ELK GEZIN HEEFT Z'N VRIJWILLIGER
Rotstuintje
mooi en ook
gemakkelijk
Kapper kost
de vrouw
gemiddeld
f90 per jaar
Abortus door massage
THUISBEVALLEN
IN FRANKRIJK
Engels leren
en sporten
PAGINA 14
EXTRA
MAANDAG 7 JULI 1980
De laatste jaren is er een sterke opleving van vrijwilligerswerk
te bespeuren. In ons land zijn ruim 3,5 miljoen vrijwilligers
actief op velerlei terreinen. Dat betekent dat er in bijna elk
gezin wel één gezinslid is dat zich met vrijwilligerswerk bezig
houdt.
"Vrijwilligerswerk is er in Nederland eigenlijk altijd al ge
weest", zegt CRM-minister Gardeniers. "De CRM-voorzienin-
gen in de maatschappelijke dienstverlening zijn bijna allemaal
begonnen als vrijwilligerswerk. Wat in dit werk zo belangrijk
is, is het feit dat de mens in de samenleving graag iets voor een
ander doet", aldus Gardeniers.
(Door Jan Vloet)
ENSCHEDE - Vrijwilligerswerk is
een erg ruim begrip. Er zijn legio
voorbeelden van te noemen.
Voorlezen aan mensen in zieken
huizen, verzorging van bejaar
den, meewerken in een buurt
huis, enz. In het binnenlands be
stuur, zoals vrijwillige brand
weer, reservepolitie, bescher
ming bevolking, werken onge
veer 60.000 vrijwilligers. In het
kader van scholen, zoals ouder
commissies. schoolbesturen,
oversteekbrigades werken
246.000 mensen. In de sport lig
gen deze aantallen nog veel ho
ger 600.000. In de sociaal-cultu
rele hoek werken 160.000 vrijwil
ligers. En in de volksgezondheid,
waar een zeer groot deel van de
vrijwilligers werkzaam is in de
bejaardenhulp, de gehandicap
tenzorg en de burenhulp ligt het
cijfer rond de één miljoen.
Het merendeel van de vrijwilligers
in deze sector bestaat uit vrou
wen. In de politiek, godsdienst,
onderwijs, actiegroepen, sport en
overige verenigingsleven over
heersen daarentegen mannen
met een beroep. Uit de gegevens
van het leefsituatieonderzoek
blijkt dat bijna veertig procent
van de Nederlandse bevolking
boven de achttien jaar wel eens
vrijwilligerswerk verricht. Onge
veer dertig procent van de vrij
willigers besteedt meer dan een
uur per week aan dit werk. Veer
tien procent is vijf uur of meer
bezig en ongeveer de helft spen
deert één tot vijf uur per week aan
vrijwilligerswerk.
Een juiste omschrijving van wat
een vrijwilliger precies is wordt
nergens gegeven. Maar over het
algemeen wordt vrijwilligers
werk gezien als werk dat in enig
georganiseerd verband wordt
verricht ten behoeve van anderen
en-of de samenleving, zonder dat
degene die het verricht daar voor
zijn of haar levensonderhoud van
afhankelijk is.
Breed
Het vrijwilligerswerk is uitermate
breed en complex. Vrijwilligers
komen voor in alle sectoren van
het maatschappelijk leven en er
bestaan grote verschillen tussen
de diverse soorten vrijwilligers.
Ook bij de verschillende depar
tementen in Den Haag bestaat
nog onvoldoende inzicht omtrent
de omvang van het vrijwilligers
werk. Het is zelfs zo dat op de
meeste departementen pas sinds
kort aandacht word* besteed aan
het beleid ten aanzien van deze
grote groep.
Vooral de laatste jaren is deze ar-
beidsvorm sterk toegenomen.
Door de toenemende werkloos
heid en de kortere arbeidsdagen
hebben veel mensen tijd om
naast hun beroep in het vrijwilli
gerswerk mee te draaien.
Een ander aspect is dat door de
huidige maatschappelijke ont
wikkelingen van professionalise
ring, schaalvergroting en auto
matisering de behoefte aan vrij
willigerswerk toeneemt. Vooral
omdat juist dit werk mensen de
kans geeft zich te identificeren
met de samenleving, met grote
groepen mensen of met bepaalde
idealen.
Het voornaamste kenmerk van het
vrijwilligerswerk is de menselij
ke betrokkenheid die het uit
straalt. Daarom heeft dit werk
een gemakkelijke toegang tot en
voor mensen en is het. door zijn
ongespecialiseerde hulpvaardig
heid, gericht op de hele persoon
van de ander.
