de weekbladen
"Die jongelui
vragen om
een pak slaag"
Van Heijningen op bres voor ondernemersschap
deTijd
HP
EISEVIERS
)NDERDAG 22 MEI 1980
PAGINA 11
Ter rechter
zijde van
het VNO
Sinds enige tijd is het al onme
telijke bestand van vereni
gingen in Nederland uitge
breid met een club die een
vooruitstrevende naam
draagt: Kritische Neder
landse Ondernemers. Dit ge
zelschap stelt zich ten doel
het ondernemersklimaat in
ons land te verbeteren. Dus:
meer vrijheid voor de on
derneming. minder invloed
van de staat en lagere belas
tingen.
Juridisch adviseur van de ver
eniging. die vindt dat het
Verbond van Nederlandse
Ondernemingen (VNO) een
veel te gematigde koers
vaart, is de Haagse advocaat
mr. L. van Heijningen. Hij is
vooral bekend geworden als
de vorige advocaat van Men-
ten.
Van Heijningen heeft wel eens
aspiraties gehad voor de
landspolitiek, maar die zijn
verdwenen. In het gesprek
bleef de kwestie-Men ten bui
ten schot. Toch komen de
oorlogsjaren in het gesprek
aan de orde, want voor een
verklaring van de huidige
economische problemen
moeten we volgens Van
Heijningen terug naar die
bezettingsperiode. Pas na
enig aandringen was de
Haagse advocaat bereid zich
te laten interviewen door
Bas Hoppel, die te horen
kreeg wat er leeft ter rechter
zijde van het VNO.
den allang moeten zijn geno
men. Maar wij Nederlanders
zijn daartoe niet bereid of in
staat. Ga de geschiedenis
maar na. Alle ingrijpende wi j
zigingen in het staatsbestel
zijn te danken - of te wijten -
aan buitenlanders".
„Je zou kunnen zeggen dat ons
land in een nieuwe illegaliteit
leeft. Evenals in oorlogstijd
bestaan er twee economieen:
een bovengrondse, onrenda
bele en daarom slinkende
economie en een onder
grondse zwart-geld-econo-
mie". De maatregelen die de
regering daartegen denkt te
kunnen nemen door de fis
cale en sociale recherche in te
zetten, halen volgens Van
Heijningen niets uit.
„Een dergelijk controleappa
raat. met grote bevoegdheden
dat de kasboeken komt con
troleren en belastingambte
naren toestaat om woningen
te betreden, zal de veel gepre
zen rechten van de mensen
doen degraderen tot niets. Dit
bestel stoelt op de bezettings
gedachte en is daarom ver
werpelijk".
Tweede fout
Een tweede fout die Van Heij
ningen alle na-oorlogse rege
ringen aanwrijft, is hun wil
om te industrialiseren. „Dat
past helemaal niet in ons ka
rakter. Nederlanders zijn van
huis uit individualist liever
baas in eigen poldertje of op
eigen landje. Ons land heeft
altijd generaties uitgezonden
over de hele wereld. We wa
ren een uitzendland. Mensen
die er te veel waren, lieten we
emigreren. In de oorlog heeft
dat een deuk opgelopen en
erna werd plotseling de kreet
geslaakt we moeten indus
trialiseren en werk scheppen.
Een dwaze leuze. We zijn niet
industrie-minded en daarom
zie je het nu spaak lopen".
MAGAZINE
"En ik dan9" luidt de titel van het
omslagartikel, dat handelt over
het kind van de rekening bij echt
scheidingen: het kind. Elseviers
Magazine is het niet eens met het
wetsontwerp van minister De
Ruiter, waarin staat dat kinderen
vanaf twaalf jaar voortaan door
een rechter moeten worden ge
hoord over hun toekomstige ver
blijfplaats als hun ouders gaan
scheiden.
