Zaans bedrijf wil
alcohol winnen
uit maisplanten
Computers moeten beter worden beveiligd
Bezwaren tegen werven
Joegoslaven voor ADM
kort zakelijk
ECONOMIE
Exportverbod
Het exportverbod van een aantal
belangrijke koffieproducerende
landen heeft de sterke daling van
de koffieprijs op de wereldmarkt
niet kunnen stuiten. De prijs is op
zo n laag niveau gekomen dat de
belangrijke producerende en
verbruikende landen op 28 juli
een bijzondere bijeenkomst zul
len houden om te praten over
stabiliserende maatregelen.
Produktie
De produktie van de industrie en
nijverheid in ons land is in de
maand mei toegenomen, de laat
ste maand waarover het CBS ge
gevens beschikbaar heeft. De
produktie in de nijverheid steeg
met 2,5 procent, vergeleken met
april 1980, in de industrie was de
stijging 3,5 procent.
Volgens het CBS vertoont de ont
wikkeling van de produktie in de
maanden maart, april en mei van
dit jaar een positief beeld. De ge
middelde dagproduktie in de nij
verheid steeg met 3,5 procent, die
in de industrie met vijf procent.
LEIDEN - Groenteveiling: Pru
2.40. aardappelen 0.52-1.06. andijvie
0.54-0.65, peulen 5.50, snijbonen
2.20-5.00. stambonen 5 00-7.90, stokbo-
nen 5.70. tuinbonen 0.38-0.50, rode kool
0.26-0.30, spits kool 0.19-0.24, postelein
1.62-1.88, prei 0.50-1.35, rabarber
0.28-0 41. spinazie 0.62-2.74, uien
0.51-0.95, waspeen 0.22-0.36, witlof 1.30.
meloenen 1.50-4.10, bloemkool 1x6
0.95-1.70, 8st 0 50-1 20. 10 st 0.35, sla
zwaar 10, licht 35, bleekselderij 0.31-0.60,
bospeen 0.69-0.79. boskroot 0 26-0.40.
peterselie 0.21-0.33. selderij 00.8-00.9.
LEIDEN - Veemarktberichten.
Aanvoer: totaal op de markt van
maandag 1344; slachtrunderen
910; schapen en lammeren 434.
SLACHTVEE: Stieren le kw.
7,25-7.80; stieren 2e kw. 6,75-7,20;
vaarzen le kw. 7,10-8,00; vaarzen
2e kw. 6,20-6,90; koeien le kw.
6,90-7,90; koeien 2e kw. 6,20-6,70;
koeien 3e kw. 5,80-6,00; worst-
koeien 4,90-5,95; extra kw. dik-
billen 8,50-13,50.
GEBRUIKSVEE: lammeren
150-175; lammeren le kw.
180-210; schapen 149-175.
TOELICHTINGEN' (aanvoer, han
del, prijzen); slachtrunderen ma
tig, redelijk, stabiel; schapen en
lammeren matig, redelijk, sta
biel.
UTRECHT (ANP) - Het Nederlands Centrum Bui
tenlanders (NCB) heeft minister Albeda van sociale
zaken per brief laten weten grote bezwaren te heb
ben tegen de plannen van de Amsterdamse Droog
dok Maatschappij om 240 Joegoslavische werkne
mers te werven. Het NCB vraagt de bewindsman
met klem deze aanvraag voor werving niet toe te
staan en aan iedereen duidelijk te maken dat hij
ook niet van plan is dat aan andere bedrijven wel
toe te staan.
Het NCB denkt weliswaar dat de komst van Joego
slaven op korte termijn knelpunten op de arbeids
markt kan oplossen, maar dat op langere termijn
waarschijnlijk toch problemen ontstaan op het ge
bied van bijvoorbeeld huisvesting, onderwijs, ge
zondheidszorg.
Volgens het NCB hebben de Amsterdamse Droog
dok Maatschappij en Hoogovens (waar al eerder
plannen tot werving van Joegoslaven bestonden)
niet serieus getracht om onder de ongeveer 16.000
werkloze buitenlanders die al in Nederland verblij
ven, werknemers te vinden.
"Bij Hoogovens kwamen werkloze buitenlanders
niet eens in aanmerking", aldus het NCB.
Ook om mr?r>rp redenen meent het NCB dat werving
van de Joegoslaven door ADM niet door mag gaan.
