Werk dat
geen naam
heeft komt
nog altijd
op vrouwen
neer
«VlNK«a
BES
SINDS IK DE KRANT
BEZORG KOOP IK
ELKE WEEK
EEN NIEUWE PLAAT
miium
144.-
FISHER-PRICE SPEELGOED
AUGUSTUS 1980
PAGINA 17
"Hoe vormen van samenleving
in de toekomst er uit zullen
zien en hoe de inhoud van de
huishoudelijke arbeid ook zal
veranderen: het staat vast dat
huishoudelijke arbeid altijd
zal blijven bestaan". Een
conclusie die als uitgangs
punt fungeerde tijdens een
onlangs gehouden studiedag
over „waardering en her
waardering van het huishou
delijk werk". Een onderwerp
dat in de algemene discussie
over het begrip emancipatie
niet is te omzeilen. „Het werk
dat geen naam heeft", zoals
een vrouwelijke hoogleraar in
de huishoudwetenschappen
de huishoudelijke arbeid
eens noemde.
Dat naamloze werk moet wor
den gedaan in ruim vier mil
joen Nederlandse huishou
dens (van gezinnen, niet-ge-
zinnen, en alleenstaanden,
volgens CBS-cijfers van
1978), en dat gebeurt in de
praktijk (nog) overwegend
door vrouwen, ook als die
vrouwen een beroep buiten
huis hebben. De deelname
van gehuwde mannen aan het
huishoudelijk werk mag dan
misschien wat gestimuleerd
zijn door de emancipatie-
ontwikkelingen in de afgelo
pen tien jaar, maar de juiste
omvang van dat aandeel ont
trekt zich aan het oog en is
waarschijnlijk nog erg gering.
Uit het schaarse onderzoek
dat voorradig is blijkt, dat
mannen van buitenshuis
werkende vrouwen zelfs nog
minder in de huishouding
doen dan mannen wier vrou
wen niet buitenshuis werken.
Ook de vrouwen die een be
roep buitenhuis hebben, blij
ven in de praktijk toch ver
antwoordelijk voor de ge
zinshuishouding.
Een enkele jaren geleden in
Nederland gehouden tijdbe-
stedingsonderzoek leverde
onder meer de volgende cij
fers op: gehuwde vrouwen
met kinderen beneden de 15
jaar en zonder baan, besteden
gemiddeld per week ruim 42
uur aan hun werk, de kinder
verzorging en het bood
schappen doen. Als ze in deze
situatie wel een baan bui
tenshuis hebben steken ze
toch ook nog gemiddeld ruim
34 uur per week in deze huis
houdelijke beslommeringen.
Buitenlands onderzoek (on
der meer in Engeland) geeft
aanmerkelijke hogere cijfers
te zien en levert dezelfde
conclusie op: hoe de situatie
ook is, het is altijd weer de
vrouw en niet de man, die
voor kinderen en huishou
ding verantwoordelijk wordt
gesteld. Ook als ze een beroep
buitenshuis heeft.
Herwaardering
In de discussie over de her
waardering van huishoude
lijk werk komt dan ook in de
eerste plaats steeds weer de
noodzaak van herverdeling
ten huishoudelijke sector"
gaan in deze richting. Hij zou
het begrip huishoudelijke
sector overigens veel ruimer
willen stellen dan totnutoe
gebeurt, omdat volgens zijn
visie er ook talloze activitei
ten onder vallen die buiten
het huishouden plaatsvin
den: vrijwilligerswerk deel
name aan oudercommissies,
het gebruik maken van zelf
bedieningszaken, activiteiten
die met verkeer, vervoer, on
derwijs, recreatie te maken
hebben. Priemus is niet al
leen voorstander van het zo
genaamde „symmetrisch
huishouden" (waarbij part
ners allebei zowel een baan
buitenshuis als een baan bin
nenshuis hebben), het „me
ten" van produktie en werk
gelegenheid in de huishou
delijke sector. Vooi dat „me
ten" van de hoeveelheid werk
die binnen het huishouden
wordt verzet, zou een metho
de moeten worden ontwik
keld, waarmee de op de ar
beidsmarkt betaalde uurlo
nen voor de verschillende
soorten arbeid kunnen wor
den omgerekend naar het
veelsoortige huishoudelijke
werk.
„Thuiswerk"
analyseren
Van de huishoudelijke arbeid
zou functiewaardering moe
ten worden gemaakt via zo
genaamde functieanalyses.
meent de huishoudkundige
ergonoom drs. W. Cruyff-Arts
(ergonomie is de wetenschap,
gericht op aanpassing van
werkomstandigheden aan
aard en begrenzingen van de
mens). Zij bracht dit ter spra
ke tijdens een onlangs ge
houden studiedag van een der
provinciale vrouwenraden,
waar (her)waardering van het
huishoudelijk werk opnieuw
aan de orde kwam. In een
dergelijk onderzoek kan werk
(in dit geval dus huishoude
lijke arbeid) vergelijkbaar
worden gemaakt met andere
beroepen, en kan de econo
mische waarde ervan worden
vastgesteld.
