BH
ZATERDAG 7 JUNI 1980
PAGINA 21
Het is goed mis in de autobranche. De verkopen
van nieuwe auto's lopen schrikbarend terug
en ook de vraag naar occasions is beduidend
minder. Volgens de Bovag kan het niet anders
of er gaan harde klappen vallen. Volvo en
Ford hebben al werktijdverkorting aange
vraagd om het produktieverlies te kunnen
opvangen.
Terwijl vanuit de autohandel een luide nood
kreet door het land gaat, vergast minister
Van Aardenne van economische zaken de Ne
derlandse autorijder op de ene benzineprijs
verhoging na de andere. De ene keer is het de
gestegen olieprijs, de andere keer een extra
heffing om onderzoek tegen geluidshinder te
financieren. Intussen stijgt het water de han
del naar de lippen.
Een reportage over de kommer en kwel.
ii'iiiTT „iffmtr-mrrmmrmiï
"Mede gezien de te ver
wachten inkomens
ontwikkeling lijkt de
veronderstelling ge
rechtvaardigd dat de
ontwikkeling van de
aankopen van een auto
in de toekomst zal ach
terblijven bij de ont
wikkeling in de achter
ons liggende jaren".
Staatssecretaris Haze-
kamp van economische
zaken maakte afgelo
pen week zijn opwach
ting in het Utrechtse
J aarbeurscongrescen-
trum voor de daar ver
zamelde feestvierende
autohandelaren.
De Bond van Auto- en Garage
bedrijven vierde het vijftigja
rig jubileum en bij zo'n gele
genheid is er altijd wel een
bewindsman te strikken voor
een babbeltje.
Vroeger heette het dat de aan
wezigheid van een minister
extra cachet gaf aan een der
gelijk samenzijn en daardoor
de vereniging in kwestie ex
tra aanzien. Tegenwoordig,
nu beleidsvoornemens steeds
vaker op spreekbeurten in
den lande en niet in het par
lement hun prirrieur beleven,
is het handig om zo'n lands
bestuurder in eigen kring
voor een rede te ontvangen.
Dat alles natuurlijk in de
hoop dat de feestvreugde
door een vriendelijke geste
van de redenaar naar een wel
gehoopt, maar niet verwacht
niveau kan stijgen.
Zo kwam het dat Hazekamp bij
zijn aankomst in Hoog Catha-
rijne een beleefd afwachtend
doch kritisch luisterend ge
hoor aantrof. De Bovag im
mers heeft met zijn departe
ment een flinke appel te
schillen. Na een jaren door
begrip gekenmerkte hou
ding, barstte vorige maand bij
wéér een verhoging van de
benzineprijs in het hoofdkan
toor in Rijswijk de bom. De
leden werden opgeroepen tot
actie: de verhoging moest aan
de pomp maar niet worden
doorberekend. Op het minis
terie van economische zaken
werd de Bovag intussen ont
vangen voor een'ophelderend
gesprek. Na afloop bleken de
grieven allerminst verdwe
nen. Toch werd kort na het
gesprek de actie aan de pomp
opgeheven.
Noodkreet
De noodkreet van de Bovag was
zeker niet uit de lucht gegre-
pen. Omzetcijfers leerden dat
in de eerste vier maanden van
dit jaar zo'n 50.000 nieuwe au
to's minder werden verkocht
en wezen voorts uit dat ook de
handel in gebruikte auto's
duidelijke tekenen van stag
natie vertoonde.
Alle reden dus om gespannen af
te wachten of Hazekamp nog
een bijdrage dacht te kunnen
leveren aan de strijd om de
rode cijfers uit de boekhou
ding te houden. Niets daarvan
echter. Met bovengeciteerde
uitspraak, ingepakt in een
verhaal over de historisch ge
groeide belangrijke rol van de
auto in de samenleving en de
problemen rond de geluids
hinder, mocht de autohandel
het doen.
Mede door de als 'vijandig' ge
kenschetste houding van de
overheid is er paniek in de au
tohandel. Berichten over
aanvragen tot uitstel van be
taling en zelfs faillissementen
vonden hun hoogtepunt in de
sluiting van het Haagse au
tomobiel-imperium Van der
Gun, met verschillende vesti
gingen in de residentie beho
rend tot de grotere onderne
mingen in de branche. Bij de
Bovag is dit jaar een tiental
meldingen van failliete bedrij
ven binnengekomen, "maar",
voegt een woordvoerder daar
meteen aan toe: "dat getal
moet niet al te serieus worden
genomen. Het zijn er vrijwel
zeker meer. Als een bedrijf
failliet gaat, worden wij niet
als eerste gebeld. Vaak mer
ken we het pas veel later. Als
de post onbezorgd terugkomt
of als betalingen voor het
lidmaatschap uitblijven".
