Sinds 1968 veranderde
er niets in Florida
Sjak
Jansen
WILDE GEIT WEER
TERUG BIJ TINEKE
WOENSDAG 21 MEI 1980
VARIA
PAGINA 27
door
Er gaal geen doordeweekse dag voorbij, of ik ben in
de stad en regio wel op zoek naar mensen en dingen
voor deze rubriek. Tips en wensen voor Publiek kunt
u 's middags tussen één en twee uur aan mi] kwijt, tel.
071-144941. toestel 215. Schrijven mag natuurlijk
ook.
Morgen gaat het dus gebeuren. Morgen stu
deren Jan Freeke en Marry Buiks af aan de
sociale academie aan de Leidse Boerhaav-
elaan en gaan zij letterlijk en figuurlijk met
de billen bloot.
'Met de billen bloot' is de titel van hun eindexamen-scrip
tie, die zij morgen moeten verdedigen voor een forum
van docenten. Wanneer zij dat doorstaan, mogen ze zich
officieel maatschappelijk werker noemen.
Jan Freeke (links) en Marry Buiks: met de billen bloot
Officieel, want officieus zijn J an
en Marry het al een poosje. Al
enige tijd doen zij praktijker
varing op bij de kliniek Cen
trum '45 in Oegstgeest.
Daar is een halfjaar geleden het
hele billen-bloot-idee ook
ontstaan, want Jan en Marry
bemerkten er dat de maat
schappelijk werker het in de
praktijk niet redt met louter
zijn opleiding, omdat hij veel
al zichzelf niet kent.
Freud
Marry (29) zegt: „Wat we willen
zeggen is dat onze opleiding
niet alles is. 't Is te theoretisch
allemaal. Wat de psycholoog
Freud wel of niet heeft ge
zegd, daar bereik je het niet
mee in de praktijk. Daarmee
haal je de mensen niet uit de
put. Je kunt ze daar pas uit
halen, wanneer je weet hoe
het met jezelf is gesteld.
Daarom zul je zelf eerst met
de billen bloot moeten."
Jan (28): „Op de academie kun
je negens en tienen halen,
maar dat wil nog helemaal
niet zeggen dat je een goede
hulpverlener bent. Dat merk
je wel in de praktijk. Daar
kom je helaas te veel hulp
verleners tegen die in een ge
sprek met zichzelf geen raad
weten. Daar moeten we van
af."
Leedspecialist
Voor de hulpverlener is zelfon
derzoek dus noodzakelijk.
Daarvan zijn Jan Freeke en
Marry Buiks overtuigd en
derhalve bazuinen ze dat al
een halfjaar op de academie
rond. Ze proberen die bood
schap zo ludiek mogelijk over
te brengen, in de hoop dat dan
bij de mede-studenten de
ogen zullen open gaan.
Jan daarover. „In het begin
werden we uitgelachen. Een
docent noemde ons spottend
•'leedspecialist'. We werden
voor 'leedspecialist' opgeleid,
zei hij."
Ma'rry: „Dat hebben we toen se
rieus genomen. We hebben
grote collages gemaakt vol
met blote billen en die als
'leedspecialisten' aan de do
centen aangeboden. Vanzelf
sprekend wisten zij niet zo
gauw wat zij daarmee aan
moesten."
De gezichten die bij de billen horen: Jan Freeke en met bril Marry Buiks.
Spijkerpak
Mede-studenten wisten niet zo
gauw wat ze met Jan en Marry
aan moesten, toen het tweetal
gedurende enige tijd met di-
plomatenkoffer en in driede
lig kostuum op de academie
kwam. Dat terwijl een zich
zelf respecterend student aan
de sociale academie toch al
tijd een spijkerpak om het lijf
heeft en een rafelige pukkel
om de schouder.
Jan: „We gaan morgen ook als
leedspecialist afstuderen.
Weer in driedelig kostuum ja.
Maar we pakken het nog gro
ter aan. We laten ons in een
limousine naar de academie
rijden, laten een oranje loper
uitleggen en we zorgen dat er
een draaiorgel is."
Marry: „Eenmaal in de exa
menzaal gekomen hijsen we
ons voor dat forum van do
centen uit ons kostuum en in
dat spijkerpak. We gaan dus
letterlijk met de billen bloot.
Hoe serieus het ons ook alle
maal is, we proberen het wel
luchtig te verpakken."