Een verantwoorde opvang van de Joegoslaven is in
Amsterdam, gezien de huidige problemen rond
minderheden, volgens het centrum niet te realise
ren. En het toestaan van werving aan ADM of aan
een ander bedrijf zal volgens NCB de deuren open
zetten voor aanvragen van talloze andere bedrijven.
De manier waarop tot nu toe Joegoslaven via Uit-
zendovereenkomsten zijn aangetrokken bevat vol
gens het NCB bedenkelijke kanten voor dé betrok
kenen op het gebied van sociale voorzieningen en
rechtszekerheid. Die werving loopt via het Joego
slavische staatsuitleenbureau Technomont.
Volgens het NCB ontbreekt een goede ziektekosten
verzekering omdat de premies hiervoor worden af
gedragen in Zagreb. Dat zal volgens het centrum
tot gevolg hebben dat de vrouwen en kinderen van
de Joegoslaven in Nederland niet verzekerd zullen
zijn.
Tenslotte noemt het NCB de plannen tot werving van
Joegoslaven in strijd met de EG-afspraak met Tur
kije, die bepaalt dat Turken het recht van voorrang
genieten als tot het aantrekken van buitenlandse
werknemers wordt besloten.
KOOG (GPD) - Zetmeelbedrijven De Bijenkorf (ZBB) BV te Koog is bezig met een
onderzoek naar de mogelijkheden om uit mais alcohol te winnen. Deze ethyl-alcohol kan
met benzine worden vermengd waardoor milieu-vriendelijke en goedkopere auto
brandstof ontstaat, die bovendien de totale benzinebehoefte beperkt.
Of ZBB de plannen in daden kan omzetten is van een aantal factoren afhankelijk, waarvan
directeur ingenieur P. H. F. van Hoek er drie noemt: de EG-heffing op mais, de accijns op
benzine en de investeringsmogelijkheden.
De heer Van Hoek: "In verband
met die problemen proberen wij
andere produkten te maken en
onze produkten te verbeteren".
Zo'n kans lijkt te liggen in de win
ning van ethyl-alcohol uit mais,
een grondstof die ZBB jaarlijks
in een hoeveelheid van 200.000
ton verwerkt tot zetmeel en daar
van afgeleide produkten. Twee
jaar geleden kwamen uit Brazilië
de berichten, dat daar uit de rest-
produkten van de suikerwinning
alcohol werd gehaald en dat die
werd gemengd met benzine in
een verhouding van 80 op 20.
Kort daarop startten in de Ver
enigde Staten projecten, waarin
alcohol voor hetzelfde doel werd
gewonnen uit mais.
"Dat heeft ons aan het denken ge
zet", vertelt directeur Van Hoek.
die overigens aangeeft, dat dit
denken tot nu toe slechts weten-
schappelijk-technologische kan
ten heeft gehad. "De commer
ciële haalbaarheid is een volgend
hoofdstuk en daarin moeten nog
heel wat moeilijkheden worden
Als eerste probleem om de produk
tie van ethyl-alcohol rendabel te
maken noemt hij de heffing (van
ongeveer 250 per ton) die de EG
op de invoer van mais legt om ei
gen landbouwprodukten te be
schermen. In de tweede plaats zal
- zoals de situatie nu ligt - over de
combinatie benzine-alcohol de
volle accijns (52 cent per liter)
moeten worden betaald. Van
Hoek: "Dat is een dubbele belas
ting, die het op dit moment bin
nen de EG niet haalbaar maakt
gas-o-rol (DE Amerikaanse be
naming voor het nieuwe pro-
dukt-red.) op de markt te bren
gen".
De plannen van ZBB (425 man per
soneel) hebben inmiddels de be
langstelling gekregen van ir. G.
Braks, minister van landbouw.
Hij heeft een werkgroep inge
steld - met daarin vertegenwoor
digers van zijn ministerie, van
ZBB en van TNO - die al in de
tweede helft van deze maand een
eerste rapport moet uitbrengen
over de mogelijkheid tot verdere
uitwerking van de plannen.