Toch zijn mensen uit de lagere mi
lieus ondervertegenwoordigd in
het vrijwilligerswerk. Dit geldt in
het bijzonder op het gebied van
politiek, godsdienst, actiegroe
pen en verenigingsleven. In het
hulpbetoon jegens buren, be
jaarden en gehandicapten is er
een evenredige deelname uit alle
sociale milieus.
Onze samenleving kan onmogelijk
zonder de activiteiten van de
vrijwilligers. Vaak blijkt het
vrijwilligerswerk een mogelijk
heid te zijn om mensen naast hun
hoofdberoep de kans te geven
iets te doen waar ze ook met hart
en ziel mee bezig zijn, zonder er
een geldvergoeding voor te knj-
gen.
Een groot voordeel is dat vrijwilli
gers geen enkel diploma nodig
hebben. Vrijwilligers kunnen
zonder bijzondere vaardigheden
werkzaam zijn. Natuurlijk moet
het niet ontbreken aan motive
ring. kundigheid, inspanning en
samenwerking met anderen.
De vergoeding die door vrijwilli
gers wordt ontvangen voor hun
werk varieert van louter onkos
tenvergoeding voor reizen, tele
foon, consumpties, en dergelijke
tot vergoedingen die verder rei
ken dan de onkostenvergoedin
gen. Dit kan gebeuren in natura,
in de vorm van voeding en on
derdak of in de vorm van geld.
Soms wordt bijvoorbeeld zak
geld of presentiegeld verstrekt.
De rechtspositie van de vrijwilli
gers is formeel nog onduidelijk.
Voor sommige vrijwilligers
wordt een risicoverzekering of
reisverzekering geregeld en be
taald door een vrijwilligersorga
nisatie of een professionele orga
nisatie.
Rechtspositie
Naast do 'menselijke" kant van het
vrijwilligerswerk bestaat er ook
een begrijpelijke vrees dat de
werkgelegenheid nu ook van de
ze kant wordt bedreigd. De vak
bonden zijn bang dat de overheid
met een vrijwilligersbeleid be
roepskrachten overbodig wil
maken, om zo bezuinigingen
door te kunnen voeren of om het
voorzieningenniveau te kunnen
handhaven.
Volgens de vakbonden zou het er
juist om moeten gaan dat bepaal
de soorten vrijwilligerswerk
moeten worden omgezet in be
roeps en dus betaald werk. Dit
zou dan voornamelijk gaan om
vrijwilligerswerk dat niet on
middellijk door de vrijwilliger of
de instelling kan worden beëin
digd. Dat is onder meer het geval
bij zieken-, gezins-, bejaarden- en
gehandicaptenverzoiging. De
vakbonden beschouwen bepaal
de soorten van vrijwilligerswerk
als "uitbuiting
De ministeries stellen zich wat dit
betreft voorzichtig op. De ge
schiedenis heeft inderdaad ge
leerd dat veel vormen van be
roepsmatig werk vroeger begon
nen zijn als vrijwilligerswerk.
Volgens de ministeries hoeft dit
niet automatisch in te houden dat
nu ook vormen van vrijwilli
gerswerk betaald moeten wor
den. Ook in het geval van een
ruimer betaald aantal banen zou
het vrijwilligerswerk blijven be
staan op velerlei terreinen.
Ook in de vrouwenbeweging is een
tendens te bespeuren die zich
steeds meer afkeert van het vrij
willigerswerk. De vrouwen me
nen dat door de bezuinigingen -
die vooral de beleidsgebieden
treffen van CRM en volksge
zondheid - steeds meer werk op
de schouders van de vrijwilligers
komt te rusten.
De behoefte van vrouwen om bui
tenshuis activiteiten te onder
nemen is - vooral onder invloed
van de vrouwenbeweging - de
laatste jaren steeds meer aan de
oppervlakte gekomen.
De situatie op de arbeidsmarkt is
echter zo slecht dat vrouwen
nauwelijks kans hebben op be
taald werk. Vooral voor vrouwen
met een betrekkelijk lage oplei
ding is het moeilijk om fijn be
taald werk te vinden. Het vrijwil
ligerswerk is daarom vaak de
enige mogelijkheid om buiten
het eigen huishouden bezig te
zijn.
Als je vrouwen vraagt naar hun mo
tieven om vrijwilligerswerk te
gaan doen is het vaak: Om uit de
sleur te komen". Of: "Om andere
mensen te leren kennen".