Broek aan
.Het is ook een beetje schoppen
tegen alles wat autoritair is",
zegt Jan nog. Op pagina 33
van hun scriptie vertellen zij:
„Wil je te weten komen wat je
nu eigenlijk wilt. dan zul je
zelf eerst met de billen bloot
moeten. Vraag dus niet je
client met zijn billen bloot te
gaan, terwijl je zelf de broek
aan houdt."
Zn even verderop schrijven ze:
„We merken dat we nu wor
den gehoord. Als we vroeger
in een vergadering iets zei
den, vond je er in de notulen
niks van terug. Nu wordt wat
we zeggen wel genotuleerd."
Dit nu is elfjarige Tineke Verloop uit Katwijk en haar geit. Die geit
is niet zomaar een geit maar eentje die in de badplaats eergister
voor de nodige consternatie zorgde.
Want wat stond er gister in deze krant te lezen? Dat de geit, door
zorgzame politieagenten achterna gezeten, aan de haal was ge
gaan en in de Katwijkse Vlierstraat van de ene motorkap op de
andere sprong, zonder de lak overigens noemenswaardig te be
schadigen.
Na wat gedraaf liet-ie zich toch maar vangen en toen, ja toen zat de
Katwijkse politie met een geit opgescheept, van wie zij de identi
teit niet kon vaststellen.
Gelukkig ging het verhaaltje als een lopend vuurtje door het dorp en
zo gebeurde het dat Tineke, net uit school gekomen, hoorde dat
haar geit op het politiebureau zat te mekkeren.
Braaf
Wist zij veel. Wist zij dat-iede benen had genomen. Gisteren immers
had zij zoals elke dag haar geit nog opgezocht en toen zat-ie braaj
te grazen op z'n grasveldje in de Elleboogsteegbij Tineke om de
hoek. Hoe die geit nou zomaar de kuierlatten kon nemen was haar
dan ook een raadsel, want hoe wild-ie ook mag zijn, Tineke heeft
'm stevig onder de duim.
Maar goedTineke diLS op een holletje naar het bureau. Precies alles
verteld. En zo kreeg ze haar geit weer terugPolitie blijgeit blij en
Tineke blij.
(Door Henk Kolb)
MIAMI - Florida, waar het leven
goed is, zeggen de folders van de
reisbureaus,„maar dat blijkt niet
voor iedereen zo te zijn. Niet voor
de moeder van Arthur McDuffy
bijvoorbeeld, wier zoon onder
nog onopgehelderde omstandig
heden kwam te overlijden aan de
gruwelijkste wonden die de lijk
schouwer van Miami in een car
rière van 3600 autopsies ooit had
gezien. „Een verkeersongeluk',
heette het volgens de politie. Een
politiële moord was het volgens
de openbare aanklager, die de
zaak voor een geheel uit blanken
samengestelde jury niet kon
winnen. Vrijspraak dus. En een
klein uur later stonden de eerste
auto's in brand terwijl duizenden
zich voor het politiebureau sa
mentrokken.
Een dag later verscheen moeder
McDuffie op de televisie om tot
kalmte te manen. Nog een dag la
ter stuurde president Carter zijn
minister van justitie Benjamin
Civiletti naar Miami om een on
derzoek naar de rechtsgang aan
te kondigen. Maar de noord
westelijke zwarte wijk van Miami
zag er toen al uit alsof er oorlog
was gevoerd. In honderden ge
bouwen woekerden branden on
belemmerd, omdat de brandweer
aanvankelijk met geweervuur
was ontvangen door tierende
mensen in een bedwelmende
roes van zinloze vernieling. De
eerste schaderapporten spreken
van miljarden dollars.
Want in het voetspoor van de ver
nielers volgden de plunderaars,
die „steels aanvankelijk, maar
openlijk later, hun hele familie
mobiliseerden bij de beroving
van pandjeshuizen, drankwin
kels en warenhuizen. „Liberty
City", vrijheidsstad, de zwarte
nederzetting in Noordwest-Mia-
mi, werd zodoende een smeulen
de puinhoop, die inmiddels met
wegversperringen bewaakt door
3500 man van de nationale garde
met de bajonet op het geweer,
van de buitenwereld is afgeslo
ten.
