Milovan Djilas
is geen activist
6;
Hoge Rentes!
1(0*
'.57%
v.
'N PASSEND
VOORDEEL
Een sleuteltje helpt.
Joegoslaaf
partizaan,
grondlegger
arbeiders
zelfbestuur,
partij
ideoloog
Felle kritiek is misplaatst
/fto, *9. fS*
t s- r'
VehJoL U. - c'
thAj UAeV* 2"*
A
BONAPARTE
4 kop en schotels
Hou ze in de gaten!
HANSVIN K-SIIs
mm
GEMEENTE
LEIMUIDEN
HEMA
Auto, fiets, bankstel, tafel,
televisie kwijt?
Pandbriefbiljetten (2 jaar) Pandbriefbiljetten (5jaar) Spaarpandbiijetten
O Westland Utrecht Hypotheekbank
^onm/nfyert
WOENSDAG 16 JULI 1980
sBELGRADO -
Milovan
Djilas ken ik nu al der
tienjaar. Voor mij was
hij in de eerste plaats
de legendarische par
tizanenleider uit de
Tweede Wereldoor
log, in de tweede
plaats een van de
grondleggers van het
arbeiderszelfbestuur
en in de derde plaats
de bekeerde partij
ideoloog.
Een fascinerende, kleurrijke fi
guur, die veel te verhalen zou
hebben. Het beeld dat ik van
hem had, klopte aardig met
de werkelijkheid toen ik hem
in 1967 voor het eerst opzocht
in zijn woning aan de Palmo-
ticevastraat, een rustig zij
straatje in het centrum van
Belgrado. Sindsdien ben ik
hem blijven opzoeken, elke
keer als ik in Belgrado was -
en dat gebeurde toch min
stens eenmaal per jaar.
Het ging mij niet in de eerste plaats
om interviews, maar meer om een
"tour d'horizon", om met minis
ter Van der Klaauw te spreken.
Hij houdt de wereldpolitiek en
het Joegoslavische binnenlandse
beleid goed bij en er zijn maar
weinig zaken waar hij niet een
uitgesproken oordeel over heeft.
Hij heeft gevoel voor historie en
vooral voor ogenschijnlijk kleine
details, die toch zeer kenmer
kend zijn voor bepaalde histori
sche gebeurtenissen. Maar hij
gedraagt zich voornamelijk als
waarnemer van de geschiedenis,
niet meer als deelnemer. Hij
houdt vast aan zijn opvattingen,
dat wel, en is ook bereid daarvan
de consequenties te aanvaarden,
maar hij is geen activist.
Natuurlijk komt bij elk gesprek
weer even de vraag om de hoek
kijken. Of hij nog een politieke
rol zal of wil spelen in Joegosla
vië. Zijn antwoord is altijd voor
waardelijk negatief. Zelf wil hij
het niet en zelf zal hij ook niets
ondernemen om ooit nog zo'n rol
te spelen. "Maar", zo heeft hij me
wel verschillende keren gezegd,
"als er een beroep op mij wordt
gedaan en ik kan er mijn land
mee helpen, dan zou ik dat in
overweging i
Ook in dit opzicht meer de waar
nemer, de afwachter wat de ge
schiedenis brengt, en niet de ac
tivist die de geschiedenis wil ma
ken. Dat moet de autoriteiten in
Joegoslavië bekend zijn en daar
om is de heftige aanval, die on
langs op hem is gedaan in het se-
mi-partijblad Borba onbegrijpe
lijk. Het is inderdaad niet de eer
ste keer. Een paar jaar geleden
heeft Tito hem in een rede ook in
zeer kritische zin genoemd -
maar dan meer om wat hij vol
gens hem aan slechts in het ver
leden zou hebben gedaan, dan
om zijn huidige activiteiten te
hekelen.
En tijdens de ziekte van Tito heeft
de zeer vooraanstaande partijlei
der Bakaric Djilas zelfs in een te
levisierede genoemd als "een van
de leiders" die aan het eind van
de veertiger jaren met de Russen
had onderhandeld. Bakaric gaf
zijn vermelding van Djilas geen
enkel negatief adjectief mee.
