De prachtige
Keres
Abrupt einde spannende partij
Kryptogram
Verzamelaars sparen ook
bloes, FDC's en boekjes
Op juiste
spoor bij
afspelen
door een
f vijandelijk
tussenbod
-V
Oplossing
vorige
week
TERP AG 26 JULI 1980
Heel vaak kan een vijandelijk
tussenbod de leider op het
juiste spoor brengen bij het
afspelen. In het volgende spel
maakte de leider 3 SA, omdat
hij de juiste conclusie trok uit
het bieden van de tegenpartij.
H53
742
O AB
H V 10 5 3
V 9 8 10 7 6 4
C A 10 8 6 3 OB9
A V97 O 108 6 5 2
A9 +64
A B 2
H V 5
O H 4 3
A B 8 7 2
Met allen kwetsbaar opende
zuid 1 KI, gevolgd door west 1
Ha, noord 3 KI en zuid tenslot
te 3 SA. West kwam uit met
Ha 6, oost speelde Ha B bij
en zuid zat voor het bekende'
probleem, moest hij ophou
den of nemen?
Alles hangt hier af van de posi
tie van KI A. Omdat west
kwetsbaar 1 Ha volgde met
een brokkelige hartenkleur,
mag zuid aannemen dat die
topkaart bij west zit. Deze
conclusie uit het bieden
bracht zuid ertoe Ha H direct
te nemen en klaveren na te
spelen. West nam, maar kon
geen kwaad uitrichten omdat
zuid de hartens nog stopte
met Ha V5 in de achterhand.
Het zou fataal geweest zijn om
de eerste slag te duiken. Oost
zou dan harten naspelen,
waarop west de kleur vrij
speelt. Vroeg of laat komt
west nog met KI A aan slag
i zuid down te spelen. Maar
als \i
dat
zuid hetzelfde contract be
reikte zonder tussenbieding.
Wat zou in dat geval het juiste
spel zijn geweest na een har
tenuitkomst?
Zuid moet ook in dat geval pro
beren te bedenken wie KI A
heeft, voordat hij bijspeelt in
de eerste slag. Hij moet als
volgt redeneren: "West heeft
waarschijnlijk een behoorlij
ke hartenkleur met het aas
aan top, maar hij volgde niet
met 1 Ha. Het lijkt daaróm
onwaarschijnlijk dat hij KI A
erbij heeft en dus taxeer ik
oost op KI A". Na het berei
ken van deze conclusie duikt
zuid de eerste slag en maakt
zijn contract; tenzij achteraf
blijkt dat hij de positie van KI
A toch onjuist beoordeelde.
Tot besluit een aardig «pel dat
de Amerikaanse Betty Ken
nedy in de praktijk tot een
goed einde bracht. Kunt u
daar met open kaart ook in
slagen?
V 10 8 4 2
A 10 7 3
O H 9 7 3
'geen
AH
QB854
O B54
t A 10 7 2
53
9 H V
O A 10 6 2
H B 98 4
Zuid speelde 4 Ru, nadat oost
geopend had met 1 KI. Hoe
maakte zuid 10 slagen, nadat
O-W waren begonnen met
een kleine klaveren voor het
aas, Sch AH en Ha 4 na?
TON SCHIPPERHEYN
B9«
<?-9 6 2
O V 8
V6J
Op 5 juni 1975 overleed onverwacht de sympathieke
schaakgrootmeester Paul Keres (59). Hij behoorde
tot de beste vijf uitzonderlijke genieën van deze
eeuw. Om u een beeld te geven van zijn prachtige
stijl, -immer vuurwerk op het bord als in de dagen
van de legendarische Amerikaan Paul Morphy-, heb
ik een paar imponerende partijen voor u opgezocht.
Hij behoorde ook tot de vrienden van onze prof. dr.
Max Euwe, die hem leerde kennen toen Keres als
jongeling van zestien jaar als een komeet aan de
schaakhemel verscheen!
