Zoetemelk even op
een voetstuk in
zijn woonplaats
"Joop kan beter knecht zijn
"Rippers zijn nuchtere mensen
MOEDER ZOETEMELK
99
"Hier wordt hij niet als dorpsheid beschouwd"
MAANDAG 21 JULI 1980
SPORT SPORT
RIJPWETERING/FONTENAY SOUS BOIS -
De 'maillot' is op de maat van Bernard Hinault
gesneden, maar ook Joop Zoetemelk vindt het
gele tricot niet bij hem misstaan. Toch maakt
het zo fel begeerde kledingsstuk een wat ver
bleekte indruk. De eeuwige tweede, de beste
verdedigende coureur zoals hij weieens sma
lend wordt genoemd, stond opeens 'vast' op het
ereschavot.
Het betekent dat een weliswaar niet
spannende Tour de France toch
uniek mag worden genoemd.
Niet eerder kwam een 'anti-cher
vergeeld aan in Parijs. Kopman
heette hij officieel van de Post-
ploeg. Die titel maakte hij volle
dig waar, maar geen moment was
Zoetemelk een groot leider.
Zijn moeder: ,Als hij nog steeds van
beroep timmerman was geweest,
was ie nu nog niet voorman in de
bauw. Joop kan nu eenmaal niet
commanderen. Hij zal ook nooit
boos worden
Lelijke woord
Alleen na goed nadenken, diept
mevrouw Zoetemelk een moment
op, waarin haar zoon uit zijn rol
viel. ,JDat was toen een ploeglei
der naast hem kwam rijden met
het verzoek harder te rijden". Met
de hand voor haar mond om het
"lelijke woord" zo zachtjes moge
lijk uit te spreken, fluisteri ze:
.JJoe het dan go.... zelf', riep Joop
die man kwaad toe. Ik herinner
me dat weer, omdat Herman
Krott dit voorval van de week
vertelde".
Het is niet het enige leiderstrekje
dat Zoetemelk mist. Hij gedraagt
zich ook op de dag voorafgaande
aan het grote moment waarop
zijn langgekoesterde wens in
vervulling zal gaan allesbehalve
als de kopman van de koers.
Wanneer zijn schoonvader, die
directeur is van de reclamekara
vaan hem afgelopen zaterdag de
gele trui aanreikt, kijkt Joop
enigszins blozend om zich heen.
Het liefst zou hij zo snel mogelijk
het podium willen verlaten, maar
Joop weet dat hij dat niet kan
maken tegenover de vele toe
schouwers en zijn sponsor.
Zijn moeder: .Bij zijn eerste ploeg,
Flandria, werd Joop ervoor ge
waarschuwd, dat hij meer recla
me moest maken. Hij was toen al
professioneel genoeg om te ge
hoorzamen en daar in het vervolg
op te letten".
Steun
Dat wil nog niet zeggen dat de in
woner van Germigny L'Eveque
de media sindsdien alle mogelijke
steun verleent. Als hem de kans
wordt gegund zal hij liever met
twee woorden dan met twee zin
nen antwoorden.
Zijn moeder: ,f)at kan natuurlijk
ook gunstig voor hem zijn door
niet te veel zeggen. Maar inder
daad, hij is kortaf. Ik heb Joop
weieens gezegd: "Je moet wat
aardiger zijn". Als Joop thuis is,
duikt hij soms onder voor zelfs de
vriendelijkste mensen. Ik moet
dan zeggen dat hij er niet is.
Vindt u dat dat kan?" Op samen
zweerderige toon: "Ik kan best
wel begrijpen dat mijn zoon er
kotsmisselijk van wordt om elke
keer weer dezelfde vragen op een
gelijke manier te moeten beant
woorden. Maar ja dat hoort er
bij".
Typerend verschil in gedrag is
voorts hoe Zoetemelk en 'zijn
knecht' Johan van de Velde res
pectievelijk de gele en witte trui
in ontvangst nemen in Fontenay
sous Eois. de voorlaatste etappe
plaats. Beiden zijn geboren in een
klein dorpje. Waar Joop zich op
dat vlak niet heeft ontwikkeld,
geeft een aankomend coureur als
Van de Velde brutaal als hij als is
de rondemiss een tikje op haar
billen. Een brede grijns ver
schijnt daarbij op zijn gezicht.
