Overleg in Polen zit vast
4BEBBIDZQBB
Pentagon kijkt
argwanend naar
oefeningen van
W arschaupaet
Carter belooft kiezers
belastingverlagingen
Kremlin bezorgd over kernstrategie VS
Nederland niet langer
meer voorhoedeplaats
Partijen oneens over begrip vrije vakbond
Wat wordt't
toch mooi
op de weg hè,
Deng roept Chinezen
op tot vooruitgang
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1980
PAGINA 9
iMOSKOU(AFP) - Het Kremlin
maak zich zorgen over de nieuwe
Amerikaanse kernwapenstrate
gie. En "om de lont uit dit kruit
vat" te halen heeft de Russische
president en partijleider, Leonid
Brezjnjev. in zijn brief aan de lei
ders van de westers^ mogendhe-
den opnieuw en met nadruk on-
j derhandelingen over de zoge-
naamde Euroraketten voorge-
I steld. Dit is de mening van diver
se westerse deskundigen in Mos
kou. Een militaire expert in de
i Russische hoofdstad zei dat de
I Russen duidelijk onder de in
druk zijn van de nieuwe Ameri
kaanse strategie. Tass, het Sowje-
trussische persbureau, liet zelfs
weten dat het hier gaat "om de
gevaarlijkste strategie sinds de
laatste wereldoorlog". Voor het
Kremlin, zo zei men in Msoskou,
betekent dit dat onderhandelin
gen over de Euroraketten drin
gend noodzakelijk zijn gewor
den. In dit verband merkte de
Prawda, het Russische par
tijblad, gisteren op dat "deze ra
ketten een zeer belangrijke rol
vervullen binnen het raam van de
beperkte en selectieve oorlog die
Washington op het oog heeft".
De Russische pers heeft nog geen
melding gemaakt van de brief die
Brezjnjev onder meer heeft ge
zonden aan president Carter,
bondskanselier Schmidt van
West-Duitsland, president Gis
card d'Estaing van Frankrijk,
premier Thatcher van Engeland
en onze premier van Agt.
In juli, toen bondskanselier
Schmidt in Moskou was, ver
klaarde het Kremlin zich bereid
onmiddellijk te onderhandelen
over de kwestie van de Eurora
ketten, d.w.z. over de al op het
Westen gerichte Russische SS-
20, de Amerikaanse Pershing-2
en andere Amerikaanse kruisra
ketten die in 1983 operabel zullen
zijn.
Het Kremlin, dat een eventueel ak
koord over deze kwestie laat af
hangen van de ratificatie in de VS
van Salt-2, het tweede verdrag
over de beperking van de strate
gische bewapening, heeft al en
kele concessies gedaan, zo zei
men in Moskou. Brezjnjev heeft
namelijk ingestemd met onder
handelingen zonder dat de VS als
voorwaarde vooraf afzien van
hun Euroraketten.
Het Kremlin hoopt dat de brief van
Brezjnjev het Westen wakker zal
schudden. Maar de uitgestrekte
hand van de Russische toplei
ding gaat gepaard met een waar
schuwing: "De Sowjet-Unie zal
niet aan de kant blijven staan als
er nieuwe Amerikaanse raketten
in Juropa worden opgesteld", al
dus Tass. "Met hun nieuwe
kernwapenstrategie willen de VS
van Europa het schouwtoneel
maken van een confrontatie met
kernwapens", zo besluit het Rus
sische blad.
WENEN - De onderhandelingen tussen het Poolse sta
kingscomité in Gdansk (Danzig) en de Poolse regerings
delegatie onder leiding van Mieczylaw Jagielsky, die gis
teravond had moeten beginnen, is niet doorgegaan, omdat
beide partijen het niet eens waren over wat moet worden
verstaan onder een onafhankelijke vakbond.
pistermorgen hadden stakers en
regeringsvertegenwoordigers
met elkaar afgesproken dat zij el
kaar 's avonds weer zouden ont-
i moeten, maar dan ieder met een
i definitie van wat een onafhanke-
lijke vrije vakbond is om zeker te
zijn dat over hetzelfde onderwerp
zou worden onderhandeld.
