Italiaanse economie bijna op kookpunt
Beurs Amsterdam
lil-
FNV: Bij Philips gaan opnieuw
800 arbeidsplaatsen verloren
Vakbondsconflicten en sociale onrust zorgen voor 'hete zomer
Italiaanse import
en exportcijfers
Veerboot
Honderden bewoners van Texel
hebben zaterdagmorgen gede
monstreerd voor een voordelig
jaarabonnement voor de veer
bootverbinding met Den Helder.
Eerder heeft het ministerie van
verkeer en waterstaat laten weten
geen reden te zien om de Texelse
bootonderneming Teso subsidie
te geven, omdat het bedrijf niet
noodlijdend is.
Bij de veerhaven van Texel luister
den de demonstranten naar toe
spraken van burgemeester En
gelvaart, het Tweede Kamerlid P.
Roels (PvdA) en een vertegen
woordiger van het actiecomité
Vlieland. De deelnemers zonden
petities aan de ministers van ver
keer en waterstaat en van eco
nomische zaken.
De directie van Teso heeft laten we
ten geen goedkoop veerabonne-
ment te kunnen invoeren zolang
de overheid geen steun verleent.
Daardoor moeten de bewoners
van Texel meer betalen voor hun
bootverbinding dan bijvoorbeeld
de mensen op Ameland die per
jaar slechts twintig gulden kwijt
zijn.
Zaterdagmorgen leek het er even
op dat de bootonderneming Teso
wel een goedkoop abonnement
had ingevoerd: het waren biljet
ten van het actiecomité met een
gratis overtocht naar Den Helder
en terug. Voor de gelegenheid ac
cepteerde de veerbootdirectie
deze kaartjes.
Staking
Stewards en stewardessen van de
Griekse luchtvaartmaatschappij
"Olympic Airways" zijn zaterdag
voor 48 uur in staking gegaan,
waardoor alle binnerf- en buiten
landse vluchten van de maat
schappij moesten worden gean
nuleerd.
De stakers eisen een verbetering
van de arbeidsvoorwaarden en
willen hun actie voortzetten tot al
hun eisen zijn ingewilligd.
Investering
Chevron Nederland wil een nu bui
ten gebruik zijnde ruwe olie des
tillatie-inrichting in Pernis om
bouwen tot een zogenaamde vis-
breaker. Daarin zullen zware
olieresten worden bewerkt tot
lichter destillaten. Daarmee
wordt tegemoet gekomen aan de
toenemende vraag naar lichtere
olieprodukten. Dit heeft het be
drijf zaterdag laten weten.
Verder wil Chevron de ontzwave
lingscapaciteit voor dieselolie
uitbreiden. Deze uitbreiding is
noodzakelijk door de stcengere
eisen die worden gesteld aan het
zwavelgehalte van diesel- en
huisbrandolie. Met beide projec
ten is in totaal 85 miljoen gulden
gemoeid. Het overleg met de be
trokken overheidsinstanties is in
volle gang.
LEIDEN - Groenteveiling: aardappelen
47-92, andijvie 40-50, doperwten 300,
peulen 3.90-7.00, snijbonen 3.70-5.90,
stambonen 5.00-6.40, tuinbonen 55-68,
rode kool 50-64, spits kool 27-37, poste
lein 1.57, rabarber 29-36, spinazie
1.57-1.69, waspeen 26-28, witlof 1.40,
meloenen 2.90-4.40, bloemkool 1x6
1.45-2.60, bloemkool 8 st. 75-1.75,
bloemkool 10 st. 1.00-1.05, sla 18-32,
bleekselderij 90-1.10, bospeen 1.12-1.26.
boskroot 45-47, peterselie 23-51, radijs
18-24, selderij 16—31.
