s;
Hengelcompetitie wordt in ere hersteld
ZATERDAG 7 JUNI 1980
"Vissen hebben ook gevoel". Onder dat motto heeft de Nederlandse Vereniging tot
Bescherming van Dieren ook dit jaar weer de opening van het nieuwe visseizoen
aangegrepen om te wijzen op de schaduwkanten van de hengelsport. Zondagoch
tend cirkelde boven het viswater in Leiden en wijde omgeving een sportvlieg
tuigje met een reclamesleep waarop de in aanhef genoemde tekst was te lezen,
de broeders in Petrus die zich
met de wedstrijdsport bezig
houden, maar het is juist in
deze categorie van hengelaars
dat er nog wel eens wat al te
hardhandig met de vis wordt
omgesprongen. Het meten en
wegen van de vis na afloop
van een concours strijkt me
nog altijd tegen de haren in.
Dat wetend vind ik het een
juiste zaak dat de dierenbe-
I scherming de hengelaar nog]
eens attent maakt,
h|j bezig is.
Met de keuze voor de vliegtui
greclame herhaalde de ver
eniging haar actie van vorig
jaar. Alleen werd die langs de
waterkant nog eens onder
streept met het aanbieden
van kleine blokjes kaas aan
sportvissers. Meegedeeld
werd dat daarin een vishaakje
was verstopt om de hengelaar
te laten merken wat een vis
voelt wanneer hij tof zij) aan
de haak wordt geslagen.
Dat de Dierenbescherming zich
nu al enkele jaren opwerpt als
het "geweten"' van het Ne
derlandse visserslegioen is
een goede zaak. Ik zal de laat
ste zijn om te durven beweren
dat elke sportvisser zijn ge
schubde opponent altijd met
evenveel respect behandelt.
De gevangen vis krijgt niet bij
alle sportvissers die aandacht
die noodzakelijk is om het -
hopenlijk korte - verblijf bo
ven het wateroppervlak zo
min mogelijk nadelig voor
zijn gezondheid te laten zijn.
En het spijt me geweldig
Dat ik gevoelsmatig toch wat
bezwaren tegen de activitei
ten van de vereniging heb,
komt doordat de acties mank
v gaan aan een sterke neiging
tot eenzijdigheid. Zonder
enige nuancering aan te
brengen komt men tot de
slotsom dat het hengelaarsle-
gioen niet veel meer is dan
een club van dierenkwellers.
Aan de hand van uitwassen
dt gesuggereerd dat het
gedrag van de hengelaar in
zijn algemeenheid te laken is.
Zo n stellingname is te vergelij
ken met het verwijt dat elke
pluimveehouder een schurk
is omdat er legbatterijen be
staan en dat elke boer een die-
renmishandelaar is omdat er
kistkalveren worden gefokt.
Doorgeredeneerd deugt de
hele mensheid niet, want er
zijn nu eenmaal gevangenis
sen, waarin criminelen zitten.
Wat mij ook is opgevallen is dat
de vereniging adviezen geeft
aan sportvissers, alsof het om
zaken gaat die in de hengel
sportwereld volledig onbe
kend zijn. En dat terwijl in de
meeste hengelsportbladen en
tientallen visboeken sinds
jaar en dag een krachtig plei
dooi wordt gehouden voor
het weidelijke vissen. Waarin
gépropögeerd wordt eerbied
te hebben voor de tegenstan
der in het water. En om de vis
zo weinig mogelijk leed te be
rokkenen.
Een heet hangijzer in de discus
sie tussen hengelsport en die
renbescherming vormt al ja
ren het vraagstuk van de pijn-
ervaring bij de vis wanneer
die aan de haak wordt gesla
gen. Het televisieprogramma
NOS-tribune onder leiding
van Herman Wigbold heeft
een paar jaar geleden een hele
uitzending aan dit onderwerp
gewijd. Daarin bleken de
deskundigen lijnrecht tegen
over elkaar te staan.
