musku
srat is
j. i j
m aan
tocht
Badplaats Katwijk mag niet achterblijven
Talentvolle N. Kuyf
zet Kortsjnoi mat
„Rusland wil zijn orde
overal gaan invoeren"
"Geen sprake
van verrotte
in Katwijkse
wijk Synthese"
VW-DIRECTEUR HEEFT NOG TAL VAN WENSEN
VRIJDAG 6 JUNI 1980
LEIDEN/REGIO
PAGINA 21
ALPHEN AAN DEN RIJN - De gevaarlijke muskusrat is in aantocht. Voor
de Alphense streek met z'n zachte veèngrond, veel dijken en waterver-
schillen van soms enkele meters kan het beest grote schade aanrichten.
De mensen van Faunabeheer, waterstaat en waterschappen zien de bui
hangen en proberen hun maatregelen te nemen. Of het zal helpen is de
vraag.
De muskusrat doet het 1
tende werk voornamelijk in de
schemering en 's nachts en dan
nog onder water en onder de
grond. Hy vermenigvuldigt zich
razendsnel en verplaatst zich
twee keer per jaar over soms gro
te afstanden. Zo'n 100 muskus
rattenvangers zijn over het hele
land dagelijks in de weer. De
strijd lijkt al by voorbaat in het
voordeel van de muskusrat uit te
vallen.
Waarom is het knaagdier zo ge
vaarlijk? De muskusrat wordt
vooral gevreesd om zijn graverij
in oevers en dijken waardoor
ernstige verzakkingen optre
den. Vanuit het water begint hij
gangen te graven (pijpen ge
noemd), die wel 10 tot 12 meter
lang zijn. Aan het eind wordt,
ook onder de grond, een nest uit
gegraven. Hoe groter het gezin
hoe groter het nest en hoe meer
pijpen er komen. Het water
spoelt de gangen in en verzak
kingen zijn het gevolg.
Als een pijp instort graaft de mus
kusrat weer een nieuwe, zodat
het kwaad zich herhaalt. Op de
meest onverwachte momenten
zakken landbouwmachines en
vee plotseling weg, ontstaan ver
zakkingen in verkeerswegen en
worden netten en fuiken van
binnenvissers kapot geknaagd.
Jaarlijks worden miljoenen gul
dens besteed aan de bestrijding
van de muskusrat. Een groot deel
daarvan is bestemd voor de sala
rissen van de professionele van
gers. Harry van Berne is één van
hen. Hij heeft als standplaats Al
phen aan den Rijn en werkt in een
gebied dat wordt begrensd door
Alphen, Bodegraven, Woerden,
Uithoorn, Aalsmeer, Leimuiden,
Alphen. In het gebied liggen de
Nieuwkoopse Plassen en de We
steinder Plas, een waar luilek
kerland voor muskusratten.
Eerste vangst
Harry van Berne: "Tot nu toe zijn in
mijn gebied twee muskusratten
gevonden. Op 17 mei werd een
dood beest aangetroffen in een
palingfuik in de Slikkendamse
Verlaat bij Woerden. Enkele da
gen later werd, ook al in een pa
lingfuik, in het water langs de
Uitweg in Noorden een tweede
dode exemplaar aangetroffen.
We zijn intensief gaan speuren in
die twee gebieden. Varend in een
bootje in het riviertje de Grecht in
Zegveld zagen we sporen van
aangevreten riet en even later za
gen we, midden op de dag, een
muskusrat wegzwemmen".
Volgens Harry van Berne wordt de
muskusrat nogal eens verward
met een bruine rat. "De muskus
rat is het best te herkennen aan de
zijdelings afgeplatte staart. De
staart van een bruine rat is rond",
aldus Van Berne. Verschillende
aanwijzingen kunnen op de aan
wezigheid van een muskusrat
duiden: "In het water zie je vaak
plantenresten drijven van aange
vreten rietwortel, watergentiaan
en kalmoes. Ook zyn er vaak
BOSKOOP - De Internos
schakers Nico Kuyf en
Leen van Ofwegen zijn er
gisteravond als enigen in
geslaagd te winnen van
de Russische schaak
grootmeester Viktor
Kortsjnoi.
De wereldkampioen was gister
avond in Boskoop op uitnodiging
van de plaatselijke schaakver
eniging Internos voor een simul
taan over 40 borden. Hij was spe
ciaal voor deze gelegenheid over
gevlogen uit het Zwitserse Zü-
rich, waar hij sinds september
vorig jaar verblijft.
De schaakgrootmeester behaalde
37 overwinningen. De 12-jarige
Jan-Jaap Houser uit Zoeterwou-
de forceerde remise. Overwin
ningen werden geboekt door
Leen van Ofwegen en de 15-jarige
Nico Kuyf. De laatste werd later
op de avond door Kortsjnoi als
"zeer talentvol" bestempeld.
