rsvella
Sail '80 indrukwekkende
herhaling Amsterdam700
Dit jaar
8000 huizen
in gevaar
Hanm
Huisbaas voor
rechter gedaagd
Artsen luiden alarmklok
over hygiëne op scholen
Vroegere
burgemeester
Rotterdam
overleden
ROTTERDAM (ANP) - Oud-bur
gemeester mr. G.E. van Walsum
van Rotterdam is zondag op 80-
jarige leeftijd overleden in zijn
woonplaats Capelle aan den IJs-
sel.
Van Walsum werd in 1952 burge
meester in de Maasstad. Hij heeft
die functie bijna dertien jaar uit
geoefend tot zijn pensionering.
Onder zijn bestuur werd de Rot
terdamse haven uitgebreid met
Botlek- en Europoortgebied en
kreeg Rotterdam de luchthaven
Zestienhoven in zijn huidige
Hij werkte bij de Kamer van Koop
handel in Rotterdam, waar hij is
gebleven tot 1945. Van 1933 tot
1940 was hij tevens redacteur van
het CHU-blad 'De Nederlander'
en na de bevrijding nog twee jaar
hoofdredacteur van 'De nieuwe
Nederlander'.
Van 1946 tot 1950 was hij lid van het
hoofdbestuur van de PvdA. In
dat laatste jaar werd hij burge
meester van Delft. Zijn lidmaat
schap van de Tweede Kamer, dat
hij inmiddels ('46-'48) bekleedde,
verwisselde hij in '48 voor dat van
de Eerste Kamer. Hij behield dat
tot 1955. Toen was hij al drie jaar
burgemeester van Rotterdam.
AMSTERDAM - In Amsterdam
herhaalt de geschiedenis zich be
gin augustus in dubbel opzicht
Tijdens Sail '80 herleeft de glorie
van de tijd die nog niet eens zo ver
achter ons ligt, waarin honderden
indrukwekkende zeilschepen de
hoofdstad van ons land geregeld
aandeden. Bovendien is het een
herhaling van de grote maritieme
manifestatie van vijfjaar geleden,
Sail Amsterdam 700, die toen
700.000 toeschouwers naar de
Amsterdamse haven lokte. Sail
'80 heeft zelfs twee keer de sterk
te van 1975. Er komen duizerd
zeilschepen met 10.000 beman
ningsleden.
De voornaamste blikvangers zullen
opnieuw de „windjammers" of
„tall-ships" zijn, grote, vierkant
getuigde zeilschepen, overgeble
ven van een roemrijk zeilverle-
den. Ze bestaan nog bij de gratie
van het inzicht dat zij het best
beantwoorden aan de oplëi-
dingsdoeleinden voor aspirant
schepelingen. Manifestaties als
Sail '80 worden georganiseerd
door mensen die deze schepen
ook in de vaart willen houden,
zodat de bevolking er kennis van
kan nemen.
„Dat heeft te maken met een stukje
maritieme nostalgie", zegt stich
tingssecretaris drs. J. M. J. van
Doorn, in het dagelijks leven
hoofd van de sector gemeentebe
drijven van Amsterdam. „Een
schip als de Sea Cloud (waarover
straks meer) heeft een investe
ring gevergd van vijftien miljoen
gulden. Met zestig man personeel
aan boord moet je denken aan
een exploitatielast van vier of vijf
miljoen gulden per jaar".
Voor het eerst sedert lange tijd doet
tijdens Sail '80 een zeilend
vrachtschip met lading Amster
dam aan: een driemastschoener
van de Canarische Eilanden be
zorgt de gemeente vijftig ton
zout, eer lading die niet aan be
derf onderhevig is.
Aan Sail '80 zijn een paar races
voorafgegaan. Op 4 juni werd in
de Amerikaanse havenstad Bos
ton, die 350 jaar bestaat, het start
sein gegeven voor de oceaanrace
naar Europa van een tiental tall-
ships uit Noord- en Zuid-Ameri-
ka.