De een beweerde dat vissen
eenzelfde zenuwstelsel als de
warmbloedige dieren hebben
i dat v
gene
1 °P r
n goed reageren als de
De andere deskundige
hield het gehoor voor, dat de
vis een pijnprikkel - zoals wij
die kunnen hebben - in het
geheel niet kent. Hy vond het
een vreemde zaak dat die
ren steeds worden "vermen
selijkt". Resumerend: daar
kom je niet zo erg ver mee.
Om haring of kuit te krijgen op
dit punt heeft de Dierenbe
scherming nu bij het ministe
rie van Landbouw en Visserij
een concept op tafel gelegd
voor het verrichten van een
fundamenteel en weten
schappelijk onderzoek naar
de vraag: "Hoe pijnlijk is het
voor een vis om te worden ge
vangen aan een hengel?" Van
de zijde van de Nederlandse
Vereniging van Sportvissers-
federaties (NWS) en de Or
ganisatie ter Verbetering van
de Binnenvisserij (OVB) is
een reactie gekomen die niet
afwijzend is. Ook het depar
tement staat er in principe
positief tegenover.
Pogingen om tot een gezamen
lijke voorlichtingscampagne
te komen zijn tot dusver niet
succesvol afgesloten. Als eer
ste aanzet om te komen tot
een bestrijding van de exces
sen ziet de dierenbescher
ming wel iets in een "ge
dragscode" met achter
grondinformatie, dat gekop
peld zou moeten worden aan
de visvergunning.
Ik ben daar niet op tegen, z|j het
dat ik betwijfel of het erg veel
nut afwerpt. Men kent derge
lijke codes in verschillende
landen, bijvoorbeeld in West-
Duitsland. Maar als ik zie hoe
de Duitsers zich over het al-
i de waterkant ge-
i met welke mate-
'issen, dan weet ik
er nog heel wat te
van de gemiddelde
Nederlandse hengelaar.
Nee, dan zie ik meer het initia
tief dat Teleac heeft genomen
om in het najaar van 1981 te
beginnen met een televisie
cursus sportvissen. In die
cursus, zo verzekert Teleac,
zal meer de nadruk worden
gelegd op de sportiviteit aan
de waterkant dan op "veel
vangen". Enkele maanden
geleden werden voor de cur
sus de eerste opnamen ge
maakt rond de Reeuwijkse
Plassen.
De cursus bestaat uit twaalf te-
levisielessen en voor de cur
sisten komt er een speciaal
boek uit. In de lessen wordt
zowel aandacht besteed aan
de vismogelijkheden op het
zilte nat als aan de visserij op
en aan rivieren, kanalen en
meren. Daarbij komen niet
alleen de vissoorten en hun
levenswijze aan bod, maar
wordt ook aandacht besteed
aan de karakteristieke le
vensvormen in en rond de
verschillende watertypen die
Nederland kent.
Zondag wordt een oude Leidse
hengelsporttraditie in ere
hersteld. Dan wordt namelijk
in het Aarkanaal de eerste
wedstrijd van de Leidse Hen
gel Competitie vervist. Deze
competitie vormde vele jaren
het hoogtepunt voor de wed
strijdvissers in Leiden en om
geving Vele clubvissers zullen
zich de spannende finale-och
tenden aan de oevers van de
Vliet herinneren.
De Leidse Hengel Competitie
werd rond 1950 opgericht om
via een aantal wedstrijden
tussen clubteams uiteindelijk
de hengelkampioen van Lei
den en omstreken aan te wij
zen. In 1977 kwam er plotse
ling een einde aan, door ver
schillende oorzaken. Een van
de strijdpunten was bijvoor
beeld of er ook clubs aan kon
den meedoen waarvan de le
den geen lid waren van de
Hengelaarsbond van Leiden
en omstreken.