"Op die manier wordt het kind weer
nadrukkelijk voor een keuze ge
steld. En dan is twaalf jaar nog
wat erg jong. Kiezen tussen beide
ouders en dan nog een keer kiezen
tegenover de rechter. De ideale
oplossing zou binnenskamers ge
zocht moeten worden: vader,
moeder en de kinderen. Geza
menlijk".
In "De systematische onmacht van
het kabinet-Van Agt" wordt het
kunstgrepen-beleid van minister
Van der Stee aan de kaak gesteld.
Alice Oppenheim ging op bezoek
bij de (vrouwlijke) Amerikaans^
ambassadeur in ons land. Geri
Joseph is volgens Oppenheim
een "opmerkelijke vrouw met
een opmerkelijke bril op waar
door ze het leven op opmerkelijk
bewuste wijze bekijkt".
Opmerkelijk voor een dergelijk
bewuste vrouw is haar opmer
king dat zij Rabbani, de consul
voor Koeweit in Nederland, ver
wart met een leider van de PLO.
Maar verder blijkt ze haar huis
werk goed te doen.
Een verkeerd besluit vindt Elsevier
de beslissing van het NOC om
toch de Spelen in Moskou bij te
wonen, Jan Brusse keek in Can
nes tussen alle eetpartijen door
ook naar nieuwe films en minis
ter Wiegel belooft drastische
maatregelen om de achterstand
van de ethnische minderheden in
ons land weg te werken.
L/n
VRIJ NEDERLAND
Bibeb sprak Andre Kloos op de val
reep over de VARA. Hij toont
zich blij dat hij de rel over de VA-
RA-radio-uitzendingen tijdens 30
april niet meer heeft hoeven
meemaken: "Maar aan de ande
re kant had ik het dolgraag mee
beleefd. Dan had ik die middag in
de kerk eraan gegeven en ik had
ingegrepen. Jazeker".
Jan Nagel blijkt de ex-VARA-voor-
zitter nog altijd zwaar op de maag
te liggen: Een geboren wroeter,
noemt hij hem. "De echte ellende
begon nadat Nagel niet benoemd
werd als omroepsecretaris. Ik heb
me daar zeer fel tegen verzet.
Omdat hij de background niet
heeft en zijn karaktereigen
schappen hem hiervoor volstrekt
ongeschikt maken".
De Mobiele Eenheid op oefening.
Stenen zijn rotte appels, of eie
ren, demonstranten zijn de colle
ga's, barricades zijn opgestapelde
takken. "Natuurlijk hebben wede
cursisten ingeprent dat er in wer
kelijkheid niet met zachte appels,
maar met harde tegels zal worden
gegooid. Maar je kunt daar niet
mee oefenen. De kans dat het een
bloedbad wordt is te groot. En
voor de cursisten is dit trouwens
al een escalatie van geweld. Dit is
hun tweede oefenréi. Bij de vorige
werd nog niet met appels, maar
met appelmoes gegooid. We bou
wen het langzaam op",
Folkloristisch is een verhaal over
de berenhouderij van de gebroe
ders Oskam. Beren zijn man
netjesvarkens die tegen betaling
(aan de eigenaar van de beer)
zeugen dekken. Dat een en ander
niet altijd zonder problemen
verloopt blijkt wel uit de "opbre-
kers" of "omlopers". Dit zijn zeu
gen bij wie de beer na verwoede
pogingen niet tot het gewenste
resultaat is gekomen: "Je moet ze
knap afberen", is dan ook het
commentaar van een broer Os
kam.
Zorgen bij de programmamakers
van de VPRO, een gesprek met
een 'gestaalde Russische dissi
dent zijn deze week ook in VN te
lezen. Het kleurkatern bevat de
gruwelijke documenten uit de
martelkamer van Pol Pot.
Ook De Tijd wijdt het omslagarti
kel aan echtscheiding en de ge
volgen daarvan voorde kinderen.
Maar in dit artikel wordt de aan
dacht gericht op de vaders, die
meer en meer willen dat de kin
deren hun worden toebedeeld.