Een deel van die vloot neemt deel
aan de Kaap Skagen-Amster-
damrace, die op 1 augustus in
Denemarken begint. Op verzoek
van de stichting Sail Amsterdam
1980 koos de Internationale Sail
Training Association Amsterdam
uit als eindhaven van die interna
tionale race. Afhankelijk van de
heersende windrichting zullen
op maandag 4 of dinsdag 5 augus
tus de ongeveer 125 deelnemers
finishen bij het voormalige REM-
eiland, negen kilometer uit de
kust van Noord wijk aan Zee. De
race wordt in ieder geval op 6 au
gustus om middernacht afgebro
ken, opdat de deelnemende
schepen tijdig - om zes uur 's och
tends - voor IJmuiden kunnen
zijn.
In „parade of sail -formatie gaat
het daarna naar Amsterdam.
Langs het Noordzeekanaal zal
het die dag de moeite waard zijn
een plaatsje te zoeken: vooralge-
gaan door de grote Nederlandse
deelnemers wordt de vloot on
derweg opgewacht door oud-Ne
derlandse ronde- en platbodem
schepen, zeil- en motorjachten en
stoomschepen. De in kiellinie va
rende tall-ships zullen tegen het
middaguur de Hembrug passe
ren en afmeren in de IJ-ha-
ven.
De muzikale verwelkoming hier is
het sein voor de opening van al
lerlei amusement op de wal, zoals
havencafés en restaurants en een
kermis met een reuzerad.
In de dan volgende week spelen
zich op het water de volgende
evenementen af: een Hanzeste-
denrace Lelystad-Amsterdam op
7 augustus; op diezelfde dag de
Piere-machoche (vaart door de
Amsterdamse grachten met ge
lijktijdig windsurfdemonstraties
in de IJ-haven. Vrijdag 8 augus
tus staat te boek als de hardzeil-
dag, een onderlinge wedstrijd op
het I Jsselmeer voor zo'n honderd
rond- en platbodemschepen met
aan boord 500 opvarenden van de
tall-ships om hun krachten op
zoet water te beproeven.
Zaterdag 9 augustus zijn er botter-
demonstraties, een roersaiuut
van honderd wherries met 500
roeiers, een zeiloefening van gro
te schepen, een zeilparade van
bedrijfsvaartuigen, die een saluut
brengen aan de burgemeester
van Amsterdam, aan boord van
de Amsterdamse schoener Frya,
en in de avond een spiegelge
vecht. Zondag 10 augustus ma
ken de Amsterdamse roeivereni
gingen een tocht langs de afge
meerde schepen, houden diverse
tall-ships wederom een zeiloefe
ning en vindt het admiraalzeilen.
met prinses Margriet als gele-
génheidsadmiraal plaats. Op 12
augustus ten slotte het vertrek
van de tall-ships uit de IJ-haven
uitgeleide gedaan door een grote
vloot van kleinere vaartuigen.
Elke avond is er vuurwerk.
Burgemeester W. Polak zei al op
donderdag 5 juni. toen het pro
grammaboek verscheer„Cultu
reel gezien is Sail heel btlangrjk.
Het is een gebeuren dat mensen
bewust maakt van de historie,
van onderwerpen uit de geschie
denis die iets vertellen over de
wortels van onze maatschappij
en bijvoorbeeld onze moderne
techniek. De mens heeft altnd
gevaren en schepen gebouwd,
maar in elke tijd anders. Sail be
tekent een stimulans op onder
wijsgebied en bevordert de be
langstelling voor onze histori
sche en culturele instellingen"
„In economische opzicht is Sail van
betekenis omdat het de aandacht
nog eens vestigt op het feit dat
Amsterdam ook havenstad is.
Tenslotte zal Sail uiteraard tien
duizenden toeristen naar onze
stad trekken en andermaal de
aandacht vestigen op Amster
dam als vierde internationale toe
ristenstad in Europa, na Londen,
Parijs en Rome. Sail is een kwes
tie van alle hens aan dek en van
samenwerking om de vaart in
Amsterdam te houden".
