen moeten we daarom wat
chloor toevoegen in het water van
dat ene schoongemaakte filter.
Dat water wordt later weer ver
mengd met het water uit alle fil
ters zodat de chloorbehandeling
niet merkbaar is in het eindpro
duct".
In het vooijaar als de algengroei
welig tiert is het schoonmaken
vaker nodig dan in de andere sei
zoenen. Hoogstens wordt een fil
ter eens in de twee weken
schoongemaakt, maar nu zijn de
filters bijvoorbeeld al niet sinds
juni schoongemaakt. Mus: "De
LDM chloort het water nauwe
lijks omdat dit voor de gezond
heid schadelijke verbindingen
geeft. De LDM waakt voor de ge
zondheid van alle drinkers in de
Leidse regio".
Smaakmakers
LDM-medewerkers vormen op het
pompstation in Katwijk een
smaakpanel dat elke vrijdagmor
gen onafhankelijk van elkaar de
smaak van het drinkwater test.
Om beter te kunnen proeven ro
ken zij van tevoren niet en staan
zij in een reukvrij lokaal. Mus:
"Nee, het is niet zo dat het
smaakpanel de smaak van het
water voor alle drinkers in de re
gio Leiden bepaalt. Maar zij heb
ben er wel invloed op. We zouden
het drinkwater helemaal smaak
loos kunnen maken maar de con
sument wil zulk water niet".
De LDM leverde vorig jaar bijna 20
miljoen kubieke meter water aan
zo'n 35000 consumenten. Vijf
procent meer dan het jaar ervoor.
Daar zat ook het water voor de
WC en voor de tuinbesproeing
bij. "Eigenlijk puur zonde", vindt
Mus. "daar heb je geen kwalita
tief goeddrinkwatervoornodig".
Vertrekkend PPR-raadslid Beijen over PvdA-VVD-coalitie
.99
LEIDEN - Deze week nam het
PPR-raadslid Laurens Beij
en afscheid van de Leidse
gemeenteraad. Hij heeft er
dan zes jaar raadswerk op
zitten. Laurens Beijen kwam
in 1974, samen met partijge
noot Frits van Oosten, in de
raad als lid van de gecombi
neerde PPR/D'66/PSP-frac-
tie. In 1978 verloor de PPR
een raadszetel en ging Beijen
alleen verder. Sinds kort
heeft hij een andere baan en
ziet hij geen kans meer het
raadslidmaatschap de com
bineren met zijn werk. "Ik
zou het gevoel krijgen dat ik
dan de kantjes er af loop",
aldus het PPR-raadslid bij
zijn afscheid.
Beijen, gehuwd en vader van
één kind, zal de politiek niet
helemaal de rug toekeren.
Hij wordt de fractie-assis
tent van zijn opvolger in de
raad (voormalig raadslid)
Frits van Oosten.
LEIDEN - "Laurens Beijen zoü
zonder moeite model kunnen
staan voor het ideale raadslid.
Een raadslid dat in staat is het
collegebeleid kritisch te volgen
en dat tegelijkertijd een goed
bondgenoot is van het gemeen
tebestuur", aldus wethouder en
loco-burgemeester Waal deze
week in de Leidse gemeenteraad.
Beijen nam afgelopen maandag,
na zes jaar, afscheid van het
1 raadswerk. Een gebeurtenis
waarbij veel lovende woorden
aan zijn adres werden gericht. De
enorme werkkracht, het kritisch
vermogen en de nauwgezetheid
waarmee hij Beijen raadswerk
verrichtte oogst alom grote
waardering.
"Als je een wielrenner was zou ik
zeggen: kom nog eens terug maar
dan in een ander ploeg", voegde
PvdA-wethouder Waal het PPR-
1 raadslid nog toe. Van een opgaan
I in de PvdA, zoals ook een partij
genoot van Beijen onlangs be
pleitte, wil het PPR-raadslid ech
ter niets horen. "Ik denk dat de
PPR door moet gaan. Ook als
éémansfractie in de gemeente
raad kun je heel wat bereiken.
Natuurlijk ben ik wel vóór een
bundeling van progressieve
krachten. Al lijkt dat in de Leidse
raad, op dit moment nauwelijks
mogelijk."
