"Weinig
slachtoffers
vakantie
dit jaar"
}efdse
agenda
Boek over jubilerende zustercongregatie uit Leidse regio
Wederom
Boskoops
plan
afgekeurd
Kunst te kijk in Katwijk
Leidse asiels hebben
gunstige indruk:
LEIDEN/WASSENAAR/WARMOND - Slechts weinig
huisdieren zijn dit jaar slachtoffer geworden van de reis
lust van hun bazen en vrouwtjes. Dit mag blijken uit het
geringe aanbod van dieren bij asiels in deze regio. Volgens
Wil Tiele van het Leidse asiel is het aanbod dit jaar zo laag
door onder andere het slechté weer.
STAD EN RAND
WOENSDAG 6 AUGUSTUS 1980
De asiels in Leiden en omgeving hebben in de vakantietijd dit jaar eens niet te kampen met overvolle
hokken, zodat voor de dieren een leefbaarder leven mogelijk is dan in andere jaren.
"De mensen gaan door het slechte
weer minder snel op vakantie en
nemen eerder een huisdier. Dat
hebben we gemerkt aan de goede
doorstroming van onze dieren.
Dit vakantieseizoen zijn er twin
tig honden binnengebracht. Drie
daarvan waren aan een boom in
de Leidse Hout vastgebonden.
Ook het Wassenaarse asiel "Die-
renzorg" heeft dit seizoen weinig
problemen gehad. Er was nau
welijks een toeneming te consta
teren van het aantal zwervers dat
naar een goed onderkomen
zocht. Van de "Postbrug" in
Warmond worden dezelfde ge
luiden gehoord.
"Zeker wat de katten betreft viel
het dit jaar erg mee. We hebben
wel een aantal honden moeten
opvangen, maar die hebben in
middels weer een goed tehuis ge
vonden. Twee weken geleden
was het namelijk de landelijke
asieldag die tot doel had vooral de
moeilijk te plaatsen dieren een
nieuw onderkomen te bezorgen.
Toen zijn we zes oudere honden
en drie katten kwijt geraakt. Nu
zijn we weer op de normale
"sterkte".
Noodgevallen
De Wassenaarse afdeling van de
dierenbescherming probeert ac
tief het huisdierenprobleem voor
de vakantiegangers te verlichten.
Alleen echter wanneer het om
noodgevallen gaat. "We komen
kijken bij de mensen hoe groot de
tragedie is die zich vlak voor het
vertrek voordoet", zegt Willem
Heidoorn. "Daarvoor hebben wij
zeven tot acht adressen beschik
baar waar ze tijdelijk kunnen lo
geren. Desnoods nemen we een
goudvis als logé. Voorwaarde is
wel dat het echt om een noodge
val gaat. Bijvoorbeeld wanneer
de geplande oppas het plotseling
laat afweten. Verder nemen we
gratis "eendagsnestjes" over, die
wij op een verantwoorde wijze la
ten inslapen. Ook jagen wij ach
ter verwilderde katten aan, van
gen ze en castreren of steriliseren
ze. Ik denk dat de vakantiegan
gers onze service hebben begre
pen. We hebben dit i
minste met weinig
maken gehad".
Mensen zijn klaarblijkelijk beter
gaan opletten. Niet altijd werkt
dit echter in het voordeel Van de
mensen die zich inzetten voor
dieren. Zo ondervindt de Dieren-
hulpdienst in Leiden dagelijks de
gevolgen hiervan. "Mensen den
ken te vaak dat ze iets gezien
hebben. Bijvoorbeeld een wagen
die snel wegrijdt en een dier zou
hebben achtergelaten. Meteen
wordt het ergste gedacht, maar
men vergeet wel het autonum
mer op te schrijven. Als wij na
zo'n waarschuwing het dier heb
ben opgehaald en goed en wel in
het asiel hebben ondergebracht,
belt nogal eens de eigenaar op
met de vraag of zijn huisdier is
gevonden. Dan blijkt dat een
overijverige voorbijganger aan
het werk is geweest".
Leiderdorp
uur lang
zonder stroom
LEIDERDORP - Een groot
deel van het oude dorp in
Leiderdorp zat gistermiddag
ruim een uur zonder elektrici
teit. De stroomstoring begon
rond vier uur.