Slachtoffers
treinbotsing
niet meer in
levensgevaar
UTRECHT (ANP) - Er bestaat
geen levensgevaar meer voor
de vijf zwaargewonde slacht
offers van de treinbotsing bij
Winsum. Volgens een woord
voerder van de Nederlandse
Spoorwegen is er in de toe
stand van de totaal negen ge
wonden een lichte verbete
ring opgetreden.
Acht slachtoffers van de trein
botsing verblijven in het aca
demisch ziekenhuis in Gro
ningen, één slachtoffer wordt
in het rooms-katholiek zie
kenhuis in diezelfde stad ver-
Door stagnatie op woningmarkt
DEN HAAG (GPD)- De stagnatie op de woningmarkt heeft
tot gevolg dat dit jaar in de zestien groeisteden en -kernen
in ons land circa 8000 woningen later of helemaal niet in
aanbouw zullen worden genomen. Per 1 april waren in de
groeigemeenten 830 nieuw gebouwde woningen nog on
verkocht. De verwachting is dat dit aantal fors zal toene
men, omdat op die peildatum in die steden nog ruim £000
koopwoningen in aanbouw waren.
Deze cijfers, gebaseerd op gege
vens van de betrokken gemeen
ten, heeft minister Beelaerts van
Blokland gisteren bekendge
maakt in antwoord op vragen van
de Tweede-Kamerleden Van
Dam en Kombrink.
Vragensteller Marcel van Dam is
bijzonder teleurgesteld over de
cijfers. „In de groeigemeenten
heeft het Rijk relatief de grootste
vinger in de pap. De plannen
worden daar voortdurend bijge
houden en snelle veranderingen
in het program zijn mogelijk. Als
het dus in de groeigemeenten
slecht gaat, dan is over de gehele
linie een nog treuriger beeld te
verwaphten. Nu al is duidelijk dat
ook het bijgestelde jaarpro
gramma van 100.000 woningen
(was 106.000, red.) niet wordt ge
haald".
AMSTERDAM (ANP) - Negen be
woners van de Lepelstraat in
Amsterdam-centrum hebben de
hulp van de rechter ingeroepen
om hun huisbaas te dwingen de
gebreken aan hun woning te her
stellen. Tijdens een kort geding
dat gistermiddag diende eisten
zij dat de firma Gassan, ook wel
bekend als de Diamant Associa
tie. wordt gedwongen haar on
derhoudsplicht na te komen op
straffe van een dwangsom van
duizend gulden per huurder per
dag.
Gassan bezit in de Lepelstraat 21
panden die, volgens de huurders,
uit speculatief oogmerk zijn aan
gekocht. Een uit 1969 daterend
bestemmingsplan, waarin het
terrein was gereserveerd voor de
bouw van een muzieklyceum,
zou voor Gassan aanleiding zijn
geweest de panden te laten ver
krotten. "Zodra bekend werd dat
de huizen nog minstens tien jaar
zouden blijven staan, kwam de
aap uit de mouw, en bood Gassan
de hele handel aan de gemeente
te koop aan", zei mr. P. Ingelse,
de advocaat van de bewoners,
gistermiddag. De transactie is
inmiddels zo goed als rond.
Volgens mr. Ingelse ontslaat dat de
firma echter niet van de verplich
ting het onderhoud op peil te
houden. Hij gewaagde van rot
tend houtwerk, tochtige trappe-
huizen, lekkages, gammele bal
kons en onveilige elektrische lei
dingen. De weigering van de be
woners om de jaarlijkse huurver
hoging te betalen heeft hier geen
verandering in kunnen brengen:
"Door de enorme woningnood en
de prijsstijgingen op de huizen
markt heeft de huiseigenaar er
geen belang meer bij om onder
houd te plegen", aldus mr. Ingel
se. "De winst is toch hoog ge
noeg". Hij voorspelde dat er bin
nenkort meer huisbazen via de
weg van het kort geding zullen
worden aangepakt. Verschillen
de huurderscomité's plegen hier
toe al overleg met de rechtswin
kel in de hoofdstad.
