Backer verhuist
voor eind 1980
Luierbroekje breien kwelling
Leids Diaconessenhuis
slaat vleugels uit
Handwerkjuf Dee kwam als hulp en bleef 28 jaar
na
ten-
ZATERDAG 5 JULI 1980
Groot deel personeel mee nacir Made
LEIDEN - Het kantoor, de maga
zijnen en de expeditie van Backer
Co verhuizen in september
naar het NoordbrabaAtse Made.
De produktie wordt in december
van dit jaar overgeplaatst. Felix.
Cohen verhuist in dezelfde pe
riode eveneens naar Made.
Backer «Sc Co., een fabriek voor
bakkerijgrondstoffen, en impor
teur van zuidvruchten Felix Co-
hen, huizen op dit moment beide
in een oud fabriekspand van Clos
en Leembruggen aan de Derde
Binnenvestgracht. In 1981 zijn
beide verhuisd naar een ver
bouwde oude meubelfabriek in
Made.
De vakbonden en de directie heb
ben voor de werknemers een
overplaatsings- en afvloeiingsre
geling opgesteld. Volgens beide
partijen is het een goede regeling.
"Cok het merendeel van de werk
nemers is over de regeling te
spreken.
Zestien werknemers van de fabriek
voor bakkerijgrondstoffen Bac
ker Co aan de Derde Binnen
vestgracht gaan niet mee naar
Made. Onder hen zijn drie werk
nemers die ouder zijn dan 57.
Drie werknemers zijn per 1 sep
tember ontslagen. De overige
dertien kunnen tot december bij
Backer blijven werken.
Het grootste deel van de 57 werk
nemers van Backer gaat wel mee
naar Made. Er wordt een pendel
dienst met luxe wagens opgezet
om de tachtig kilometer naar Ma
de te overbruggen. "De mensen
krijgen de gelegenheid de kat uit
de boom te kijken", zegt direc
teur R. Diepenbrock. Bevalt de
pendeldienst de werknemers
niet, dan zullen ze ander werk
moeten zoeken of misschien als
nog in Made gaan wonen. De di
rectie is met het gemeentebe
stuurvan Made overeengekomen
dat huurhuizen in een nieuw-
bouwplan van achthonderd wo
ningen voor werknemers van
Backer gereserveerd worden.
De zeven werknemers van de vesti
ging Backer Co in Weesp zullen
vermoedelijk mettertijd ook voor
"de keuze" gesteld worden om al
dan niet naar Made te verhuizen.
De vakbonden hadden zich aan
vankelijk sterk willen maken om
daar een deel van het produktie-
personeel uit Leiden te plaatsen.
Weesp ligt namelijk zo'n dertig
kilometer dichter bij Leiden dan
Made. De directie heeft blijkbaar
toch meer gezien in een algehele
concentratie van het bedrijf. De
Vakbonden hebben zich neerge
legd bij de mededeling van de di
rectie dat de produktie in Weesp
nog slecht^ voor drie jaar moge
lijk zou zijn. "Dan kan er net zo
goed meteen verhuisd worden",
aldus een woordvoerder van de
vakbonden.
Directeur Diepenbrock van Backer
spreekt uit dat het in de bedoe
ling ligt het huidige aantal werk
nemers van 57 op peil te houden.
Het binnenkort leegkomende fabriekscomplex
nog te koop.
In Made zullen nieuwe arbeids
krachten aangetrokken Worden
om de opengevallen plaatsen op
te vullen, aldus de directeur.
t Backer en Co. staat
Felix Cohen
De dertig werknemers van Felix
Cohen vertrekken mee naar Ma
de. Driejaar geleden is Felix Co-
hen van Rotterdam naar Leidjen
verhuisd. Veel werknemers van
Felix pendelen op dit moment
nog steeds van Rotterdam naar
Leiden. Voor hen is de overstap
daarom een minder groot
probleem. Backer Co huist al
132 jaar in Leiden.
Voltrpns directeur R. Diepenbrock
"is er belangstelling voor zijn fa
briek", die dus eind december
leeg komt te staan. De fabriek
staat samen met nog een ander
deel van het oude fabriekscom
plex van Clos en Leembruggen
voor miljoenen guldens te koop
bij makelaardij Zadelhof. Diep
enbrock erkent dat het niet mee
zal vallen de oude fabriek te ver
kopen in de huidige economische
omstandigheden. De gemeente
wil het miljoenenbedrag niet op
tafel leggen, omdat er anders van
woningwetbouw ter plaatse, zo
als in het bestemmingsplan
Noordvest beoogd wordt, niet te
recht kan komen.