En dan nu ineens niet alleen die
scherpe aanval, maar tevens de
beschuldiging dat hij de opposi
tie om zich heen zou groeperen,
daarmee suggererend dat Sjilas
zichzelf een nieuwe politieke rol
zou willen toemeten. Wel, als hij
zulks zou willen, zou je daar als
democraat geen enkel bezwaar
tegen mogen maken, maar ik kan
uit die jarenlange contacten met
Djilas. getuigen, dat hij zo'n lei
dende rol in het geheel niet na
streeft. Dat bleek mij opnieuw in
de eerste vier maanden van dit
jaar.
Ik ben in die periode vier keer in
Joegoslavië geweest, telkens als
het einde van Tito onvermijdelijk
leek - de vierde keer ben ik pas
gegaan, toen dat einde er inder
daad was. Alle vier die keren ben
ik weer even bij Djilas aangewipt
en al bij de eerste gelegenheid
vroeg ik hem, of ik, als Tito in
derdaad zou zijn overleden, dan
Milovan Djilas.
eerste emoties vast te leggen. Per
slot van rekening was hij tot 1954
Tito's naaste medewerker en een
van de drie, vier topmannen in de
partizanenstrijd geweest. Vooral
banden die onder zulke omstan
digheden worden gesmeed, zijn
van zeer emotionele aard en ik
wilde gewoon vastleggen, hoe die
eerste reactie zou zijn.
Djilas wees mijn verzoek pertinent
af. "Dat zou ik onkies vinden", zei
hij. "Het gaat mij niet in de eerste
plaats om het publiceren maar
om het vastleggen ervan; ik vind
het van historisch belang, dat u,
die zo nauw met hem verbonden
is geweest en daarna zo'n totaal
andere kant bent opgegaan, met
een uw eerste reactie vastlegt". Ik
heb al mijn overtuigingskracht
gebruikt om hem te doen inzien
dat hij aan de geschiedenis ver
plicht was in te stemmen met
mijn voorstel. Ten slotte zei hij,
dat hij erover na zou denken.
Maar toen ik de vierde keer kwam,
enige maanden later, was Tito al
twee dagen dood; te laat naar
mijn gevoel voor die eerste reac-
v tie. Maar ik was nauwelijks bij
Djilas binnen, of hij zei: "Ik heb
wat voor u". Hij stond op en haal
de uit zijn werkkamer een klein
papiertje. "Ik heb over uw voor
stel nagedacht, en ik vond dat u
gelijk had. Ik heb onmiddellijk
nadat ik hoorde dat Tito was
overleden opgeschreven, wat ik
voelde. Hij las van het papiertje:
4 mei 1980, 19.15 uur.
"Ik ben teruggekomen van een
wandelingetje met Stanko (een
neef van Djilas - DV). Stefica
(Djilas' vrouw - DV) vertelde me
dat Tito dood was. Dat zat er al
lang in - er kwam een gevoel van
opwinding over me, hoewel ik
mijn gevoelens niet kan definië
ren. Een groot deel van mijn le
ven en het belangrijkste deel van
mijn activiteiten zijn - op de een
of andere manier - met hem ver
bonden. Ik verwacht geen veran
dering van mijn lot, maar ik ge
loof dat het (Djilas bedoelt met
"het" de dood van Tito) in Joego
slavië de weg opent naar tegen
strijdige processen, dat wil zeg
gen naar meer vrijheid".
Milovan Djilas
Tamelijk kort, zoals u ziet, maar
toch wel een uniek documentje,
dat u hierbij in het Servisch (zie
foto) ziet afgedrukt. Omdat ik
voor NOS-radio werk, vroeg ik
hem de tekst ook op de geluids
band in te spreken. "Nee, dat
hoeft niet - u heeft nu de tekst",
zei hij. En als hij eenmaal zo'n be
sluit genomen heeft, is hij daar
met geen mobiele eenheid vanaf
te brengen. Hij had er geen be
zwaar tegen als ik de tekst zou
publiceren - maar nu nog niet. We
spraken af, dat ik hem na een paar
maanden zou opbellen met de
vraag of hij de tekst vrijgaf. Het is
bij Djilas nooit helemaal duide
lijk waarom en wanneer hij wel of
niet wil publiceren. Hij heeft daar
allerlei politieke en tactische re
denen voor.