De bond hechtte daar sterk aan
omdat de wedstrijden werden
vervist in water van de bond
en omdat er bovendien een
De
subsidie voor de competitie
werd gegeven. Ander
probleem dat zich in het ver
leden voordeed was de discus
sie met welk aas er gevist zou
mogen worden. De een wilde
het helemaal vrijlaten, de an
der wilde per se het gebruik
van ver de vase verbieden in
verband met de beperkte ver
krijgbaarheid en verder wa
ren er voor- en tegenstanders
van de rode made. Daar
kwam nog bij dat het onder
ling tussen diverse personen
ook niet erg boterde.
hengelsportvereniging
'Zuid-West'' heeft de afgelo
pen maanden gepoogd de im
passe te doorbreken. Medio
april werd een vergadering
uitgeschreven, waarin ge
poogd zou worden de hengel
competitie weer nieuw leven
in te blazen. Het lukte uitein
delijk om dertien korpsen uit
Leiden, Ter Aar, Voorschoten
en Alphen aan den Rijn zover
te krijgen om de oude vis-
strijdbijl weer op te graven.
Te betreuren valt dat enkele ge
renommeerde clubs het nog
hebben laten afweten. Bij
voorbeeld de hengelsportver
eniging "Sportvrienden'' die
in het verleden meerdere ma
len kampioen werd. Dat geldt
ook voor de hsv "Hengel
sport". Het nieuwe bestuur
van de L.H.C. hoopt dat deze
verenigingen de komende ja
ren ook weer van de partij
zullen zijn.
Voor geïnteresseerden en be
langstellenden tenslotte de
wedstrijddata: 8 juni mor
gen dus): Aarkanaal. 22 juni:
Rijn, 7 september: Ringvaart
en 21 september: Vliet.
Mediterranee, zo blauw, zo blauw. Toon Hermans zong het een jaar of tien
geleden. De Middellandse Zee is nog wel blauw maar daar is dan ook zo onge
veer alles mee gezegd. De azuur-blauwe, zo oneindig vaak bezongen zee is ziek,
doodziek. De tientallen miljoenen toeristen die behalve zon ook een verfris
sende duik in het zilte nat zoeken, lopen de kans met de meest verschrikkelijke
ziekten thuis te komen. Paratyphus, dysenterie, geelzucht en cholera als sou
venir van een drieweekse vakantie aan de stranden van de Middellandse Zee.
Al jarenlang komen er alarmerende verhalen over de kwaliteit van het zeewater,
maar de toeristenstroom nam eerder toe dan af/Toch heeft zich nu een lichte
onrust meester gemaakt van de politici in de landen die op de inkomsten uit dit
massatoerisme zijn aangewezen.
Experts van 15 Middellandse Zeelanden zijn onlangs in Athene rond de tafel
gaan zitten. Conclusie: er moet nu iets worden gedaan. Het probleem is: "al
leen": welke maatregelen moeten er precies genomen worden, welke sancties
staan er op het niet nakomen en vooral wie betaalt. Over deze vragen lopen de
meningen nog ver uiteen.
Zon, strand en helder blauw
water. Jaar na jaar hopen de
toeristen dit te vinden aan de
Middellandse Zee. Zon vinden
ze er wel, maar aan het strand
en aan het water kunnen ze
allerlei ziekten overhouden.
De meeste kuststeden laten
hun afvalwater ongezuiverd
de zee in lopen, industrieën lo
zen vrijwel onbeperkt giftig
afval, olietankers spoelen hun
tanks schoon en tientallen
stranden moeten worden ge
sloten. Maar de toeristen blij
ven komen.
Ook dit jaar zullen v
miljoen zonzoekers gepakt en
gezakt een plaatsje aan de
kust zoeken. Van Haifa tot
Malaga, van Genua tot Korfu.
Campings en hotels zullen
weer afgeladen zijn. Alleen al
naar schatting 25 miljoen
Westduitsers en Nederlan
ders vluchten over de Alpen
naar het zuiden. Een vlucht
voor de lagedrukgebieden bij
IJsland en de storingen rond
de Azoren.
Bijna een derde van het totale
grensoverschrijdend wereld-
toeristen verkeer balt zich in
een periode van hooguit twee
maanden samen rond de
Middellandse Zee. Bomaan
slagen door Basken in Spanje
en Rode-Gardisten in Italië,
brutale roofovervallen, sme
rig sanitair op miserabele
campings, stakende vuil
nisophalers en horeca-men-
sen... Het kan de pret niet
drukken.