Volgens de technische dienst
van het Energiebedrijf Rijn
land is de hoogspanningsin
stallatie bij het rioolgemaal
aan de Engelendaal door
brand defect geraakt. Dit had
tot gevolg dat niet alleen de
huizen rond de Hoogmadese
weg geen stroom meer had
den, ook de openbare verlich
ting en stoplichten dij de
kruising Persant Snoepweg
en Engelendaal waren bui
tenwerking.
Het energiebedrijf Rijnland
hoopt in de loop van de mid
dag de stroomvoorziening
voor de verkeerslichten weer
hersteld te hebben. De huizen
hadden gisteren om tien over
vijf al weer stroom.
Politie houdt winkeldieven aan
HILLEGOM - De rijkspolitie Hillegom heeft gistermiddag vijf Amster
dammers aangehouden wegens diefstal van verschillende goederen uit
winkels in plaatsen uit de regio. De politie ging tot aanhouding over na
De Amsterdammers, die in leeftijd variëren van 25 tot 40 jaar, hebben
inmiddels bekend winkelgoederen ter waarde van ongeveer 8000 gulden
te hebben gestolen in onder meer Hillegom, Noordwijkerhout en Was
senaar. De vijf zijn voorlopig ingesloten.
DEN HAAG/BOSKOOP - Op
nieuw hebben Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland, het da
gelijks bestuur van de provincie,
een bestemmingsplan van de
gemeente Boskoop afgekeurd.
Het gaat ditmaal om het bestem
mingsplan Noordeinde, dat op 31
mei van het vorig jaar door de
gemeenteraad werd vastge
steld.
GS vinden dat het plan in de huidi
ge vorm teveel mogelijkheden
biedt om in het sierteeltgebied
gebouwen neer te zetten en ook
meer ruimte laat voor de bouw
van kassen dan volgens het
streekplan Zuid-Holland Oost is
toegestaan. Ook wordt volgens
het provinciaal bestuur de moge
lijke vestiging van semi-agrari-
sche bedrijven te weinig in het
plan beperkt.
Het bestemmingsplan „mist vol
doende samenhang", vinden Ge
deputeerde Staten. Eerder dit
jaar keurden zij ook het bestem
mingsplan voor de Nessepolder
in Boskoop af. De gemeenteraad
kan bij de Kroon in beroep gaan,
of het bestemmingsplan alsnog
veranderen. Zolang het plan niet
door GS is goedgekeurd, heeft
het geen rechtskracht.
De speel-dobbelsteen van Marijke Deege
KATWIJK - De 'poepende hond' in
de tuin van het Katwijkse raad
huis lijkt het gesprek van de dag
te worden in het kustdorp. De
Katwijkse milieupolitie grijpt
niet in. Dat hoeft ook niet. De
hond is één van de beelden die
Marijke Deege van de Carolus-
kring, een onafhankelijke groep
van voornamelijk Zuidhollandse
kunstenaars, in Katwijk tentoon
stelt.
Onder de ongeveer 60 geëxposeer
de .werkstukken zijn veel op
merkelijke beeldhouwwerken,
onder andere van Dumont. In de
achtertuin van het raadhuis staan
van hem bijvoorbeeld een paar
totempalen.
De golf van staal, gemaakt door jim
Mulder, doet het ook erg goed te
midden van het omringende
groen.
In de gangen van het raadhuis
trekken de portretten van Marcus
van Ravenszwaaij en de expres
sieve vogels van Tosca van den
Haak de aandacht. Ook kinderen
die met hun oudprs een wande
ling door de beeldentuin maken
komen aan hun trekken. Marijke
Deege heeft van polyester een
dobbelsteen gemaakt. De ogen
zijn gaten waar enige peuters en
kleuters doorheen kunnen. De
expositie van de Caróluskring
duurt tot en met 17 augustus.
Boiinike
verliest
flipperkast-
gevecht
NOORDWIJK - Burgemeester
Bonnike van Noordwijk
staat op 'tilt': hij heeft de
strijd tegen de flipperkast
verloren. De Raad van State
vindt dat er in Join (een jon
gerencentrum aan de Sint
Jerocnsweg) wél mag wor
den geflipperd. De burge
meester had dit verboden.