Een dergelijk onderzoek is in
middels al in Duitsland ver
richt. Aan de hand van dat
onderzoek werd (in 1978) de
economische waarde van
huishoudelijke arbeid vast
gesteld op een bedrag dat tus
sen ruim 1900 en buna 2900
Dm. per maand lag. afhanke
lijk van diverse soorten huis
houdens. Deze vaststelling
betekent nog niet dat werke
lijk loon wordt uitgekeerd
aan iedereen die huishoude
lijke arbeid verricht. Het on
derzoek werd in eerste intan-
tie gedaan om de hoogte te
kunnen vaststellen van ver
zekeringsbedragen. uit te ke
ren wanneer een huisvrouw
arbeidsongeschikt wordt of
sterft tengevolge van een on
geval waarbij ze betrokken is
geraakt.
Huishoudelijk werk: voor de meeste vrouwen nog altijd
automatisch verlengstuk van trouwen en kinderen krijgen.
i dit werk tussen mannen
ir voren. Een
werkverdeling die in
de praktijk pas volledig aan
haar doen zou kunnen
beantwoorden wanneer ook
het werk buitenshuis beter
zou kunnen worden verdeeld.
Samen buitenshuis èn bin
nenshuis werken, volgens
sterk verkorte werkschema's
blijft, met de daaruit
voortvloeiende mogelijkhe
den tot meer economische
zelfstandigheid en onafhan
kelijkheid voor vrouwen, een
van de idealen van de voor
hoede van de vrouwenbewe
ging.
Volgens anderen zou huishou
delijk werk in de eerste plaats
moeten worden gereorgani
seerd met arbeidsbesparende
methoden, als een karwei dat
zakelijk en bedrijfsmatig
moet worden aangepakt.
Huishoudelijk werk als on
vermijdelijk vak, dat geleerd
zou moeten worden door ie
der mens. Als waarde en be
tekenis van huishoudelijke
arbeid „zichtbaar" kunnen
worden gemaakt, is er een
brede basis voor het pleidooi
voor de herverdeling van dit
werk tussen
Waardeberekening
Het huishoudelijk werk dat
vrouwen thuis doen wordt
niet betaald. Dat feit wordt
ook gezien als een van de re
denen dat huishoudelijk
werk niet in tel is en vaak
wordt afgedaan als een
„waardeloze" bezigheid waar
vrouwen weinig zelfvertrou
wen aan durven te ontlenen.
Ideeen voor het instellen van
„huishoudloon" of „verzor
gingsloon" (onder het motto
dat de maatschappij buiten
huis alleen maar kan blijven
draaien dankzij het werk van
de vrouw en moeder die thuis
zit) spelen dan ook, zowel in
Nederland als in diverse an
dere landen, mee in de dis
cussie over de herwaardering
van huishoudelijk werk. Maar
afgezien van de vraag waar
het geld voor zulke regelin
gen vandaan moet komen, is
het ook een vraag of zo'n ver-
zorgingsloon in de praktijk
van de emancipatie niet ave
rechts zal werken en vrouwen
nog meer (en langer) aan huis
zal binden dan voorheen.
De discussie over de bereke
ning van de waarde van het
werk van de huisvrouw lijkt
zich dan ook veel meer af te
spelen tussen economen dan
in de vrouwenbeweging. Die
discussie gaat, zeer kort sa
mengevat, uit van de vraag of
huishoudelijke arbeid wel of
niet als „produktie" moet
worden beschouwd. De Ne
derlandse econome Marga
Bruyn-Hundt die verschei
dene publikaties over dit on
derwerp op haar naam heeft
staan, stelt dat de huishoude
lijke en verzorgingsarbeid
onmisbaar is voor het op gang
houden van de economische
machine, maar desondanks
nog steeds wordt verdonke
remaand. Economen hebben
slechts aandacht voor één be
zigheid van huisvrouwen: het
doen van aankopen, het be
steden van het gezinsinko
men, dus de consumptie.
Volens haar kijken de eco
nomen alleen maar naar be
stede geldbedragen en niet
naar de daarmee samenhan
gende arbeid, zoals het zoe
ken naar de beste kwaliteit
voor het minste geld. De sa
menstelling van een goed
voedselpakket, het rond
sjouwen met kinderen in het
drukke verkeer. Vrouwenar
beid krijgt alleen maar maat
schappelijke aandacht als het
om betaald werk buitenshuis
gaat. Bij de berekening van
het nationaal inkomen (de
waarde van de totale produk
tie van een land) blijft alle in
het gezin verrichtte nuttige
arbeid buiten beschou
wing.
Ook de ideeën over „de verge
Klnderstoel vanaf 99.-
Box 80 x 100 vanaf 129.-
met ligstand
PA5DI
Kubus
kinderstoel
Hoge Rijndijk 96D, Leiden, tel. 120687
Perego-buggy
met ligstand
Autostoeltje
Coenen:
'S MAANDAGS GESLOTEN
DONDERDAGS KOOPAVOND
BÉBÉ-JGU ARTIKELEN
TRAPHEKJES BABYDRAAGZAK
BABYSITTERS easy rider
REISWIEGEN
DEKENTJES AABÉ en ZAALBERG
Storchenmuhle
T.N.O. goedgekeurd
Grote keuze
in wandelwagens
UITVOERING: chroom, bruin
en rood gelakt, grote keuze
Klein opvouwbaar.
gemakkeli|k
mee te nemen.
Wij hebben nog leuke
VAKANTIE-
EN ZOMERKLEDING
UIT FINLAND.
.Eenvoudige tijdloze modellen, gemaakt
k katoenen stoffen.
T-shirts en veel kleuren van BAF
en MARIMEKKO