Om gegevens te verzamelen die
de ontevredenheid over het
overheidshandelen moesten
illustreren gaf de Bovag het
bureau Intomart recentelijk
de opdracht tot een enquête
onder automobilisten. De re
sultaten logen er niet om. Bij
na negentig procent van de
ondervraagden bleek zich
geheel of in elk geval in rede
lijk mate te kunnen vinden in
de opvatting dat de regering
de autorijder te veel laat op
draaien voor het begrotings
tekort dat op het ministerie
van financiën moet worden
teruggedrongen. Eenzelfde
percentage vond dat autorij
den zeker niet duurder mag
worden gemaakt en kon zich
bovendien scharen achter de
stelling: "alles wordt duur
der, maar autorijden wel ex
tra duur". Zeven procent was
het daar niet mee eens. Iets
meer dan de helft van de on
dervraagden vond- tenslotte
dat politieke partijen voor de
autorijder te weinig onder-
De Nederlandse automobilist
spreekt klare taal en toont
zich opvallend eensgezind.
Dat kan ook nauwelijks an
ders als we eens op een rijtje
zetten wat de overheid jaar
lijks in deze sector'weghaalt'.
Middenklasser
Om te beginnen is daar de aan
schaf van een nieuwe auto.
Uit de keur van prijzen, ma
ken we een keus voor een po
pulaire middenklasser - van
f 17.000. Ruim vijfduizend
gulden van de aanschafprijs
verdwijnt in de staatskas door
het BTW-tarief van 18% en
het tarief voor de bijzondere
verbruikersbelasting van
19%. Daarbij komt dan een
-wegenbelasting van rond de
f 400 per jaar. Dat alles is ie
dere automobilist sowieso
kwijt, ook al blijft de wagen
voor de deur staan. Aan de
poryip echter, slaat de fiscus
wederom meedogenloos toe.
Van elke liter superbenzine
van f 1,48 gaat f0,52 naar de
belasting. Vorig jaar werd de
schatkist daar f7,5 miljard
wijzer van en dan vergeten we
nog maar even de baten van
dat door de vorige minister
van verkeer en waterstaat
Tjerk Westerterp ingevoerde
merkwaardige deel 3.
Ook al zou al dat geld aan het
autoverkeer ten goede ko
men, bij voorbeeld door het
uit te geven aan het wegwer
ken van verkeersknelpunten,
het nemen van maatregelen
om geluidshinder tegen -te
gaan en het ontwikkelen van
zuinige en geluidsarme moto
ren, dan nog vinden de belan
genorganisaties de last die de
fiscus op de schouders van de
automobilist legt een "ondra
gelijke". Het blijven verho
gen van die lasten in een tijd
dat het loonzakje geen verras
singen meer te bieden heeft,
blijft voor de automobilist en
handelaar niet zonder ingrij
pende gevolgen.
Geheel onverwacht komt het
instorten van de automarkt
echter niet. Schoot Neder
land anderhalf jaar geleden
nog en masse in de lach bij de
suggestie van de toenmalige
minister van financiën Frans
Andriessen om het saldo van
de betalingsbalans positief te
stemmen door in eigen land
op vakantie te gaan, vandaag
weten we dat er een nood is,
waar veel Nederlanders dan
maar een deugd van proberen
te maken. Vliegvakanties
naar verre oorden en zelfs
naar het zo populaire Spanje
genieten dit jaar een duidelijk
geslonken populariteit. Eer
der al was er sprake van een
instorting van de markt in de
meubel- en woninginrich
tingsbranche. In een onder
zoeksrapport in die sector
werd het gedaalde resultaat
nog toegeschreven aan de
voorrang die de consument
zou willen verlenen aan juist
die buitenlandse vakantie. De
kommer en kwel in de sector
wonen mag genoegzaam be
kend worden verondersteld.
Nu Torremolinos, het audio-
rack en de eethoek van massief
geloogd eiken er aan hebben
moeten geloven, de kruide
nier op de hoek zijn laatste
klanten heeft verloren aan de
profimarkt en het geld toch al
maar eerder blijkt uitgegeven
dan het is verdiend, is de
slachting van de nationale
melkkoe het volgende bedrijf
in het besparingsdrama. Een
consumptief kredietje zit er
bij de geldende hoge rente
voor de doorsnee landgenoot
ook al lang niet meer in.
Hoewel Andriessen zijn minis
tersbaantje in de bezuini
gingsslag verloor, geeft zijn
martelaarsschap hem in elk
geval de voldoening van het
gelijk op korte termijn. Ne
derland matigt als nimmer
tevoren, zo lijkt het.