Joop daarentegen kijkt ver
dwaasd om zich heen en geeft de
plaatselijke schoonheid pas twee
zoenen als bij hem lichtje gaat
branden: "Oh ja, dat hoort er ook
nog bij".
Zijn moeder: Jk was volkomen ver
rast toen Joop met een Franse
vrouw thuiskwam. Ik heb altijd
gedacht: die trouwt niet voor zijn
30ste. want hij houdt niet van
vrouwen. Joop leerde haar ken
nen tijdens een gentlemenkoers
waarbij de vader van Francoise
was betrokken. Hij ontmoette
haar bij een diner. Omdat Joop
geen hotel kon vinden, sliep hij
die avond bij de ouders van
Francoise. Van lieverlee is dat zo
gegroeid. Bij de kennismaking
verwachtte ik een wufte Francoi
se voor de deur. Dat is reuze mee
gevallen. Ze is heel spontaan en
heel gewoon net als Joop".
De relatie die Joop in 1970 met haar
aanknoopte, hield in dat hij in
snel tempo de Franse taal mach
tig moest worden. Zijn vader
„Als je je brood met wielrennen
wil verdienen moet je mee kun
nen komen in het hooggebergte.
Die vind je alleen in Frankrijk.
Daarom studeerde Joop toen al
wat Frans".
Extra lessen volgden na een mis
verstand met zijn huidige vrouw.
Zij belde eens op in de periode
dat ze Joop amper kende met de
mededeling dat ze naar Schiphol
zou vliegen. Joop stond diezelfde
avond nog op de Nederlandse
vlieghaven. Bleek ze echter dat ze
de volgende avond pas zou ko-
Tegenwoordig spreekt het erelid
van de Leidse wielervereniging
Swift vloeiend Frans. Ook wat
betreft de leefgewoontes heeft
Zoetemelk zich uitstekend kun-
Wereldwijzer
Zijn moeder: ..Toch is hij daardoor
niet veel veranderd. Als Joop voor
de tv verschijnt maakt ie nog
steeds veel fouten. Is u dat ook op
gevallen? Joop heeft ook alleen
maar LTS gedaanVoor de rest is
hij praktisch dezelfde gebleven.
Joop is alleen een beetje verfranst
en wat wereldwijzer geworden".
Hoewel zijn moeder nu niet meer
opkijkt als haar zoon in een of an
dere uithoek van Europa rijdt,
maakt ze zich nog geregeld zor
gen om hem.
Zijn moeder: ,Jn zijn amateurtiji
keek ik er ontzettend tegenop als
Joop voor een wedstrijd naar
Turkije moest. U moet weten dat
het in die tijd een hele gebeurten is
was als iemand uit een dorpje als
Rijpwetering zo n reis maakte.
Nu is dat veranderd".
,Joop is weliswaar 33 jaar en al 9
jaar bij ons vandaan, maar nog
steeds oyitwijk ik de beelden van
de Tour de France. Ik ga dan lie
ver een stukje lopen met zijn zoon
tje Karl. Ik vind het zo erg als ie
valt. Ik denk daarbij nooit aan
winnen. Daar hecht ik geen
waarde aan. Het was voor mij
ook een hele opluchting toen de
ritten in de bergen achter de rug
In vele opzichten is Joop Zoete
melk meegegroeid met de Franse
gewoontes en het leven als top-
coureur. Of Joop ook de last die
een gele trui met zich meebrengt
kan dragen, is de vraag.
Zijn moeder: Jk vind dat Joop be
ter knecht kan zijn, want hij kan
nu eenmaal geen baas spelen".
GERMIGNY L'EVEQUE - Ook in zijn huidige woonplaats Germigny L'Eveque zal Joop
Zoetemelk zich ongetwijfeld op zijn gemak voelen. De plaatselijke bevolking valt hem
geen moment lastig en beschouwt hem als één van de 300 inwoners. Alleen nu Germigny
L'Eveque door de Tour-zege van Zoetemelk opeens meer bekendheid geniet bij de
Franse bevolking wordt Joop even op een voetstuk geplaatst.