Versluierend
Sterker nog: de functie die het
vrijwilligerswerk op deze manier
voor vrouwen heeft, versluierd
de noodzaak van structurele ver
anderingen in de positie van de
vrouw, zoals herverdeling van
arbeid binnenshuis en buitens
huis en tussen mannen en vrou
wen. De vrouwenbeweging is
ook bang, dat de vrouwen door de
bezuinigingen onbetaald moeten
opdraaien voor de gevolgen van
de economische crisis. Volgens
de vrouwenbeweging is de mythe
dat vrijwilligerswerk een opstap
is naar een betaalde baan, volko
men irreëel.
Een algemene tendens bij de minis
teries is om het vrijwilligerswerk
te stimuleren en te intensiveren.
Het kabinet streeft er naar om op
korte termijn mogelijkheden te
scheppen voor beroepskrachten
om vrijwillig cursussen en trai
ningen te volgen om het omgaan
met en het begeleiden van vrij
willigers te verbeteren.
Erg veel is er trouwens niet te ver
wachten van de overheid. Vooral
het ontbreken van financiële
middelen leidt tot knelpunten.
De gemeenten zijn vaak veel ac
tiever ten aanzien van het bevor
deren van vrijwilligerswerk dan
het rijk.
'Wel kan geconstateerd worden dat
het beleid ten aanzien van vrij
willigers de laatste jaren sterk
ontwikkeld is.
De laatste jaren zijn de rotstuin
tjes weer sterk in opmars en
daar zijn dan ook best rede
nen voor. In de eerste plaats
kunt u in een rotstuintje op
heel beperkte ruimte veel
meer doen dan in een gewone
tuin. U maakt een soort mini-
landschap met een grote ver
scheidenheid van plantjes.
Door buitenlandse vakanties
komen de mensen in aanra
king met allerlei rotsplantjes,
die velen als ëbn soort herin
nering in de eigen tuin of op
het balkon (wat heel goed
mogelijk is) willen hebben.
Bij een goed tuincentrum
kunt u meestal heel wat rots
plantjes vinden en er is zelfs
een speciale kwekerij van al-
penplanten: Gebr. Van Delft,
Gooweg 21 te Noordwijker-
hout.
Bij Van Delft vindt u een uitge
breid assortiment en kan men
u met vakkennis voorlichten
over de aanleg van een rot-
stuintje. Tot slot kunt u als
voordeel van de rotstuin nog
het geringe onderhoud noe
men. Door de stenen en de
vele bodembedekkende plan
ten is het onkruid wieden heel
beperkt, terwijl er ook niet of
heel weinig gesnoeid Hoeft te
worden. Echt een tuintje voor
plantenliefhebbers met wei
nig tijd!
Wat is nodig
Behalve de plantjes heeft u in
de eerste plaats stenen nodig
voor de rotstuin. Er is keus uit
bijvoorbeeld Ardenner blok
ken, zwerfkeien en bruinrode
lavablokken. U kunt het beste
één of hooguit twee steen
soorten gebruiken.
Dan zoekt u een plaatsje in de
zon; alpenplanten hebben
van nature nooit bomen en
struiken boven zich staan,
maar altijd een blote hemel.
Heeft u een zanderige, doorla
tende grondsoort in uw tuin,
dan kunt u volstaan met om
spitten 'en in model brengen
van de grond. Het mooist en
meest natuurlijk is het als u
een verhoging of een glooiing
maakt in uw rotstuintje. Is de
bodem vaster van structuur,
dan moet de grond goed wor
den omgespit en vermengd
met zand, puin, grind, split
e.d. om deze goed doorlatend
te maken. Rotsplantjes haten
namelijk "natte voeten". Als
de grond bewerkt is, kunnen
de stenen worden gerang
schikt. Probeer dit op een zo
natuurlijk mogelijke manier
te doen, liefst met de platte
kant telkens op de grond.
Beplanting
Tenslotte kunnen de planten
erin worden gezet. De beste
planttijd is in de regel het
voor- of najaar, maar deze
plantjes worden veelal in
potjes verkocht waardoor ze
het hele jaar door kunnen
worden geplant. In de wat
grotere ruimten tussen de
stenen zetten we de zodevor-
mende planten en vlak bij de
Op een plaats op het zuiden kunt u 's zomers tussen de gebruikelijke rotsplanten ook diverse soorten cactussen
met pot en al ingraven. Natuurlijk haalt u ze voor de winter weer binnen.
stenen komen hier en daar
plantjes die eroverheen kun
nen groeien.
