Meindert
Leerling
nu lijst
trekker
van RPF
Blik in de weekbladen
'Alleen maar dienstbaar zijn aan zijn Koninkrijk'
deTijd
E1SEVIERS
DONDERDAG 28 AUGUSTUS 1980
HUIZEN-HILVERSUM - Geen politieke onderwer
pen. Alleen de vent en het waarom. Dat is de voor
waarde waarop Meindert Leerling, toekomstig lijst
trekker van de Reformatorische Politieke Federa
tie, met de pers in zee wil voor een gesprek. De nu
nog kandidaat-lijsttrekker van de RPF heeft geleerd
voorzichtig te zijn.
Het feit dat hij op de loonlijst van de Evangelische Omroep staat én
z'n eigen journalistieke verleden zijn daar ongetwijfeld debet
aan. Voorzichtige of openlijke pogingen politieke onderwerpen
aan te snijden kapt Leerling onmiddellijk af. Pas na 20 septem
ber, de dag waarop de Federatievergadering in Putten z'n lijst
trekkerschap zal bekrachtigen, zal hij de politieke uitgangspun
ten, waarmee de RPF de verkiezingsstrijd aangaat, ontvou-
In zijn woning in het dorp Huizen, voorheen een bolwerk van het
protestantisme, is Leerling daarentegen wél bereid duidelijkheid
te verschaffen over drie zaken: z'n eigen vertrekpunten, die van
de RPF en de uitkomst van de verkiezingen. Wat dat laatste
betreft: „Het is m'n vaste overtuiging dat we met z'n tweeën in de
Kamer komen", zegt Leerling. Die tweede man is drs. A. H. D.
Wagenaar, waarmee Leerling in de verkiezingsstrijd een duo zal
vormen. De entree van de RPF in 's lands vergaderzaal zal vol
gens Leerling het gevolg zijn van de „niet onaanzienlijke teleur-
er de CD A-houding inzake abor-
De geboorte van de Reformato
rische Politieke Federatie
vindt plaats in het jaar 1975
dat Dries van Agt z'n Ethisch
Reveil over Nederland laat
schallen. De nieuwe Federa
tie stelt zich in eerste opzet
ten doel een bezinningscen
trum te zijn met een toerusti-
gingstaak. En waar het
Ethisch Reveil inmiddels een
Geestelijk Reveil geworden
is, krijgt men in RPF-kring
steeds meer moeite met het
CDA. Op het laatste moment
wordt besloten alsnog aan de
verkiezingen van '77 deel te
nemen. Zonder succes even
wel de RPF komt bij de Ka
merverkiezingen 2000 stem
men tekort voor een zetel.
Leerling, geboren in Heerjans-
dam en afkomstig uit AR-hui-
ze, wordt vlak voor diezelfde
Kamerverkiezingen be
stuurslid voor publiciteitsza-
ken. „Aarzelend, want ik had
er nog nauwelijks van ge
hoord. De RPF leek me te
reactiair en oubollig. Maar ik
heb me er toch bij aangeslo
ten en mijn aarzeling werd
onmiddellijk weggenomen",
zegt Leerling.
Onbekendheid
Als oorzaken over het uitblij
vend succes bij de vorige ka
merverkiezingen noemt
Leerling de onbekendheid
van de RPF in het land. „Op
de verkiezingsavond zelf wa
ren er nog mensen die nog
nooit van de RPF hadden ge
hoord", aldus de huidige lijst
trekker.
Leerling's ster moet in de RPF
snel zijn gestegen. Hij wordt
tweemaal gevraagd voor het
lijsttrekkerschap en zegt even
zovele malen „nee". Wanneer
blijkt dat zijn vervanger do
minee Poort om praktische
redenen geen' voorman kan
worden, krijgt Leerling nog
maals een delegatie thuis.
Het bestuur heeft inmiddels
contact opgenomen met EO
baas Dorenbos en er voor
Leerling een vrijstelling in de
vorm van onbetaald verlof
uitgesleept. Bovendien: de
EO zal Leerling terug nemen
wanneer hij onverhoopt niet
in de Tweede Kamer terecht
komt.