Het ligt zeker niet in de bedoeling
van ZBB zich volledig te gaan
toeleggen op de produktie van
ethyl-alcohol. Van Hoek: "Wij
zien alleen heil in een combinatie,
dus de winning uit mais van zet
meel plus alcohol. Die combina
tie biedt naar onze mening veel
interessante voordelen. De win
ning van ethyl-alcohol verloopt
in vier fasen, de vermaling van
mais, het versuikeren van zet
meel, het fermenteren (omzetten
in alcohol) en het destilleren (het
winnen van alcohol). De eerste
twee fasen hebben al plaats in het
produktieproces bij ZBB".
"Er is op het moment niets concre-
ters te zeggen dan dat we stude
ren op de technologische moge
lijkheden. dat we hopen op een
uitzondering in de EG-beperkin-
gen en dat we die hoop onder
bouwen met de energieschaarste
en de daarmee verband houden
de stijging van de benzineprijs.
We werken aan een toekomst
project dat gericht is op de ener
giesituatie over twee jaar en la
ter", aldus Van Hoek, die schat
voor de eventuale uitvoering van
de plannen toch "enkele tiental
len miljoenen guldens" nodig te
hebben. Schuldig blijft hij het
antwoord op de vraag of andere
Europese zetmeelindustrieën
ook al alcoholplannen hebben.
"Als dat zo is, hoop ik dat wij ver
der zijn dan die anderen".
Het Koogse bedrijf kampt - net als
de andere Europese zetmeelin
dustrieën - met afzetproblemen.
De produktiecapaciteit is aan
zienlijk groter dan de behoefte
hetgeen over 1979 een geschat to
taal verlies van rond 200 miljoen
opleverde.
LONDEN - De
uitverkoop
is ook in
het
buitenland
geen
aanleiding
verheffende
taferelen.
Het
beroemde
Wedgwood-servies
het al
even befaamde
Harrods in
Londen zo
in trek
dat klanten
over elkaar
heen
duikelden
om de
goedkope
waar te bereiken.
APELDOORN (GPD) - Een gewone ouderwetse admini
stratie kun je in een brandvrije kluis opbergen, waar maar
een paar topmensen in komen. Met computers is dat heel
wat lastiger; de mensen die ermee werken willen licht en
lucht en die kun je dus niet in een kluis opsluiten. Het
apparaat met zijn geheugen boordevol vitale gegevens is
dus uiterst kwetsbaar.
Brand, al of niet opzettelijke sto
ringen, het beheer - dat zijn stuk
voor stuk problemen rond de
elektronische boekhouders en
produktiesystemen die een be
drijf de das kunnen omdoen.
Om dat te helpen voorkomen is een
vak apart, en vormt een'aardig
voorbeeld van de nieuwe soorten
werk en werkgelegenheid die
worden opgeroepen door de au
tomatisering.
Centraal Beheer, de verzekenngs-
en administratiegigant in Apel-
I doorn (2600 personeelsleden) is
bezig dat gat in de markt te vul
len. Samen met het Utrechtse
I computerbedrijf Volmac is opge-
richt Data Risk BV, met als direc-
teur mr. K.A. Houtzager.
Data Risk richt zich, zo blijkt uit
een toelichting van Houtzager,
vooral op middelgrote en kleine
re ondernemingen, die aan het
automatiseren zijn geslagen.
Verzekeren van financiële scha
de door computerstoringen is
maar een deel in de nieuwe activi
teit. Advies geven om storingen
te voorkomen is hoofdzaak.
"Bij zeer grote instellingen als ban
ken en de giro zit het wel goed. De
computers zijn daar prima bevei
ligd tegen alle mogelijke storin
gen, er is gezorgd voor dubbele
capaciteit op verschillende plaat
sen zodat er doorgedraaid kan
worden als de ene helft uitvalt.
Men heeft uitvoerige maatrege
len getroffen om te voorkomen,
dat onbevoegden in de compu
tergegevens kunnen grabbelen,
bijvoorbeeld stiekum van debet
credit maken. Terrorisme en
zware criminaliteit kun je nooit
helemaal uitsluiten, maar ze heb
ben hun best gedaan. Bij heel wat
kleinere bedrijven ziet dat er zor
gelijk uit".
Het werk van Data Risk begint met
het bekijken van de technische
en materiële aspecten van de
computer die een bedrijf heeft of
wil. "Het komt voor, dat een
computer wordt neergezet pal
boven de keuken van de kantine,
de meest brandgevaarlijke plek
van een bedrijf, of in een kelder
die bij wateroverlast het eerst
blank komt te staan".
