Steun voor
'dissident'
Waardevol gebied beter beschermd
Cassatieberoep
Menten geen
eenvoudige zaak
RECHTZAAK TEGEN
TBR-VERPLEEGDE
WORDT GESCHORST
Leuk woordenboek,die Dikke van Dalen,
maar wij bedoelen toch iets
anders als we 'n secretaresse zoeken.
Hans van Brussel Beheer B.V
Gekraakte appartementen mogen
voorlopig niet worden ontruimd
Reorganisatie bij TNO
Strenge regels voor activiteiten op bepaalde terreinen
DEN HAAG (GPD) - De provincies
moeten gebieden aanwijzen die
speciale bescherming behoeven.
Gedacht moet worden aan gebie
den die waardevol zijn uit na
tuurwetenschappelijk oogpunt
of vanwege de watervoorziening.
Alle activiteiten, die op deze ter
reinen plaatsvinden, moeten aan
strenge regels worden onder
worpen. Minister Ginjaar van
volksgezondheid en milieuhy
giëne zei dit in een toelichting op
het wetsontwerp Bodembe
scherming.
De ministerraad is gisteren ak
koord gegaan met het wetsont
werp. De wet is bedoeld om
voorwaarden te stellen aan alle
handelingen die de bodem aan
tasten of bedreigen. Het is een
raamwet, hetgeen betekent dat
de specifieke regels voor activi
teiten in bepaalde gebieden wor
den gesteld in algemene maatre
gelen van bestuur. De provincies
worden belast niet de uitvoering
van de wet.
Het chemisch afval is één van de
vele bedreigingen van de bodem.
Het gebruik van kunstmest en
bestrijdingsmiddelen in de land
bouw, de aanleg van pijpleidin
gen en wegen, de winning van
grond of delfstoffen zijn ook acti
viteiten die schade aan de bodem
kunnen toebrengen. Volgens
Ginjaar moeten de belangen te
gen elkaar worden afgewogen,
indien deze werkzaamheden niet
in de speciale grondbescher-
mingsgebieden plaatsvinden.
Dat wil zeggen dat de voorwaar
den dan veel minder streng zul
len zijn.s f Het wetsontwerp
moet nog voor advies naar de
Raad van State. Ginjaar hoopt het
voorstel in oktober aan de Twee
de Kamer te kunnen aanbieden.
Na behandeling in het parlement
zal de wet meteen in werking tre
den. Het zal echter zeker acht tot
tien jaar duren alvorens de pro
vincies dusdanig zijn bemand dat
zij de wet volledig kunnen uit-
n, aldus Ginjaar.
Premier Van Agt noemde de pre
sentatie van het wetsontwerp
vrijdag tijdens zijn wekelijkse
persconferentie „een markant
moment in de nationale geschie
denis". Al in 1971 was er een
voorontwerp, maar dat werd
vanwege de vele protesten inge
trokken. Het lukte sedertdien
niet meer om een wetsvoorstel te
maken.
Het oponthoud was vooral te wijten
aan de weerstand van de ministe
ries van economische zaken en
landbouw. Zij vreesden een aan
tasting van de belangen van boe
ren en bedrijven. Ginjaar heeft nu
dankzij de recente gifvondsten
kans gezien om de touwtrekkerij
tussen zijn ambtenaren en die
van economische zaken en land
bouw stop te zetten en het wets
voorstel door de ministerraad te
slepen.
Vooruitlopend op de Wet Bodem
bescherming zijn de Afvalstof
fenwet en de Wet Chemische Af
valstoffen al in werking getreden.
De nieuwe wet is aanvullend in
alles wat in de huidige wetgeving
nog niet is geregeld. Bovendien
voorziet de Wet Bodembescher
ming in een regeling voor het op
ruimen van bodemverontreini
gingen.
Menten naar
Scheveningen
DEN HAAG (ANP) - Pieter
Menten, die woensdag we
gens oorlogsmisdaden is ver
oordeeld tot tien jaar gevan
genisstraf, is gisteren kort na
de middag overgebracht naar
het ziekenhuis van de gevan
genis in Scheveningen. Men
ten lag in het Majellazieken-
huis in Bussum, waar hij
woensdag in coma was opge
nomen.