Rechter Cnoop Koopmans zegt
over die ontwikkeling: "Ik denk
dat het samenhangt met het feit
dat vaders meer betrokken raken
bij de gang van zaken thuis. Ze
wassen af, ze doen de baby de
luier om. Er zijn tegenwoordig
moeders die kostwinner zijn. va
ders die een deeltaak hebben".
Enkele journalisten worden aan het
woord gelaten over het ver
schijnsel "actiejournalist". Dat is
een journalist die zijn eigen me
ning niet alleen uitdraagt, maar er
zelf rond voor uitkomt dat hij ook
op de barricaden is te vinden.
Aad van den Heuvel vindt dat een
journalist best mee actie mag
voeren. "Maar je moet ais jour
nalist wel proberen kritikasler te
blijven
Raymond van het Groenewoud is
Vlaming, popartiest, maar vooral
berucht om zijn vaardigheid op
lange tenen te gaan staan. Zijn
nieuwe LP "Ethisch Reveil" ge
tuigt daarvan. Van het Groene
woud zal op het Nederlandse
Pinkpopfestival te zien en te be
luisteren zijn. Reden voor De Tijd
met hem te praten: "Ik zou niet
willen dat de mensen mij bekeken
zoals ze Iran Heyle doen met zijn
Schoon Wijveken.Het moet om de
liedjes gaan, niet om die rare
Belg".
PvdA-kamerlid Jaap van der Doef
is een voorstander van het recht
op arbeid: "Werken is voor veel
mensen net iets meer dan alleen
hun brood verdienen"Tegenover
Frank van Empel en Flip Vuijsje
vertelt hij over zijn angst voor de
gedachte om arbeid en inkomen
los te koppelen: "Waar ik bang
voor ben is dat we fatalistisch
gaan zeggen: We zien toch geen
kans om werkgelegenheid te
scheppen voor al die honderddui
zenden mensen, en het herverde
len van arbeid tast te veel posi
ties, rechten en verwachtingen
aan, dat is allemaal veel te moei
lijk. En dat we dan concluderen:
Laten we maar gaan ontkoppe
len. en kijken hoeveel mensen be
reid zijn om zonder een beroep te
doen op de arbeidsmarkt genoe
gen te nemen met een bepaald ge
garandeerd basisinkomen".
Een verslag van een bezoek aan de
westelijke Jordaanoever toont
aan dat de sfeer daar nog grimmi
ger is geworden. Johanneke van
Sliiutcn i»ez(M-ht Int Vrouwen
Muziek Festival in Nijmegen,
waar veel kritische noten werden
gekraakt "Het is allemaal uni
form en voorspelbaar. Er wordt
een soort eenheidspot gebrouwen
Ik werd er angstig van. van die
solidaire kudde zusters".
Hervormd Nederland was niet tij
dig in de kiosken verkrijgbaar.
ANNEMIEK RUYGROK
Van Heijningen:- Iedereen
praat elkaar na
Door Bas Hoppel
hier is ingevoerd. Het klinkt
heel hard en onprettig, maar
de werkelijkheid is wel zo.
Alleen, we geven het geld nu
niet aan oorlog voeren, maar
aan andere zaken die econo
misch niet verantwoord zijn".
,Na de oorlog is een stelsel van
sociaal-economisch beleid
gevoerd, dat was gebaseerd
op wat door de Duitsers is
achtergelaten. Op 17 septem
ber 1944 nam de toenmalige
Nederlandse regering in
Londen het besluit om 298
van 783 Duitse bezettings
maatregelen kracht van wet
te doen behouden".