Paul Keres heeft vele eerste
prijzen behaald. Zijn grootste
triomf was zijn eerste plaats
met Reuben Fine in het be
roemde AVRO-toernooi van
1938. Hij liet de grootheden
Botwinik, Aljechin, Euwe,
Reshowsky, Capablanca en
Flohr achter zich. Door het
uitbreken van de Tweede We
reldoorlog, een jaar later,
werd hem de kans'ontnomen
om met Aljechin, de toenma
lige wereldkampioen, het we
reldkampioenschap te be
twisten. Ik ben er stellig van
overtuigd dat hij dan de we
reldtitel had veroverd, want
de uitgeweken Rus Alexan
der Aljechin was op z'n retour
en vele jaren ouder dan Paul
Keres.
Schaakolympiade 1935.
Wit: Paul Keres (19)
Zwart: W. Winter
Siciliaans
I.e2-e4 c7-c5 2.Pgl-f3 Pg8-f6
Deze voortzetting is in on
bruik geraakt, hoewel deze
niet beslist ongunstig is. 3.e4-
e5 Pfl3-d5 4.Pbl-c3 e7-e6
5.Pc3xd5 e6xd5 6.d2-d4 d7-d6
7.Lcl-g5!
Men hield slechts rekening met
7.Lb5+ of 7.ed6: enz. Zwart
kan niet goed 7 .Le7 spelen,
wegens 8.Le7: De7: 9.dc5: en
wit wint een pion. 7 .Dd8-
a5+ 8.c2-c3 c5xd4 9.Lfl-d3!
d4xc3 10.0-0 c3xb2?
Zwart slaat een pion teveel! Ke
res heeft een geweldige voor
sprong in ontwikkeling. Voor
een 19-jarige reeds een suc
ces, want de Engelsman Wil
liam Winter was in die tijd een
gerenommeerde schaak
meester! ll.Tal-bl d6xe5?
Zwart staat nu 4 pionnen
voor, maar hij had natuurlijk
aan de ontwikkeling van zijn
stukken moeten denken.
12.Pf3xe5 Lf8-d6 13.Pe5xf7ü
Het eerste elegante offer.
Met deze bijzonder fijne zet in
petto heeft wit de vooraf
gaande complicaties aan
vaard. Zwart moet het offer
aannemen. 13 .Ke8xf7
14.Ddl-h5+ g7-g6
15.Ld3xg6+! h7xg6
16.Dh5xh8 Lc8-f5 17.Tfl-el!
Lf5-e4 l8.Telxe4! d5xe4
19.Dh8-f6+ en zwart gaf op.
Spaans
l.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4
d6 (Steinitz-verdediging) 5.c4
Paul Keres in 1962 in actie tijdens een toernooi op Curacao
(Door Duras aanbevolen) Ld7
6.Pc3 g6 7.d4 Lg7 8.Le3 Pf6
9.de5: de5: 10.Lc5! Ph5 1 l.Pd5
Pf4 12.Pf4: ef4: 13.e5! (Na een
uur nadenken!) g5? 14.Dd5!
LfB 15.L1B: Tf8: 16.0-0-0 De7
17.Lc6:!
(Een indrukwekkende slot-
aanval!) 17 .Lc6: 18.Dd3
Ld7 19.Pg5: 0-0-0 20.Pf3 f6
21.efl5: Tf6:? 22.Thel Db4°
23.Dd7: en Aljechin gaf,
geschrokken op!
Dit was een partij uit het toer
nooi te Margate van 1937. Een
wereldkampioen verslaan
met een dame-offer is het
hoogste ideaal van een 21-ja-
rig "aankomertje"
Kamp. USSR 1940
Wit: Paul Keres
Zwart: Petrow
Koningsgambiet
l.e4 e5 2.f4 d5 3.ed5: e4 4.d3 Pf6
5.Pd2 (De Keres-variant) ed3:
6.Ld3: Dd5: 7 Pf3 Lc5 8.De2-
De6 9.Pe5 0-0 10.Pe4 Pe4:
ll.De4: g6 12.b4! Le7 13.Lb2
Lf6 14.0-0-0 Pc6 15.h4 h5?