Laurens Beijen zegt met tevre
denheid terug te kijken op zijn
raadslidmaatschap. "Zonder op
te scheppen kan ik wel zeggen
dat de PPR steeds een belangrij
ke rol heeft gespeeld in het Leid
se politieke gebeuren. Soms
kwam het wel voor dat ik in een
vergadering een derde deel van
alle vragen stelde". Van een dis
kwalificatie van andere raadsle
den wil hij niettemin niets weten.
"Och, niet iedereen is het zelfde.
Ik deed het op mijn manier. En
het zit nu eenmaal bij mij inge
bakken dat ik er niet goed tegen
kan om een zaak te laten verslof
fen. Bovendien vond ik het heel
aardig om initiatieven te nemen.
Dat heb ik altijd met genoegen
gedaan".
"Zeker in de vorige raadsperiode
hebben Frits en ik het college
beleid in de goede richting hel
pen sturen", meent hij. Niet zon
der trots somt hij een aantal za
ken op waarbij hij als PPR-
raadslid een flinke vinger in de
pap heeft gehad. "Het volbouwen
van open gaten in de binnenstad
in plaats van als een razende een
nieuwe woonwijk in de Stevens-
hoijespolder uit de grond te
stampen, zonder datje de toewij
zing voor honderd procent in
handen hebt, vind ik nog steeds
een goed besluit. De aanleg van
fietspaden op de Hooigracht, het
autovrij maken van het Stad
huisplein en het opengraven van
de Waardgracht. Dat zijn dingen
waar ik persoonlijk erg blij mee
ben".
Het meest teleurgesteld is Lau
rens Beijen over de collegevor
ming van 1978: "Dat is een niet zo
erg prettige episode geweest om
dat toen door een aantal politici
minder fris is geopereerd. Al in
een vroeg stadium hadden PvdA
en WD het op een akkoordje ge
gooid. Maar de PvdA-onderhan-
delaars hebben daarna gewoon
overleg gevoerd met PPR en D'66
terwijl Hans van Dam donders
goed wist wat er voor afspraken
met de VVD waren gemaakt. De
PPR en D'66 zijn gewoon succes
sievelijk buitenspel gezet. Dat
vind ik een manier van onder
handelen die zeer oneerlijk is. Ik
zeg niet dat een coalitie met de
WD of het CDA verwerpelijk is
als dat het beste is wat je kunt
bereiken. Maar er was destijds
een beter alternatief mogelijk".
Over de kansen voor een links
college in de volgende raadspe
riode is Laurens Beijen niet som
ber gestemd. "Er zijn eigenlijk
maar twee mogelijkheden: een
voortzetting van het huidige col
lege of een progressief college ge
steund door PvdA, D'66 en PPR.
Het zal in de eerste plaats van de
PvdA afhangen wat er gaat ge
beuren en of zij de samenwerking
met de VVD inderdaad als een
noodzakelijk kwaad beschou
wen. Ik denk dat D'66 onderhand
wel inziet dat hun opvattingen
beter met de PvdA en PPR te
verwezenlijken zijn dan in een
college met de WD. De stroming
Hoekema zal dat wel bepleiten".
Over het huidige PvdA-WD-
college laat het PPR-raadslid
zich in gematigde termen uit.
"Het huidige collegebeleid ver
toont in hoofdlijnen een grote
verwantschap met het beleid van
het vorige progressieve college.
De bekerings van de WD is op
een aantal punten opmerkelijk.
Ik had niet gedacht dat zij zich zo
koest zouden houden. Dat was in
de vorige raad niet zo. Toen keer
den zij zich op een aantal belang
rijke punten tegen het college
beleid. Van Duijn stemde zelfs als
enige tegen het. structuurplan
voor de binnenstad. Dat is toch
een essentieel stuk van het be
leid. En hu zitten ze metz'n allen
braaf in de in de collegebanken.
Je merkt gewoon heel weinig van
de WD. Af en toe blijkt alleen
dat ze bepaalde zaken afremmen
zoals een erfpachtregeling. Ik
denk dat als we een progressief
college hadden er allang een
voorstel was geweest. Er worden
nu minder iniatieven genomen
en afspraken worden niet nage
komen. Zelfs als er een motie in
de raad wordt aangenomen durf
ik mijn hand er niet voor in het
vuur te steken dat die wordt uit
gevoerd. Eind mei heb ik het
college nog vragen gesteld over
de sloop van woningen in de Ha-
verstraat. Daar moet ik nu nog
antwoord op krijgen".