Volgens de raadsman van de te
genpartij. mr. H. Pieikenrood,
wordt de heisa veroorzaakt door
een handje vol agressieve actie
voerders die de rest van de
buurtbewoners - soms zonder
hun medeweten - bij de zaak
hebben betrokken. Hij wees erop
dat er op de panden geen ge
meentelijke aanschrijvingen rus
ten, zodat het geen wonder is dat
de bewoners met hun klachten
"bij bouw- en woningtoezicht
geen poot aan de grond hebben
gekregen", voorts legde hij nota's
over, waaruit blijkt dat Gassan in
de afgelopen twee jaar ongeveer
zestigduizend gulden aan repara
ties heeft besteed, een bedrag dat
ongeveer even groot is als de to
tale huuropbrengst.
Volgens mr. Ingelse is het overgro
te deel daarvan echter gestoken
in de renovatie van éen woning,
die verhuurd is aan een relatie
van de makelaar. De boekhouder
van het bedrijf zou hem verder
hebben verzekerd dat een aantal
van de nota's is vervalst.
Alvorens uitspraak te doen gaat de
vice-president van de rechtbank,
mr. B.J. Asscher. zelf een kijkje
nemen in de panden aan de Le
pelstraat.
Volgens opgaven van de zestien
gemeenten blijkt dat dit jaar de
bouw van 1815 woningwetwo
ningen in gevaar dreigt te komen.
„Nu blijkt dus dat ook de wo
ningwetsector in de knel komt,
als gevolg van een stagnatie in de
andere sectoren", aldus Van
Dam.
Als gevolg van het instorten van de
koopmarkt wordt getracht plan
nen voor koopwoningen om te
zetten in de dure premiehuur. In
de zestien gemeenten wil men
van de in totaal bijna 12.000 ge
plande koopwoningen (premie B
en vrije sector) er 1700 in de pre
miehuur realiseren. De groeiker
nen en groeisteden zijn, op de
groeikern Almere na, opgeno
men in de lijst van gemeenten die
in beginsel in aanmerking komen
voor lokatiesubsidie.
Wanneer zich door verschuivingen
in het programma financiële
moeilijkheden voordoen, zal de
minister bekijken of hij de hel
pende hand kan bieden. „Tegen
de achtergrond van het in de be
groting voorziene budget", zegt
Beelaerts. Op dit moment kan de
bewindsman nog niet aangeven
in welke mate de groeigemeenten
als gevolg van het omzetten van
bouwplannen, om extra lokatie-
subsidies zullen vragen.
De bewindman geeft in zijn ant
woord geen nieuwe oplossingen
voor de nog steeds voortdurende
malaise in de woningbouw. Hij
-verwijst naar de beleidsmaatre
gelen die hij medio mei bekend
maakte. Beelaerts doelt op de bij
stelling van het bouwprogramma
en op het optrekken van koop
premies voor vooral de lagere in
komensgroepen. Voorts ver
wachtte de bewindsman toen
zeer veel van de beleggers die
naar zijn mening in de woning
bouw zouden terugkeren. Nu al
blijkt dat die verwachting te
hooggespannen was.
In de groeikern Hoorn bleken per 1
april jl. de meeste nieuwe koop
woningen leeg te staan (88 premie
B en 64 in de vrije sector). Daarna
volgt de groeistad Groningen (to
taal 101 stuks). In de groeikern
Nieuwegein dreigt het grootste
aantal woningwetplannen te
worden uitgesteld. Het gaat om
totaal 745 woningen, inclusief 133
bejaardenwoningen in de pre-
miehuursfeer. Gezien de ontwik
kelingen op de bouwmarkt drei
gen dit jaar 450 plannen voor vrije
sector woningen, 120 voor premie
B en 40 plannen voor premie A te
worden uitgesteld.
ONTRUIMD - Twee woningen in
ae Rotterdamse Josephlaan zijn
gisteren door de politic ontruimd
en daarna dicht gemetseld. In éen
van de panden verbleven onge
veer 25 mensen, het andere was
leeg toen de metselaars arriveer
den. Volgens de politic is de ont
ruiming onder protest maar zon
der moeilijkheden verlopen.