16.g4! Le5: 17.fe5: Dg4:
18.De3 Pb4: 19.e6! Pd5
20.ef7:+ Tf7: 21.Lc4ü (Zeer
fraai!)
21.c6 22.Td5:! Dc4: 23.De8 en
zwart gaf op. Een parel in de
verzameling "aanvalspartij-
en" van Paul Keres!
Uit de landenwedstrijd USSS-
Hongarije 1955.
Wit: Paul Keres
Zwart: Szabo
Siciliaans
l.e4 c5 2.P13 d6 3.d4 cd4. 4.Pd4:
Pf6 5.Pc3 Pc6 6.Lg5 e6 7 Dd2
Le7 8.0-0-0 0-0 9.f4 a6 10.e5!
(Keres gaat niet op pionwinst
in door middel van Lf6:, Lf6:t
Pc6:, bc6:, Dd6:, daar zwart
door 12...Db6 goed tegen
spel verkrijgt) de5: ll.Pc6:
bc6: 12.fe5: Pd7 13.h4 Tb8
14.De3 Te8 15.Th3 Da5
16.Le7: Te7: 17.Tg3 Te8
18.Td7:! (Zeer mooi) Ld7:
19.Ld3 h6 20.Df4 Kf8 21.Tg7:l
Kg7: 22.Df6 Kf8 23.Lg6! en
zwart gaf op. Opnieuw een
glanzende partij!
Interzonaal Göteborg 1955.
Wit: Paul Keres
Zwart: Fuderer
Siciliaans
f.e4 c5 2.P13 d6 3.d4 cd4: 4 Pd4:
Pf6 5.Pc3 a6 6.Lg5 e6 7.f4 Db6
8.Dd2 Db2: (Deze zet paste
ook Robert Fischer enkele
malen toe. Al met al is het een
riskante zet!) 9.Tbl Da3 10.e5!
Pfd7? 11.F5! (Wederom sterk
gespeeld) Pe5: 12.fe6: fe6:
13.Le2 Pbc6 14.Pc6: bc6:
15.Pe4! (Er dreigt nu van al
les) d5 16.0-0 Da4 (Op de4:
volgt mat op d8) 17.Lh5+ Kd7
(Want 17.Pg6 faalt op
18.Df4! enz. Op g6 komt
18.Pf6+ met spoedige beslis
sing). 18.Tf8:ü en zwart gaf
op. Na TfB: wint wit de dame
door 19.Pc5+ enz.
Paul Keres heeft zijn partijen
vastgelegd in het zeer dikke
boek "Ausgewahte Partien
1931-58". Er is een nieuwe
druk verschenen en verkrijg
baar in elke boekhandel. Ie
dere schaakliefhebber moet
dit prachtige werk stellig in
zijn boekenkast hebben!
BISHOP
NEDERLAND - Door 90 pro
cent van de ongeveer 500.000
verzamelaars van ongebruik
te Nederlandse postzegels
worden zowel permanente als
bijzondere zegels verzameld,
terwijl 5 procent alleen per-
mante zegels en een even gro
te groep alleen bijzondere ze
gels verzamelt. Dit blijkt uit
het door het Hilversumse bu
reau Intomart in opdracht
van de PTT uitgevoerde on
derzoek, waarover we in twee
voorgaande rubrieken ook
reeds hebben "gerappor
teerd".
Verder blijkt uit deze enquête
dat van de genoemde 500.000
Nederland-verzamelaars van
14 jaar en ouder 29 procent
wel zegels verzamelt, maar
géén blocs of velletjes, geen
postzegelboekjes en ook geen
eerste-dagenveloppen. Van
die 500.000 verzamelen
310.000 personen Nederland
se bloes en velletjes (62 pro
cent), 140.000 (28 procent)
postzegelboekjes en 170.000
(34 procent) eerste-dagen
veloppen.