Soms is het tijdstip om politieke
redenen niet gunstig, soms ook
heeft hij heel prozaïsche afspra
ken met grote Amerikaanse of
Franse bladen, dan weer vindt hij
dat wat hij te zeggen heeft een zo
groot mogelijke aandacht moet
krijgen en dan kiest hij een me
dium en een land uit, die het ef
fect van zijn woorden maximaal
maken. Dat vertelt hij je nooit zo
precies, maar dat zijn de redenen
die wij - en dan bedoel ik de col
lega's die Djilas min of meer ge
regeld treffen - achter zijn over
wegingen vermoeden. Maar hij is
ook fair. Hi j heeft mij als enige die
eerste reactie gegeven. Er blijkt
opnieuw uit dat hij wel hoopt op
nieuwe ontwikkelingen, maar
geen plannen heeft daarbij een
hoofdrol te vervullen.
DICK VERKIJK
7
$jcw.(c*ru.
ciy
/If*, si* T
Het document, dat Djilas opstelde, nadat hij van Tito's dood had t
i kunstnijverheid
Donderdag 17 juli starten wij
met een grote
VERBOUWINGS
OPRUIMING
Zolang de voorraad strekt
voor slechts 8.95
Voorts kortingen tot 40% op vele andere artikelen.
Breestraat 68, Leiden, tel. 124535
Kinderen zijn hinderen.
Vfaarschuwen is niet genoeg.
smË
FVjblicatie aangeboden door dn blad in samenwerking mei
de Snchiing Ideele Reclame
De burgemeester van Leimuiden maakt ingevolge het
bepaalde in artikel 22 van de Wet op de Ruimtelijke
Ordening bekend, dat de gemeenteraad in zijn opbeare
vergadering van 26 juni 1980 heeft besloten te verklaren,
dat een herziening (partiële wijziging) van het bestem
mingsplan "Dorpskern II" wordt voorbereid voor wat be
treft een terrein met bedrijfsstemming. gelegen ter hoogte
van het Noordeinde zoals aangegeven op de bij dit besluit
behorende kaart.
Voornoemd besluit ligt met ingang van 17 juli 1980 ter
gemeente-secretarie, afdeling Ontwikkelingszaken, voor
een ieder ter inzage.
Leimuiden, 16 juli 1980
De burgemeester voornoemd,
G. J. van der Kroft.
2 Modellen uit de grandioze
beha kollekte van de Hema,
bekend om z'n kwaliteit z'n pas
vorm enz'n voordeel.
Links. De bekende naad
loze softbeha is zacht en soepel
en ideaal voor de vakantie.
We hebben ze in o.a. wit en skin
en in A, B en ook in C cup. 9,75
Rechts. De romantische
softbeha is gemaakt van zacht
glanzend geborduurd nylon in
o.a. wit en skin. Verkrijgbaar in
A en B cup. 9,75
Beide beha's kil
per stuk IMU
Aanbieding geldig t/m 22 juli.
Bel 071-143545
Pandbriefbiljetten, looptijd 2 jaar
\3f Het huidige rentejaercentage is 10"..
£0^ (effectief rendement lIn coupure
U van f l.(XX),- en f K).(XX),-. Aan toonder.
Groeit in een vaste looptijd van 2 jaar
naar f 1.210,- én I 12.100,-. Rente ingaan*
de le of 16e van de maand.
Verkrijgbaar bij: kaï
q Pandbriefbiljetten, looptijd 5 j.
Ortsv.in f l.(KK),
Het huidige rentepercentage
(effectief rendement 10.25"») Incoupu-
f K).(XX),-. Aan toonde:
Groeit in 5 jaar naar resp. f' 1.629.- en
f 16.290,-. Na twee jaar reeds inwissel
baar tegen rente aanpassing. Rente-
ingaande de le of 16c van de maand.
WSpaarpandbiijetten, I
percentage is 10.4'
1 van 5 jaar naar fl .C
I Het huidige aanki
Spaarpandbiijetten,looptijd 5 jaar. Het huidige rente-
percentagc is 10.4%. Groeit in een vaste looptijd
5 jaar naar f 1.000,-, resp. f 5.000,-. Aan toonder.
Het huidige aankoopbedrag is f 605,- resp. f3025,-
(door afronding op f 5,- resp. f25,-
naar beneden wordt het effec-
Ötief rendement 10.57%). Dagelijks
ingaande rente.
1 Wcstland/Utrecht Hypotheekbank, u
-advij
Leiden, Boterm.irkt 21
'T BONTHUIS J. VAN EGMOND
Nieuwe Rijn 53-54 - Tel. 071 -123308