Tevredenheid na afloop bij Inter
nos-secretaris Ch. E. Blaazer, die
er na veel inspanningen in was
geslaagd Kortsjnoi voor deze si
multaan te strikken. De onder
handelingen ervoor zijn direct na
het Hoogovenschaaktoernooi
begonnen- Kbrtsjnoi is één van
de vele schaakcoryfeeën, die
door Internos naar Boskoop zijn
gehaald. Mannen als Böhm, So-
sonko, Donner en Max Euwe
gingen hem voor.
In Boskoop ontbrak gisteravond de
jeugdkampioen-schaken John
van der Wiel. John van der Wiel
zou volgens secretaris Blaazer-
niet hebbeN willen meedoen
"omdat hij als eens eerder van
Kortsjnoi had gewonnen in een
gewone partij en hij het de
grootmeester niet wilde aandoen
om tijdens de simultaan gewoon
mee te spelen; gewoon uit spor
tieve overwegingen dus".
Aan het schaakevenement in hotel
Florida namen spelers uit de hele
streek, waaronder Gouda, Zoe-
termeer, Leiden, Alphen aan den
Rijn, Waddinxveen, Koudekerk
en Moordrecht, deel.
BOSKOOP - "lk kan niet eerder in vrede met Rusland le
ven, voordat mijn familie weer bij elkaar is".
Dat zei de Russische dissident en schaakgrootmeester Viktor Kortsjnoi
gisteravond in Boskoop na afloop van een schaaksimultaan over veertig
borden. Kortsjnoi, die in het Zwitserse Zürich by familie inwoont, was
alléén voor deze simultaan naar Nederland overgekomen, omdat hij dit
soort toernooien als een "propaganda voor het schaken" beschouwt.
Kortsjnoi vertelde gisteravond dat zijn zoon in een werkkamp in Siberië
verblijft. Officieel omdat hy dienst wiegerde, maar zijn vader gelooft dat
de ware reden is, dat zyn zoon pogingen in het werk heeft gesteld om
zich bij zijn vader in het vrije westen te voegen. De zoon van Kortsjnoi
werkt nu al bijna driejaar in een zogenaamd "corrective labour camp",
een soort heropvoedingskamp. "Onderdrukking vind je overal in de
wereld, maar de USSR is werkelijk heel machtig op dit gebied; ze zijn
vastbesloten om haar orde overal ter wereld in te voeren", aldus Kortsj
noi gisteravond verbitterd.
Zelf ondervindt Kortsjnoi, die vier jaar geleden uitweek, nog keer op keer
de haatgevoelens die Rusland hem toedraagt. Twee jaar geleden werd
hem het Russisch staatsburgerschap afgenomen. Dat had als enige
voordeel dat Zwitserland hem toen politiek asiel wilde verlenen.
Sindsdien werkt hij in Zürich aan een boek waarin absoluut geen schaak
termen voorkomen. "Anti-Chess" is inmiddels in een aantal landen al
uitgegeven, maar nog niet in Nederland. Naar Kortsjnoi vermoedt om
dat het boek nogal scherp is gesteld: "Er worden nogal wat mensen in
aangevallen, onder wie politici en journalisten. Als ik hier in Nederland
geen uitgever kan vinden, publiceer ik het zelf. Ik heb echter goede hoop
dat dat niet nodig zal zyn."
HARRY SCHIPPER
KATWIJK - Er is beslist
geen sprake van ver
rotte waterleidingen
in de Katwijkse wijk
Synthese.
Aldus reageerden wethouder
Bergman (openbare werken)
en directeur Riezebosch van
Gemeentebedrijven op het
bericht in het Leidsch
Dagblad van gisteren over de
mogelijke aanwezigheid van
gif in de bodem.
Bergman liet weten dat er wel
bodemmonsters worden ge
nomen, maar dat hoeft op zich
nog geen aanleiding te zyn
voor een panieksituatie. Er
zijn geen verrotte waterlei
dingen, waarmee ook de
theorie, vervalt dat de aantas
ting iets te maken zou hebben
met giftige stoffen, waarvan
helemaal nog niet zeker is of
dergelijke stoffen inderdaad
in de wijk voorkomen.
Over de doorgeroeste waterlei
dingen werden mededelin
gen gedaan door de voorlich
tingsdienst van de provincie.
Na het verschijnen van de
krant gisteren in de namiddag
werden deze mededelingen
herroepen.
Volgens Riezebosch zijn er en
kele jaren geleden klachten
vanuit drie huizen binnenge
komen over de smaak van het
drinkwater. Gemeentebe
drijven heeft daarop de
kunststof-leidingen die op 90
cm diepte in de grond liggen
vervangen door koperen bui
zen. Er bleek aanslag aan de
binnenkant van de kunststof
leidingen te zitten.