Ie kw. 180-200;
150-175:
(Van t
correspondent Hein ten Kortenaar)
ROME - Terwijl de weerberichten in Italië voortdurend
'onzeker' blijven en Atlantische en Noordeuropese sto
ringen nog steeds voor ongewone regen en bewolking
zorgen, wijst de sociaal-economische barometer op een al
even ongewone hitte. Normaal gesproken is de Italiaanse
zomer weinig geschikt voor economische debatten, vak
bondsconflicten en sociale onrust. Die worden meestal
uitgesteld tot na de vakantietijd en leiden dan niet zelden
tot een 'hete herfst', waarvan die van 1969 de meest be
ruchte is gebleven.
SLACHTVEE: Stieren le kwal.
7,25-7,80; stieren 2e kw. 6.75-7,20; vaar
zen le kw. 7,10-8,10; vaarzen 2e kw.
6,20-6,90; koeien le kw. 6.90-7.90; koeien
2e kw. 6,20-6,70; koeien 3e kw. 5,80-6,00;
worstkoeien 4,90-5,95; extra kw. dik-
billen 8,50-13,50.
GEBRÜIKSVEÈ:
Dit jaar is ook op dit gebied het
weer kennelijk in de war en de
vier uursstaking in de landelijke
industrie wees dinsdagmorgen al
op het voortijdig oplopen van de
temperatuur. Een algemene sta
king was trouwens nog maar op
het nippertje voorkomen door
een voorzichtige beslissing van
de top van de vakbeweging, die
de weg naar een overeenkomst
met de regering en de werkgevers
niet helemaal wilde blokke-
Het hogedrukgebied, dat deze
weerstoestand beïnvloedde, lag
ook hier voornamelijk boven
Noord-Europa. Toen Italië zich in
het voorjaar van 1979 bij het Eu
ropese monetaire systeem aan
sloot wist het dat het daarmee een
groot risico op zich nam. Tot dan
tof- had de koers van de lire vrij
kunnen zweven ten opzichte van
de andere Europese munten,
voortaan bleef er maar een gerin-
gf' marge over. Dit was alleen
mogelijk door een snelle aanpas
sing van de Italiaanse economie
aan die van de rest van Europa, en
sommige (met name de commu
nistische partij) bestreed dat Ita
lië hiertoe in staat zou zijn.
Nu, een jaar later, krijgt het land de
rekening aangeboden van die
overhaaste beslissing. De werke
lijke waarde van de lire ligt bene
den de officieel toegestane koers,
die dan ook dagelijks met vele
miljarden moet worden gesteund
door de Italiaanse bank. De ex
port wordt erdoor gehinderd,
terwijl de Import met de dag
duurder wordt: Italië is niet al-
Geen rooskleurige situatie dus en
het valt dan ook niet te verwon
deren, dat er van steeds meer
kanten wordt geroepen om de
valuatie van de lire. Als men af
gaat op de vuistregel, dat hoe
meer een regering ontkent een
devaluatie te willen, des te zeker
der deze gaat komen, dan zou het
inderdaad niet lang meer kunnen
duren voor de officiële EMS-
koers van de lire gaat kelde-
Van buitenaf staat de regering on
der zware druk: nog maar tien
dagen geleden verkondigde de
nummer 2 van het FI AT-concern,
Umberto Agnelli, de stelling, dat
devaluatie niet langer kan wor
den vermeden (naar het van
Amerika overgenomen principe,
dat wat goed is voor FIAT, ook
goed is voor Italië).
Van de andere kant valt de weer
stand tegen deze oplossing, zowel
van regeringszijde als van de kant
van de vakbeweging en anderen,
goed te begrijpen in een land met
een handelsbalans als die van
Italië: als de lire minder waard
wordt, stijgen automatisch de
toch al enorme kosten van de in
gevoerde goederen, terwijl de
uitvoer er slechts tijdelijk door
wordt gestimuleerd.