Nodig
Is dat wel nodig?, zo vraagt di
recteur A. Kamsteeg van het
in de Leidse regio gevestigde
gelijknamige filiaalbedrijf in
auto's zich af. "Ik heb de in
druk", zo zegt hij, "dat er op
het ogenblik veel meer wordt
bezuinigd dan nodig is. De
sfeer van paniek die door uit
spraken van deze regering is
ontstaan, heeft een duidelijk
nadelig gevolg op het gedrag
van de consument. U begrjpt
dat wij daar niet blij mee zijn.
Ik denk dat het op het
ogenblik het belangrijkste is
dat die paniek wordt wegge
nomen. Daarnaast is er na
tuurlijk ook de onvrede over
de zware lasten op het auto
rijden. Er wordt misbruik
gemaakt van het feit dat hier
vier miljoen auto's rond rij
den. het merkwaardige aan de
zaak blijft dat over een Verho
ging van de brood- of melk
prijs kennelijk dagen moet
worden gepraat.' Voor duur
dere benzine schijnt dat alle
maal niet nodig te zijn.
Wij hebben de eerste vier
maanden van dit jaar nog een
groei gehad. Dat voordeel
heeft duidelijk te maken met
ons merk. De Volkswagen
Jetta heeft goed gelopen en er
is veel vraag naar de Golf Die
sel. Je moet als bedrijf elas
tisch kunnen zijn. De
problemen gaan ook aan ons
niet voorbij. Er zijn heel dui
delijk concessies gedaan. We
geven meer geld voor een in-
ruilwagen. Zeventig procent
van de nieuwaankopen
brengt inruil met zich mee.
Eenzelfde percentage geldt
ook voor aankoop van een oc
casion. We hebben in Katwijk
een nieuw filiaal geopend.
Een investering van acht ton.
Kijk, de importeur had wel
meer gewild, maar ik vind
acht ton onder de gegeven
omstandigheden een maxi
mum. Wat er de komende
maanden gaat gebeuren weet
niemand. Ik heb de verwach
ting dat de zaak zich voor het
einde van het jaar herstelt.
Maar wij houden er wel reke
ning mee dat voor de conti-
nüiteit van het bedrijf, dit jaar
een winstoffer van zo'n dertig
procent nodig is. Die keuze
hebben we gemaakt, om er
voor te zorgen dat de zaak niet
misloopt".
Kamsteegs rechterhand A. Via-
nen wijst er nog op dat de
vraag zal moeten herleven op
de vervangingsmarkt. Per
jaar verdwijnen 450.000 auto's
op de schroothoop en in krin
gen van de autohandel wordt
er van uitgegaan dat die vroeg
of laat door andere auto's
worden vervangen.
Het kwartaaloverzicht van de
RAI over de verkoop van
nieuwe auto's bevestigt het
beeld van een sterk ach
terblijvende vraag. Alle wa
gens van Japanse makelij
doen het beter dan VQrig jaar,
maar daarnaast zijn het ei
genlijk alleen Volkswagen en
BMW die gelijk blijven of een
tiende procentje groeien. Een
lichte achteruitgang is er voor
Opel, Ford, Citroën, Alfa en
Volvo. Flink inleveren is aan
de orde bij Fiat, Peugeot,
Britsh Leyland en Talbot.
Japanners
Honda-dealer Van Haasteren
schrijft het voortbestaan van
zijn nog jonge bedrijf voor
een belangrijk deel toe aan
het succes van de Japanners.
Van Haasteren is een wegge
saneerde kolenhandelaar die
tien jaar geleden een gokje
waagde m de autohandel.
Twee jaar geleden betrok hij
een splinternieuw bedrijfs
pand aan de rand van Leiden.
Inmiddels werken daar zo'n
35 man. Wacht hem na de ko
len een nieuw debacle? "De
enorme vraag naar Honda is
voor ons een heel positief
punt. Bij een jong bedrijf, dat
zo'n snelle groei heeft door
gemaakt, zit je altijd met de
nadelen van een schoksge
wijs opgebouwde organistie.
Die nadelen ervaar je in een
tijd als deze extra. Ik wil ook-
best toegeven dat als ik nu
niet een succesvol merk zou
kunnen leveren, mijn bedrijf'
al weg was geweest. De lasten
zijn enorm. Er is natuurlijk
geïnvesteerd op grond van
een bepaalde verwachting".