Bonnike was vanmorgen nog
niet op de hoogte van de uit
spraak maar 'verdacht' de
Raad van State ervan 'bui
ten zijn boekje' te zijn ge
gaan. Commentaar op de uit
spraak wilde hij pas geven
na het lezen van het 'vonnis'.
Een succes voor Join dus, dat
na het burgemeesterlijk veto
bij de Raad van State in be
roep was gegaan. Bonnike
was tegen de komst van de
flipperkast gekant, omdat in
Join ook alcoholische dran
ken (bier) worden geschon
ken, zij het in beperkte mate.
Drinken en gokken zijn za
ken, zo redeneerde de bur
gervader, die beter niet in
één lokaliteit kunnen sa
mengaan.
Fuchsiavrienden
bij elkaar
APELDOORN - De Fuchsiakring
waarin verenigd "vrienden van
de fuchsia" viert van 9 tot en met
17 augustus in het park Berg en
Bos in Apeldoorn haar 15-jarig
bestaan met een grootscheepse
fuchsiatentoonstelling. Van 9.00
uur tot 19.00 uur vallen het park
dagelijks de honderden zelfge
kweekte fuchsia's te bewonde
ren. In vijftien jaar tijd is de Kring
uitgegroeid van een klein groepje
enthousiaste fuchsialiefhebbers
tot een ledental van rond de 1800
mensen. Vooral de laatste jaren is
de ouderwetse bellenplant weer
in opmars. Alleen al in Nederland
zijn momenteel 1000 verschillen
de variëteiten van de fuchsia
aanwezig.
Woensdag
Nieuwe Rijn 20a - vrouwencafé, 21 uur.
Donderdag
Leiden
Nieuwe Rijn 20a - werkgroep homofilie,
open café avond, 21 uur.
Welfare-lokaal Rode Kruis, Leidseweg
33, Voorschoten, tel: 01717-3309,
spreekuur voor invaliden, 19-20 uur.
Architektenwmkel - Hooglandse Kerk-
gracht 32, vrij advies, 19.30-21.30 uur.
Architektenwinkel - Pieterskerkhof 18,
vrij advies, 20-21 uur.
Breehuys - ingang Schoolsteeg, werklo
zen advies centrum, vrij van 14-16 uur,
tel: 130983.
REGIO - Het jaar 1880 is niet het
belangrijkste jaar uit de we
reldgeschiedenis. Toch deden
zich in dat jaar gebeurtenissen
voor, die soms nog tot op de dag
van vandaag in het dagelijks le
ven doorwerken. New York
krijgt in dat jaar als eerste grote
stad electrische straatverlich
ting. Herman Schaepman wordt
lid van de Tweede Kamer als af
gevaardigde van het district
Breda en Transvaal verklaart
zich onafhankelijk.
Bij de Tweede Kamer wordt een
drankwet ingevoerd "om de
volkskanker, den sterken drank,
en daardoor ook de armoede te
gen te gaan". Paus Leo XIII
publiceert de encycliek "Sancta
Dei Civitas" over steun aan het
missiewerk en in Nederland
wordt prinses Wilhelmina gebo-
In datzelfde jaar heeft nog een ge
beurtenis plaats die voor Leiden
en omgeving, maar ook daarbui
ten, een belangrijke betekenis
heeft met name voor de verzor
ging van ouderen en zieken in dit
gebied. In 1880 wordt de congre-
gratie Zusters Franciskanessen
van de H. Elisabeth opgericht.
Een congregatie die in de loop
van haar 100-jarig bestaan on
der meer het Elisabeth-zieken-
huis in Leiden stichtte en bejaar
denhuizen in onder meer Noord-
wijk, Hillegom en Lisse.
Ter gelegenheid van dat jubileum,
dat overigens op bescheiden wij
ze zal worden gevierd, is van de
hand van Frans Oudejans, pers
chef van het bisdom Breda, een
boekje verschenen onder de titel
"Gezonden naar de zieken",
waarin in 40 korte hoofdstukken
een beeld wordt geschetst van de
congregatie.