LEIDEN - De nieuwbouw en ver
bouw van het Leidse Diacones-
senziekenhuis schiet aardig op.
Zoals bekend werd eerder dit jaar
éen begin gemaakt met de twee
de fase van de nieuw- en ver
bouwplannen van het ziekenhuis
bij de Leidse Hout. De uitbrei
ding betreft voornamelijk de po
likliniek, de kinderafdeling, de
operatie-afdeling, en de labora
toria.
Tot de plannen die nu worden uit
gevoerd behoort onder meer de
uitbouw van de vleugel aan de
westzijde (het beddenhuis) en de
bouw van een nieuwe, sterk ver
grote, afdeling voor fysische the
rapie. Verder wordt een vleugel
aan de oostzijde van het zieken
huis, waar de behandelruimten
zijn, uitgebreid. Op de derde ver
dieping van deze nieuwbouw
komt een tweetal nieuwe opera
tiekamers met bijbehorende
ruimten. Op de lager gelegen
verdiepingen zullen onder meer
een opleidingsschool, centrale
sterilistie, de technische dienst
en kantoren voor de laboratoria
worden ondergebracht.
De vleugel aan de westkant van het
ziekenhuis wordt verbouwd. Na
de verbouwing beschikt deze
vleugel over twee operatieka
mers, met bijbehorende ruimten
waar ondermeer alle poliklini
sche behandelingen zullen wor
den verricht. In de vleugel aan de
oostzijde wordt de apotheek ver
bouwd en komen er twee opera
tiekamers bij. De verlosafdeling
van het Diaconessenhuis zal na
de verbouwing de beschikking
hebben over drie verloskamers
en voorbereidingsruimten.
Met de tweede fase van de nieuw
en verbouw is een bedrag van ze
ker negentien miljoen gulden
gemoeid. De eerste fase. van dé
bouwactiviteiten heeft ongeveer
vijftien miljoen gulden gekost.
Als alles volgens plan verloopt zal
de nieuwbouw en verbouw begin
1983 zijn afgerond.
•Y\
LEIDEN - Aan mijn handwerkjuf
frouw bewaar ik beslist geen
goede herinnering. Een luier
broekje breien met hele dunne ij
zeren naalden en wit katoen was
een ware kwelling. Jaren deed je
er over. En als eindelijk de laatste
steek was afgekant, bleek het
luierbroekje te smoezelig gewor
den om er een pasgeborene nog
in te hijsen. Mevrouw Dee, tot vo
rige week de handwerkjuf van de
Rudolf Steinerschool doet het
gelukkig anders. De kinderen
van de eerste klas krijgen van
haar dikke naalden en smirhawol
om een fluitenzak te maken.
"Erg praktisch", vertelt ze zittend
tussen de bloemen van haar af
scheid. "Ze krijgen in de eerste
klas bloktluitles en meestal heb
ben ze dan niets om het instru
ment in op te bergen"
Ongeveer 28 jaar geleden hielp me
vrouw Dee - als moeder van één
van de leerlingen - de leerkrach
ten met de overblijvers tussen de
middag. Dat gebeurde nog in de
oude school aan de Langebrug.
Van het een kwam het ander. De
lerares handwerken kon ook ex
tra hulp gebruiken. En mevrouw
Dee was er toch Toen die leer
kracht na verloop van tijd weg
ging wilde Juul Dee "voorlopig"
wel helpen met lesgeven in
handwerken. Het begrip "voor
lopig" was voor haar rekbaar,
maar voor de inspecteur van het
onderwijs echter niet. Op een ze
ker moment nam hij geen genoe
gen meer met een onbevoegde
leerkracht. Dat betekende dus:
studeren om de zogeheten "acte
K" te halen.