Tijdelijk: want de wettelijk voorge
schreven loonaanpassing aan de
stijgende levenskosten (die hier
al sinds kort na de oorlog bestaat)
zou er binnen enkele maanden
voor zorgen, dat de prijs van het
Italiaanse produkt weer op de
komemNu is deze^' Z°U
de FIAT-eigenaars
De Italiaanse handelsbalans vertoonde in de eerste vijf maanden
van 1980 een tekort van 6803 miljard lire (17 miljard gulden),
tegenover 1350 miljard lire (3,3 miljard) in dezelfde periode van
1979 (en 4725 miljard inliet hele jaar 1979). Vanzelfsprekend
werd het leeuwendeel van het tekort vertegenwoordigd door
de olieprodukten (6629 miljard, tegenover de 3460 miljard van
een jaar geleden), maar ook de levensmiddelensector vertoon
de een tekort van 2473 miljard (1774).
Tegenover 389.000 geïmporteerde auto's stond een uitvoer van
338.000 exemplaren, en ook in de metaalsector (tekort 1182 mil
jard, 1979: 371 miljard) en in de chemie (13,62 tegen 915 miljard)
legde Italië erop toe.
De enige overschotten werden gemaakt in de textiel (overschot
2863 miljard, vorig jaar 2788), de mechanische (2729 tegen 2147
miljard) en de transportsector (582 tegen 729 miljard). Samen
vattend, ontstaat het volgende beeld: in de eerste vijf maanden
van 1980 nam de invoer toe met 40,6 procent, terwijl de export
maar met 18,4 procent steeg.
advocaat' wordt genoemd) ant
woordde er dinsdag op, tijdens de
aandeelhoudersvergadering van
FIAT in Turijn.
Met een binnenlandse inflatie, die
hoger is dan het Europese ge
middelde (van april 1970 tot april
1980 21,2 procent) is de lire na
melijk in feite al minder waard en
een devaluatie zou hiervan een
voudig een officiële erkenning
Nadeel
Volgens Agnelli heeft het niet tijdig
erkennen van dit feit FIAT bena
deeld in zijn concurrentiepositie
op de Europese markt, een na
deel dat hij becijferde in 11 pro
cent sinds Italië's toetreding tot
het EMS. Daarnaast ziet hij FIAT
ook op andere wijzen benadeeld:
met kennelijke afgunst sprak hij
ontslagen
pitaal dat daar vastligt kan ge
woon niet meer worden opge
bracht. De produktie moet in de
rest van het jaar met een derde
omlaag en dat hoeft niet direct te
betekenen dat ook de werkgele
genheid in dezelfde verhouding
omlaag gaat, maar een aantal
mensen moeten eruit" (volgens
de geruchten zouden heter 15.000
moeten worden, maar cijfers wil
de de advocaat niet geven), „en
voor de rest moeten we denken
aan werktijdverkorting, wacht
geldregelingen en dergelij
ke".
Meer was niet nodig om de vak
bonden hoog op de kast te jagen.
FIAT is de grootste particuliere
Italiaanse industrie en met de on
telbare kleine toeleveringsbe
drijven zorgt het concern voor
een groot deel van de werkgele
genheid in Noord-Italië.
Sinds 1945 zijn er geen ontslagen
t ontgaan. Ui
er Giovanni
te.
Terwijl de gebroeders Agnelli mans
genoeg zijn om zich in de discus
sie met de vakbonden te handha
ven, staat de regering er zwakker
voor. Toen zij in het begin van
deze week het idee lanceerde om
de eerstkomende loonaanpas-
singen gedeeltelijk te bevriezen,
om intussen het hele mechanis
me van de glijdende loonschaal te
herzien, stak er een storm van
verontwaardiging op in de vak
beweging.
Deze loonschaal staat voor alle ar-
beidersverworvenheden en
daaraan mag in geen geval wor
den getornd. Het meest gevoelig
voor deze reactie waren de socia
listische ministers en zij kregen
een voorproefje van wat hun te
wachten stond, toen vorige week
dinsdag, op de stakingsbetoging
in Milaan, de socialistische vak
bondsleider Giorgio Benvenuto
werd uitgejouwd en gemoles
teerd. Dezelfde avond, bij de
ontmoeting tussen kabinet en
vakbewegingstop, werd het
voorstel dan ook schielijk inge
trokken. De regering deed
slechts een beroep op werkge
vers en vakbeweging om in on
derling overleg iets te doen aan
'de kosten per produktie-een-
heid'.