AMSTERDAM - Een in Neder
land wonende Boliviaanse
familie demonstreerde giste
ren bij de Dokwerker in Am
sterdam tegen de militaire
staatsgreep in Bolivia. Tij
dens de demonstratie die
werd bijgewoond door enkele
honderden inwoners van Am
sterdam riepen de vakbewe
gingen CNV en FNV op de Ne
derlandse handel met Bolivia
te stoppen uit protest tegen de
staatsgreep.
Op de bijeenkomst, die was be
legd door de solidariteitsbe
weging met de arbeiders in
Latijns-Amerika CLAT-Ne-
derland, zei CN V-woord
voerder B. Pronk dat de wer
kelijke strijd tegen de dicta
tuur en de onderdrukking
van het militaire bewind in
het land zelf moet worden ge
streden. "Wat wij kunnen
doen is oproepen tot een totale
isolering van de junta", aldus
B. Pronk.
ARNHEM (ANP) - De
schoolartsendienst Ede-
Wageningen heeft in het
deze week verschenen
jaarverslag over 1979 de
noodklok geluid over de
steeds slechter worden
hygiënische situaties op
met name de lagere scho
len.
Bij inspecties door schoolartsen is
zelfs gebleken dat op lerarentoi-
letten hygiëne en reinheid ver
waren te zoeken. "Over opvoe
ding gesproken", zo schrijft de
dienst in het jaarverslag. Een an
dere klacht van de artsen is het
veelal ontbreken van voldoende
toiletpapier, papieren hand
doekjes en van zeep.
"Als je soms de wolken stof in de
schoolgebouwen ziet dwarrelen
dan houd je je hart vast voor de
allergische kinderen", zo schrijft
ADVERTENTIE
de dienst, die veel hoofd
pijnklachten bij pubers toe
schrijft aan overdadig stof in de
klassen en aan slechte ventilatie.
"Beseft men niet meer dat allerlei
darm- en luchtwegeninfecties
zich eerder in een dicht op elkaar
levende groep verspreiden als er
niet nauwkeurig op de hygiëne
wordt gelet", zo vragen de artsen
zich in het jaarverslag af. Volgens
de schoolartsendienst lijkt het er
wel op of er eerst een epidemie
moet uitbreken voordat de leer
krachten met de neus op de feiten
wordt gedrukt.
Overigens heerst er bij de school
artsendienst de indruk dat er bij
onderwijsgevenden onvoldoen
de kennis aanwezig is over ver
spreiding van infectieziekten.
Sommige leraren zijn volgens de
dienst ook geneigd om aan ele
mentaire hugiënische voorschrif
ten niet meer zo'n waarde te
hechten. In 1979 zijn er in Ede en
Wageningen 530 besmettingsge-
vallen van hoofdluis geconsta
teerd.
Dat is 167 gevallen meer dan in het
jaar daarvoor. De meeste besmet-
Korte actie
Onkruit in
kazerne
UTRECHT (ANP) - De anti-milita
ristische actiegroep "Onkruit"
heeft gistermorgen een korte ac
tie gehouden in de Utrechtse
Knoopkazerne. De Utrechtse po
litie heeft zes leden van de actie
groep aangehouden, toen ze wei
gerden het gebouw, waar keurin
gen voor militaire dienst plaats
vinden, te verlaten.
De actievoerders hebben zich vol
gens de politie schuldig gemaakt
aan verstoring van de orde en lo
kaalvredebreuk. Toen de naam
van een van de Onkruit-leden
werd afgeroepen - hij moest voor
militaire dienst worden gekeurd
- meldden ook de vijf andere ac
tievoerders zich. De keuringsarts
zag daardoor geen kans de juiste
man te pakken te krijgen.
tingen (452) kwamen voor op de
Edense lagere scholen. Klachten
van artsen worden door leraren
wel weersproken met argumen
ten als zou de schoonmaakdienst
niet deugen of dat leerlingen de
toiletten verstoppen door er rol
len toiletpapier in te werpen. Er
zijn ook leraren die op het stand
punt staan dat kinderen in heel
wat vuilere en smeriger omge
vingen terecht komen, bijvoor
beeld tijdens het spelen, en dat zij
zich daar kennelijk wel bij voe
len.