,De maatregelen, die inmiddels
verder zijn uitgebouwd en in
wetten vastgelegd, waren me
rendeels ingegeven door de
behoefte van de toenmalige
Duitse bezetters om ons land
in te schakelen in hun oor
logseconomie. De Duitse
wetgeving heeft de sluizen
geopend om steeds grotere
geldstromen naar de steeds
meer eisende overheid te
doen toevloeien. Dat stelsel is
vastgelopen en nieuwe her
vormende maatregelen had-
DEN HAAG (GPD) - De afspraak voor het
vraaggesprek werd op een dinsdagavond
gemaakt in Utrecht. Mr. Van Heijningen
hield er een lezing voor ondernemers. Een
week later, in zijn kantoor aan de Konin
ginnegracht in Den Haag, lijkt de bereid
heid echter grotendeels te zijn weggeëbd.
„Ik voel niet zoveel voor moderne journalistiek, die interviewrage",
zegt hij met enig afgrijzen. Hij is formeel en gespannen. Spreekt
het beschaafde Haags, niet dat van Tedje van Es. Hij loopt terug
naar een kast waaruit hij zojuist een mapje heeft gehaald. Hij
vervolgt „Je komt in zo'n vraaggesprek nooit tot een behoorlijk
gefundeerd betoog. Het ontaardt allemaal in kretologie. Ik vind
interviews nooit de moeite waard. Zelfs niet van mensen wier
boeken en artikelen ik graag lees".
„Koekoek één zang"
Niet alleen de interviews in de dagbladen vindt hij niet altijd inte
ressant. Ook de kwaliteit van het overige in de kranten laat vol
gens hem nogal wat te wensen over. „Zelfs de meest uiteenlo
pende kranten berichten hetzelfde. Het is koekoek één zang",
constateert hij zelfvoldaan. „Waar vind je nu eindelijk eens goede
voorlichting over de grote wereldconflicten? Nergens! Het zijn
allemaal beschouwingen die elkaar napraten. Achtergronden
worden onvoldoende belicht. Het lijkt wel alsof men doodsbe
nauwd is om buiten een bepaald denkpatroon te stappen".
Tweede Kamer
Van Heijningen heeft tien jaar geleden een gooi willen doen naar
een plek in de Tweede Kamer. Het mocht echter niet zover ko
men. Hij stond tweede op de lijst van een partij die het niet heeft
gehaald: Nederlands Appèl, aangevoerd door mr. L.R.J. Ridder
van Rappard. Die moest na afloop van de verkiezingen somber
constateren: „Maar 28.000 verstandige Nederlanders hebben op
ons gestemd. Helaas te weinig voor een zetel".
Zo bar als het volgens Van Heijningen met de pers is gesteld, zo is
het inmiddels ook met de Tweede Kamer. Achteraf is hij er dan
ook niet rouwig om dat het kiezersvolk zich niet massaal achter
de Ridder heeft geschaard. "Toen had de Kamer nog wel zin,
hoewel je met twee, drie man toch niets had kunnen bereiken. Nu
zou het tijdverspillen zijn. De Tweede Kamer is niet meer belang
rijk. Het is net als met de pers: koekoek één zang".
„Ze praten elkaar na. Laatje een
tegengesteld geluid horen,
dan word je er via de partij
discipline heel snel uitge
werkt. Er zitten dus alleen
maar ja-knikkers, ook binnen
het CDA met zijn zogenaam
de gedogers. Dat is intern niet
verdeeld. Welnee, dat is tac
tiek. Ik ben ervan overtuigd
dat er onderlinge afspraken
bestaan. Het CDA is een mid
denpartij en wil dus van alle
kanten stemmen trekken.
Vroeger zaten er in de Kamer
nog mensen van betekenis en
I van eruditie. Goede rede
naars. Dat is allang niet meer.
Het aantal dat echt allround is
en over allerlei zaken met ge
zag weet mee te praten, is
maar heel gering".
Kraken
Van Heijningen ziet het kraken
van woningen en het bezetten
van bedrijven als twee vor
men van hetzelfde kwaad: het
gebrek aan respect voor het
particuliere eigendom. „Een
bedrijfsbezetting is gewoon
roof. Roof van bezit. Net als
kraken. Er bestaat geen wo
ningnood; overal staan pan
den leeg. De woningnood
wordt kunstmatig gecreëerd.