Naar een woordvoerster van het
ministerie van justitie giste
ren meedeelde is het huisar
rest van Menten nu omgezet
in voorarrest, zodat hij weer
gewoon gevangen komt te zit
ten. Er is nog sprake van
voorarrest, omdat het gewone
arrest pas ingaat veertien da
gen na het uitspreken van het
vonnis. Bovendien is er door
de advocaat van Menten cas
satie aangetekend, zodat hij
zijn vonnis nog steeds niet de
finitief is.
Van AR in Noord-Brabant
DEN BOSCH (ANP)-De ARP-Noord Brabant heeft gisteren verontwaar
digd gereageerd op uitlatingen van het CD A-Noord-Brabant dat zich
begin juli distantieerde van de uitspraken van het Brabantse Tweede-
Kamerlid Jan Nico Scholten. In een persverklaring liet het CDA Noord
Brabant toen weten in meerderheid niet akkoord te gaan met Scholtens
opmerkingen dat premier Van Agt een splijtzwam in het CDA is, en dat
een alternatief CDA niet tot de onmogelijkheden behoort.
Het Brabantse ARP-bestuur wijst erop dat de AR-leden van het CD A-be
stuur Noord Brabant niet hebben ingestemd met de persverklaring.
Volgens het AR-bestuur bevatte het bericht een aantal inhoudelijk on
juiste opmerkingen.
Het AR-bestuur in Brabant zegt te erkennen dat het provinciaal CDA-be-
stuur het recht heeft het kamerlid uit te nodigen voor overleg. Maar het is
voor de AR-bestuurders onaanvaardbaar dat een provinciaal bestuur
een verantwoordingsplicht zou opleggen aan de kamerleden uit eigen
provincie. "Een dergelijk overleg wordt bij voorbaat zwaar bemoeilijkt
als het provinciaal bestuur begint met een publieke veroordeling van
bepaalde standpunten of uitspraken van het kamerlid", aldus de AR in
Brabant, die de uitspraken van Scholten op korte termijn inhoudelijk
aan de orde gaat stellen binnen het CDA-Noord Brabant.
BREDA - De gouveneur van de ko
ninklijke militaire academie
(KMA) in Breda, generaal-ma-
joor der infanterie M.H. Von
Meijenfeldt (rechts), heeft giste
ren voor het front van troepen en
commando overgedragen aan de
Post, Mark,van Brussel Hans van Brussel
reklame-adviseurs BV Renovatie BV
Hans van Brussel
Printshop Ouwehand BV
het L-oed'c |)cie^!'intiS''11J
MHolla'riEieHuysBV
ikVcrUi' u» m U-iUs.-'
Wat bieden wij...
Jc voelt je aangesproken?
Reageer dan alert en maak een afspraak met Hans van Brussel. Schriftelijk solliciteren mag ook,
maar het is niet onze gewoonte om schriftelijk te doen wat mondeling kan. Je indiensttreding
kan wat ons betreft snel mogelijk geschieden.
ASSEN (ANP) - De president van
de rechtbank in Assen, mr. Van
Oostveen heeft gisteren de recht
zaak tegen de 32-jarige H. de J.
uit Emmen geschorst tot eind au
gustus begin september. De offi
cier van justitie, mr. Rosingh,
wilde een nieuw uitvoerig rap
port over de verdachte, die te
recht staat wegens poging tot
moord en verkrachting.
De verdachte was op tweede pink
sterdag van dit jaar ontsnapt uit
de hoeve Boschoord in Vledder
waar hij werd verpleegd in het
kader van een tbr-regeling. Eerst
wilde hij de hoeve in brand ste
ken, maar dat mislukte. Daarna
ging hij naar Emmen waar hij
probeerde in te breken in een
school, maar ook dat mislukte.