Aanslag
De provincie is nu van plan om
samen met de gemeente Kat
wijk nog één van de waterlei
dingen van kunststof open te
breken. Als er aanslag wordt
gevonden zal dit in een labo
ratorium worden onderzocht.
Een werkgroep die bestaat uit
vertegenwoordigers van het
Rijksinstituut voor de drink
watervoorziening, provin
ciale waterstaat en de inspec
tie voor de volksgezondheid
zal dan een rapport opstellen.
Van de zijde van de provincie
ziet men nog geen aanleiding
een grondboring in de Syn
these te verrichten.
KATWIJK - De VVV in Katwijk onderzoekt samen met de Noordwijkse
WV of de mogelijkheid bestaat om met een helikopter rondvluchten te
maken langs de kust. De bedoeling is dat wordt gezocht naar startplek die
centraal ligt tussen beide badplaatsen.
WV-directeur Verplancke ziet de
helikoptervluchten, die uitge
voerd zouden moeten worden
door de KLM, als een welkome
aanvulling op de overdekte
"slecht-weer-recreatie", die in
Katwijk best kan worden uitge
breid
Beide VW's zijn al op zoek ge
weest naar een plek voor een he
lihaven. "We hebben een aan
vraag ingediend bij het mari
nevliegkamp, maar die is afgewe
zen. Ook hebben we de gemeente
Katwijk gevraagd of het parkeer
terrein in de Noordduinen kan
worden gebruikt", aldus Ver
plancke.
De WV in Noordwyk heeft nul op
het request gekregen toen zij
vroeg om gebruikmaking van het
gemeentelijk sportterrein. De
grasmat zou te veel schade oplo
pen.
Ook het gemeentebestuur in Kat
wijk wijst de aanvraag van de
Katwijkse WV af. De parkeer
plaats in de Noordduinen kan
niet voor de helikopters worden
gereserveerd, omdat de strand-
bezoekers dan hun auto niet
kwijt kunnen. Dus lykt het plan
van de Katwijkse kust-VW.s
vooralsnog weinig kans van sla
gen te hebben, al wordt het zoe
ken naar een helihaven niet op
gegeven.
Wensen
Lukt het niet om helikoptervluch
ten te organiseren, dan heeft
Verplancke nog diverse wensen
achter de hand om het de toerist
nog meer naar de zin te maken.
Als hij om zich heen kijkt en ziet
dat allerlei plaatsen aantrekker-
lyker worden gemaakt, dan vindt
hij niet dat Katwijk moet ach
terblijven.
Speeltuin
Verplancke begrijpt best dat er tus
sen willen en kunnen een groot
verschil zit. "Maar als er géén
mogelijkheden zijn om de ver-
blijfsrecreatie uit te breiden, dan
moet er worden gekeken of er wat
aan verbetering van de dagre
creatie kan worden gedaan
Verplancke trekt zyn la met ideeën
open. Daar komen uit tevoor
schijn: dagwinkels op de boule
vard, een grote speeltuin ~f pret
park en een overdekt vermaak-
centrum' met automaten, mini-
racebanen enzovoorts. "Willen
we pretenderen een familiebad
plaats te zijn, dan is er toch een
speeltuin nodig", merkt de WV-
directeur op.
"Ook moet er een crèche zijn".
Verplancke wijst ook op een aan
vraag van de-Nederlandse Smal-
spoorweg stichting, die zoveel
materiaal heeft dat zij er een mu
seum mee kan vullen, maar er
lijkt in Katwyk nog geen ruimte
gevonden te zijn.
Kritiek
Kritiek heeft hy op de bewegwijze
ring. De WV heeft zelfs een keer
een actie gehouden waarbij bor
den op de rijksweg Amsterdam-
Den Haag werden geplaatst,
maar de ANWB haalde ze weg.
"Een plaats met bijna 40.000 in
woners mag toch in wijde omtrek
op de borden aangegeven staan.
Ik heb wel eens Duitsers gehad
die een hele tijd in Den Haag
rondreden omdat zij Katwyk niet
kunnen vinden. Wel staan
Noordwyk en Haarlem vermeld.
Waarom Katwijk niet.
Gouden bed
Hij kan nog niet zeggen, of er een
extra stroom toeristen naar Kat
wijk komt als gevolg van het te
ruglopen van het aantal vlieg
vakanties. Zegt Verplancke: "Dat
is afhankelijk van het weer. Slaat
het weer om, dan kun je een gou
den bed aanbieden maar dan
komen zij niet. Door het weer be
sluiten de mensen ook later of zy
naar Katwijk komen".