JAN RIJSDAM
ADVERTENTIE
HOORZITTING
VORDERINGSCOMMISSIE
De Vorderingscommissie vergadert op
maandag 1 september a.s. om 15.15 uur
in kamer 263 van het stadhuis.
Onderwerp:
►Hoorzitting over de
eventuele vordering van
het pand Garenmarkt 17.
f
Een zwerftochlje door de Leidse
muziekwereld. En dan spe
ciaal het wereldje van de mu
ziekkorpsen en harmonieën.
Een boeiend en kleurrijk ge
heel. Vandaar de uitroep van
een bestuurslid van De
Burcht: "Wat is er leuker en
mooier als muziek?"
Jan Buis:
$M j
Jan Buis: "Na de mavo naar het conservatorium"
"Ik wou eigenlijk hoorn spelen,
maar die hadden ze niet meer. Ik
kreeg toen een bariton, maar dat
instrument was te groot, dat 1 ukte
niet. Toen ben ik gestopt. Mijn
broer speelde trompet, die bleef.
We hadden met z'n vijven gerea
geerd op een advertentie van
Werkmans Wilskracht, mijn va
der speelt cornet, mijn zus klari
net en mijn andere zus is tam
boer".
Na een aantal jaren kwam Jan Buis
toch weer terug naar Werkmans
Wilskracht, nu om net als zijn
broer trompet te spelen.
Krakers
Hoeveel muzikanten zijn hun loop
baan ooit begonnen bij een mu
ziekkorps? Ook Jan Buis wil na
de Mavo naar het conservato
rium. "Ik kon al een heel klein
"beetje spelen, maar de rest heb ik
geleerd op Werkmans Wils
kracht. Om de eerste tonen eruit
te krijgen kostte onwijs veel
moeite, het lukte na een week.
Toen ging ik stukkies spelen zo
als Willempie, krakers". Sinds
kort zit hij op de muziekschool
om verder te komen in de mu
ziek.
De toeloop naar muziekkorpsen is
niet groot, het is een beetje een
apart wereldje. De vrienden van
Jan vinden wat die doet dan ook
"eigenlijk maar zot". Maar Jan
vindt door de stad paraderen een
van de leukste dingen: "Voor
emmer loop je niet, want zo loop
je allemaal". Wat nog zeldzamer
is, hij vindt het ook leuk om elke
dag drie kwartier te oefenen.
Daaraan herken je de echte mu
zikant.
De harmonie komt een keer per
week bij elkaar. "Als ze een
nieuw stuk uitreiken, speel je het
nog dezelfde avond met z'n al
len". Op een aparte avond oefent
de boerenkapel "de Doordou
wers": "Daar mag je veel meer,
kan je ook wel een nootje fout
blazen".
Ronder van klank
Muziekkorpsen geven niet alleen
les, maar verschaffen ook een in
strument als het moet. Jan heeft
echter van zijn eigen spaargeld
een trompet gekocht. "Er zijn er
vanaf vierhonderd gulden; daar
heb je niet zoveel aan, die zijn om
te leren. Deze is achthonderd
gulden. Het verschil is dat de
goedkopere geen stembuis heb
ben bij het derde ventiel; de
klank van deze is ook mooier, hij
blaast lichter". De trompet is de
middelste uit de reeks koperen
blaasinstrumenten. Het aller
hoogst speelt een klein soort
trompetje met vier ventielen; ook
de cornetten kunnen hoger ("die
zijn iets kleiner en wat ronder van
klank"). Weer groter dan de
trompet zijn de trombone en de
tuba oftewel euphonium
Geen rotmuziek
Het eerbiedwaardige Werkmans
Wilskracht (opgericht in 1902)
heeft de laatste jaren nogal leden
verloren, "maar gaat weer
groeien", zegt Jan gedecideerd.
In het hoge schoolgebouw aan de
Boommarkt galmen de klassieke
marsen dour de gangen Bij WW
wordt het traditioneie repertoire
in ere gehouden. "Geen rotmu
ziek", is het understatement van
Jan Buis.
o'