De verdachte probeerde daarna in
een bos in Emmen een vrouw van
middelbare leeftijd te verkrach
ten, maar dit werd door voorbij
gangers verhinderd. Tenslotte
ontmoette hij in hetzelfde bos een
bejaarde vrouw van 86 jaar. Toen
de vrouw naar haar bejaarden
centrum wilde gaan greep de
verdachte haar bij de keel en
sloeg hij haar tegen de grond.
Daarna ontkleede en verkrachtte
hij de vrouw.
Voor de rechtbank verklaarde de
verdachte tot deze daad te zijn
gekomen om onder de tbr be
handeling uit te komen. "Liever
een gevangenisstraf van 10 jaar
dan weer verpleging", zo zei hij.
Ook drong hij aan op verpleging
in de Van Mesdagkliniek in Gro
ningen.
De president van de rechtbank
hield de verdachte voor dat deze
kliniek ook voor tbr-verpleegden
is. De officier van justitie wilde
een nieuw psychologisch rapport
omdat de verdachte zich niet eer
der aan zulke ernstige misdrijven
had schuldig gemaakt. Op zijn
verzoek werd de rechtzaak dan
ook geschorst.
generaal-majoor der koninklijke
luchtmacht D. Klik (links). De
met pensioen gaande Von Meij
enfeldt deed dat door op het pa
radeterrein van de KMA de sabel
van de academie aan
gouverneur over te dragen.
Geding over
woonbeleid
ROTTERDAM (ANP) - Een grote
handelaar in onroerend goed
heeft gisteren via een kort geding
geprobeerd te voorkomen dat het
nieuwe beleid van de gemeente
Rotterdam inzake woonvergun
ningen van kracht wordt. De ge
meente wil hiermee tegengaan
dat steeds meer goedkope huur
huizen aan de markt worden ont
trokken.
De firma Havag bv voelt zich ern
stig gedupeerd, omdat hiermee
een flinke huizenvoorraad on
verkoopbaar is geworden. Deze
huizen zijn en bloc opgekocht
van huisbazen en worden per
stuk verkocht aan mensen die er
zelf in willen gaan wonen. De
gemeente wil om deze ontwikke
ling te belemmeren de kopers
vanaf 16 juli geen woonvergun
ningen meer verstrekken.
Havag vreest een verlies te lijden
van dertig tot veertig procent op
de waarde van het huizenbezit en
denkt een inkomstendaling te
zullen ondervinden van drie tot
vierton perjaar. Uitspraak 18 juli.
(Door mr. Roel Schut)
DEN HAAG - Het cassatieberoep dat Mentens verdediger mr. De Liagre
Böhl laat aantekenen tegen de uitspraak van de Rotterdamse rechtbank,
waarbij zijn cliënt tot tien jaar gevangenisstraf werd veroordeeld, zal
zeker geen eenvoudige zaak worden. De Hoge Raad heeft al drie keer
eerder een uitspraak gedaan over de zaak-Menten en heeft daarbij een
aantal niet mis te verstane aanwijzingen gegeven over hoe bepaalde
juridische begrippen ingevuld moeten worden.
Bovendien staan de feiten in de zaak nu voor de Hoge Raad vast, hoe vaag
misschien ook de Rotterdamse rechtbank mag zijn gebleven over Men
tens aandeel in de executies op 7 juli 1941 in Podhorodce. Ook de vage
aanduiding van Mentens motief voor het deelnemen aan de executies in
het toen door de Duitsers bezette Poolse - nu Russische - dorp doet er
niet aan af.
Menten kan zich in cassatie alleen beroepen op schending van de wet of
van het recht. Het beroep op die rechtsschending leverde in 1979 vernie
tiging op van het Amsterdamse vonnis, waarbij Menten tot vijftien jaar
gevangenisstraf was veroordeeld. Centraal stond daarbij de opvatting
van ons hoogste rechtscollege dat de rechten van de verdachte waren
geschonden doordat geen aandacht was besteed aan Mentens verweer
dat hij in de vijftiger jaren een ministerièle toezegging tot niet-vervol-
ging gekregen zou hebben.
