Wat zou Leni hiervan genoten hebben
Verminkte duif symbool
van de verlamde Spelen
Afghaans protest in
Londen en Frankfort
9?
Arafat bezoekt Olympisch dorp
Regen moet elders vallen....
MAANDAG 21 JULI 1930
Innig vergenoegd zat ze uren
lang om zich heen te kijken. De
glimlach week niet van haar
gezicht, dat met het craquelé
van honderden rimpeltjes de
adel uitstraalde die we bij ons
kennen van de portretten van
oude socialistische voorvecht
sters als Henriëtte Roland
Holst en Annie Romein-Ver
schoor. Alles vond ze even
mooi: de vlaggen, de atleten,
de kleuren, het vrolijke en hel
plechtige. Toen de ploeg van
Afghanistan voorbij liep,
keek ik even steels naar de na
burige tribune waarop zij
zat: ze begroette de Afghanen
met een warm applaus.
Waarschijnlijk had ze twee da
gen tevoren in de „Sowjetski
Sport" het artikel gelezen over
de Afghaanse hockeyploeg
die, terugkerend van een
toernooi in Moskou,onderweg
was overvallen door bandie
tenDe hockeyers die tegen
stand boden werden zonder
pardon neergeknald, de an
deren werden Oan martelin
gen onderworpen, maar wis
ten 's nachts, toen hun bewa
kers in slaap gesukkeld wa
ren, te ontkomen. Drie dagen
later kwamen ze in Kaboel
aan, en vertelden daar dit
verhaal, dat zich al op 24
april afspeelde. En nu, een
kleine drie maanden later.
waren ze hier in Moskou, geen
wonder dus dat zij, als zeven
tigjarige die al heel wat mee
gemaakt had in haar leven, ze
met extra applaus verwel
komde. Te meer omdat zij on
getwijfeld het verhaal van een
week tevoren in de Herald
Tribune (dat heel wat gede
tailleerder was) niet qelezen
had.
Dat ging over Majaf Ali, de 22-
jarige captain van de Af
ghaanse worstelploeg.die met
zes worstelaars van zijn ploeg
naar Pak\stan vluchtte, de
dag voordat zij naar Moskou
zouden afreizen. De olympi
sche strijd was in Afghanis
tan dus al ontbrand voordat
de olympische vlam Moskou
had bereikt. Het doet wat
denken aan de speciale ten
toonstelling in de Hermitage
in Leningrad, ter ere van de
Olympische Spelen. Daar is
ook. een antieke Griekse vaas
te bewonderen waarop Per
seus Medusa doodt: een tafe
reeltje dal we waarschijnlijk
onder schermen
rangschikken.
Leni
jaarde Russin, want alle
voorgaande openingscere
monieën werden zonder enige
twijfel, onder het motto
SNELLER, HOGER, STER
KER, dal in het Russisch en in
het latijn op de bovenrand
van de tribune met grote let
ters was aangebracht, ruim
schoots overtroffen. ,.Wat zou
Leni hiervan genoten heb
ben!", zei ik tegen een collega,
die begrijpelijkerwijs Lenin
verstond. Deze zou, in het
naar hem genoemde stadion,
ongetwijfeld ook genoten heb
ben, maar ik zei Leni, en be
doelde Leni Riefenslahl, de
Jiitlerfreundliche" Duitse
cineaste, die van het ope
ning sspektakel in Berlijn-
1936 een nog groter filmspek-
takel maakte. Die vergelij
king trek ik echter meteen
weer terug, tenzij je alles wat
massaal en gelijktijdig ge
beurt om die reden zou willen
afkeuren. Maar zover zou ik
toch niet graag willen
gaan.
Ballet, volksdans, ritmische
gymnastiek stoelen van ouds
her op gelijktijdige bewegin
gen. Het ergerlijke van het
ballet „Life" van het Natio
naal Danstheater was nu
juist dat de daarin uitgebeel
de Tanzmariekes niet eens de
perfecte gelijktijdige benen-
tillerij van de echte dansma-
rietjes wisten na te bootsen.
En dan die Artistieke Ach
tergrond", de „choedozjestv-
jenni fon", zoals de Russen
hun tribune met duizenden
medewerkers hebben ge
noemd die door het bliksem
snel verwisselen van een soort
overgooiers en petjes in ette
lijke kleuren de meest fantas
tische mozaieken op de tribu
ne wisten te toveren.
Een oog is een gezicht in drie
kleurschakeringen! Ik telde
op een gegeven moment vijftig
verschillende „penseelstre
ken", waarmee de gezichten
van twee kinderen waren uit
gebeeld! En dan die golvende
bewegingen van al die kleu
ren door elkaar! Toen het
symbolieke beertje als turner
werd uitgebeeld, voorvoelde
ik opeens dat nu ook het on
mogelijk nog zou gebeuren.