Het slagveld ligt er ogenschijnlijk
verlaten bij. Onder zware bewa
king van politie spoedt zich een
kolonne verslaggevers langs het
gebeuren: het glas van winkelrui
ten verplintert krakend onder de
banden, vlammen klampen zich
nog vast aan de resten van ver
nielde opslagplaatsen en achter
de vitrages van woningen staan
mensen met geweren - de
scherpschutters van een dolle
zelfkastijding. Want het zijn de
zwarte neringdoenden die hun
bedrijven naar de verdommenis
zagen gaan, het zijn de zwarte in
woners van „Liberty city" wier
huizen zijn afgebrand.
Er is kennelijk sedert 1968, toen tij
dens de Republikeinse nationale
conventie in Miami, rassenrellen
uitbraken niet genoeg veranderd
in Florida. De zwarte bevolking
heeft geen baat gehad bij het feit
dat de kiezers in 1972 in meerder
heid rassenintegratie voorston
den. Want diezelfde kiezers staan
nu in korte broek, met een dub
belloops onder de arm in hun
voortuintjes gereed om het blan
ke erfgoed te verdedigen, door
trokken van dezelfde kordaat
heid waarmee blanke kolonisten
ooit in Kenya de Mau-Mau op
wachtten. Noch politieke, noch
economische macht is „Liberty
City" toegevallen. Wel armoe
de.
Gouverneur Robert Graham van
Florida heeft zijn burgerij ge
smeekt om rust: „Meer dan iets
anders hebben we een nacht van
broederschap nodig, voordat we
kunnen beginnen te bouwen aan
een toekomst". Maar Andrew
Young die met andere zwarte
leidslieden in Miami arriveerde
toen ook de nationale garde 2500
man versterking liet aanrukken
kreeg tijdens een vergadering
met de zwarte leiders ter plaatse
geen been aan de grond. Hij werd
weggejouwd, door mannen in
keurige pakken met vest en das,
die beslist geen benzinebommen
hadden gegooid, of geweren
hadden afgeschoten, maar wèl
nauwkeurig vaststelden dat An
drew Young in de ogen van vele
zwarte mensen een lakei is ge
worden van de blanke belan
gen.
De klachtenlijst is lang en gruwe
lijk. Zij heeft vooral betrekking
op recht en de toepassing ervan.
Niet zozeer in eerste aanleg op het
feit dat sedert 1968 toen Miami
óók brandde, juist de Cubanen de
baantjes hebben gekregen die
voorheen voor de zwarte bevol
king leken gereserveerd: de on
dergeschikte functies in de ho
tels, waar zij koffers droegen,
bedden opmaakten en zich met
een glimlach overeind hielden
tegenover de stroom van welge
stelde bejaarden, die zich naar dit
„land van de zon" spoeden om
hun verkillend gebeente op tem
peratuur te houden tijdens de
barse winter van het noor
den.
Citaten uit de archieven: in januari
1979 schopte en sloeg de politie
een man die van verkoop van
verdovende middelen werd ver
dacht, hoewel hij zich niet tegen
arrestatie verzette. Een van die
politiemannen was Alex Marrero,
die in de zaak McDuffie zojuist
van rechtsvervolging werd ont
slagen. In februari 1979 zagen
Amerikaanse televisiekijkers het
onthutste maar bebloede hoofd
van Nathaniel Lafleur op hun
scherm, een zwarte onschuldige,
een onderwijzer van onbespro
ken reputatie. Maar de politie
dacht dat hij in drugs handelde.
En ranselde dus hem en zijn zoon
af voordat zij bemerkte bij het
verkeerde huis te hebben aange
beld. Lafleur heeft tegen de stad
Miami een eis tot schadevergoe
ding ingediend.
In oktober 1979 schoot een blanke
politieman, die in zijn uren bui
ten dienst bijverdiensten maakte
als bewaker van een opslag
plaats, een 22-jarige zwarte man
dood. De revolver ging af tijdens
een worsteling met een zwarte
man die hij verdacht vond. Hij
dacht aan inbraak. Volgens fami
lieleden had het slachtoffer zich
slechts bij het warenhuis opge
steld om een plas te doen. Maar
de politieman werd niet in staat
van beschuldiging gesteld.