Massaal op weg
naar de zonnige stranden,
waar op veel plaatsen de gul
den of mark inderdaad hog
een daalder waard is.
Beheersing van het Spaans,
Italiaans, Grieks of van een
van de Slavische talen is niet
nodig. Dankzij onze ooster
buren kan meestal worden
Hans Hoogendijk
volstaan met een mondvol
Duits. En als daar dan nog bij
wordt gezegd dat de nationa
liteit Nederlands is, gaan vaak
de poorten nog gastvrij open
ook. Patat met mayonaise is
in de meeste badplaatsen vol
op te krijgen. Ook de opmars
van het bier is nauwelijks
meer te stuiten. Nederlandse
artiestengezelschappen zor
gen indien gewenst voor het
nodige vermaak. Ver van huis
en toch een beetje „ei
gen".
Romantisch is het wel geble
ven. Avontuurlijk ook. Je
weet immers maar nooit in
die zuidelijke staten. Auto op
slot, portefeuille onder het
kussen, hóewei ook dat niet
meer helemaal safe is. Maar
het verhoogt natuurlijk wej
de spanning. Zeker als je nog
in het bezit van alle spullen na
een paar weken bakken weer
richting depressies rijdt.
Bruin en vol leedvermaak
over de vele hagelbuien en
depressies die het thuisfront
hebben getroffen en die de
zonzoeker via Pelleboer en de
Wereldomroep hebben be
reikt.
Verhalen over vuil, om niet te
zeggen smerig water, worden
niet geloofd. En dat is ook niet
zo verwonderlijk, want wie na
een lange stoffige reis een
eerste blik werpt op de Mid
dellandse Zee ziet alleen maar
blauw water. Blauw, zo ver
het oog reikt. En dat terwijl
wij aan onze stranden slechts
grauwe golven zien met een
meestal ronduit gore
schuimkraag. Zulk blauw wa
ter kan toch niet vervuild
zijn.
Maar zoals zo vaak: de schijn
bedriegt. De Middellandse
Zee is doodziek. Alleen aan de
zuidzijde, in de buurt van Li
bië, is de zee nog echt schoon.
Maar wie wil er nu zijn vakan
tie doorbrengen in het land
van kolonel Kadhaffl? Daar
red je het niet met een mond
vol Duits, daar zie je geen pa
tat en bier in blik. Hooguit een
verdwaalde nomade op een
aftandse kameel. Verreweg
de meeste mensen zoeken
hun toevlucht aan de noord
en westzijde van de zee.
De ANWB heeft geprobeerd
een inventarisatie te maken
van die plaatsen waar het
zwemmen zonder meer ge
vaarlijk is. De meeste betrok
ken landen weigeren mede
werking: de gegevens ont
breken of ze worden niet ver
strekt. Kwaadwilligheid of
niet, èèn ding wordt na vele
vergeefse pogingen tot inven
tarisatie wel duidelijk: de toe
ristenstroom mag niet in ge
vaar worden gebracht.
De Nederlandse toeristenbond
heeft wel een aantal gebieden
gelokaliseerd waar zwemmen
gevaarlijk is. Algemene vui
stregel is dat vrijwel overal
waar veel mensen langs de
kust wonen, industrieën zijn
gevestigd, havens liggen of
rivieren in zee uitmonden, het
water smerig is.
Ook veel wetenschappelijke
onderzoekers hebben pogin
gen gedaan de situatie in
kaart te brengen, maar veel
verder dan incidentele aan
wijzingen zijn zij ook niet ge
komen. Wel zijn de weten
schappers het erover eens dat
de zee naar schatting 45 pro
cent van zijn levensvatbaar
heid heeft verloren. Een an
der hard gegeven is dat het 60
jaar duurt voordat via de
smalle Straat van Gibraltar de
hele zaak is ververst.