"En eigenlijk had ik een hekel aan
handwerken. Als kind al. Het was
een hele overwinning voor me
toen ik dat papiertje in mijn zak
had". Zeventig wordt ze volgen
de maand. "Het leek me afschu
welijk om van de ene op de ande
re dag er mee op te moeten hou
den. Ik heb langzamerhand mo
gen afvloeien. Mijn opvolgster is
nu goed ingewerkt. Handwerken
sluit helemaal aan bij het leer
programma. Het is een vak
Een Rudolf Steinerschool is de
schepping van Rudolf Slei-
ner. Een Oostenrijkse filosoof
en pedagoog (1861-1925). Hij
stichtte in 1913 het 'Anthro-
poSophische Gesellschaft' met
het doel de leringen en inzich
ten te verbreiden en te verdie
pen. Er wordt niet zozeer de
nadruk gelegd op het verwer
ven van kennis als wet op de
ontwikkeling van het wils- en
gevoelsleven en de vorming
voor het leven: lichaam en ziel
komen niet tot ontplooiing als
het intellect te vroeg wordt ge
schoold. Grote betekenis
wordt daarom gehecht aan
kunstzinnig onderwijs: mu
ziek. zang en ritmische oefe
ningen. Op deze wijze ordt
het scheppend vermogen van
de leerlingen gewekt, terwijl
men bij de vorming van het
kind nauwe samenwerking
lussen school en huisgezin
voorstaat.
Vervolgens stichtte Steiner in
1919 de Waldorf Schule te
Stuttgart, waar hij zelf de le-
opleidde. Dergelijke
i op-
ouder
voeding vindt
schillende landen. In Neder
land zijn negen scholen geves
tigd, de grootste m Den Haag,
Amsterdam en aariem.
waarin ook de specifieke elemen
ten van het Rudolf Steineron-
derwijs in alle opzichten uitko
men. Wat mij zo bijzonder getrof
fen heeft is dat het intellect op die
school niet het allerbelangrijkste
is. Sommige mensen denken nog
steeds dat het een school voor
achterlijke kinderen is. Totaal
niet waar. Er zijn alleen meer za
ken dan alleen leren. Heel goed
dat de school dat inziet". Als ze
dit vertelt voel je gewoon dat ze
zich met hart en ziel voor dit soort
onderwijs heeft ingezet en het ei
genlijk nooit los zal laten.
"En weet u watn
de jongens ook
doen. Vaak kunr
goed. De laatste
daarin zeker mee
alles
dat
en zij het heel
jaren heb ik
gehad. De jon
gens vinden het nu ook gewoon,
maar vroeger durfde ik ze geen
handwerkjes mee naar huis te
geven. De vaders kwamen dan
"op hoge poten" naar school om
te vertellen dat zij dat minder
waardig vonden. De Rudolf Stei
ner heeft wel de naam "vrije
school", maar dat betekent niet
datje er van alles mag. Ze krijgen
geen cijfers of rapporten. Wij ma
ken wel een getuigschrift met
daarin ook een beschrijving van
het karakter. Het spreekt vanzelf
dat de handwerkjuffrouw ook
een beoordeling geeft over kind
en werk. Hét is beslist niet zo dat
ze er maar bijhangt, zoals on vpoI
andere lagere scholen
Aan de kleintjes les
het leukst. De oudere kinderen
zijn moeilijker geworden", ver
telt ze. Ze twijfelt of ze haar ge
voelens daarover ook aan de
krant zal meedelen. Na enig heen
en weer gepraat, komt ze toch
weer op dat onderwerp. "Het ligt
niet aan de kinderen maar gan de
ouders. Vroeger als wij iets deden
op school wat niet door de beugel
kon werd er ironisch gezegd: "Jij
hebt gelijk, de meester weet er
allemaal niets van". Tegenwoor
dig wordt er over al dat soort din
gen gezanikt en de kinderen heb
ben het volste récht om inspraak
te hebben. Over elke straf moet
Enige autoriteit moet er wel zijn".
Voor sommigen is het al een
mensenleeftijd, dat mevrouw
Dee aan de school verbonden is.
Kinderen d.e zij toentertijd hun
eerste vaatkwast liet haken heb
ben nu zelf alweer kinderen. En
vaak zijn die kinderen ook weer
aan de "handwerkhanden" van
ertrouwd ge-
st. Ge
■ratie
i het geval
undt ze
best
iet de tijd.
erd. Ik
heeft haar technieken onder de
knie.
En het bewijs dat handwerken echt
wel nuttig is komt spontaan als
bii het veilafen van Vrouwen-
steeg 20 de knoop van mijn re
genjas van hetydraadje valt. Me
r De
■cht i
et nala-
en mij daarop t
SASK1A STOELINGA
Nieuwe Rijn
De Leidse binnenstad is deze
week weer een stuk aantrek
kelijker geworden met de op
levering van het vernieuwde
deel van de Nieuwe Rijn (tus
sen Gangetje en Hoornbrug
Verbeteringen in winkelstra
ten, zoals het vernieuwing
van walmuren of her bestra
ting hebben in het verleden al
vaak gefungeerd als splijt
zwam in de middenstands
gelederen. De eéh wil het zus.
de ander zo en een derde heeft
weer een andere vborkeur.