En jawel, even later was het
zover! In een geraffineerd pa
troon werden hoedjes en
petjes verwisseld, en maakt
het beertje een paar spron
getjes! Tranen schoten in mijn
ogen, ik beken het eerlijk, dat
zoiets moois met mensenpetjes
en een paar duizend over
gooiers bereikt kon worden.
Het greep me waarlijk aan!
En niet één petje te groot ofte
klein, dat was nog het mooiste
van alles!
Duif
En dan die moed, die brutali
teit, om de ceremoniële ope
ning van de Olympsche Spe
len op te fleuren met 256 kleine
meisjes, die 256 grote loop
poppen met zich meevoeren,
en daarmee een gymnastisch
dansje maken! Kitsch, na
tuurlijk, maar kinderkitsch
en dat mag, want kinderen
hoeven nog geen goede smaak
te hebben, alleen maar leuke
smaak. Alleen dat van die
duiven beviel me niet. Acht
jongemannen droegen de
olympische vlag, in de ganze-
pas van de bewakers van het
Lenin-mausoleum. Die pas
bevalt me al veertig jaar niet.
Daarachter tweeëntwintig
jongemannen met in hun hoog
opgeheven rechterhand een
witte duif. Goochelaars be
ginnen meestal aan de andere
kant.
Ik zat met mijn snufferd vlak
voor de vlag ge stokken, dus ik
kon het allemaal uitstekend
bekijken. Hielden die jongens
wel van hun duif Ze zagen er
heel stoer uit (,JEr is geen
schoner kleding op de wereld
dan gebronsde spieren en een
frisse huid", dichte Maja-
kovski al), zoals ze die duif
vasthielden op de manier
waarop Anton Geesink in een
vroegere olympische parade
de Nederlandse vlag in één
hand langsdroeg. Maar was
het wel „hun" duif, die ze daar
vasthielden? Zouden ze hem,
op het juiste gerepeteerde
moment, tegelijkertijd losla
ten, of zou er toch eentje bij
zijn die... Hup, daar gingen
ze! Maar zag ik, het goed dat
een van die jongens zijn duij
nog even over zijn kopje
krauwde, voordat hij hem het
luchtruim instuurde? En was
het uitgerekend die duif, die
al meteen van de zwerm af
boog,om 17.28 uur fladderend
neerstreek op het rechtse elek
tronische scorebord, om daar,
voortdurend door mij in de
gaten gehouden, tot 18.11 uur
geïnteresseerd te blijven zit
ten?
Het was zijn eerste Olympische
Spelen moet u denken! Drie
kwartier lang genoot hij met
volle teugen van de afmars
van de nationale ploegen,
maar toen het folkloristische
gedeelte begon, hield hij het
wel voor gezien en vloog, dis
sident onder de vredesduiven,
naar veiliger streken. En dat
alles op eigen initiatief, want
het was~natuurlijk niet waar
dat een van die 22 stoere jon
gens zijn duif nog even aaide
voordat hij hem omhoog gooi
de. Geen sentimentele, mense
lijke trekjes in i
nieel, daar was geen plaats
voor! Dat die ene duif zo lang
op het scorebord bleef zitten
werd dan ook niet in de
Prawda en de Sowjetski
Sport vermeld, zomin als zij
met geen woord gewag maak
ten van het feit dat een aantal
landen alleen met een olympi
sche vlag en zonder delegatie
vertegenwoordigd wa-
NICO SCHEEPMAKER
MOSKOU (ANP) - Met een perfecte, maar weinig vreugde
uitstralende show zijn de 22ste Olympische Spelen ge
opend. Verminkte Spelen, zo men wil. Partijleider Leonid
Breznjev sprak de officiële openingswoorden. De af
gevaardiging van Afghanistan werd toegejuicht. Vrede,
vriendschap en Olympische gedachten werden geroemd.
De man die het olympisch vuur ontstak werd op handen
gedragen. De duiven vlogen weer.
Eén van die vredes-symbolen kon
de cirkelvlucht van zijn makkers
niet bijhouden en stortte met een
lamme vleugel op het scorebord
neer. Hij bleef daar zitten als
symbool van deze verminkte
spelen.
Wat een feest van verbroedering
had moeten worden, werd een
alles toedekkende show. De af
wezigen bleven ongenoemd,
evenals de reden van hun afwe
zigheid. Lord Killanin prees de
genen, die ondanks zware pressie
toch waren gekomen, maar de
televisie-camera's zoemden op
de toeschouwers in als een bordje
van een nationaal Olympisch
comité alleen werd gevolgd door
de Olympische vlag. Dat gebeur
de tien keer. Dc afvaardigingen
van België, Groot-Brittannië,
Ierland, Italië, Luxemburg, Ne
derland, Portugal, San Marino,
Frankrijk en Zwitserland waren
in het olympisch dorp gebleven
en protesteerden op deze wijze
tegen de Sowjet inval in Afgha
nistan. Hoeveel pijn dat veroor
zaakte, kon in het Nederlandse
kamp niet worden nagegaan. De
atleten hadden van chef de mis
sion Bram Leeuwenhoek op
dracht gekregen zich te onthou
den van commentaar.