Hoewel enkele jaren geleden al
in een structuurrapport van
de Bovag werd aangegeven
dat aan het begin van de jaren
tachtig rekening moest wor
den gehouden met een verza
diging van de markt, leefde
bij de handel toch de overtui
ging dat een groei in de ver
koop van nieuwe auto's de
jaarscore nog behoorlijk in de
richting van de zeshonderd
duizend zou voeren. Voor die
verwachting is weinig reële
grond meer te vinden. De
maanden mei en juni leveren
traditioneel de beste ver
koopcijfers op, daarnaast is er
nog een kleine piek in het na
jaar. Volgens de Bovag zal in
die periode de malaise het
duidelijkst naar voren ko
men. Woordvoerder Boon:
"de meeste bedrijven zijn
goed in staat om tijdelijk
klappen op te vangen. Finan
cieringsproblemen worden
daardoor wat naar voren ge
schoven, maar als de zaken
blijven zoals ze er nu voor
staan, krijgen we tegen het
einde van het jaar op behoor
lijke schaal te maken met
faillissementen".
Directeur Schumacher van het
Gewestelijk Arbeidsbureau
in Leiden kan geen concrete
cijfers geven over de werk
gelegenheidssituatie in de au
tobranche. Het GAB deelt cij
fers over ontslagen niet naar
branche in. Zijn indruk is
echter wel "dat er de laatste
tijd sprake is van een tendens
van verlies van werk in deze
sector", zo zei hij desge
vraagd.
Zyn veel bedrijven via een re
geling met de importeur in
staat om een beperkte voor
raad van nieuwe auto's in ei
gen huis aan te houden, bij de
handel in twedehands auto's
ligt dat heel anders. Een dea
ler van enige omvang heeft
doorgaans al gauw zo'n hon
derdvijftig occasions in de ga
rage staan. Gemiddelde prijs
zo'n f6.500. Zo'n auto staat
door de bank genomen een
dag of zestig, voordat een ko
per zich aandient.
Honderd vijftig maal f6.500 dat
is een behoorlijke investering
van kapitaal, zeker in een tijd
dat banken een procent of
zestien aan rente in rekening
brengen. Bedrijven die wei
nig kapitaalkrachtig zijn zit
ten op stevige lasten en wor
den daar kosten van huisves
ting en personeel bij opge
teld, dan hoeft het nauwelijks
nader betoog dat in zo'n on
derneming een hoop moet
gebeuren, voor de eerste bo
terham zich laat verdienen.
De klant wacht overigens niet
alleen met de aanschaf van
een andere auto, ook in het
onderhoud wordt bezuinigd,
met alle gevolgen voor de
veiligheid op de weg van dien.
Kamsteeg daarover "U moet
eens opletten hoeveel men
sen 's avonds op de weg met
één koplamp aan rijden. En
als die verlichting niet in orde
is, dan weet ik bijna zeker dat
er meer dingen niet kloppen
en dat het bij voorbeeld met
de remmen ook niet goed ge
steld is. Maar dat blijkt ook
allemaal te kunnen. Ik ben er
zeker van dat je in dit land
40.000 km per jaar kunt rijden
zonder ooit in een verkeers
controle te belanden". De uit
spraak van Kamsteeg wordt
bevestigd in de enquete van
Intomart. Ruim zeventig pro
cent van de ondervraagden
was er van overtuigd dat het
dure autorijden uitstel van
onderhoud tot gevolg heeft.
Levensgevaarlijk
"Een levensgevaarlijke situa
tie", vindt Kamsteeg, die er
schertsend bij vertelt dat au
tohandelaren bij alle narig
heid ook nog "als onbezol
digd belastingambtenaaar
moeten functioneren". "De
papierwinkel die alle BTW-
tarieven, de verbruikersbe
lasting en de kentekenregi
stratie met zich meebrengen
De malaise in de handel heeft de
concurrentie in de toch al
harde autobusiness aanzien
lijk verscherpt. Op tal van
manieren wordt de koper'
door listige reclamecampag
nes naar de auto gelokt. Prijs
verlagingen van duizend gul
den, duizend kilometer gratis
benzine, gratis zonnedak, "bij
uw Peugeot-dealer is uw
Volvo meer geld waard", de
radeloosheid ten top.
Harde campagnes zijn er altijd
geweest", zegt een handelaar,
"het is tenslotte niet meer zo
als in de jaren vijftig toen
mensen in de rij voor een auto
stonden'.
Op weg naar huis leert de om
roeper van de radio-nieuws
dienst via de autoradio dat die
tijd als voorgoed voorbij moet
worden beschouwd. Met de
bekende neutrale stem: "de
Tweede Kamer is vandaag
akkoord gegaan met een ver
hoging van de benzineprijs
van 0,47 cent per 1 juli als ex
tra heffing om geluidshinder
tegen te gaan. Op die datum
gaat overigens ook de motor
rijtuigenbelasting met 17,5
procent omhoog, zo was al
eerder besloten