De stakers schijnen in de loop van
de dag tot de conclusie te zijn ge
komen dat nieuwe onderhande-
i lingen zinloos waren, omdat de
tegenstellingen over het onder-
werp onafhankelijke vrije vak
bond te groot waren.
Oproep
[Vanuit het stakingshoofdkwartier
in Gdansk deed stakingsleider
Lech Walesa een oproep aan de
Polen de stakingen binnen de
perken te houden en niet verder
uit te breiden. Het was gister-
j avond onzeker of Walesa al dan
niet zijn oproep via radio en tele-
visie zou herhalen, zoals was aan-
h' gekondigd.
alesa, die 14 dagen geleden nog
zonder werk was en op de zwarte
lijst stond vanwege zijn aandeel
in de economische opstand van
1970 en 1976, had in de loop van
gisteren ingestemd met het ver-
zoek van de Poolse regering via
radio en televisie het Poolse volk
te overtuigen van de zinloosheid
1 van uitbreiding van de stakingen,
omdat gevaar van ingrijpen van
buitenaf langzamerhand niet
meer uitgesloten is.
Gisteren waren een half miljoen
Polen in staking, terwijl in de
ochtend de onderhandelingen
voortduurden. Belangrijkste
agendapunten bij die onderhan
delingen waren: afschaffing van
de censuur en persvrijheid.
Breuk
Volgens geruchten zou er een
breuk dreigen binnen het sta
kingscomité waarvan sommige
leden bereid zouden zijn conces
sies te doen aan de regering en
aan het werk te gaan, erop ver
trouwend dat de regering haar
Arrestaties
in verband
met aanslag
in Bologna
fOLOGNA (DPA/Reuter) - Het
i openbaar ministerie in Bologna
heeft gisteren tegen 28 rechtse
extremisten arrestatiebevelen
uitgevaardigd in verband met de
bomaanslag van 2 augustus op
het station van Bologna waarbij
84 mensen om het leven kwamen
en bijna 200 werden gewond. Dit
werd door de openbare aanklager
in die stad bekendgemaakt.
De Italiaanse politie heeft al min
stens 12 verdachten aangehou
den. Volgens Sisti worden ze be
schuldigd van ondermijnende
i activiteiten, illegaal bezit van
wapens en explosieven en sa
menzwering tegen de staat. Aan
enkele van de verdachten zou
ook "de voorbereiding van en
deelname aan het bloedbad in
Bologna" ten laste worden ge-
legd.
Politiefunctionarissen beschreven
de arrestaties als de grootste
doorbraak in deze zaak tot nog
r de
i toe en als
uiterst rechtse terroristische
ganisaties in Italië. De nu aange
houden personen worden er on
der meer van verdacht dat zij de
1 zeven jaar geleden verboden neo-
fascistische organisatie "Nieuwe
Orde" weer hebben opgebouwd.
Deze organisatie is de laatste ja
ren bij de bloedigste aanslagen
van uiterst rechts betrokken ge
weest onder andere onder de
naam "Nuclei Armati Revoluzio-
nari" (gewapende revolutionaire
cellen). In verband met het on
derzoek in de zaak "Bologna" is
in Frankrijk Marco Affatigato
gearresteerd die in Nice vast zit
hangende het verzoek van Italië
j om zijn uitlevering.
woord houdt en over de ver
schillende kwesties later verder
onderhandelt.
Anderen, volgens berichten de
meerderheid, zouden de staking
tot het bittere einde willen door
zetten, omdat ze bang zijn, zoals
in het verleden, opnieuw met een
kluitje in het riet te worden ge
stuurd. En omdat zich in de naas
te toekomst geen andere gele
genheid meer zal voordoen, wil
len ze nu van de regering eisen
dat die zich aan de beloften
.houdt.