„Ik heb een politieke carrière
nog nooit geambieerd. Het is
bovendien fysiek onmogelijk
Meindert Leerling
en onverantwoord om m'n
huidige functie bij de EO te
combineren metde politiek",
aldus Leerling. Het verzoek
om lijsttrekker te worden be
reikte hem voor de derde
maal. En de Gereformeerde
Bond accepteert het lijsttrek
kerschap.
Weg
Leerling: „Het kwam indrin
gend op me af en ik heb er
diep over nagedacht en er in
huiselijke kring over gespro
ken. We zijn met vakantie ge
gaan en we hebben samen, ook
m'n vrouw,ja" gezegd. Ik zie
het als op m'n schouders ge
legd. En als de Here mij
vraagt een nieuwe weg in te
slaan, dan neem ik die taak op
m'n schouders, hoe klein ik
me ook voel. Dan moet ik die
stap in geloof doen. Dan
wordt dat geleid. Wat
niet wil zeggen dat succes is
verzekerd", zegt de muziek-
regisseur bij EO.
Leerling kwam in 1971 bij de
Evangelische Omroep in
dienst en zette bij de gloed
nieuwe omroep de informa
tie-rubriek „Nader Bekeken"
op. Dat deed hij tot oktober
1977. In januari 1978 verhuis
de hij naar de muziekafde
ling, waar hij nog steeds
werkzaam is.
Met duidelijke terughoudend
heid spreekt de RPF-voor-
man over de arbeidsverhou
dingen binnen de Evangeli
sche Omroep. „Ik wil er
slechts dit van zeggen: het is
een samenwerkingsverband
van mensen. En waar mensen
werken worden fouten ge
maakt. Ik heb wel een tijd ge
had dat er problemen waren.
Maar die zijn allemaal bevre
digend opgelost. En alle ver
halen over m'n vertrek van
„Nader Bekeken" naar de
muziekafdeling zijn allemaal
lariekoek. Het was m'n eigen
keus. De hele zaak is buiten
elke proportie gebracht.
De mensen die er bij betrokken
waren, hebben het voor het
overgrote deel aan zichzelf te
danken", zegt Leerling. Hij
verklaart de EO node te verla
ten: „Ik heb het er geweldig
naar m'n zin. Ik krijg alle kan
sen die ik wil hebben. Nee,
het zou me bijzonder spijten
bij de EO weg te gaan".
De oud-journalist bij het Rot
terdammer Kwartet - hij werkte
er van 1954 tot 1971 - is realist
genoeg om te beseffen, dat er
zich in het rechtse blok poli
tieke partijen ophouden, die -
in ieder geval voor de buiten
staander - hetzelfde nastre
ven als zijn RPF. „De buiten
wacht begrijpt de verschillen
waarschijnlijk niet. Helaas is
het reformatorische blok ver
deeld in een aantal kleine par
tjes. Zoals SGP en GPV, die
beide natuurlijk bestaans
recht hebben".
Het ideaal van de RPF-lijst-
trekker is één kandidatenlijst
van RPF, GPV en SGP bij de
komende kamerverkiezin
gen. „En op z'n minst een
lijstverbinding en samen
werking in de Kamer. Want ik
sta niet voor m'n eigen
standje. Ik sta in dienst van de
Grote Koning en dan kunnen
we geen verdeeldheid
hebben".
Dat laatste riekt naar machts
politiek. Leerling: „Nee, be-
ginselpolitiek is geen
machtspolitiek, maar je moet
toch met zoveel mogelijk
mensen aan de slag gaan". Z'n
broeders bij het Gerefor
meerd Politiek Verbond
dicht hij een te grote geslo
tenheid toe: „Ik heb veel res
pect voor ze, maar je mag daar
alleen stemmen en niet mee
doen". Wat de Staatkundig
Gereformeerde Partij betreft:
„Ik heb grote moeite met hun
visie op de overheid, de posi
tie van de vrouw in die partij
en de visie van de SGP op het
katholicisme. En met de SGP
zou ik graag rond een open
Bijbel gaan zitten", zegt de
RPF-lijsttrekker.