Vooral bij sempervivum- en
saxifragasoorten is het wen
selijk wat grind of steenslag
op de aarde te strooien, omdat
deze er een grondige hekel
aan hebben om rechtstreeks
met de bladeren op de aarde
te liggen. Er is een flink aan
bod in rotstuinplantjes. Om er
maar eens enkele te noemen:
alyssum of schildzaad, be
kend rotsplantje, geel, ook
geschikt voor muurtjes; En
gels gras, met karmijnrose
bloempjes; aubritia, een bo
dembedekker met rose
bloempjes; campanula of
klokjesbloem (verschillende
soorten); dianthus deltoides
of steenanjertje; geraniums;
kruipend gipskruis; edel
weiss; primulasoorten; saxif-
raga- of steenbreeksoorten;
sempervivum- en huislook-
soorten; sedumsoorten; tijm;
alpenaster; gentiaantjes; sile
ne of lijnkruid; arabis of
scheefkelk; iberis of
scheefbloem en vele andere.
Daarbij passen struikjes zoals
azalea, peperboompje,
dwergconifeertjes, hertshooi
e.d. Verder kunnen er diverse
siergrasjes en allerlei bolge
wassen in de rotstuim. Van de
bolgewassen kiezen we soor
ten die geschikt zijn voor
verwildering, zoals botani
sche tulpen, bot. crocussen,
bot. narcissen, cyclamen, al
liums, bot irissen, scilla's,
blauwe druifjes en
sneeuwklokjes.
Muurtjes
Rotsplantjes zijn ook uitermate
goed geschikt voor beplan
ting van bakken en stapel-
muurtjes in de tuin. Stapel-
muurtjes maakt u door de
stenen in de aarde te drukken
en eventueel aan elkaar te
plakken met een papje van
aarde, klei en koemest. Tus
sen de stenen vinden allerlei
rotsplantjes een plaatsje.
Voor bakken met rotstuintjes
gebruikt u houten kuipen,
eternietbakken, roodstenen
potten of natuurstenen trog
gen. Zorg wel voor een goede
afwatering d.m.v. veel gaatjes
en veel scherven of grind on
der in de bak.
In Frankrijk is een "thuisbevalling" (nog) iets dermate uitzonderlijks, dat
het Franse vrouwenblad F-magazine een uitgebreid bericht met foto
plaatst ter gelegenheid van zo'n gebeurtenis.
Die thuisbevalling speelde zich onlangs af in de Zuidfranse stad Montpel-
lier, waar een vereniging van ouders in samenwerking met een medisch
team al enkele jaren bezig is de thuisbevalling populair te maken. Dat is,
volgens F-magazine, nog een unieke aanpak in Frankrijk, waar vrijwel
alle baby's in ziekenhuizen worden geboren, en waar het idee van de
thuisbevalling tot nu toe maar heel weinig weerklank vindt.
De initiatiefnemers noemen hun project dan ook nog "experimenteel" en
gaan uit van strenge voorzorgen: de thuisbevalling moet worden bege
leid door tenminste twee artsen of vroedvrouwen, en een ambulancewa
gen moet voor de deur staan.
Vrouwen geven in Nederland gemiddeld aan de dames
kapper het viervoudige uit van het bedrag dat mannen
naar de coiffeur brengen. Vorig jaar heeft de Nederlandse
consument in totaal ongeveer 800 miljoen gulden aan
haarbehandeling uitgegeven. Van dat totaalbedrag neemt
de Nederlandse vrouw (alweer: gemiddeld) 90 gulden
voor haar rekening. De Nederlandse man besteedt veel
minder geld aan professionele haarverzorging: gemid
deld omgeveer 22,50 per jaar.
het onderwijs ingrijpend gemo
derniseerd, maar is er bovendien
een grote toeloop van nieuwe
leerlingen. Het aantal werkne
mers in de branche (80 procent
van hen is jonger dan 23 jaar) dat
ten gevolge van de loonkosten
ontwikkeling sterk was terugge
lopen, is nu weer gestegen tot het
niveau van 1964.
Om een uiterlijk, vooral kapsel
als dit te verwezenlijken zal dat
gemiddelde van 90,- per jaar niet
toereikend zijn. De make-up van
Harriet Hubbard, is niet het duur
ste maar om je te laten kappen door
Alexandre, dat is een kostbare
zaak.