Franciscus
De volledige naam van de zusters
is: congregatie der religieuzen
Penitenten-Recollectinen van de
reguliere derde orde van de heili
ge Franciscus van Assisi, ge
naamd St. Elisabeth-stichting te
Breda. Degene op wie alles te
ruggaat is Franciskus van Assisi.
Tijdens zijn leven (1182-1226)
stichtte hij drie kloosterorden:
die der-minderbroeders, die van
de Clarissen en de in 1221 ge
stichte Derde Orde, die aanvan
kelijk was bedoeld voor degenen
die niet in het klooster konden
treden.
In de loop der eeuwen is een groot
aantal andere religieuze groepe
ringen uit die drie congregaties
voortgekomen. De zogenaamde
Penitenten (boetvaardigen) wa-
Zuster Willibrorda was lange
tijd een bekende verschijning in
Leiden. Als 20-jarige novice begon
zij naast het Elisabeth-ziekenhuis
aan de Hooigracht met de wijk
verpleging.
v
Moeder Johanna van Jezus, die
de congregatie van Penitenten-
Recollectinen nieuw leven
inblies, waaruit later de congre
gatie zusters Franciskanessen van
de H. Elisabeth werd geboren.
ren een afscheiding. Zij kregen
veel verbeiding, maar overleef
den de hervorming niet. In 1623
blies moeder Johanna van Jezus
de Penitenten nieuw leven in. Zij
stichtte in het Belgische plaatsje
Limburg bij Verviers de Peniten
ten-Recollectinen. De zusters
Franciskanessen van de H. Elisa
beth is een zusterorganisatie van
de Penitenten-Recollectinen.
In 1878-1879 werd in Breda overleg
gevoerd met de bisschop van
Breda, mgr. Van Beek, voor het
stichten van een huis voor zieken
en hulpbehoevenden. Dat over
leg werd aanvankelijk gevoerd
met de Zwarte Zusters uit Ant
werpen, maar Van Beek gaf de
voorkeur aan verzorgsters uit ei
gen land. Hij wendde zich tot de
zusters Franciskanessen van het
Gasthuis aan de Haagdijk in Bre
da met het verzoek een nieuwe
stichting in het leven te roepen.
Dat verzoek stuitte op weerstand.
Het verzoek was niet in overeen
stemming met de regels van de
zusters, die een teruggetrokken
leven leidden en zich nooit in het
openbare leven begaven. Door
bemiddeling van derden werd
toch ene zuster Mathilda bereid
gevonden de taak op zich te ne-
Leiden
De jonge congregatie groeide als
kool, zo schrijft Frans Oudejans.
De toenemende aandrang uit
Holland om zusters af te staan ten
behoeve van het werk voor zie
ken en hulpbehoevenden deed
de zusters besluiten te verhuizen
naar Leiden. De Leidse katholie
ken vonden dat ze er, wat hun
geestelijke verzorging betreft, in
de bestaande ziekenhuizen slecht
afkwamen. Moeder Josephine
kwam naar Leiden om het veld te
verkennen. Op 28 november 1892
werd voor rekening van de con
gregatie het pand Hooigracht 21,
een voormalig pensionaat voor
deftige meisjes, gekocht. Op ver
zoek van de Leidse professoren
Van Iterson en Treub komt het
Sint Elisabeth-ziekenhuis tot
stand.
In de loop der jaren kopen de zus
ters verschillende panden in en
nabij de Hooigracht op, onder
meer het pand Hooigracht 15, dat
werd bewoond door professor
Jelgersma. In de loop der jaren
hebben veel veranderingen en
uitbreidingen plaatsgehad. In
1970 doet de congregatie afstand
van het ziekenhuis, dat overgaat
in een stichting. Omdat uitbrei
ding'van het ziekenhuis aan de
Hooigracht niet meer mogelijk is,
wordt besloten nieuwbouw te
plegen in Leiderdorp. Het oude
ziekenhuis wordt verkocht aan
de Leidse universiteit.
Een van de bekendste zusters van
de congregatie in Leiden was
Willibrorda. Zij is bijna vanaf de
stichting van het ziekenhuis in
Leiden werkzaam geweest. Zij
was de eerste wijkverpleegster.