Het mag dan naar de mening van de
dienst waar zijn dat kinderen op
een bepaalde leeftijd reinheid
van het eigen lichaam niet als het
allerbelangrijkste in het leven
beschouwen, maar dat mag niet
leiden tot een omkering van za
ken en tot aanpassing van gel
dende normen op het hygiëni
sche vlak, aldus het jaarverslag.
ADVERTENTIE
cFris
op z'n Zwitsers.
Lekfgr h
zonder suiker. (L
Slechts f§
lOkalorieen «LI
perglas 1U
Officieren
supertanker
staan vrijdag
terecht
ROTTERDAM (ANP)- De kapitein
en de eerste stuurman van de su
pertanker "Energy Concentra
tion" zullen aanstaande vrijdag
om half tien voor de rechtbank in
Rotterdam verschijnen. Zij zul
len zich moeten verantwoorden
voor de fouten die ze hebben ge
maakt bij het lossen van de tan
ker. Het schip knapte vorige
week dinsdag in de zevende pe
troleumhaven in Rotterdam, toen
het daar werd gelost. De twee of
ficieren. die vorige week donder
dag werden gearresteerd, hebben
tegenover de politie toegegeven
dat zij fouten hebben gemaakt
die hebben geleid tot het knak
ken van de tanker.
Het tweetal is gisterochtend voor
de officier van j ustitie, mr. W.F.H.
Hendriks geleid. Gistermiddag
zijn zij verhoord door de rechter
commissaris, mr. Hendriks heeft
de officieren verantwoordelijk
gesteld voor het ongeluk met de
tanker. Zij worden vervolgd
krachtens artikel 169 van het
wetboek van strafrecht, waarin
onder andere staat dat hij die
schuld heeft aan het zinken,
stranden, verongelukken of ver
nielen van het schip, waarbij
sprake is van levensgevaar voor
derden, gestraft kan worden met
een gevangenisstraf van maxi
maal zes maanden of een boete
van 600 gulden. Mr. Hendriks liet
doorschemeren dat hij inderdaad
een gevangenisstraf zal eisen, "ik
vind wel dat zij moeten gaan zit
ten".
De officier heeft tot het snelrecht
besloten om de kapitein en de
stuurman niet te lang in onzeker
heid te laten. Hun raadsman kan
vragen de zaak uit te stellen om
dat de wettelijk voorgeschreven
termijn van tien dagen die tussen
het uitbrengen van de dagvaar
ding en de behandeling van een
zaak moet zitten, niet is gehan
teerd.
Ambtenaren
werken in
broeikas
ARNHEM (GPD) - De ambte
naren in het Arnhemse ge
meentehuis hebben het tij
dens deze warme dagen niet
gemakkelijk. Het luchtver
versingssysteem. dat m het
gebouw voor verkoeling moet
zorgen, kan die taak niet aan.
De "frisse lucht" die door de
burelen wordt geblazen, heeft
een gemiddelde temperatuur
van 29 graden.
Na dertien jaar ziet het er naar
uit dat de installatie nu ein
delijk vervangen gaat wor
den. Het Arnhemse gemeen
tebestuur heeft eén miljoen
gulden uitgetrokken voor het
oplossen van het hitte-
probleem. Daarnaast wordt
nog eens voorgesteld om an
derhalve ton uit te trekken
voor een onderzoek door
TNO en de dienst Gemeente
werken naar de troebelen met
het systeem.
Afgelopen winter kwamen
kouklei mende ambtenaren
al in protest overeind. Ook in
dat jaargetijde kan de instal
latie - die dan voor verwar
ming van het gebouw zorg
moet dragen de zaak niet
aan. De laagst gemote tempe
ratuur in het Arnhemse ge
meentehuis bedroeg 10 gra
den.
Bij de bouw van het Arnhemse
gemeentehuis is destijds op
het laatste moment besloten
om te bezuinigen op de kli
maatbeheersing. Volgens een
gemeentewoordvoerder
wreekt zich dat nu