Einde
Aan die theorie heeft nu de Rotterdamse rechtbank definitief een einde
gemaakt. Er kon niet vastgesteld worden dat er een „uitdrukkelijke en
onvoorwaardelijke toezegging" is geweest, zoals de Hoge Raad in het
eerste Menten-arrest duidelijk geéist heeft. „Wat blij ft er voor Menten nu
nog over om zich aan vast te klampen? Ongetwijfeld zal hij zich beroe
pen op de schending van zijn rechten op een gelijke verdediging. Als
motivering hierop kan hij wijzen op de weigering van de Rotterdamse
rechtbank om de Amsterdamse hoogleraar strafrecht prof. mr. Rüter
naar Rusland te sturen voor archiefonderzoek, samen met de Nijmeegse
hoogleraar prof. Veder.
Volgens Menten en zijn raadsman mr. De Liagre Böhl was dat de enige
garantie geweest voor een werkelijk diepgravend onderzoek in de Rus
sische archieven. Hoewel dat verzoek in het Rotterdamse vonnis is
afgewezen, heeft de rechtbank in elk geval met zijn vraag de nodige
twijfel gezaaid. Het blijft tenslotte theoretisch altijd nog mogelijk dat het
ware bewijs voor Mentens schuld of onschuld ergens in een archief of in
het Russische Lemberg of omgeving begraven ligt.
Het is echter zeer de vraag of deze twijfel voldoende basis zal zijn voor de
Hoge Raad om voor de zoveelste keer een streep door de rekening van
een van beide procespartijen - het openbaar ministerie en Pieter Menten
- te halen.
Ontvankelijkheid
Ongetwijfeld zal in cassatie ook nog eens geprobeerd worden om de ont
vankelijkheid van de officier van justitie - het recht om met vervolging
van Pieter Menten te beginnen - te bestrijden. Erg veel kans op een
succesvol pleidooi maakt de verdediging op dit onderdeel echter niet. Al
in het tweede Menten-arrest, naar aanleiding van het Haagse vonnis
waarbij Menten in 1979 van rechtsvervolging werd ontslagen en in vrij
heid werd gesteld, heeft de Hoge Raad hierover een duidelijke uitspraak
gedaan. Het lange tijdsverloop tussen de dagtekening van het misdrijf
en de datum waarop het proces tegen Menten werd aangespannen we
gens mede-plegen van oorlogsmisdrijven en-of misdrijven tegen de
menselijkheid, staat op zich een vervolging niet in de weg, zo vindt ons
hoogste rechtscollege.
Er blijft Menten dus niet veel meer over om alsnog aan een, gezien zijn
leeftijd bijna levenslange, gevangenisstraf te ontsnappen. Er is in Rot
terdam namelijk, in tegenstelling tot de Amsterdamse procedure, volop
de gelegenheid geweest om getuigen namens de verdediging te horen.
Daar doet niet aan af dat een aantal Poolse getuigen die Menten graag
had zien willen verschijnen het lieten afweten wegens ziekte of omdat ze
geen toestemming kregen om te komen. De rechten van de verdachte
zijn op dit punt zo te zien ongeschonden gebleven.
Verschillend
Op twee punten verschilt de Rotterdamse uitspraak nogal van het oordeel
dat de Amsterdamse bijzondere strafkamer m 1977 over de zaak-Menten
gaf. Hoewel de beide vonnissen in grote lijnen aan elkaar gelijk zyn. Het
eerste punt betreft de geldboete die aan Menten wordt opgelegd van
100.000 gulden. Hierover zweeg het Amsterdamse vonnis. Volgens de
Rotterdamse rechtbank is het echter nodig om Menten in zijn vermogen
te treffen, omdat hij die straf erg hard zal voelen. Het andere punt van
verschil is de motivering van de op te leggen gevangenisstraf. De Am
sterdamse rechtbank stelde in haar vonnis het vergeldingsmotief cen
traal. De Rotterdamse rechters wezen dat motief echter af en stelden
daarvoor in de plaats handhaving van de geschonden internationale
rechtsnorm. „Overtreders van deze rechtsnorm dienen te weten dat
zolang onze rechtsorde functioneert zij niet van bestraffing gevrijwaard
kunnen blijven', aldus het Rotterdamse vonnis.