Wat dan een grote ramp is, val
moeilijk te bepalen. Bij compu
ters kunnen kleinere oorzaken
onevenredig grote gevolgen heb
ben. dat staat wel vast.
Tot de grote rampen behoren
alleen brand en langdurige
stroomstoringen, maar ook
braak". Dat wil zeggen: opzette
lijke verstoring van de machine
met criminele of politieke be
doelingen.
Houtzager beaamt, dat een volko
men waterdichte beveiliging
daartegen niet mogelijk is, maar
datje wel in akelige constructies
kan belanden.
Paspoorten
,,In de VS wordt gewerkt met elek
tronische paspoorten bijvoor
beeld met toegangscontrole door
een elektronische stemtest of
zelfs met een elektronische con
trole van de vingerafdrukken. Zo
ver zie ik het hier niet komen,
daar houden wij niet van. Een
simpeler middel is het pasje met
een magnetische code erin, maar
daar moet je ook mee oppassen.
Er zijn bedrijven, die dat voor al
hun personeel toepassen. Dat
pasje kan echter meteen worden
gekoppeld aan een klok. zodat
ook geregistreerd wordt hoe laat
je het bedrijf in- en hoe laat je er
uit bent gegaan. Dan krijg je juist
de koppeling van gegevens "be
standen die met computers zo
gemakkelijk is, maar waar de
mensen veel bezwaar tegen ma
ken".
"Wij redeneren: in een bedrijf heb
je altijd in dit soort kwesties twin
tig procent tegenstanders, twin
tig procent voorstanders en zes
tig procent is neutraal. Je moet
dan iets vinden, waarmee je ook
die zestig procent meekrijgt. Be
langrijk is ook, dat iedereen tot en
met de directeur, zo'n bewaking
moet passeren en zo'n pasje moet
laten controleren. Ook als dat is
gekoppeld aan een klok".
Volgens Houtzager is Data Risk een
succesvol bedrijf, hoewel deze
dochter van Centraal Beheer en
Volmac door twee problemen
wordt belaagd. Het eerste is de
weerzin die veel bedrijven heb
ben om zich diepgaand met de
computerbeveiliging bezig te
houden. "Als wij alle risico's die
er zijn opsommen, speel je de on
heilsprofeet en wordt de op
drachtgever kopschuw. De on
heilsprofeet wordt gestenigd.
Van de andere kant: als we de
kans krijgen ons werk goed te
doen, maken we onszelf overbo
dig. We verkopen kennis, met als
gevolg dat de klant het verder zelf
weet. Daar zitten we een beetje
mee. We moeten duidelijk ma
ken, dat beveiliging een nooit af
geronde zaak is. Het kan altijd be
ter en gezien de risico's die je
loopt móét het ook steeds beter".
Beheer
Een volgend belangrijk punt is het
beheer van de computer, en wat
het bedrijf er precies mee wil
doen. "Wie verantwoordelijk is
voor de apparatuur en de pro
gramma's die worden afgewerkt,
is vaak een grijs gebied. In het
algemeen wordt het allemaal
overgelaten aan de computerjon
gens die zijn aangetrokken, en als
het dan fout loopt krijgen die de
schuld dat het bedrijf in grote
moeilijkheden raakt. Dat is de
fout; automatisering hoort recht
streeks directiebeleid te zijn.
Meestal weten directeuren wel,
dat het bedrijf zonder computers
eenvoudig niet meer kan draaien,
maar de opvang van dat
probleem wordt vaak heel diep in
een la weggestopt, die zien ze lie
ver niet".
Houtzager "Dat probleem wordt
nog verergerd in kleine en mid
delgrote ondernemingen, omdat
daar maar een handjevol mensen
echt verstand heeft van compu
ters en computei programma's.
Maar het is toch te gek. dat een
bedrijf dreigt verlamd te raken
als er een paar op vakantie zijn en
er gebeurt wat. of als het hoofd
van de computerafdeling onder
de tram komt. Je moet niet alleen
zorgen voor technische opvang,
maar ook voor personele. Het is
ronduit griezelig als je ziet. hoe
weinig mensen in veel bedrijven
de computers aan de praat hou
den, en daarmee in feite het be-
d rijf zelf'.
Data Risk wijst ook op andere risi
co's, als het bedrijf eigenlijk af
hankelijk wordt van een kleine
kaste van "techneuten".