Onvrede
Toch is hij optimistisch over de
mogelijkheden tot samen
werking met GPV en SGP.
„Ik zal in wél geval m'n uiter
ste best doen om niet te schie
ten onder de duiven van mijn
broeders in die partijen",
voorspelt Leerling. Het is
duidelijk waar de zetels wél
vandaan moeten komen:
„Het CDA heeft zetels ge
noeg", vindt een lachende
Leerling. Over datzelfde CDA
en zijn politieke verrichtin
gen laat hij weinig of niets los.
„Het bestaan van de RPF
maakt duidelijk dat er onvre
de bestaat met het CDA. Een
onvrede die alleen maar is
toegenomen".
Leerling is en volslagen nieuw
komer in de Nederlandse po
litiek. „Ja, ik ben politiek nog
niet geschoold. Er is een aan
tal onderwerpen waar ik nog
onvoldoende van af weet.
Maar toch ben ik niet bang dat
ik met de mond vol tanden zal
komen te staan", zegt hij. Als
z'n sterke punten op dit mo
ment noemt hij de vakgebie
den onderwijs, buitenlandse
zaken, zedelijkheidswetge
ving. ontwikkelingssamen
werking en kernbewapening.
(Nog) een klein, beginselvast
partijtje in de Kamer. Heeft
dat enige zin? Leerling roept
een eenling in de Nederland
se politiek te hulp om z'n me
ning te verduidelijken. „Het
DS'70-kamerlid Nijhof heeft
's gezegd: het valt alles mee.
Je kunt vaak op scharnier
punten als kleine fractie een
wezenlijke inbreng hebben.
Bovendien: God roept soms
mensen die een opdracht uit
voeren. Dan heb je geen
meerderheid nodig. Neem
bijvoorbeeld het afstemmen
van het abortus-ontwerp door
de WD in de Eerste Kamer",
zegt Leerling.
IJdelheid is een bij politici veel
geconstateerde drijfveer.
Terwijl z'n vrouw toch wat
bedenkelijk kijkt, zegt Leer
ling: „Nee, ik ben niet ïjdel.
Trouwens m'n naam zegt het
al. Ik ben leerling. Ik stel he
lemaal niets voor. Het lijst
trekkerschap is een opdracht,
waaraan ik heb trachten te
ontkomen. Maar ik heb ge
voeld dat ik de kracht kreeg
om ,ja" te zeggen. Waar het
op uitloopt? Ik heb er geen
flauw benul van. Wat ik wel
weet is dat het een hele zware
klus wordt. Nee, ik denk niet
dat ik ïjdel ben; ik ben alleen
maar dienstbaar aan zijn Ko
ninkrijk".
De norm waaraan Leerling z'n
meningsvorming en politiek
handelen aan zal ophangen, is
„de Bijbel als onfeilbaar
woord van God", zoals hij het
uitdrukt. Hij geeft toe: een in
de praktijk van de politiek
geen eenvoudige norm.
„Maar, om je hoe dan ook te
laten normeren door iets wat
ongrijpbaar is, dan moet je
toch van lotje getikt zijn".
Leerling geeft toe dat het nale
ven van die normen eenvou
diger is in de oppositie dan
wanneer een partij regerings
verantwoordelijk heid draagt.
„Dan zijn compromissen na
tuurlijk onafwendbaar. Maar
voor mij uitsluitend com
promissen over materiéle za
ken. Bijvoorbeeld alleen over
defensie of binnenlandse za
ken".
„Nogmaals, ik ben zelf absoluut
niet belangrijk. Als Hij me
nodig heeft, dan ga ik. Ik moet
er in de samenleving van ge
tuigen dat God regels heeft
gegeven. Om het welzijn.
Want wanneer de mens z'n ei
gen regels gaat stellen, komt
er chaos", aldus Leerling.
Als voorbeelden van die chaos
noemt de RPF-lijsttrekker
het druggebruik, abortus, eu
thanasie en het „recht in ei
gen hand nemen van kra
kers".
De Reformatorische Politieke
Federatie heeft zich nog geen
verkiezingsleus aangemeten.