Daarmee is gekozen voor een strafdoel wat heel wat. beter past in de
moderne opvattingen over de zin van het straffen, waar wraak als motief
eigenlijk al vele jaren achterwege gelaten wordt. Iets van die wraakge-
dachte klinkt overigens door in commentaren op de uitspraak, waar
gesteld wordt dat de veroordeling van Menten iets is om trots op te zijn.
Het is nog maar de vraag of de veroordeling van een 81-jarige man na een
uiterst moeizame procedure van ruim driejaar iets is om trots op te zijn.
Het recht heeft zijn loop gekregen in de zaak-Menten, maar Vrouwe
Justitia is er niet zonder kleerscheuren van afgekomen.
AMSTERDAM (GPD) - De eige
naar en de bewoners van de luxe
flats in een pand aan de Amster
damse Prins Hendrikkade zijn
donderdag in het ongelijk gesteld
in een kort geding tegen krakers
van leegstaande appartementen
in het gebouw. Volgens de presi
dent van de Amsterdamse recht-
DEN HAAG (GPD) - Het weten
schappelijke onderzoeksbureau
TNO (Toegepast-Natuurweten-
schappelijk Onderzoek), dat
momenteel bestaat uit vijf min of
meer van elkaar onafhankelijke
afdelingen, wordt per 1 januari
1981 gebundeld tot een instelling.
Minister-president Van Agt heeft
dit gisteren meegedeeld tijdens
zijn wekelijkse persconferentie
na de ministerraad.
Het in 1932 opgerichte bureau be
staat momenteel uit vier onder
zoeksafdelingen, die ieder
rechtspersoonlijkheid bezitten.
De vier delen zijn de Nijver
heidsorganisatie, de Voedings-
organisati e, de Rijksverdedi
gingsorganisatie en de Gezond
heidsorganisatie. Overkoepelend
orgaan is de Centrale Organisatie,
s geldt als rechtsper-
bank, mr. Borgerhoff Mulder,
zijn de eigenaar en bewoners
„geen rechthebbenden op de
door de krakers in gebruik ge
nomen leegstaande appartemen
ten' De president heeft in be
ginsel wél vordering tot ontrui
ming toegewezen aan de eigena
resse van gekraakte appartemen
ten, de exploitatiemaatschappij
Huizenbouw Amstelveen
BV.
De eigenaresse zal dan echter aan
nemelijk moeten maken dat de
vijf gedaagden tot de oorspron
kelijke krakers behoren en dat zij
op 30juli (de dag van het uitbren
gen van de dagvaarding) nog min
of meer tot de permanente ge
bruikers van het pand aan de
Prins Hendrikkade behoren. De
exploitatiemaatsc happij krijgt
tot 23 juli de tijd om dit via getui
genverhoor te bewijzen. Op die
dag houdt de Amsterdamse
rechtbank opnieuw een zitting
over deze zaak. Grote vraag tij
dens het vijf uur durende kort
geding van vorige week was of de
krakers van de 47 luxe apparte
menten een collectief vormden of
dat het om afzonderlijke kraaka-
tieg zou gaan. Door het in begin
sel toewijzen van een vordering
tot ontruiming aan de eigenares
se heeft de president van de Am
sterdamse rechtbank in feite ge
steld dat het om èen groep
gaat.
De appartementen aan de Prins
Hendrikkade werden in april dit
jaar na vele maanden leegstand
gekraakt. De sfeer zou sindsdien
het beste te kenmerken zgn als
wederzijdse intimidaties van
koopbewoners en krakers. Dat
het thans in een permanente staat
van alarm zou zijn wordt door de
krakers ontkend. „Dat was alleen
in het begin toen er nog angst
voor knokploegen was", aldus
een van hen. „Het pand is ge
kraakt om speculatiebouw aan te
pakken en huislozen onderdak te
verschaffen", aldus de krakers in
hun pamflet.