Door echtscheidingen bij
voorbeeld. Een gezin gaat er
twee woningen op na houden.
Door het weglopen van kin
deren. Waar moeten die min
derjarigen worden opgebor
gen? In kraakpanden! Dat
zijn wel woningzoekenden,
maar geen serieuze. Die lopen
weg omdat ze niet thuis wil
len zijn. Er zou eens een on
derzoek moeten komen hoe
veel zogenaamde krakers ook
echt woningzoekenden zijn".
„Ik heb van kamerverhuurders
gehoord dat studenten naar
blijk moeten geven achter de
Mobiele Eenheid te staan.
Daar gaat een inspirerende
werking van uit. Wiegel is er
weliswaar tweemaal geweest,
doch dit was te weinig".
,,Ik herinner me nog de rellen in
1935 in Amsterdam. In de
Jordaan woedde een week
lang een opstand. De regering
maakte er een eind aan. Colijn
ging er hoogstpersoonlijk
naartoe, samen met minister
Dekker van oorlog. Staande
naast de militairen die op het
punt stonden in te grijpen, lie
ten zij zich fotograferen".
„Het moet altijd heel ver ko
men, wil het gewone volk, dat
er schande over spreekt om
maatregelen schreeuwen.
Dan pas gaat de regering er
toe over. Maar dat is verkeerd
beleid. Die jongelui roepen
niet de dictatuur op. Welnee,
die vragen gewoon om een
pak slaag. Nee, dat doen zij
die verantwoordelijk zijn
voor handhaving van rust en
orde".
Opvallende kijk
Op de huidige economische
problemen waarvoor ons land
staat, heeft Van Heijningen
een afwijkende en opvallende
kijk. Hij gaat ervoor terug
naar de oorlogsjaren. „In feite
borduren we nog steeds voort
op de oorlogseconomie die
indertijd door de Duitsers
kraakpanden vertrokken. Op
die manier spaarden ze twee.
driehonderd gulden per
maand uit. 'Er staan genoeg
woningen leeg, maar ten eer
ste willen de krakers er niet
voor betalen en ten tweede
vinden ze het leuk om uit bal
dadigheid of gebrek aan le
vensvulling tegen de geves
tigde orde aan te schoppen".
De rellen op Koninginnedag in
Amsterdam zijn niet onop
gemerkt aan hem voorbijge
gaan. Volgens Van Heijnin
gen had het allemaal niet
zover hoeven komen als de
Mobiele Eenheid rondom het
Waterlooplein. waar de rel
schoppers zich op gegeven
moment hadden geconcen
treerd, een kordon had gelegd
en de stenengooiers op die
manier had opgesloten.
Val
„Afsluiten is vredelievend. Je
hoeft niet te slaan of nat te
spuiten. Je zegt eenvoudig:
hier blijven tot het feest op de
Dam is afgelopen. Wil je eruit,
dan wordt je opgepakt. Juist
een stad als Amsterdam heeft
volop mogelijkheden om her
rieschoppers in straten op te
sluiten. Zitten ze eenmaal in
zo'n val, dan kunnen ze er niet
meer uit. De aanpak nu vond
ik dwaas. Het had a la minute
de kop ingedrukt moeten
worden, maar de Mobiele
Eenheid mocht kennelijk niet
optreden. Er had meer drei
ging van uit moeten gaan.
Tanks (het hoge woord is er
uit) hadden meer indruk ge
maakt".
Hij zegt het onjuist te vinden
dat minister Wiegel en bur
gemeester Polak bleven door
feesten terwijl de politie ver
derop in de stad slag leverde
met de relschoppers. „Nu
moesten de agenten de klap
pen opvangen. Dat vind ik
onbehoorlijk bestuur. Wiegel
en Polak hadden als verant
woordelijken bij de minste of
geringste geruchten over rel
len het feest moeten verlaten.
Door hun aanwezigheid op de
politiecentrale hadden zij