PIT en Intomart hebben, na
verwerking van bovenstaan
de gegevens, geconcludeerd
dat bij de uitgifté van een bloc
of een velletje door die Ne
derlandse verzamelaars on
geveer 800.000 exemplaren
worden gekocht voor de ver
zameling. Dat houdt in dat in
1979 voor ongeveer 3,2 mil
joen gulden aan bloes en vel
letjes is gekocht alleen voor
de verzamelingen. Wanneer
er een nieuw postzegelboekje
uitkomt worden er 280.000
stuks voor de verzameling
gekocht en aan eerste-dagen
veloppen worden er per emis
sie ongeveer 310.000 exem
plaren gekocht; in geld uitge
drukt voor zeven miljoen
gulden.
Wat de FDC's betreft kan nog
worden opgemerkt dat er van
de enveloppen met de inhul
digingszegel ongeveer
675.000 zijn verkocht en dat er
zeker 400.000 enveloppen met
sportzegels in de verzameling
zijn verdwenen.
De eerstvolgende Nederlandse
emissie staat voor 26 augus
tus gepland, drie zegels die
aandacht vragen voor het
weg- en railvervoer en voor
de binnenscheepvaart: 50
cent, vrachtauto's bij een
overslagbedrijf (oplage 10
miljoen), 60 cent, railvervoer,
tweeassige silowagen van het
type Uces (oplage 12 miljoen)
en 80 cent, een binnenvaart
schip (oplage 6 miljoen).
BONDSREPUBLIEK
DUITSLAND - De Duitse
Bondsrepubliek heeft op 10
juli drie bijzondere zegels aan
de loketten verkrijgbaar ge
steld. Ter gelegenheid van het
16e internationale Congres
Gehoor- en Spraakgestoor-
den in Hamburg (van 4 tot 8
augustus) kwam een 90 pfen-
nigzegel uit waarop een ooi
en een ruis-oscillogram.
Dit jaar verschijnt de 250e druk
van het boek "Losungen", het
boek met bijbelverzen van
de Hernhutters. Aan dit
boek, waarvan de eerste druk
in 1731 verscheen, is de naam
Nikolaus Ludwig von Zin-
zendorf (1700-1760), bisschop
van de hernhutters, verbon
den. De zegel die de 250e druk
van het boek markeert toont
een opengeslagen exemplaar
van de eerste druk. Waarde
van de zegel: 50 pfennig.
Tot slot wordt met een 50 pf.-ze-
gel de heilige Benedictus
van Nursia, die 1500 jaar
geleden werd geboren, her
dacht. Op de zegel de grond
legger (480-527) van de bene
dictijner orde.
se jeugd diedit jaarin Suhl zal
worden gehouden (8-17 au
gustus) werd op 22 juli door
de DDR onderstreept met de
uitgifte van twee zegels in
samenhang: 10 5 pf., gezicht
op Suhl omstreeks 1700 en 20
pf., historische en moderne
•gebouwen in Suhl; op hettus-
senveld het wapen van Suhl.
Oplage: 3,5 miljoen strips.
GROOT-SRITTANNIË - Vier
beroemde schrijfsters uit de
Victoriaanse tijd worden
geëerd op evenzoveel zegels
die Groot-Brittannië op 9 juli
uitgaf.
Behalve een portret
van de schrijfster ook een
scène uit haar boeken: 12P,
Charlotte Brontë: Jane Eyre;
13Va p, George Eliot The Mill
on the Floss; 15p, Emily
Brontë: Wuthering Heights
en 17 Vap, Mrs. Gaskell: North
ans South. De 12p- en 13'/2p-
zegels kunnen als Europaze
gels worden aangemerkt (met
CEPT-embleem).