Dat gebeurt, gelijk met de be
krachtiging van Leerlings
lijsttrekkerschap, op 20 sep
tember. Na lang denken komt
de RPF-voorman met een
slogan, die de richting van z'n
eigendenken aangeeft. „M'n
strikt persoonlijke slogan zou
zijn: „Opdat het u wel ga".
Want: als de mensen de Bij
belse normen kiezen, dan
krijgen ze pas echt welzijn",
aldus Meindert Leerling.
AB VISSCHER
Twee vaste columnisten in het
weekblad De Tijd trekken deze
week de aandacht. Zowel hoofd
redacteur Arie Kuiper als Henk
Neuman laten hun licht schijnen
over de verplaatsing van de Ne
derlandse ambassade uit Jeru
zalem. Kuiper, houdt zoals be
kend van Israël, maar vergelijkt
de leiders inmiddels met een
zelfmoordcomnmando en ver
wijfde leden van de Knesset poli
tiek onbenul". "Geen Arabische
leider, geen Arafat, geen PLO is
in staat Israël aan te doen, wat
Israël zichzelf aandoet", conclu
deert hij over het door "angst of
arrogantie" gestuurde volk.
Neuman's cynisme over de Ne
derlandse diplomatie levert een
voor zijn doen opmerkelijk frisse
bijdrage op, met als boodschap:
al verliezen we zelfrespect, daar
koopje vandaag de dag toch niks
Het omslagartikel inventariseert de
meningen in het kamp van tegen
standers van kernenergie: "De
tegenstellingen zijn echt verhard.
Mensen als ik die nog geloven in
de dialoog met de overheid zijn al
uitgerangeerd", aldus een actie
voerder.
Voorts in De Tijd twee gesprekken
met Jan Kassies, ex-directeur
van de Amsterdamse theater
school ("Je hebt wel eens één of
twee leraren met charisma, die de
school een tijd lang duidelijk
beïnvloeden. Dat is best aardig.
Waar je het van moet hebben zijn
de leraren die constant met dat
vak bezig zijn) en Bernard Hai-
tink dirigeert nu al vijf jaar de
Britse tegenhanger van de Bay-
reuther Festspiele, in Glynde-
bourne. "De elitaire sfeer waarin
Wagnerzich in Bayreuth bevindt,
vind ik niet fijn", antwoord hij op
de vraag of hij daar zou willen di
rigeren.
hervormd
nederland
Ook Harry van der Bergh, de bui
tenlandspecialist van de PvdA-
Tweede-Kamerfractis is niet te
spreken over het Jeruzalembe-
leid van minister Van der
Klaauw. "Zelfrespect is een
voorwaarde voor een actieve en
creatieve buitenlandse politiek.
Dat is in deze kwestie verloren
gegaan", schrijft hij in HN. Van
der Bergh wil het beleid van Be
gin niet goed praten, maar vindt
dat Van der Klaauw zich vol
strekt ongeloofwaardig heeft
gemaakt door haast op de cent
precies uit te rekenen hoe om
vangrijk onze handel metde Ara
bische landen is. Hij schetste de
alternatieven, die een accepta
beler weg naar het zelfde doel
(verplaatsing) hadden kunnen
opleveren. Heieen Dupuis, do
cent ethiek aan de medische fa
culteit van de Leidse universiteit,
breekt de lans voor het bio-so-
ciaal onderzoek van Buikhuizen.
Een voortreffelijke bijdrage, die
met kop en schouders uitsteekt
boven de in de weekbladen niet
aflatende stroom van op voor
oordelen gebaseerde verdacht-
makerij. "Het verbaast mij", zo
schrijft ze, "dat iedereen over
psychotherapie zo makkelijk
praat. Waarom is die toch altijd
zonder meer beter dan een ade
quate medicatie"? en "staat op de
achtergrond van deze protesten
wellicht de angst dat de mens ge
reduceerd wordt tot een machi
ne, die niet meer vrij kan hande
len, als we in zijn lijf factoren
aanwijzen die zijn gedrag ook be
palen? Als dat argument telt, ligt
het voor de hand er op te Wijzen
dat een totale afhankelijkheids
telling van het individu van zijn
omgeving evenzeer een reductie
inhoudt".