De atleten van Australië, Andorra,
Denemarken, Porto Rico, Nieuw
Zeeland en Spanje marcheerden
wel mee, zij het niet achter eigen
vlag. Evenals de Oostblokafvaar-
digingen en de 'loyale' vertegen
woordigingen van de derde we
reld moesten ze het stadion uit,
voordat de echte show een aan
vang nam. De eden waren gezwo
ren: de Spelen konden beginnen.
Astronauten
Overigens hebben astronauten het
MOSKOU (ANP) - De voorzitter van de Palestijnse
bevrijdingsorganisatie, Jasser Arafat, heeft giste
ren een onofficieel bezoek gebracht aan het Olym
pisch dorp in Moskou. De leider van de PLO sprak
een half uur met Arabische en Afrikaanse atleten
en officials. Verder poseerde hij voor fotografen en
bezocht hij winkeltjes en restaurants. Toespraken
bleven achterwege.
Arafat is zaterdag op uitnodiging van de regering van
de Sowjet-Unie in Moskou aangekomen om daar de
openingsplechtigheid van de Spelen bij te wonen.
Of Arafat in het Olympisch dorp de gast was van
het organisatiecomité van de Spelen van Moskou of
van de Russische regering is niet bekend. Het be
zoek van de voorzitter van de PLO aan het Olym
pisch dorp heeft enige deining veroorzaakt omdat
Arafat en zijn PLO nooit de aanslag op de Israëli
sche atleten tijdens dc Olympische Spelen in Mün-
chen hebben veroordeeld. Elf Israëlische atleten
vonden toen in het Olympisch dorp de dood door
een actie van de terreurorganisatie "Zwarte Sep
tember". De PLO omvat verscheidene Palestijnse
bewegingen, waaronder "Zwarte September".
eerst in de geschiedenis de sport
lieden vanuit de ruimte succes
toegewenst bij de opening van de
Olympische Spelen. Op de im
mens grote elektronische score
borden, waarop in het Leninsta-
dion ook televisiebeelden kon
den worden geprojecteerd, ver
schenen de in ruimtehelmen ge
stoken gezichten van de Russi
sche astronauten Leonid Popov
en Valery Rjoemin, die al drie
maanden om de aarde cirkelen.
De heren hadden de "geachte
olympiërs" heel wat te vertellen.
Zo deelden ze mee ook zelf bezig
te zijn met een (kosmische) esta
fette in naam van de vrede en de
vooruitgang. "Onder ons trekken
de continenten voorbij, waarvan
de vertegenwoordigers nu in
Moskou zijn", zo zeiden Popov en
Rjoemin, die ervan overtuigd zijn
dat de onder hen glijdende aarde
"geschapen is voor het geluk van
de mensen en voor een langduri
ge vrede".
Ze spraken dan ook de wens uit dat
de olympische vlam voor eeuwig
op aarde zal blijven branden:
"Mogen de mensen slechts in
sportieve arena's met elkaar we
dijveren". De twee astronauten
wensten "van kosmische hoogte"
schitterende overwinningen toe
en succes in arbeid en studie. Ze
bekenden ook met verwachting
uit te zien naar de eerste resulta
ten en de tv-beelden van de Spe
len.
Somberheid troef rond de opening van de Spelen, zaterdagmiddag .Ofschoon de Russische jeugd nadrukkelijk
blijheid uitbeelde, kon er ook bij president Leonid Breznjev en IOC-voorzitter Killanin (links) geen lachje af.
MOSKOU (ANP) - De organisatoren van de Olympi
sche Spelen in Moskou hebben door het inzetten van
vliegtuigen met weermachines verhinderd dat het
tijdens de openingsplechtigheid op zaterdag in het
Leninstadion zou gaan regenen.
Dit heeft het Westduitse persbureau SID vernomen uit
goed ingelichte kringen. Het zou tevens verklaren
waarom de Moskouse viegvelden Sjeremetsjewo 1 en
2 tijdens de openingsceremonie enkele uren werden
gesloten.
Met behulp van de computer had de organisatie van de
Spelen van Moskou bepaald dat gedurende de perio
de van 19 juli tot 3 augustus de kans op mooi weer het
grootst ivas. Toen het slechte weer roet in het eten
dreigde te gooien, welke voorspelling bevestigd werd
door de rond de aarde cirkelende kosmonauten Po
pov en Rjoemin, moest de "weermaker" in actie ko
men. Vermoedelijk hebben de Sowjets op grote af
stand van het Leninstadion de wolken met chemica
liën "beschoten" om daarmee e$n voortijdige regen
bui op te wekken. In elk geval bleef het terrein in en
rondom het stadion tijdens de plechtigheden voor
neerslag bespaard. Twee uur later kwam het regen
weer in Moskou met bakken uit de hemel.