Deze cijfers zijn ontleend aan een
bericht van de ANKO, de Alge
mene Nederlandse Kappersor
ganisatie, waarin maatregelen
voor de komende jaren worden
aangekondigd die de bedrijfstak
verder zouden moeten verbete
ren. Men denkt bijvoorbeeld aart
mogelijkheden om, in overleg
met de economische controle-
dienstn' beter op te treden tegen
de zogenaamde zwartwerkers
die, niet bevoegd, een stukje van
de haarverzorgingsmarkt bewer
ken.
Tariefsysteem
Ook wil de organisatie naar een be
ter tariefsysteem met als argu
ment dat kappers vaak vergeten
hun tarieven aan te passen aan
het feit dat ze ten gevolge van een
voortdurende perfectionering
van technieken steeds meer tijd
en aandacht aan de cliënt beste
den. Knip- en kleurtechnieken
worden door de dameskapper
steeds belangrijker doordat
vooral jonge vrouwen nog uit
sluitend naar de kapsalon komen
voor het in model knippen en
eventueel bijkleuren van hun
haar.
Gematigd-optimisisch is men over
de toekomst van het kappersvak.
Volgens de (20 jaar geleden opge
richte) stichting vakopleiding in
het kappersbedrijf is niet alleen
Volgens de ANKO zijn er op het
ogenblik in Nederland ruim 8400
kappers, van wie er ongeveer
5000 bij deze organisatie zijn aan
gesloten. Daarnaast is er de TA-
KON (de Technisch-Artistieke
Kappersorganisatie Nederland)
die, als een soort verlengstuk van
de vakopleiding, de permanente
technische bijscholing van on
dernemers en werknemers in het
kappersvak op gang probeert te
brengen en te houden. In sa
menwerking met de dagvak
scholen zijn deze twee organisa
ties op het ogenblik bezig met de
voorbereiding van de „Wereld
kampioenschappen hairstyling
1980" die dit jaar in Nederland
worden gehouden. Ongeveer
60.000 kappers uit de hele wereld
worden op 21,22 en 23 september
verwacht in de Ahoy-gebouwen
in Rotterdam. Ook de (nieuwe)
wereldkampioenschappen ju
nioren spelen zich af in deze
„grootstenkapsalon ter we
reld".
Malta
Engels leren en sport bedrijven op
Malta, dat is een arrangement dat
het Luchtvaartbureau Benelux
dit seizoen voor het eerst op het
programma heeft. De cursussen
kunnen 2 of drie weken duren.
Naast engels leren zijn er in de
volgende sporten lessen te vol
gen: paardrijden, tennis, squash,
golf, polo, boogschieten, duiken,
zeilen, waterskiën en windsur
fen.
De standaardcursus voor 2 weken
1650,- Voor die prijs vliegt u naar
Malta, volgt de cursussen en lo
geert u bij een Maltese familie.
Ook verblijf in een pension is
mogelijk maar dat kost weer ex
tra geld. Inlichting Luchtvaart
Bureau Benelux 020-230751.
"Abortus door middel van/nassa-
ge" is, volgens een bericht in de
Duitse vrouwenkrant Courage,
op het platteland van Thailand
een veelvuldig toegepaste me
thode: acht op de tien illegale
abortusgevallen zou worden op-
ge wektdoor middel van een spe
ciale massagetechniek.
Het blad ontleent deze informatie
aan de resultaten van een onder
zoek dat een Thaise sociologe ge
durende twee jaar in een groot
aantal dorpen in haar land heeft
verricht. Volgens haar is in vrij
wel elk dorp een vrouw (of man)
te vinden die deze specifieke af
drijvingstechniek beheerst, en
desgevraagd tegen een betrek
kelijk geringe vergoeding toe
past.
De (bij de wet verboden en strafba
re) "behandeling" neemt een
klein half uur in beslag, en zou
minder riskant zijn dan andere
illegale abortusmethoden. De in
greep wordt vaak al toegepast
kort na het uitblijven van een
menstruatie, maar in de meeste
gevallen tussen de eerste en de
derde maand. Volgens de Thaise
sociologe wordt deze specifieke
massagetechniek ter opwekking
van abortus, ook in Maleisië en op
de Filippijnen toegepast, maar
zou de methode buiten Zuidoost-
Azië onbekend zijn.
Voor vrouwen die veel aan sport doen heeft Triumph
International een speciale sport BH ontworpen. De BH is
veel steviger dan de gewone en steunt daarom beter. Een
factor die voor vrouwen met een wat zwaardere boezem
belangrijk is. Het materiaal bevat meer katoen, vooral aan
de binnenzijde. Dit bevordert de luchtcirculatie en is plezie
rig op de huid. De schouderbandjes zijn door middel van
kleefband vertelbaar.