En dan is er de zaak van een elfjarig
zwart meisje. Een blanke poli
tieman zou haar seksueel hebben
gemolesteerd. Een rechter oor
deelde aanvankelijk dat de man
naar een verbeteringsinstituut
moest, maar toen hij zich terug
trok, verschafte zijn opvolger een
voorwaardelijke straf. Er zijn an
dere feiten: zwarte leiders wor
den vervolgd: zij worden be
schuldigd van zulke zaken als het
organiseren van illegale gokspe
len. Maar vreemd genoeg is het
zelfde lot andere zwarte leden
van de County Commission in
Dade County (waarvan de gren
zen samen vallen met die van ste
delijk Miami) overkomen. Dade
County, men herinnert zich dat
nog, is het bestuurlijke gebied
waar de zangeres Anita Bryant
haar kruistocht tegen homosek
suelen begon: ook mensen die
anders zijn en dus gevaarlijk voor
een normbesef dat recht ver
vormt tot ballotage.
En dan was er het geval van Johnny
Jones. Een zwart onderwijsdes
kundige van nationale faam.
Hoofd van het onderwijs in Dade
County, het op vier na grootste
van de VS. Veroordeeld door een
geheel blanke jury op 30 april
1980, omdat hij zou hebben ge
poogd met onderwijsfondsen in
zijn weekeindhuis luxueus lood-
gieterswerk te laten aanleggen
ter waarde van 18.000 gulden.
Een andere zaak met betrekking
tot omkoping is nog gaande. Wa
ren die veroordelingen een uit
vloeiing van racisme, of moet de
zwarte gemeenschap slechts be
treuren dat een van zijn meest
vooraanstaande zegslieden zich
tot zulke ordinaire daden heeft la
ten verleiden?
En vooral vanwege de zaak McDuf
fie verscheen minister van justi
tie Benjamin Civiletti in Miami.
Gestuurd door president Carter
met een schijnbaar eenvoudige
opdracht: herstel de orde en zorg
ervoor dat het recht zijn loop
krijgt. Maar dat is in Miami, in
Dade County, niet eenvoudig
meer. De zwarte gemeenschap
heeft zichzelf opnieuw vernie
tigd, na twaalf jaar van hardnek
kige pogingen om een zwart za
kenleven weer op te bouwen. Het
geweld heeft het karakter van een
zelfmoord: het systeem heeft ge
faald. Er is geen andere
koers.
De staat Florida is een heterogene
gemeenschap, dat is duidelijk.
De burgerrecht-revolutie heeft
veranderingen gebracht. Maar
Florida, dat in 1950 nog maar 2,5
miljoen inwoners had, heeft er nu
8 miljoen en zal als de voorspel
lingen omtrent de laatste volks
telling van april kloppen straks
de zevende staat van de VS zijn.
Sedert 1970 is de bevolking met
anderhalf miljoen gegroeid.
Vanwege de zon, die drommen
beiaarden aantrekt mensen die
tijdens hun laatste ommetje niet
door maatschappelijke vernieu
wing willen worden verrast. Zij
vormen groepen: de Democraten
uit New York's Bronx, de Re
publikeinen uit Chicago's rijke
voorsteden, maar allen behou
dend in beginsel - vastberaden
op de bressen in hun laastste bas
Een politie-agent is het mikpunt van spot voor zwarte jongelui
tion van maatschappelijk onver
stand.
Terwijl de Cubanen (in de afgelo
pen maand alleen al in Miami met
20.000 man versterkt) in aanzien
en welstand groeiden, had zwart
Miami te maken met meer ar
moede en meer werkloosheid.
Terwijl de Cubanen, witter dan
zwart, de baantjes kregen en
werden binnengelaten, moesten
vluchtende, zwarte, Haitianen
formeel het land weer verlaten.
En als zij wel werden toegelaten
(20.000 in Zuid-Florida) beteken
den zij meer concurrentie binnen
het beperkte bestel van de zwarte
economie. Zo goed als de 40.000
Jamaicanen.
In Dade County, Miami, wonen 50
procent blanken, 35 procent
(vrijwel uitsluitend Cubanen)
van Latijns-Amerikaanse oo
sprong en 15 procent zwarter. ...te
zamen een bevolking van 1.5
miljoen. Maar het werkloos
heidspercentage onder de zwarte
bevolking is tweemaal dat van de
blanken (17 tegen 8 procent). Tien
procent van de blanken bestaat
formeel onder de welstands-
grens, tegen 18 procent voor de
Latijns-Amerikanen en 38 pro
cent van de zwarten.