In het economische plan, dat de re
gering woensdagavond bekend
maakte, was de bevriezing van de
loonronden vervangen door een
heffing van 0,5 procent op lonen
en salarissen. De 700 miljard lire
(1.75 miljard gulen) die dat jaar
lijks opbrengt, zullen worden ge
bruikt voor een 'noodfonds', dat
onder toezicht van de vakbewe
ging zal worden gebruikt voor
buitengewone investeringen,
vooral in Zuid-Italië.
Overigens blijft dit geld het eigen
dom van de loontrekkers, die het
na vijfjaar met rente kunnen te
rugvorderen. Wat het dus vooral
betekent, is het afromen van het
in omloop zijnde geld, en daar-
scherp^e^tw^controle'en opvoe"
ring van de strijd tegen de wijd
verbreide belastingontduiking,
met name in de vrije beroepen
(listig werd hieraan toegevoegd,
dat medische onkosten voortaan
in hun geheel aftrekbaar worden)
en aanzienlijke verhoging van
sociale lasten (voor pensioenre
geling, ziekteverzekering en der
gelijke) voor zelfstandigen. Van
de andere kant neemt de staat een
deel van de sociale lasten voor
zijn rekening, die tot nu toe door
de werkgevers zelf moesten wo-
den betaald en voorziet het plan
in belastingfaciliteiten ten bate
van de export. Ook in de gewone
staatsuitgaven wordt het mes ge
zet: daarop wordt met 2800 mil
jard (7 miljard gulden) bezui
nigd.
Ambitieus
Het is een buitengewoon ambitieus
plan, waarvan het nuttig effect
grotendeels afhangt van de effi
ciëntie van het staatsapparaat dat
het moet beheren. Het verleden
heeft de Italianen wel enige ge-
zone twijfel dienaangaande bij
gebracht, maar voorlopig is ie
dereen het er wel over eens, dat er
een harde trap is gegeven op de
inflatierem en dat het tekort op
de handelsbalans er waarschijn
lijk enigszins door zal worden in
gedamd.
Een ding is overigens zeker: alleen
al in de tweede helft van 1980
wordt de Italianen.8 miljard gul
den uit de zakken geklopt en dat
betekent, zoals premier Cossiga
terecht waarschuwde, 'zware of
fers voor iedereen'. Of het alleen
maar betekent, dat zij minder
kunnen uitgeven, of dat zij er ook
grotere werkgelegenheid, ver
hoogde produktiviteit, indus
triële hersanering voor terug
zullen krijgen, moet nog worden
afgewacht.
Na de eerste uitgelaten reacties van
de vakbonden op hun 'overwin
ning' inzake de loonronden, be
gint men in die kringen al de eer
ste bedenkingen te horen. Heeft
ielte ge-
al gauw
r durven
'Ciaal-eco-
;en nog
agen.
MAANDAG 7 JULI
ACTIEVE
«rr,,#01
door
Hoogovens, die laag inzette op
17,- Dit betekende een achteruit
gang van negentig cent. Flauw
was^ook Ahold, die bij teruglo-
julden prijsgeven op 86,50,
Volker-Stevin kwam sterk
t 1,70 winst op 48,30.
lang-
ECONOMIE
EINDHOVEN (ANP) - Een
reorganisatie bij de hoofdin-
dustriegroep Video van Phi
lips, die al sedert begin dit
jaar aan de gang is, zal binnen
twee jaar leiden tot het verlies
van 804 arbeidsplaatsen. Dat
heeft Toon Verdijsseldonk
van de Industriebond FNV
zaterdagmiddag bekendge
maakt op een persconferen
tie. Hij baseert zich daarbij op
cijfers die volgens hem door
Philips zelf zijn verstrekt.