Opmerkelijk genoeg is de op
knapbeurt van de Nieuwe
Rijn juist de katalysator ge
weest, die er toe geleid heeft
dat de wat ingedutte winke
liersorganisatie nieuw leven
werd ingeblazen. De vereni
ging verrees u it de as. Sterker
nog.de samenwerking Was zo
goed dat men in staat bleek
een aantal gemeentelijke
voorstellen zo om te buigen
dat ze meer in het straatje van
de winkeliers pasten.
In Leiden is dat een opzienba
rende gebeurtenis omdat de
gemeentehaan in de meeste
gevallen victorie kraait,
wanneer het om conflicten
rond de inspraak gaat. De be
trokkenen blijken - als het er
op aan komt - meestal zo sterk
verdeeld dat het de gemeente
niet zo erg veel moeite kost om
de punten die men zelf het be
langrijkst vindt, binnen te
halen.
In het geval van de Nieuwe Rijn
lukte dat in elk geval niet, al
kun je je afvragen of de ge
meente erg ongelukkig is met
de nu gekozen oplossing. Ik
dacht van niet. Wat mij wel
opviel in het verhaal over de
"zegetocht" van de Nieuwe
Rijn-winkeliers is dat men
zich wat afzet tegen de wijze
waarop het aan het overzijde
van de Nieuwe Rijn de Bo
termarkt - is gegaan.
Ik krijg de indruk uit de ivoor-
den van de voorzitter dat hij
het wat magertjes vindt wat
daar uit het vuur is gesleept.
Helemaal fair is de vergelij
king niet. Bij de Botermarkt
waren namelijk andere zaken
in het geding. De speelruimte
om de Nieuwe Rijn iets te doen
met trottoirs, boompjes en
dergelijke verfraaiingen was
daar veel groter dan op de Bo
termarkt.
Immers in het gemeentelijke
verkeerscirculatieplan is aan
de Botermarkt een veel be-,
langrijker verkeer sfunct ie
toegekend dan aan de Nieuwe
Rijn. Dat maakt het natuur
lijk ook veel gemakkelijk om
de straat een wat speelser
aanzien te geven
Dat doet niets af aan de inzet
waarmee de Nieuwe Rijn
winkeliers hun belangen bij
de gemeente hebben verde
digd. Misschien kan het als
voorbeeld dienen voor andere
straten waar nog problemen
uil de weg geruimd kunnen
worden. Want één ding is
duidelijk: samen sta je sterker
tegenover de gemeente, dan
alleen.
Openbaar vervoer
De beslissing van provinciale
staten om geen'nieuwe auto
weg aan te leggen tussen Lei
den en Den Haag.de legenda
risch geworden Leidse Baan.
vormde enkele jaren geleden
de aanzet vooreen interessant
experiment om "het openbaar
vervoer in het gebied rondom
Leiden betere kansen te geven
dan tot dat ogenblik gebrui
kelijk was.
0e minister van verkeer en wa
terstaat. toen nog Weslerterp.
bleek bereid om een aantal
projecten, dal er speciaal op
gericht was het openbaar ver
voer te bevorderen, voor vrij
wel de volle honderd procent
te subsidiërenZo kon dankzij
die bijdrage de Hoflandbrug
over het Korte Vlietkanaal
worden gebouwd. Een brug
uitsluitend bestemd voor het
busvervoer en het langzaam
verkeer.
iet verschafte het openbaar
vervoer een snellere verbin
ding tussen Leiden en Voor
schoten, terwijl tegelijkertijd
de toph al overvolle Haagweg
werd ontlast. Ander object
was de aanleg van vrije bus
banen op het traject Leiden-
Rijnsburg-Katwijk. Gecom
bineerd met de toepassing
van vetagf verkeerslichtbein-
vloeding vanuit de bus) le
verde het per rit een tijdwinst
Minister Tuijnman kwam er
nog speciaal voor naar Lei
den om de hele zaak offieieel
in bedrijf te stellen. Maar in
middels zit de klad fl ink m het
experimenteerproject. Het
tracé van Leiden naar Lei
derdorp via Levendaal en
Hoge Rijndijk had al lang
van vrije busbanen voorzien
moeten zijn, maar steeds op
nieuw wordt de realisering
weer uitgesteld.