De druk op de Poolse leiders groeit
met het uur. Tjsechische en Hon
gaarse dissidenten hebben in ei
gen land hun openlijke sympa
thie uitgesproken met de staken
de Polen. Vijf Hongaarse intellec
tuelen, die probeerden per vlieg
tuig naar Gdansk te reizen, met
geld voor het Poolse stakings
front, werden op het Hongaarse
vliegveld niet doorgelaten. Hun
paspoorten werden ingenomen.
Dit soort activiteiten en de drei
gende ineenstorting van de Pool
se economie, is voor het Kremlin
reden steeds grotere druk uit te
oefenen op de Poolse leiders van
partij en regering om de orde te
herstellen.
Aftreden
Het Amerikaanse televisiestation
ABC heeft gisteravond in Ameri
ka aangekondigd dat de eerste
secretaris van de Poolse commu
nistische partij, Edvard Gierek,
bereid zou zijn af te treden ten
gunste van de vroegere minister
van buitenlandse zaken, Stefan
Olszowski, die in februari van dit
jaar uit het Politbureau werd ge
zet en als getipte opvolger van
Gierek werd gedegradeerd tot
ambassadeur in Oost-Berlijn.
Afgelopen zondag is de vermoede
lijke opvolger van Gierek weer
triomfantalijk in het Politbureau
ingehaald. Het Poolse persagent
schap Interpress heeft prompt na
de Amerikaanse televisie-uitzen
ding heftig ontkend dat Gierek
afgetreden zou zijn of dat zelfs
maar zou overwegen.
Regeringsafgezant Jagielsky (rechts) groette gisteren wat afwezig de leider van de stakers Walesa.
WASHINGTON (AFP) - De cri
sis in Polen, met het risico van
Russische inmenging, valt
samen met de grote militaire
manoeuvres die het Pact van
Warschau en de NAVO begin
september houden in Europa,
zo is met enige ongerustheid
opgemerkt in Washington.
Terwijl de NAVO haar omvang
rijkste oefening sinds elf jaar
houdt in de Bondsrepubliek
met deelneming van ruim
60.000 militairen, beginnen
op 8 september aan de andere
kant van het ijzeren gordijn
de manoeuvres van het Pact
van Warschau, in het noorden
van de DDR.
Volgens het Amerikaanse mi
nisterie van defensie speelt de
oefening "Wapenkameraden
80". waaraan 40.000 Russi
sche, Oostduitse, Bulgaarse.
Poolse, Tsjechoslowaakse en
Hongaarse soldaten mee
doen. zich af in het Oostzee
gebied. op een kilometer of
honderd slechts van de Pool
se grens.
Deze concentratie van tanks en
troepen van het Pact van
Warschau op een paar uur rij
den van de fabrieken in
Gdansk waar gestaakt wordt,
vormt voor de Polen, zo
meent men in Amerikaanse
militaire kringen, een pres
siemiddel van belang.
Het Pentagon heeft tot op he
den geen troepenbewegingen
van ongewone aard in Polen
waargenomen, waar twee
Russische gemotoriseerde
divisies (ongeveer 30.000 man
en 650 tanks) zijn gestatio
neerd en op hun kazernes te
ruggetrokken sinds de onge
regeldheden in Polen in 1970
en 1976.
Bisschoppen
De Poolse bisschoppen hebben gis
teren een gezamenlijke verkla
ring uitgegeven, waarin zij bij de
Poolse regering protesteren „e-
gen het gebruik, dat zij van de
preek van kardinaal Wyszynski
van 26 augustus heeft gemaakt.
Het grootste deel der verklaring
heeft echter betrekking op de ge
spannen situatie in het land als
gevolg van de massale stakingen.
Christine
Keelernu
[journaliste
LONDEN (AFP) - Christine
Keeler, het befaamde Britse
model dat met het schan-
daal-Profumo verbonden
was, heeft voor de BBC mee
gedeeld dat zij journaliste is
geworden en al een eigen
maandkroniek heeft in het
tijdschrift 'Men Only'.
Keeler zei dat zij zich bij uitstek
bekwaam achtte om van ad
vies te dienen in liefdeszaken.