De reorganisatie heeft betrek
king op de vestigingen in
Eindhoven, Tilburg en
Roermond, waar achtereen
volgens 280, 452en 72 ar
beidsplaatsen zullen weg
vallen. Een Philips-woord-
voerder ontkende desge
vraagd dat er sprake is van
een reorganisatie, "Wij pas
sen alleen het aantal arbeids-.
plaatsen aan de behoeften
aan" aldus de woordvoerder.
Voor zover nu valt na te gaan -
de directeur van de hoofdin-
dustriegroep Video is met
vakantie - kan de Industrie
bond niet beschikken over
cijfermateriaal tot en met
eind 1981. "Philips heeft voor
zover mij nu bekend is cijfers
gegeven tot en met april 1981
en die kwamen uit op een
vermindering van het aantal
arbeidsplaatsen in de drie
vestigingen van minder dan
200", aldus de Philips-woord-
voerder. Verder commentaar
wilde hij niet geven. "Als de
Industriebond FNV met ons
bepaalde zaken wil bespre
ken staan wij daar altijd voor
open. Philips gaat echter niet
met de vakbonden discusië-
ren via de media". Bij de vier
vestigingen van de hoofdin
dustriegroep video in Eind
hoven, Roermond, Tilburg en
Utrecht werkten in januari
1980 nog 5572 mensen. In mei
1980 waren dat nog 5427 men-
Op de persconferentie zei Ver
dijsseldonk het totaal beeld
van de reorganisatie te heb
ben verkregen door stukjes
informatie die Philips bij ver
schillende gelegenheden had
verstrekt aan ondernemings
raden en bonden naast elkaar
te léggen. "De verkoop van
kleurentelevisies loopt terug.
En door technische ontwik
kelingen zijn er minder men
sen nodig. Daarom moet er
iets gebeuren, heeft Philips
tegen ons gezegd", aldus
Verdijsseldonk. Volgens hem
heeft Philips inmiddels de
doelstelling van de hoofdin-
dustriegroep video veran
derd. "Vroeger werden er te
levisietoestellen en onderde
len daarvan gemaakt. Nu zijn
de activiteiten veel meer ge
richt op het produceren van
randapparatuur in de tv-sec-
tor zoals camera's video-cas
setterecorders en dergelijke.
De organisatiestructuur van
de hoofdindustriegroep is
daar al helemaal aan aange
past". Volgens Verdijssel
donk heeft ook de samen
werking met Grundig waar
schijnlijk te maken met de
vermindering van het aantal
arbeidsplaatsen de komende
jaren.
Verdijsseldonk vindt dat Phi
lips de bonden informatie
moet verschaffen over de in
ternationale activiteiten van
de hoofdindustriegroep video
die vestigingen heeft in tal
van landen. Hij wijst erop dat
in het centrale plannen depar
tement van Philips jaarlijks
wordt beoaald wat waar ge
maakt gaat worden. "Philips
verkoopt jaarlijks nog steeds
10,6 miljoen televisietoestel
len. Er worden er nog maar
132.000 in Nederland ge
maakt. Misschien zouden er
nog wel meer kunnen worden
gemaakt, maar om dat te
beoordelen hebben we wel
die internationale informatie
nodig. Tot nu toe heeft de on
derneming dat geweigerd",
aldus Verdijsseldonk.
De Philips-woordvoerder be
aamt dat desgevraagd. "Phi
lips overlegt in Nederland
over ontwikkelingen in Ne
derlandse vestigingen met
Nederlandse vakbondsbe
stuurders. In andere landen
praten we met de vakbonden
daar. Dat is altijd al zo ge
weest".
Volgens Verdijsseldonk heeft
Philips op grond van artikel 7
van de CAO de plicht om de
bonden te informeren en met
hen te overleggen. Dat artikel
zegt namenlij k dat de werk
gever de ondernemingsraad
en de"bonden om advies moet
vragen als er sprake is van een
reorganisatie of een behoor
lijke inkrimping van het per-
soneelbestand.
HUHWENINGEN - In tegenstelling tot het noodweer van afgelopen
nacht was het gisteren na een paar weken van regen redelijk weer. Velen
trokken dan ook naar de boulevard in Scheveningen om een wandelingetje