VN opent met het drama rond de
hartchirurgie in de Klokkenberg.
Frans Peeters zet keurig op een
rijtje hoe een delegatie van ka
merleden in Breda werd ingepakt
en hoe dr. Van der Schaar's
zwijgplicht hem belette tot de
delegatie door te dringen. De
vermoedelijk nieuwe voorzitter
van de VVD Jan Kamminga
wordt door F rits Abrahams tegen
het licht gehouden. Een nuchter
type, die door vriend en vijand in
de Groningse gemeenteraad
wordt geroemd. Het oeuvre van
prof. Oud (mede-oprichter van
de VVD) is aan hem voorbijge
gaan. Contacten met Van Riel
heeft hij niet. "Ik ben een doener,
geen filosoof. "Ik zal nooit de gro
te voorman van de liberale filoso
fie worden". Aan de vooravond
van de "dag van het ongeboren
kind" (zaterdag in Den Haag) sig
naleert Feike ter Velde, de pers
chef van de EO in een interview
de eerste tekenen van de eindtijd.
In het kleurenkatern onder meer
een foto-reportage van Mike
Goldswater over de aangeboren
afwijkingen van "oorlogskinde
ren" in Vietnam.
ABV A-voorzitter Jan Dutman
maakt in de HP nog eens duide
lijk dat zijn achterban zich niet
wenst te lenen voor experimen
ten van het kabinet op het gebied
van loonpolitiek. Dutman ergert
zich bijzonder aan het imago van
de ambtenaar: "Al die mensen
die zeggen: ambtenaren dat zijn
maar een stelletje egoisten, wan
neer hun koopkracht maar ge
handhaafd blijft dan kunnen de
werklozen naar de bliksem lopen,
die wil ik stuk voor stuk de nek
om draaien". De Amerikaanse
journalist Robert Scheer tekende
voor een interview met Ronald
Reagan. We kunnen verlicht
ademhalen: De republikeinse
presidents-kandidaat doet de
onthulling dat hij negers onder
zijn beste vrienden heeft. Homo-
sexualiteit blijft daarentegen "in
de ogen van de Heer een gruwel".
Verder in HP een analyse door
Hans van den Doel van het verlies
van de PvdA. Van de winst van
'77 is niets meer over", en een ge
sprek met kluchtmaker John
Lanting: "Literair heeft het geen
enkele waarde. Zou het dat wel
hebben, dan moet je het er vlug
uithalen, want de klucht is de taai
van de gewone mensen. Bij een
blijspel kreeg ik vroeger zo'n on
derhuids gevoel van göh wat ben
ik een nul in mijn taal. Deze men
sen zijn zo ad rem, zo spitsvon-
"Law and order" komen uitvoerig
aan de orde in de column van Fer
ry Hoogendijk over Amsterdam
en een interview met Margaret
Thatcher over Engeland en de
wereld. "Een hogere levensstan
daard", zegt de Britse premier,
"is niet mogelijk zonder de vrije
teugel te geven aan het creatieve
genie". Het omslagartikel van het
weekblad gaat over de strijd in
Gdansk. Onno Reitsma ging er
heen en Wim Bavelaar signaleert
van achter zijn bureau hoe "de'
Nederlandse vakbeweging
werkloos toe ziet". (In HP legt
Hofland die behoedzaamheid
uit). Alice Oppenheim sprak met
het scheldende CDA-Tweede
Kamerlid Martin van Rooijen. Hij
blijkt het niet eens met de bcgro-
tingsoplossingen van het kabinet
en signaleert een toenemend ge
brek aan deskundigheid in de
KVP gelederen. Ook in Elsevier
Buikhuizen, ditmaal besproken
door ene dr. Stolk. "Als ik H
Brandt Corstius (Piet Grijs m
VNzo lees dan krijg ik de indruk
dat de tomaten die hij naar Buik
huizen gegooid wil zien, wat hem
betreft <>ok best stenen mogen
J TON VAN BRUSSEL