Dat wil nog niet zeggen dat de men
sen in het dorpje ten noorden van
Parijs de afgelopen drie weken
wildenthousiast waren over de
prestaties van hun sportieve
held. Verbleef een groot deel van
Joops geboorteplaats Rijpwete
ring gisteren in Parijs, praktisch
alle dorpsgenoten van Zoetemelk
verkozen de tv-beelden boven de
sfeer op de Champs Elysee. Wel
worden buitenstaanders erop
gewezen dat Zoetemelk in hun
gemeente woont. Met grote let
ters hebben de plaatselijke veld
wachter en een jeugdige inwoon
ster alle straten op diverse plek
ken beschilderd met: Bravo
Joop!!!
Zoetemelks grootste bewonderaar
is ongetwijfeld de burgemeester
van een drietal dorpjes, waaron
der Germigny L'Eveque. Hij is
voorzitter van de streek wie
lerclub en meldt niet zonder eni
ge trots dat Joop één van de acht
tien leden is. Wanneer hij hoort
dat een paar mensen in zijn plaats
bivakkeren om een reportage
over Germigny L'Eveque te ma
ken is hij direct bereid om een en
ander over het dorpje èn Joop
Zoetemelk te vertellen. Het ge
sprek vindt plaats in het gemeen
tehuis, waarin ook de lagere
school is gehuisvest. Al snel gaat
het als een lopend vuurtje door
het gehucht dat mensen uit Hol
land speciaal naar het Franse
dorpje zijn gekomen voor Zoe
temelk.
Alleen al de auto van de fotograaf
noodt een aantal jeugdige perso
nen tot een steelse blik in de
werkkamer van hun burgerva
der. Later wordt verteld dat
zoiets normaal is. Als iemand een
praatje met hem wil maken loopt
hij gewoon het gebouw binnen en
kan zonder een afspraak te heb
ben gemaakt met de burgemees
ter een babbeltje maken.
De burgemeester vraagt eerst hoe
het met Joop Riethoven gaat. De
Leidse sportorganisator is een
bekend figuur in het dorp en ver
bleef het afgelopen weekeinde
ook in Germigny L'Eveque. De
polsslag van de ere-voorzitter
van de Leidse wielervereniging
loopt tot ongezonde hoogte op als
hij zaterdag voor de deur van
Zoetemelks woning staat.
Tekst: Herman Poos
Foto's: Jan Holvast
Riethoven kust de straatstenen
voor Zoetemelks huis, waar
'Joop Bravo!!!' staat gekalkt. „Ik
lijk net de paus" roept hij uit. En
als een paar Fransen voorbij lo
pen, schreeuwt Riethoven ze na:
„Jopie Zoetemelk". De mensen
lachen wat verlegen. Van uit
bundigheid is bij hen geen spra
ke. „Toch", vertelt de burge
meester „is Zoetemelk hier po
pulairder dan Hinault. Maar Hi
nault is dan ook een Breton".
Even heeft de dorpsvader nog
overwogen Nederlands te leren,
omdat geregeld landgenoten van
Joop een bezoek brengen aan de
Franse plaats. „Een paar woord
jes kende ik, maar helaas ben ik
ze vergeten", lacht hij.
Het boek met de burgerlijke stand
wordt uit de kast gepakt, waarna
de burgemeester een pagina
aanwijst met handtekeningen
van Joop en zijn vrouw Francoi
se. „Ik heb ze mogen trouwen",
meldt hij. „Speciaal voor die ge
legenheid heb ik 1971 wat Hol
landse woorden geleerd. Op een
gegeven moment huilde Francoi
se. Ik dacht toen dat dat kwam
omdat ik zo slecht Nederlands
sprak. Gelukkig bleek dat later
niet het geval te zijn geweest".
Bekennen een aantal toehoorders
dat als ze met Joop praten dat het
gespreksonderwerp zelden fiet
sen ('Non Velo') is; de burge
meester geeft grif toe dat hij
graag over de wielrennerij praat
met zijn Joop. „Ik ben zaterdag in
Fontenay sous Bois geweest en
vandaag (gisteren) ga ik naar Pa
rijs. Vorig jaar ben ik ook in Dijon
geweest. Heb ik onder andere
met jullie eerste minister, Van
Agt, gesproken".
Vervolgens schuift hij de cup die op
zijn bureau staat naar zich toe.