HERO WIT
P o a si
W 9
mm
S> S
9
JZ i öf o
ëi JÉ3É fcrf 'ëi
0 a o
B 171 M '0. m
Vorige week verliet ik u
bij de stand van dia
gram 1. Het is de stel
ling na de 15e zet van
zwart in de partij Van
Egmönd-Zijlstra. Wit
heeft een Springer-
doorstoot geplaatst en
zwart moet ervoor wa
ken dat zijn vleugels
contact blijven maken.
(verhindert 33-29 door 20-24
etc.) Na 9-13 kan volgen: 37-31
13-18 41-37; niet 34-29 25x34
39x30 wegens het typedam
metje 27-32 38x27 16-21 27x16
22-27 en 8x50 met winst en
ook niet 33-29 4-9 39-33? 9-13 en
de dreigingen 27-32, 16-21.
22-27 of 20-24 alsmede 22-28
maken het witte verweer tot
een farce, tenslotte na 13-18
geen 33-28 wegens 18x29
34x23 25x34 39x30 22x33 en
zwart wint een schijf; en na
het slaan staat wit goed) 37-32
16-21, niet de beste, 41-37, wit
kan sterker hier en later af
wijken. 13-19 23x14 10x19
40-35 20-24! 37-31 5-10 33-29
24x33 39x28 22x33 31x22
17x37 26x17 11x22 38x29
37-41 36x47 en zwart neemt
definitief het heft in handen
na 12-18!
16. 20-24.
Gevaarlijk maar kansrijk. De
schijfwinst 34-30 (25x34)
39x19 verliest door (22-28)
23x21 (16x27) 31x22 (17x50).
De ruil 34-30 (25x34) 40x20
(15x24) 33 -28 (22x33) 38x20 is
na (10-15) etc. geen ruil meer.
Voordat ik op de vorige zet
37-31 speelde, waren de ge
volgen van 8-13 diep doorge
rekend. Na 37-31 komen de
volgende varianten boven
drijven: A-(9-13) 23-18 en
34-30 met goed spel voor wit.
B- (10-14) 41-37 (4-H)) voor
8-13 zie later, 33-29! (8-13),
mogelijk is misschien nog
(16-21). 38-33! (13-19) verliest
een schijf door 43-38 (19x28)
29-24 etc.
C- (16-21) zie overige varianten,
41-37 (9-14) 35-30 14-19)
23x14 (10-19) 40-35! en zwart
heeft moeilijkheden.
D- (9-14) 41-37 (14-19) 23x14
(10x19) en wit moet m.i. voor
deel kunnen halen op de one
conomische schijvenverde-
ling van zwart.
E,- (8-13) 41-37 met als onder
varianten: a- (9-14) 23-18
(12x23) en nu kan zowel 34-30
als 37-32 met na (16-21) of
34-30 of 33-28 met zeer goed
spel voor wit. b-(10-14) 23-18,
37-32, 33-28x8 etc. goed voor
wit. c- (16-21) 33-28! (22x33)
31x22 (17x19) 26x8 en (13-18)
faalt op 38x29 en 29-24 met
dam. d- (13-18) 35-30! (18x29)
33x24 (20x29) 34x23 (23x34)
40x29 met schitterende kan
sen voor wit. e- (2-8), de beste,
hier heb ik in de partij mijn
hoofd over gebroken, want
23-18 en 34-30 is niet wat het
hoort te zijn.
Daarentegen levert 35-30 (9-14)
40-35, verhindert (13-19) nog
steeds door 33-28x29 en ook
(13-18) is verliezend na 23-19
(14x23) 34-29 (25x34) 39-30
(23x25) 35-30 (25x34) 33-28
(22x33) 31x2, (14-19); na
(16-21) moet wit wel uitkijken
voor varianten waarin zwart
via(14-19xl9)en 20-24 toteen
KVO (is korte vleugelopslui-
ting) komt, maar na 34-29x40
staat wit prima! 23x14(10x19)
37-32! met boeiend en vrijwel
gelijkwaardig spel. 17. 41-37
Beter is het ruiltje 34-30
(25x34) 40x20 (15x24) met re
delijk spel. 17. ..15-20 18.