Toch nog een Amerikaanse vlag, zaterdagmiddag in het Lenin-stadion,
waar ene Dan Pattorson uit Ohio uitbundig met de "stars and stripes"
zwaaide.
Vele honderden demonstranten
zwaaiden voor de ambassades
van Afghanistan en de Sowjet-
Unie in Parijs met spandoeken
waarop de olympische ringen
omwikkeld met ijzerdraad, ston
den afgebeeld. Vrijdag werden
naar de Afghaanse ambassade
twee molotov-cocktails gewor
pen. Deze kwamen echter niet tot
ontploffing.
De Oostenrijkse afdeling van Am
nesty International bood bij de
Russische ambassade in Wenen
een petitie met 18.000 handteke
ningen aan. Hierin vroeg de or
ganisatie om de vrijlating van
gearresteerde strijders voor de
mensenrechten en beëindiging
van het misbruik van de psychia
trie voor politieke doeleinden in
de Sowjet-Unie. De jeugdorgani
satie van de christendemocrati
sche Oostenrijkse volkspartij be
toogde in duizenden pamfletten
tegen de schending van de men
senrechten in het land waar nu de
Spelen worden gehouden.
Ongeveer 30 demonstranten reden
op de fiets door Brussel. In vlug
schriften uitten zij hun ongenoe
gen over de militaire aanwezig
heid van de Sowjets in Afghanis
tan en het vasthouden van poli
tieke gevangenen in de Sowjet-
Unie.
Enkele honderden Romeinen hiel
den een protestmars door de stra
ten van hun stad. Zij droegen
spandoeken en werden vooraf
gegaan door een groot van papier
gemaakt hoofd van Sowjet-pre-
sident Brezjnjev.
De opening van de 22ste Olympische Spelen stond volledig in het teken
van Russische perfectie. Niet een gigantisch elektronisch scorebord,
maar 3500 jeugdige kaartdragers toverden onder de Olympische vlam
de mooiste figurenIn allerlei kleurschakeringen. Hier wordt Misha, de
mascotte uitgebeeld.
FRANKFORT - Studenten
en bannelingen uit Afgha
nistan hebben zaterdag in
Frankfort een anti-Sowjet-
demonstratie gehouden.
Meer dan vierhonderd
mensen namen deel aan de
betoging. Op de diverse
spandoeken was duidelij
ke taal te lezen: "De
Olympische Spelen van
Nazi-Duitsland worden in
Moskou herhaald". De Af
ghaanse studenten ver
spreidden pamfletten met
een niet mis te verstane
tekst: "De Sowjettroepen
moeten een land van zes
tien miljoen inwoners het
zwijgen opleggen. Zij gaan
beestachtige martelingen
en executies niet uit de
weg".
Thatcher
Dc Britse premier Margaret That
cher heeft zaterdag enkele uren
voor de opening van de Olympi
sche Spelen van Moskou bittere
kritiek geuit op de Sowjet-Unie
en de interventie van dat land in
Afghanistan. Op een bijeenkomst
van de Conservatieve partij in
Swansea zei ze: "De Spelen be
ginnen niet alleen met de klan
ken van de nationale volksliede
ren en de Olympische hymne,
maar ook met het achtergrond
geluid van schietende geweren in
Afghanistan".
'Moskou is verboden terrein ge
worden voor haar eigen inwoners
opdat zij niet worden besmet
door de aantrekkelijkheden van
de vrijheid. Het Sowjet-systeem
had op geen betere manier zijn
eigen mislukking kunnen be
kennen", aldus de Britse pre-
Londen
Ongeveer 100 Afghaanse en Oe
kraïense nationalisten hielden in
Londen voor de ambassade van
de Sowjet-Unie een protestde
monstratie. Zij schreeuwden leu
zen tegen de aanwezigheid van de
Sowjets in Afghanistan. Op de
spandoeken die de demonstran
ten bij zich droegen viel te lezen:
"De Russische Olympische vlam
verbrandt de Afghaanse dorpen".
Verder zeggen ze in een verkla
ring: "Terwijl de olympische
plechtigheden zich voltrekken
winnen de troepen uit de Sowjet-
Unie medailles met moord en
brutaliteit, terwijl ze de vrijheid
van het Afghaanse volk vertrap
pen".
Betogingen
Behalve in Londen en Frankfort is
het op de dag van de opening van
de Olympische Spelen van Mos
kou ook irï andere Europese ste
den tot betogingen gekomen.