Op 5 juni 1963 moest John Pro-
fumo, minister van oorlog in
een conservatief kabinet on
der leiding van premier Ha
rold MacMillan, zijn ontslag
indienen omdat hij betrek
kingen met Christine Keeler
had onderhouden die ook een
militair attaché van de Russi
sche ambassade onder haar
clientèle had. Bovendien had
hij het Lagerhuis over de zaak
om de tuin geleid.
Bij ontwikkelingssamenwerking
Als de situatie in Polen zou blij
ven verslechteren, dan zou de
Sowjet-Unie van de manoeu
vres kunnen profiteren om te
proberen de stakers angst aan
te jagen, meent men in Was
hington.
Het is een van de redenen waar
om de Amerikaanse regering
de Sowjet-Unie heeft aange
raden zich van elk soort be
moeienis met de binnenland
se zaken van Polen te ont
houden.
In het Pentagon schat men dat
de tijdstip van de manoeuvres
van het Pact van Warschau
gevaarlijk kan zijn voor een
socialistisch land dat in op
stand is. Het was tijdens een
militaire oefening van dit
soort dat besloten werd tot
daadwerkelijk ingrijpen in
Tsjechoslowakije in augustus
1968.
Generaal Heinz Hoffmann, de
Oostduitse minister van de
fensie. liet onlangs door
schemeren dat de oefening
"Wapenkameraden 80",
waarover hij het bevel zal
voeren, "van bijzonder be
lang is op een ogenblik waar
op de situatie gecompliceerd
en gespannen blijft".
Zonder Polen te
waagde generaal Fritz Stre-
letz, chef van de generale staf
van het Oostduitse leger, van
zijn kant verschillende keren
van het "proletarische inter
nationalisme" in een artikel
in de Oostduitse partijkrant
"Neues Deutschland".
Het was uit naam van dit 'prole
tarische internationalisme"
dat de Sowjet-Unie twaalf
jaar geleden militair in Tsje
choslowakije ingreep.
Waar het gevaar van Russische
interventie in Polen in Was
hington zeer ernstig genomen
wordt, menen Amerikaanse
diplomatieke kringen dat het
Kremlin, dat al met het
probleem Afghanistan zit,
alles zal doen om het uit de
weg te gaan.
(Van onze correspondent)
NEW YORK - Alleen op het vlak
van het percentage ontwikke
lingshulp houdt Nederland zich
nog aan zijn oude voorhoede
standpunt. Voor de rest wil ons
land zich aanpassen aan het. nog
niet bestaande, EG-standpunt.
Dit zei minister De Koning (ont
wikkelingssamenwerking) gis
terochtend in New York over de
voornaamste programmapunten
van de speciale zitting van de Al
gemene Vergadering van de Ver
enigde Naties met als thema de
ontwikkelings-strategie voor de
jaren tachtig. De zitting vindt de
ze en volgende week plaats.
Alle EG-landen zijn het er wel over
eens dat er iets mis is met de we
reldeconomie. Niettemin is van
een gemeenschappelijk beleid
geen sprake. Nederland heeft nu
zijn voorhoedepositie opgegeven
WASHINGTON (Reuter) - Presi
dent Carter heeft gisteravond
voorstellen voor belatingverla-
gingen van in totaal 27,5 miljard
dollar gedaan. Hij wil daarmee de
economische bedrijvigheid in de
Verenigde Staten nieuw leven
inblazen en zijn eigen kansen op
herverkiezing verbeteren. De
economische maatregelen die hij
na zijn overwinning op Ronald
Reagan wil nemen moeten op
wegen tegen de toezeggingen die
zijn tegenkandidaat in diens ver-
keizingstoespraken doet.