34-29 Wit moet wat! Op 33-29
(24x33) 38x29 volgt niet
(27-32) 37x28 (22x24) wegens
23-18 en 34-30 met materieel
gezien gelijke stand, maar
(20-24) 29x20 (25x14) en 23
gaat verloren. Op 37-32 volgt
(22-28) en wit krijgt het na
32x21 (28x19) zwaar. 18.
..16-21 19. 40-34 9-14 20.
34-30?? Een grove blunder!
Werkelijk helemaal de kluts
kwijt door de vele berekenin
gen, die elke zet met zich
meebracht, trap ik in een
simpel zetje. Een typische
Zijlstra-zege! Waarschijnlijk
kon wit zich nog redden met
44-40 Wel verlies geeft 45-40,
om op 4-9 met 35-30 (24x35)
29-24 en 33-28 te winnen
(14-19) 23x14 (10x19) 37-32
(4-10)32-28evenals na 44-40
moet wit zijn remisekansen in
de opbouw 42-37 en 29-32
soeken, (8-13) 29-23. taaier is
42-37 maar zal ook verliezen,
(13-18) 23x14 (10x19) en
(18-23 wint. 20. .25x34 21.
39x19 27-32 en wit gaf spoe
dig op.
RONALD VAN EGMOND
K R'E N T|K|PL
HIE E Tjfp Ollp
0 G E N|P AR
M E T|M I 5
|R|M0T|0|
P E H|P|A N
A E,RHK P M
'EBA*"
Ce
KNE
A A R|P|NE
POP
5 E TiKE T T N
K L AP1T0 REN
|A A'iTlpE l>I>
ALLE EI'EHT A
De prijs van 25,- werd toege
kend aan: H. Stol. De Genestet-
straat 100a, 2321 XV Leiden. De
prijs wordt de winnaar toege
zonden. Oplossingen met ver
melding "kruiswoordraadsel"
op briefkaart of enveloppe voor
donderdag zenden aan: Redak-
tie Leidsch Dagblad, Witte Sin
gel 1,2311 BG Leiden.
Horizontaal
1. Gespuis op de weg
4. Bijvoeding
6. Het meest vertrapt op aard
7. De Griekse nimf weerklinkt
9. Spleten achter de boom
10. Met de rolboeg kwam het
gaatje voor het nageslacht
13. Dat is geen lopen meer, S,
dat is onwaar
15. Bot en andere is verboden
17. Daar staat ons beste paard
18. Nog één noot en er groeit
niets meer
19. Daar ziet men aan hoe nij
werkelijk is
20. Aan de haven thee krijgen
en brood
22. Hierdoor ziet u dat het meer
uitblinkt
24. Plaag haar met vis
27. Gré, er is slechter, hoor
29. Bij recht omhoog valt Seraf
in de kuip
30. Die zit vooraan boven 6
31. Fyne grappen
32. Met moeite de ene aan de
andere knopen
Verticaal
1. Een heel pak op je rug
2. Bittere muziek
3. Links? Zo te zien wel
4. Erg wakker dier
5. Pak wat u kunt
6. Zacht en vrouwelijk
8. O. al weer een dooie. Doe
niet zo leuk. man
11. Studie van insecten
12. De scheepsbij zal u waar
schuwen
13. Misère als er in het gebak is!
14. Dit m<» l u nu t pi k< Q
16. Die som is genoemd
20. Ken het dier van een spel
21. Het snoepje op het feest
22. Als u niet zo erg bij bent
hoeft u niet te betalen
23. Onwel
25. De technicus is met Annie
daarheen geëmigreerd
26. En Eva jr. haar familie
28. De clou van 31