Luister naar Marvin Dunne, een
zwarte socioloog verbonden aan
de internationale universiteit van
Florida. „Dit alles is in een pot
gegooid en kookt, zodat de be
weegredenen niet meer van el
kaar zijn te onderscheiden. Dit
vormt vermoedelijk een van de
meest explosieve situaties in het
land. Zelfs wanneer deze uitbar
sting is onderdrukt, is een bekeu
ring genoeg om het allemaal op
nieuw op gang te brengen. Het zal
hier nog lang een gevoelige toe
stand blijven".
Terug naar McDuffie: politieman
nen achtervolgden hem. Zij ver
wondden hem dodelijk, hoewel
zij zeiden dat slechts „noodzake
lijk geweld'" was gebruikt Vol
gens de aanklacht tegen het vier
tal wetshandhavers zouden zij
vervolgens de situatie zo hebben
vervalst dat het leek alsof McDuf
fie met zijn motorfiets tijdens een
verkeersongeluk zo zwaar ge
wond was geraakt. Die vier poli
tiemannen zijn nu vrij. Zij heb
ben onmiddellijk geëist dat hun
staat van dienst van smetten
wordt gezuiverd en twee hunner
willen hun oude baan terug. Mi
nister van justitie Civiletti moet
nu bekijken of alles wel naar de
letter van de wet is gegaan en zal
overwegen of zij opnieuw in staa'
van beschuldiging kunnen wor
den gesteld, maar dan op gror. 1
van vergrijpen tegen de burger
rechten.
Niet voor niets verplaatste de rech
ter de zaak naar Tampa in Florida
omdat het klimaat in Miami geen
behoorlijke rechtsgang kon ga
randeren. „De zaak is een tijd
bom" nep de vrouwelijke magi
straat Lenore Nesbitt uit. De
zwaarlijvige voorzitster van de
jury, las voor van een brielje:
„niet schuldig". Professor Dunn:
„Zelfs de meest cynische mensen
hadden geen vrijspraak ver
wacht. „Een der verdachten zak
te huilend in elkaar. Moeder
McDuffie, in een lichtblauwe
jurk, gooide de handen ten he
mel: „De moordenaars gaan vrij
uit. Ze hebben mijn zoon omge
bracht". Zij moest in de gangen
van het gerechtsgebouw worden
vastgehouden in een hysterische
woede-aanval. „Dit niet", zei zy
later op de televisie, toen Liberty
City en Coconut Grove, de voor
naamste zwarte wijken, al ruim
schoots brandden, „dit niet".
Wat dan wel? Florida heeft geen
antwoord. Amerika graaft op
nieuw schuldbewust naar „maat
regelen". Garth Reevs, zwart
„De aanklager werkt met een
duboele standaard voor recht. De
blanken hebben zich in alle mo
gelijke bochten gewrongen om
vervolging tegen zwarten op
gang te brengen, die een leiders
rol in de zwarte gemeenschap
vervullen. Als voor de rechtbank
het recht wordt aangetast, begint
het gevoel van hopeloosheid. En
daarom brandt Miami".
'Merkwaardig genoeg, zyn de blan
ken die met de wapens gereed
staan om hun bezit aan de grens
van de zwarte gemeenschap te
verdedigen, niet alleen arm, maar
ondervinden zij hetzelfde gevoel
van rechtsongelijkheid waarover
de zwarte bevolking klaagt. Zij
sympathiseren zelfs met de nood
van hun buren. Toch grijpen zij
het geweer. Want zij voelen zich
bedreigd.
En zwart Miami? Mevrouw Athalie
Range, een pinnige zwarte
woordvoerdster zegt „Wij heb
ben het gevoel dat wij als mensen
niks betekenen. Je weet wat dat
betekent „Als je geen mens bent.
dan ben je een beest". In Florida
komt socioloog Dunn tot de
conclusie dat de vrijspraak van
de vier politiemannen in de zaak
McDuffie maar eén antwoord
open het: alles blank ii ver
moorden. „En daarmee is een be
gin gemaaktzegt hu Omtrent
een „wapenstilstand" is hij niet
optimistisch, zolang er niets ver
andert in de rechtspraak, het kie
zen van jury's, in -J' werk U
genheidssituatie.
Brandt Miami? Inderdaad.