Milieugroeperingen signaleren
dat een eventuele aanleg van
de nieuwe Rijksweg 11 tussen
Leiden en Alphen een betere
exploitatie en mogelijke uit
breiding van de spoorlijn
Leiden - Alphen - Utrecht zeer
ongunstig beïnvloedt. Inmid
dels schijnt men op het minis
terie helemaal vergeten te zijn
wat er destijds werd afge
sproken. Want in besprekin
gen tussen openbaar ver
voersorganisaties en verte
genwoordigers van het depar
tement bleek dat zelfs in het
hart van het experimenteer-
gebied gekapt moest worden
in de dienstregeling van het
openbaar vervoer. De NZH
werd verplicht de service op
diverse lijnen wat in te per
ken, hoewel men bij de presen
tatie van de nieuwe dienstre
geling sterk de nadruk bleef
leggen op een enkele uitbrei
ding.
De provincie kruist - naar
aanleiding van de inkrim
ping - nu de degens met het
ministerie. Al eerder deden
enkele kamerleden dat toen de
dienstregeling van de spoor
wegen in ongunstige zin werd
omgebogen voor treinreizi
gers uit de Leidse regio.
Interessant wordt de reactie
van het ministerie. Het zal
duidelijk maken of minister
Tuijnman het experimen
teerproject nog als een serieu
ze zaak ziet of het inmiddels
opgeborgen heeft in de stoffige
kast waar al zoveel verkeers
plannen liggen.
Tram
Mocht men bij het Leidse ge
meentebestuur nog enige illu
sie hebben gekoesterd dat
binnen afzienbare tijd toch
eens serieus gepraat zou kun
nen worden over de terugkeer
van de aloude tram in het
stadsbeeld, dan is die hoop
deze week finaal de bodem in
geslagen
Minister Tuijnman van verkeer^
en waterstaat beantwoordde
na ruim een half jaar een
brief van het college van B en
W waarin onder meer werd
verzocht om eens van gedach
ten te wisselen over de herin
voering van de tram in en
rondom Leiden.
In nauwelijks "verpakte" zin
nen gaf hij te kennen dat Lei
den voorlopig maar even inde
wachtkamer moet plaats ne
men. Kort en goed kwam het
antwoord erop neer. dat er tot
1990 geen kijk op is dat er ook
maar een halve meter tram
rails in de Sleutelstad wordt
gelegd.
De komende tien jaar is volgens
de bewindsman hard nodig
om vrije busbanen en instal
laties voor verkeerslichtbein-
vloeding te plaatsen. Dat de
minister op dat punt ook niet
zo'n haast maakt heeft u al
eerder in deze rubriek kunnen
lezen.
Tien jaar in de remise dus met
de train. Maar mocht blijken
dat door de bovengenoemde
maatregelen van de minister
meer Nederlanders vaker in
de bus stappeil en daar
problemen rijzen, dan zal op
nieuw bekeken worden of de
trams uit de ijskast kunnen
worden gehaald.
Om de gemeente Leiden niet he
lemaal het gevoel te geven met
een kluitje in het riet te wor
den gestuurd, doet hij de ge
meente ook nog een toezeg
ging. Tenminste daar moet
het voor doorgaan. Tuijnman
stelt voor om rond 1985 nog
maar eens rond de tafel te
gaan zitten om te kijken ivat
er terecht is gekomen van de
nu geplande kwaliteitsverbe
teringen voor het openbaar
vervoer.
Aan de hand van de resultaten
zal dan bekeken worden of een
studie over herinvoering van
de tram gewenst is. In dit
tempo is een volgend tijd
schema te verwachten: rond
1990 is men eruit of die studie
er al dan niet moet komen.
Vooropgesteld dal het ant
woord ja' is,dan zal de daar
opvolgende tien jaar nodig
zijn voor het onderzoek. Op
basis van de resultaten zal in
het gunstigste geval in het
jaar 2000 kunnen worden be
gonnen met de plannenmake
rij Als we daar ook nog eens
tien jaar voor uittrekken en
eenzelfde periode voor de uit
voering van die plannen dan
kan in 2020 de eerste gele tram
weer door de Haarlemmer
straat rijden
L.GL1BBER