De bewoners van Leiden konden
moeilijk wennen aan deze
vreemd geklede vrouwen. Menig
lelijk woord werd de zuster naar
het hoofd geslingerd. Soms ont
aardde de agressiviteit in een
handtastelijk benaderen, zodat
de hulp van de politie moest wor
den ingeroepen. Soms probeerde
de Leidse jeugd Willibrorda de
kap van het hoofd te trekken on
der de uitroep "H. Maria, bid voor
Ander belangrijk werk in Leiden,
onder meer voor de Margaretha
van Cortona-stichting, is vrij on
bekend gebleven. Hoewel de
stichting niet door de zusters
Franciskanessen is gesticht,
sprongen zij in de bres toen de
stichting, die trouwens nog
steeds bestaat, ten onder dreigde
te gaan. De Cortona-stichting
bekommert zich over ongehuw
de aanstaande moeders. Het huis
aan de Haagweg was tevens een
onderdak voor de kinderen van
de ongehuwde moeders in de
eerste levensjaren.
Regio
Toen in 1905 in Breda officieel de
wijkverpleging werd opgericht
trokken zusters naar Noordwijk,
zowel voor het bejaardenpension
Sint Jeroen als voor de wijkver
pleging. De wijkverpleegsters
van de congregatie begaven zich
ook naar Hillegom, Lisse, Sas-
senheim en Oegstgeest. De hui
zen in Noordwijk, Hillegom en
Lisse waren niet van de congre
gatie.
In Noordwijk bleven de zusters
Franciskanessen precies 65 jaar.
Toen trok de congregatie zich te
rug uit "Jeroen", al bleven enige
zusters in de buurt wonen. Het
bejaardenhuis Sint Jozef werd in
1910 uitgebreid met een lighal
voor tbc-patiënten. Juist dit jaar
is voor de zusters in Sint Jozef
belangrijk, omdat de bewoners
naar een nieuw huis zulleh ver
huizen. Het pand wordt gerestau
reerd; de zusters blijven er wo
nen. In Lisse werd in december
1909 het Pius-gesticht ingericht
voor bejaardenzorg. Van daaruit
werd ook de wijkverpleging ver
zorgd. In 1969 bleek het gesticht
niet meer te voldoen en werd be
sloten een nieuw huis te bouwen
dat de naam "Berkhout" kreeg.
De zusters trokken zich ook daar
uit het werk terug.
Het werk in Nederland heeft vooral
te kampen met een tekort aan
nieuwe zusters. De congregatie
telt thans 191 zusters, van wie een
gedeelte nog steeds werkzaam is
in de wijkverpleging en de ge
zondheidszorg. In 1925 trok een
aantal zusters naar Medan op
Noord-Sumatra. Zij stichtten
daar een ziekenhuis. Op Sumatra
is sprake van een stijging van het
aantal zusters. In korte tijd steeg
het aantal leden tot 48.
LEIDSCH üBk DAGBLAD
DAGBLAD VOOR
LEIDEN EN
OMSTREKEN
LEIDEN
Poslbus 54. 2300 A3
LEIDEN
Telefoon 071-144941
Nabezorglng van
18.00-19.30 uur
Zaterdag van 16.00-18.00
Voor betaling van
abonnementsgelden
uitsluitend giro 28884.
Kwartaalabonnement
f 46,30
per post f 66.40
Jaarabonnement 1173.70
per post i 254 ,10
Losse nummers f 0,65.
A. van Leeuwen (stad)
J P Westerlaken (regio)
B Paauw (binnenland)
J. Ruygrok-Hoogeveen
overschrijving geen
incassokosten.
P.J de Tombe (sport)
P C Rosier (radio en
televisie, kunst)
S.J. de Groot (geestelijk
leven)
Aangesloten bij de
Gemeenschappelijke
Persdienst met eigen
correspondenten o.a. in:
Bonn. Brussel, Londen.
Parijs, Washington. Cairo.
Leiden, tel. 071-763320.
Ch. Lennartz, Maredijk
33a, Leiden, tel.
071-133202.
Correspondenten:
R Zaadnoordijk. Tel.
071-155854.
Voorschoten; J. Peters
071-769935.
Warmond: K. Prins
01711-11266.
Zoeterwoude; R. Stevens
071-890847
Zoeterwoude; Olaf Hoenson
01715-1896.
Leiderdorp: F. Snijders
071-893841.