Hy constateert by de badgasten
ook de behoefte om ook zondag
inkopen te doen of een fiets te hu
ren. "Niet alle winkels hoeven
open te zijn. Ik denk alleen aan
een supermarkt, een fotohandel
of een rijwielzaak. Ik geloof dat
het ook voor de winkeliers aan
trekkelijk is, omdat er in het
weekend veel drukte is in Kat
wijk". Om de kerken niet in de
wielen te rijden denkt Verplanc
ke aan een openstelling geduren
de een aantal uren in de middag.
Zondag
Bijval voor dit idee lykt hy niet te
vinden. Welke middenstander je
ook spreekt, de zondag willen ze
voor zichzelf houden. Voor my
hoeft het niet U kent Katwyk
toch wel. Nee daar hoeven we
niet aan te beginnen. De gemeen
te staat het ook niet toe", aldus
een bedrijfsleider van een su
permarkt. Ook Verdoes van de
Meeuwenlaan die een kampwin
kel gaat runnen op de nieuwe
camping Noordduinen voelt er
niets voor om 's zondags open te
zyn. Het is trouwens nog onzeker
of denkel dit seizoen oDeneaat
Camping
Bij de gemeentelijke camping
Noordduinen aangekomen zit
het echtpaar Beugelink gebogen
over de lijsten met reserveringen.
Het is dit jaar voor het eerst mo
gelijk om vooruit te bespreken.
"Ik verwacht zonder meer een
volle bak als het mooi weer is",
zegt Beugelink.
Een vak met 98 plaatsen is voor de
periode eind juni tot half augus
tus al helemaal volgeboekt. Er
zijn 200 seizoenplaatsen bezet.
Daartussen worden wat plaatsen,
een kleine honderd, vastgehou
den voor passanten.
Reclame
De camping Noordduinen heeft
van de ANWB dril
gen. Dat is voor een kustcamping
een hoge klassering. Beugelink
leidt ons over de camping met
zyn vier terrassen (vakken). De
hygiëne en netheid staan voorop.
Ais hy de deur van een toilet met
een brede zwaai open doet zegt
hy: "Dit is mijn reklamc"!
Dit (opgezette) exemplaar was nog niet geheel volwassen. De staart is zijdelings afgeplat. Daaraan valt de muskusrat te onderschei
den van een bruine rat (Foto's Wim Dijkman).
platgelopen paadjes van circa 12
cm breedte te ontdekken, die
naar de waterkant lopen. Een
deskundige bespeurt ook nog
wel eens muskusolie op het wa
ter, die vooral in de paartijd
wordt afgescheiden.
Verder zetten we bij duikers fui
ken. Van staal wel te verstaan,
want al het andere materiaal
knaagt demuskusrat kapit", al
dus Van Berne. Soms worden
ook drijvende vangkooien ge
bruikt.
De ingang onder water van een py p
is zo groot als een konijnehol. De CijfGFS
muskusrattenvanger vindt de in-
gang door met lieslaarzen aan
door de sloot te waden en met zijn
voet de kanten af te tasten. "Als
we beet hebben plaatsen we
klemmen voor de ingangen en
hopen zo het hele nest te vangen.
Enige cijgers: in 1978 werden in
Zuid-Holland 800 muskusratten
gevangen, in 1979 waren het er al
1516. In het hele land werden in
1978 ruim 100.000 exemplaren
verschalkt, over vorig jaar zyn de
landelijke cijfers nog met be
kend, maar dat zou wel eens op
het dubbele kunnen uitkomen.
"Eigenlijk is het een mooi diertje",
vindt Harry van Bernq. "Een
volwassen exemplaar wordt
inclusief staart ongeveer 60 cm.
Het brengt geen ziektes over, zo
als de rat. Het dier is afkomstig
uit Noord-Amerika en vermoe
delijk voor de pels door een Joe
goslavische graaf naar Europa
overgebracht. Een muskusrat die
in april wordt geboren kan zelf in
het najaar alweer circa 6 jongen
ter wereld brengen. Reken maar
uit hoe snel dat kan gaan".
Premie
Alle zeilen zullen moeten worden
bijgezet om de muskusrat te be
strijden. Daarbij is de hulp nodig
van vissers, rietmaaiers, ingelan
den, tuinders, sportvissers, ie
dereen. Ook het waterschap De
Aarlanden is waakzaam. Er staat
een premie op een gevangen
muskusrat van f 5. De provinciale
waterstaat doet een dringend be
roep op een ieder die iets van de
muskusrat bepeurt, dit onmid
dellijk te melden: telefoon
01720-73045.
HENK HOUTMAN
Schaakgrootmeester Viktor Kortsjnoi trad gisteren voor een simujUa^nwedstrijd op
in Boskoop. Schaakvereniging Internos was erin geslaagd de schaker speciaal voor die
gelegenheid uit Zwitserland te laten overkomen.