Als Carter voor vier jaar herkozen
wordt wil hij in zijn nieuwe
ambtstermijn belastingverlagin
gen van in totaal 58 miljard dollar
aanbrengen. Voor eind 1982
hoopt hij een miljoen arbeids
plaatsen te kunnen creëren door
verhoging van de overheidsuit
gaven. Volgend jaar zal voor eco
nomische projecten 2,4 miljard
dollar beschikbaar worden ge
steld. Carter onthulde een en an
der in een bijeenkomst met za
kenlieden en vakbondsleiders op
het Witte Huis.
v eigens Carter zijn de verdergaan
de voorstellen die Reagan heeft
gedaan niet goed doordacht en
inflatiebevorderend. Reagan wil
de belastingen nog verder verla
gen en wil veel meer overlaten
aan het systeem van vrije onder
neming. Carter heeft voor zijn
plannen toestemming nodig van
het Congres. Als hij van Reagan
wint zal hij zijn voorstellen in ja
nuari aan het Huis van Afgevaar
digden en de Senaat voorleggen.
Reagan had gisteren in een verkie
zingstoespraak geen goed woord
over voor het beleid van de rege
ring-Carter. Deze is volgens de
Republikeinse kandidaat voor
het presidentschap „doortrok
ken van verspilling en bedrog,
zonder planning, zonder leiding,
zonder richting en zonder be
kwaamheid". Volgens Carter is
het in economisch opzicht onver
standig de bedrijvigheid sterker
aan te moedigen dan hij voorstelt
omdat dat alleen maar tot een
opleving van de inflatie zal lei
den.
„Voorstellen die politiek aantrek
kelijk zijn, zijn vaak verkeerd m
economisch opzicht", aldus Car
ter. „In een verkiezingsjaar is het
niet de tijd om stemmen te win
nen met slecht doordachte belas
tingvoorstellen die erop neer
zullen komen dat de inflatie het
fiscale voordeel teniet doet".
De zittende president noemde zijn
programma een verantwoorde
manier om de economie te ver
sterken en arbeidsplaatsen te
scheppen zonder de inflatie aan
te wakkeren. De Verenigde Sta
ten worden nu economisch op de
proef gesteld, zo verklaarde hij.
De inflatie is aanzienlijk afgeno
men, de recessie heeft zijn diep
ste punt bereikte en een herstel
komt in zicht.
„De stappen die ik voorstel vormen
het begin van een reis naar een
produktievere, sterker concurre
rende en meer welvarende Ame
rikaanse economie. Ze zullen de
mensen weer aan werk helpen, de
belastingen doen dalen, de over
heidsuitgaven en de Particuliere
investeringen bevorderen en de
inflatie in bedwang houden", al
dus Carter.
om met EG-richtlijnen te kunnen
meebuigen. Concreet betekent
dat niet veel, omdat die richtlij
nen nog geformuleerd moeten
worden. Woensdagochtend heb
ben de ministers van de Europese
landen gestoeid over de cijfers,
maar zonder veel resultaat.
De Koning: „Het gesprek is teleur
stellend verlopen. Het kreeg, als
te doen gebruikelijk, het karakter
van het kleinste gemene veel
voud. Wie het meeste missen kon,
bepaalde de toonzetting van de
uitgangspositie". Minstens twee
EG-landen wilden geen ontwik
kelingshulp betalen. "Als er een
door de ontwikkelingslanden in
gediend voorstel ligt voor 1984
(0,7 procent) dan vind ik dat we
verplicht zijn voor te stemmen",
aldus minister De Koning over
het Nederlandse stemgedrag, on
afhankelijk van de EG-landen, op
dit punt.
Afzonderlijk hadden de EG-part-
ners wel wat te zeggen. De West-
duitse minister van buitenlandse
zaken Genscher zei niet veel toe,
maar gaf wel een uitgebreide
analyse van de bestaande toe
stand en gaf hoog op van de 0.44
procent ontwikkelingshulp die
West-Duitsland geeft.