Houtzager. "Het wordt straks wel
heel erg eenvoudig om een be
drijf stil te leggen. De vakbewe
ging hoeft eigenlijk alleen maar
de computerspecialisten te laten
staken, en het is gebeurd. In En
geland raakten het ministerie van
financiën en de Bntse PTT in
enorme financiële problemen,
toen de PTT door een staking niet
in staat was de telefoonrekenin
gen de deur uit te krijgen. Wil je
Hoogovens platleggen, dan heb
je geen grote staking nodig - je
neemt de operators maar. En de
spoorwegstaking dit voorjaar - de
treinenloop werd met de hand
geregeld, maar eigenlijk was dat
onverantwoord. Directies moe
ten zich deze problemen veel
sterker bewust worden. Daar
moeten draaiboeken voor ziin"
Houtzagers verhaal komt erop
neer, dat het bedrijfsleven nu al
niet meer buiten de 'computers
kan, en dus uiterst kwetsbaar is
want er wordt nog te veel van uit
gegaan dat die dingen het altijd
wel doen. "Het gaat tot nog toe
wonderwel goed, dat moet ik toe
geven. Er /i.m nog geen grote
rampen voorgevallen, maar je
mag dat niet uitsluiten".
MAANDAG 14 JULI 1980
Dordlsche I
pref.
fClsevier-NDt
Ennla
Fr Gron. Hyj
Gist Brocade
Hein ekes
Hein ekes Hol
Holl. Beton G
Hoogovens
JU.
Nediloydfcrt
BINNENLANDSE
AANDELEN
54,00
52,00
122,00
18.60
121.00
155.00
Bok
7.50
64.01
7.00
243,00 244.00
107.00e 106.50
278.80 278.80
24.30
155.50
71.80
25.50
207.00
34.50
4330.00
900.00
800.00
V. 703.00 703.00
Na£ff,en 1480 1460
Natron 34.80 34 90
NBM-Bouu 16.00 16 00
Nedap 160.00a 161.00
Ned. Crediet 56.20 56 20
NEFIT 1085.00 1085.00
Salt Intern. 36.00 36.00
Telerraaf 68.00 65 00
Teatiel Tw. 49 00 49 40
TilbHypbk 115,90 115.90
Tllb. Haterl.
220.00
'okyo PH iS»
'okfo PH
nl-Invest
Vlkinr
lellty F
>an Fund 15.80
Lekman Corp 24 00
l bblnk
l'oikap
v.d. Vliet
108.51
Mad is
Oppeohi
BELEGGINGS-
INSTITIJTPN
20,80 00
Technology 18,80 19 00
Vance. Sand. 13,50
GOl'l) EN ZILVEI'
Goud 403>o 41050 Zilver 920
vorige 40160 4O860 vorifie 934
BUITENLANDS
GELD
Oren» Holding
Pakhoed Holding
294.00 295.00
54.00 54.(10
130.00 130.00
16.00 15.30
35.60 35.70
76,50 76.00
275.00 275.00
46.25 49.25
hme (100)
100»
r(100)
AMSTERDAM (ANP) - De Am
sterdamse effectenbeurs opende
de week in een verdeelde stem
ming. De internationals konden
wat aantrekken en ook de obliga-
tiemarkt lag er wat beter bij met
noteringen die 0.1 tot 0,3 punt ho
ger waren. De daling van de rente
zette zich voorzichtig voort
Bij de internationals was Kon. Olie
60 cent vaster op f 166.80. Unile
ver ging eveneens 60 cent vooruit
op f 121.80 en KLM trok 40 cent
aan op f 66. Akzo werd een dub
beltje duurder op f22,90. De rest
noteerde onveranderd.
Bij de banken was ABN f2,50 vas
ter op f 298. AMRO bank steeg 40
cent op f 65.80 en NMB 20 cent op
f 226,20. De hypotheekbanken
maakten pas op de plaats
De verzekeraars waren verdeeld.
Ennia steeg 80 cent op f 134,80 en
Amev een gulden op f 85,30. Na
tionale Nederlanden moest ech
ter 40 cent terug op f 110, na in de
ochtenduren op f 110,50 gestaan
te hebben De uftgevers waren
zwakker. VNU zakte 70 cent op
f 84.20 en Elsevier-NDU f 1,50 op
f219.