„Heb ik speciaal voor Joop ge
maakt met het opschrift: Ger
migny L'Eveque. Tour de France
1980". Omdat Zoetemelk na de
slotetappe in Parijs bleef slapen,
heeft de kopman van de Post-
ploeg de beker pas vandaag in
ontvangst genomen. Als de foto's
met de trofee zijn gemaakt, zet de
burgemeester de beker in het
voorportaal van het niet afgeslo
ten gemeentehuis. We moeten
hem volgen, want hij wil het ge
bouwtje laten zien, waar de offi
ciële receptie vanmorgen plaats
vond. De cup wordt onbeheerd
achter gelaten
Podium
In een oud klaslokaal staat een po
dium opgesteld. „Daar wordt ie
maandag 's ochtends om 10.00
uur gehuldigd. Hij heeft maar een
half uurtje de tijd. want 's avonds
moet hij weer in Nederland rij
den". Op vijfhonderd mensen en
de tv worden gerekend. Groot
feest zal het vandaag niet zijn ge
weest.
Daar leefde de Tour de
France te weinig voor in het fo
rensendorpje. Alleen aan de bar
wordt de spot gedreven met het
uitstappen van Hinault
RIJPWETERING - Dorpschauvi-
nisme of zakelijk denken. Het
blijft in het ongewisse hoe de
plaatselijke middenstand in
Rijpwetering, de geboorteplaats
van Joop Zoetemelk, meeleeft
met de sportieve verrichtingen
van hun oud-plaatsgenoot.
Praktisch alle middenstanders
hebben eén of meer posters van
Joop in hun zaak hangen. De sla
ger geeft zijn 'vreemde' klanten
een foto van de kopman van de
Post-ploeg omdat "de toeristen
dat zo waarderen", terwijl een
neef van Joop de hele etalage van
zijn drogisterij heeft ingericht
met bekers, foto's en wielerattri-
buten. „Joop is geen bijzondere
jongen. Hij kan alleen een beetje
harder fietsen dan de anderen",
relativeert Cees Zoetemelk de
heldenverering. „Waarom ik dan
toch mijn etalage zo inricht? Je
moet toch een beetje tam-tam
maken. Het is denk ik de meest
gefotografeerde winkel van Ne
derland. Maar ik heb er mis
schien één buisje asperine meer
door verkocht".
Een serveerster in het plaatselijke
restaurant haalt haar neus op als
haar wordt gevraagd waarom zij
geen foto van Joop in de zaak
heeft hangen. „Ach meneer, we
zullen maar zeggen: het hoort er
bij. Het is echter allemaal flau
wekul en opgeblazen. Hij is al
lang uil het dorp en anders zijn ze
hier nooit zo enthousiast. Omdat-
ie toevallig wint staat opeens het
hele dorp op zijn kop".
.Toch", bekent slager Anton van
der Geest, „ben ik ei trots op dat
iemand uit zo'n kerkdorpje als de
Rip, want zo wordt Rijpwetering
door ons genoemd, zoiets heeft
gepresteerd. Ik heb een broer in
Nieuw-Zeeland die hier al vijfen
twintig jaar niet meer woont,
maar nog steeds vraagt hij of ik de
stukjes in de kranten over Joop
naar hem opstuur. Want ze blij
ven Ripper, waarde ook komen.
Zo is Joop ook nog steeds lid'van
ROAC'79 (een fusieclub, waarin
VV Rijpwetering is opgegaan).
Bij een kampioens- of jubileum-
receptie is hij meestal aanwezig.
Anders stuurt hij een plantje of
telegram".
„De Rippers mogen dan wel nuch
tere mensen zijn", blikt Jac van
den Bosch, wellicht de vurigste
Zoetemelk-aanhanger vooruit,
„maar ik garandeer je als Joop
hier wordt gehuldigd dat ieder
een dan zijn huis heeft versierd".
„Dat typeert Joop trouwens ook,
dat hij zich vrijmaakt om hier
heen te komen", vult neef Cees
aan. Hij mist daardoor toch zo'n
achtduizend gulden startgeld als
hij die avond ergens aan de start
had willen verschijnen. Dat inte
resseert hem niet".
,Ik ben trouwens bang", blikt Jac
van den Bosch vooruit, „dat
Rijpwetering op die avond bom
vol zal zijn. Het is maar een kleine
gemeente en bestaat in feite uit
twee straten. Waar moeten al die
mensen hun auto laten'' Toen
Joop na de Olympische Spelen
van Mexico en in zijn eerste Tour
achter Merckx tweede werd en na
beide prestaties werd onthaald
ging het nog. Nu verwacht ik ech
ter een kleine 40.000 mensen. Het
dorp heeft de ontwikkeling van
Joop duidelijk niet kunnen bij
houden".