Op andere punten dan het percen
tage ontwikkelingshulp zijn er
ook verschillen van mening bin
nen de Nederlandse regering. Zo
wil het ministerie van financiën
bijvoorbeeld niet graag haar in
vloed op het Internationale Mo
netaire Fonds (IMF) kwijtraken
door meer zeggenschap aan de
ontwikkelingslanden te ge-
Het streefcijfer van 0.7 procent van
het nationale inkomen voor ont
wikkelingshulp in de jaren ze
ventig was in de VN overeenge
komen. Nederland is een van de
weinige industrielanden die dit
Aanval op vliegveld
PESHAWAR (AFP) - Afghaanse
verzetstrijders die de stad Jalala
bad in het oosten van Afghanis
tan en het nabijgelegen militaire
kampement al zes dagen omsin
gelen, voeren beschietingen uit
op de luchthaven van de stad, zo
is gisteren vernomen uit kringen
van het islamitische verzet in de
Pakistaanse stad Peshawar.
De verzetstrijders hebben een aan
val gelanceerd op drie fronten en
veel schade aangericht aan in
stallaties op de luchthaven, met
name de verkeerstoren.
percentage heeft gehaald. De
ontwikkelingslanden in de VN
willen nu dat de andere indus
trielanden dit percentage ten
minste in het jaar 1984 halen,
maar het ziet er andermaal naar
uit dat dit niet zal lukken. Boven
dien is de waarde van een percen
tage betrekkelijk als het grootste
deel van de ontwikkelingshulp
bestaat uit leningen, waarvoor
bepaalde produkten verplicht in
het donorland moeten worden
gekocht.
IMF
Het Internationale Monetaire
Fonds (IMF) is van plan de ko
mende drie jaar van de oliepro-
duktielanden 25 milja.d dollar
(ongeveer 49 miljard gulden) te
verwerven voor hulp aan ont
wikkelingslanden. Dat heeft dr.
A. Shakour Shaalan, directeur
van het IMF-bureau voor het
Midden-Oosten, gisteren meege
deeld aan het eind van bezoeken
aan Koeweit en de Verenigde
Arabische Emiraten (VAE). Hij
zei dat de reacties van de drie gro
te Arabische oliestaten Saoedi-
Arabië, Koeweit en de VAE op de
IMF-voorstellen bemoedigend
zijn geweest.
"De Russen weten dat1
zij Polen zouden binnenruk
ken, wij teruggedrongen zou
den worden in het klimaat
van de koude oorlog van de
jaren vijftig", verklaarde een
dezer dagen een hooggeplaat
ste Amerikaanse regerings
functionaris.
ADVERTENTIE
Civic, Accord,
Prelude...
PEKING (Reuter) - De Chinese vi
ce-premier Deng Xiaoping heeft
de Chinezen opgeroepen tot het
voortdurend hervormen van het
sociale systeem in het land, voor
al in de sfeer van de politiek en de
economie. Tijdens de openings-
bijcenkomst van de zogenaamde
politieke, consultatieve volks
conferentie (een adviserend or
gaan), zei Deng dat "Wij in eco
nomisch opzicht de sociaal-pro-
duktieve krachten actief moeten
ontwikkelen en het materiële en
culturele leven van de mensen
stap voor stap moeten verbete
ren. Politiek gezien, moeten wij
de socialistische democratie tot
volle bloei brengen, het rechts
systeem versterken en de politie
ke situatie ontwikkelen tot een
heid, stabiliteit en bedrijvig
heid".
Deng Xiaoping, die voorzitter is
van de conferentie, riep tevens op
tot grotere inspanningen om
competente bestuurders te ont
dekken en op te leiden. De confe
rentie is nu bijeen, tezamen met
het nationale volkscongres, het
Chinese parlement dat morgen in
vergadering gaat (voor de derde
keer in de afgelopen vijf jaar).
De vice-voorzitter van de conferen
tie. Xu Deheng, zei dat het per
manente comité van de conferen
tie eerder dit jaar een groet had
doen toekomen aan de "landge
noten op Taiwan, waarin de auto
riteiten van Taiwan werden op
geroepen het beleid van de Chi
nese communistische partij te
aanvaarden voor een vreedzame
regeling van de kwestie Taiwan".
Xu deed een beroep op de Chine
zen "effectiever te werken aan de
terugkeer van Taiwan tot het
moederland".