Volgens een Westduits rapport
wordt er jaarlijks ongeveer
430 miljard ton vuil in de
Middellandse Zee geloosd.
Daarvan is 85 procent van het
land afkomstig. Onder die gi
gantische hoeveelheid ook
100 ton kwik, 4000 ton lood,
2500 ton chroom en 21.000 ton
zink. Metalen die de volksge
zondheid beslist niet bevor
deren.
Daarnaast komen er nog eens
miljoenen tonnen olie in zee
terecht. Deels als gevolg van
scheepsrampen, deels door
dat supertankers nog altijd in
volle zee de olieresten uit hun
tanks mogen spoelen. Voor
de toeristen is die olie wel
hinderlijk, maar niet gevaar
lijk. Een paar klonten teer
kr|jg je er met een schelp nog
wel af.
Voor de visstand is deze ont
wikkeling daarentegen wel
schadelijk. Door de grote
hoeveelheid kwik en lood
wordt de visstand echter in
nog veel ernstiger mate be
dreigd. Deskundigen hebben
berekend dat in tonijn uit de
Middellandse Zee driemaal
zo veel kwik zit als in ton|jn
uit de Atlantische Oceaan.
Veel van de zo lyrisch aange
prezen visgerechten uit de
duizenden restaurantjes zijn
pure gifmaaltijden.
In Sardinië wordt gemiddeld
2,1 kilo vis per week gecon
sumeerd. Daarmee krijgt de
consument 2500 microgram
kwik naar binnen. En dat is
maar liefst zevenmaal zo veel
als door de wereldgezondhei
dsdienst als de absoluut
maximaal toelaatbare grens is
vastgesteld. De gevaren voor
de volksgezondheid door het
eten van vis, z|jn volgens een
woordvoerder van de Unep,
de VN-organisatie voor de
reiniging van de Middelland
se Zee, veel groter dan door
het vuile water.
De zee moet ook nog de gewel
dige hoeveelheid ongezui
verde menselijke uitwerpse
len verwerken, die de 100
miljoen vaste bewoners en de
100 miljoen gasten produce
ren. In de buurt van Marseille
werd vorig jaar bij een water-
onderzoek geconstateerd dat
er in 100 millimeter water
maar liefst 900.000 uit faeca-
liën stammende kolie-bacte-
riën zaten, de hoogste con
centratie ooit gevonden.
En dan zijn er nog de stranden
als bron voor allerlei ziekten.
Gevaarlijke bacteriën tieren
er welig en er wordt niets aan
gedaan. In tegenstelling tot
onze stranden brengt de na
tuur hier geen uitkomst. Onze
stranden worden regelmatig
b|j zware stormen schoonge
spoeld. In de Middellandse
Zee kan het best spoken,
maar door het vrijwel ontbre
ken van eb en vloed is er van
een totaal schoongespoeld
strand vrijwel nooit spra
ke.
Het vuil blijft, sterker nog: er
komt steeds meer bij, alle
goede bedoelingen van de
Middellandse-Zeestaten ten
spijt. De vijftien landen,
Egypte, Syrië en Albanië
doen niet mee, hebben nu
grootse plannen om de zee
weer gezond te maken. Kos
ten: zeker 30 miljard. Waar dat
geld vandaan moet komen is
nog niet duidelijk. Over con
trole en straf is slechts in de
marge gesproken.
Het meest positieve element
van de laatste bijeenkomst is
misschien wel, dat die landen
die de gemaakte afspraken
schenden publiekelijk aan de
kaak zullen worden gesteld.
En dat is een stok achter de
deur. Want zeker in t|jden van
economische teruggang, die
by deze toch al niet zo rijke
landen hard aankomt, kun
nen de miljarden kronen,
guldens, marken en noem
maar op, niet worden ge
mist.
Het heeft lang geduurd, maar de
verantwoordelijke politici
beginnen eindelijk in te zien
dat zij bezig zijn de toeristen
kip, die al zo veel gouden eie
ren heeft gelegd, te slach
ten.