Chauvinisme
Het bij sommigen angstvallig ver
borgen chauvinisme (Cees Zoe
temelk: "Vooral de jongeren
willen het niet weten") werd
vooral op de proef gesteld toen
hun Jopie vorige week zondag in
Pra-Loup viel. „Ik heb in de
piepzak gezeten toen hij op zijn
kont viel", kan Van den Bosch
nog levendig voor zijn geest ha
len. „Ik dacht dat mijn hart even
stilstond".
„Hij zal ook eens geluk hebben",
was de eerste reactie van Cees
Zoetemelk. „Nee, zijn vader
schrok veel meer toen hij vorige
week maandag van Joops vrouw
Francoise hoorde dat Joop op
drie minuten achterstand was ge
reden. Hij zag het helemaal niet
meer zitten. 'De overwinning is
ook niet voor Joop weggelegd' zei
hij. Ik heb hem echt moeten op
beuren. Achteraf bleek de Franse
radio Francoise verkeerde in
formatie te hebben gegeven".
Het afgelopen weekeinde verbleef
ook weer een groot deel van de
Rijperweteringse bevolking in de
Franse hoofdstad. Iedereen
juichte Joop toe. van de plaatse
lijke caféhouder tot de naaste fa
milieleden. De grote mar. achter
deze reis is Van den Bosch. Voor
de derde maal regelde hij een
tweedaagse reis om zijn idool in
Parijs te kunnen aanmoedigen.
Glimp
„Af en toe denk ik wel waarom doe
ik dit. Je ziet alleen een glimp van
Joop. Je krijgt hem niet te spre
ken. Ik heb een keer geprobeerd
bij hem te komen door te zeggen
dat ik bestuurslid van de Zoete
melk-fanclub ben. Mislukte.
'Carte monsieur' werd er geroe
pen. Een dag later sprak ik een
half uur lang met hem op de
Paardenbrug. Ik bedoel maar".
„Ik weet zeker dat hij het leuk vond
dat wc er waren. Twee jaar gele
den zei Joop dat ie ons had gezien
op de Champs Elysee. Joop
steekt ook altijd zijn nek omhoog
als hij de baan opgaat. Ja echt! Hij
kijkt van te voren altijd even rond
of hij nog bekenden ziet. Joop
stelt het ook zeer op prijs als ik bij
zijn ouders binnenwip als hij op
dat moment bij hen is. Dan praat
hij altijd enthousiast over het
wielrennen. Zo heeft hij mij wei
eens toevertrouwd dat hij inder
tijd in de Franse ploeg van Pouli-
dor niet te hard mocht rijden,
omdat anders Pouhdor te ver
achter zou komen in het alge
meen klassement. Dat heelt Joop
beslist een keer aan me verteld
„Van nature is Joop geen praU ren
weinig spontaan. Het is geen
stugheid, maar het komt meer
door zijn verlegenheid. En hij is
eigenwijs, maar dat is een Zoe
temelk-kwaal", stelt de 43-jarige
Cees Zoetemelk, die in zijn vrije
tijd de eersteklasser Westlandia
traint „Door de commercie en de
publiciteit treedt hij wat meer
naar buiten. Als hij in het dorp is.
komt hij zo nu en dan nog wel
aanwaaien om wat te kopen.
Geen doping hoor!".
Aangeklampt
„Omdat hij nu wordt geleefd bi
vakkeert hij graag m de Rip. Hier
wordt mijn neef niet ais een
dorpsheid beschouwd en voort
durend aangeklampt als hij
traint". Het maakt de geboorte
plaats van Zoetemelk zo uniek.
Iedereen laat hem in zijn waarde
en ziet hem nog steeds als een
Ripper. Een uitzondering was
alleen de pastoor, die een aantal
jaren geleden het katholieke ge
loof predikte in Rijpwetenngs
heilige huis. Tijdens de mis hield
hij de trouwe kerkbezoekers op
de hoogte van de verrichtingen
van Zoetemelk. Zijn enthou
siasme was niet te stuiten, want
hij ging zelfs met de koster naar
Frankrijk om Joop aan te moedi
gen
