Groot deel bezuinigingen
slechts
Belastend document voor Menten
SJTSJARANSKI MOET VRIJ
Brokx doet
poging om
woningbouw
Geplande uitgaven worden vertraagd
r>r>
Ede sluit lpg-tank
DRUKKERIJ
DELTABACH
WOENSDAG 14 MEI 1980
DEN HAAG (GPD)- Staatssecreta
ris Brokx wil het dreigend verlies
van 50.000 arbeidsplaatsen in de
bouw bezweren. Hij heeft giste
ren een pakket maatregelen ter
stimulering van de woningbouw
aan de Tweede Kamer aangebo
den. Om de ingestorte woning
markt enigszins op te krikken,
heeft het kabinet besloten de
premies op koopwoningen aan
zienlijk te verhogen. Het pro
gramma van premie-huurwonin
gen voor dit jaar zal worden ver
hoogd van 12.000 tot 24.000 wo
ningen. De gemeentegarantie
voor bestaande woningen wordt
opgetrokken van 125.000 tot
200.000 gulden.
De stimuleringsmaatregelen zijn er
op gericht in 1980 een Èouwpro-
gramma van 100.000 woningen te
realiseren. In zijn brief aan de
Tweede Kamer zegt Brokx dat
zonder extra injecties dit jaar
slechts 60.000 woningen van de
grond zouden komen.
Belangrijkste maatregel van het
kabinet is dat kopers van een
goedkope premiekoopwoning
(premie A) naast de gewone jaar
lijkse premie nog eens een extra
belastingvrije bijdrage ontvan
gen van 5000 gulden ineens.
Voor de mensen met lagere inko
mens (tot 26.500 gulden) wordt de
eerste maximale jaarlijkse pre
mie met 2500 gulden opgetrok
ken van 8400 tot 10.900 gulden.
Deze maatregel gaat onmiddel
lijk in met terugwerkende kracht
tot 1 januari 1980. De eerste jaar
lijkse rijksbijdrage voor de duur
dere premiekoopwoningen
(Premie B) gaat met 1000 gulden
omhoog.
Het CDA en de VVD hebben de
maatregelen van Brokx met in
stemming ontvangen. De opposi
tiepartij PvdA is teleurgesteld
dat Brokx het programma van
woningwetwoningen (goedkope
re huurhuizen) niet heeft ver
hoogd. De socialisten hebben
hierop aangedrongen omdat al
leen in de woningwetsector de
vraag groter is dan het aanbod.
Bovendien bestaan voldoende
plannen om het programm van
30.000 stuks voor 1980 ruim
schoots te halen.
Brokx geeft er echter de voorkeur
aan duurdere plannen voor wo
ningwetwoningen om te zetten in
premiehuurwoningen. Er zal
voor dit jaar extra geld beschik
baar worden gesteld om een deel
van de voorrraad onverkochte
koopwoningen als premiehuur
woningen te bestemmen. Uit al
les blijkt dat er voldoende be
langstelling is voor dure huur
huizen. De Tweede Kamer zal
waarschijnlijk volgende week
een debat wijden aan deze be
leidsmaatregelen.
Voor dit jaar mikte het kabinet op
37.000 premiekoopwoningen.
Het zag er naar uit dat er niet
meer dan 18.000 zouden worden
gebouwd. Door de extra subsi
dieregelingen hoopt Brokx aan
het eind van dit jaar op een totaal
van 25.000 stuks uit te komen
(7500 premie-A- en 17.500 premie-
B-woningen).
ItfZrX* .1 IcTfTpA/
Broer Dirk verrassende nieuwe getuige
ROTTERDAM <GPD( ROTTER
DAM (GPD( - De familie Menten
is al vele tientallen jaren op de
hoogte van de aanwezigheid van
de nu 80-jarige Pieter Menten bij
massa-executies in 1941 in het
Poolse dorp Podhorodce. Dit
blijkt uit een document dat Pie-
ters broer Dirk Menten heeft
overhandigd aan de bijzondere
strafkamer van de Rotterdamse
rechtbank. Daar is gisteren het
derde proces begonnen tegen
Pieter Menten wegens zijn aan
deel in de executies in het des
tijds door de Duitsers bezette
Poolse dorp, dat nu in de Sovjet-
Unie ligt.
Pieter Menten en de niet door hem gewenste verdediger r
Böhl tijdens de eerste zittingsdag van het proces tegen de va
daden verdachte Blaricummer.
De
het Franse Cannes wonende
Dirk Menten heeft tot voor kort
altijd gezwegen over het bestaan
11953 opgestelde docu
ment. Daarin verklaren Dirk,
diens vrouw, moeder en
schoonmoeder dat Pieter Menten
in 1943 in Brussel tegenover hen
heeft verklaard dat hij toevallig
betrokken was geraakt bij een
pogrom op Polen en joden in
Podhorodce. Het document
wordt nog op echtheid onder
zocht.
Dirk Menten is nu met het stuk te
voorschijn gekomen omdat hij
zich persoonlijk voelt aangeval
len doorzijn broer. Vorige maand
suggereerde Pieter Menten in een
interview dat niet hij, maar zijn
broer bij de executies aanwezig is
geweest. Die persoonlijke aanval
was voor Dirk Menten reden om
de geheimhouding waartoe in de
familiekring was besloten, te la
ten varen.
Od6 rr
s Dirk Mpnt#»
zijn vrouw in'Nederland gehoord
door commissaris G. Peters van
de Rijksrecherche, die al bijna
vier jaar het onderzoek doet in de
affaire-Menten. Officier van justi
tie mr. L. C. M. Meijers heeft Dirk
Menten en zjjn vrouw meteen
opgeroepen om als getuigen voor
de rechtbank te verschijnen. Dat
zou op 27 mei moeten gebeu-
Of Dirk Menten en zijn vrouw in
derdaad komen, is nog de vraag.
Ze hebben namelijk als voor
waarde gesteld dat het getuigen
verhoor plaats vindt zonder dat
Pieter Menten erbij aanwezig is.
Volgens Pieter Mentens raads
man mr. De Liahgre Bohl is dat in
strijd met ons strafrecht en heeft
een verdachte het recht om alle
getuigenverhoren b(j te wo-
Tijdens de eerste van de in totaal
twaalf zittingsdagen die voor de
behandeling van de zaak-Menten
zjjn uitgetrokken, verwees Pieter
Menten voortdurend naar zijn
broer Dirk. „Hij is toevallig bij die
pogrom aanwezig geweest. Mijn
familie weet dat het over Dirk
gaat als we het over Podhorodce
hebben en niet over mij", aldus
Pieter Meriten. Hij zei over beë
digde verklaringen te beschik
ken van de dochter van Dirk
Menten waarin dat is vastgelegd.
„De bedoeling daarvan is niet
mijn broer aan te vallen, maar om
mijn vrouw de kans te geven mij
te rehabiliteren als ik aan een
hartaanval mocht overlijden.
Tenslotte heb ik verkalkte krans
slagaderen", aldus Menten.
DEN HAAG (GPD)-De drie miljard aan bezuinigingen op
de uitgaven van de ministeries worden voor een belang
rijk deel gevonden door het vertragen van voor 1980
geplande uitgaven. Bovendien is een groot deel van de
bezuinigingen slechts tijdelijk en werken zij voorlopig
nog niet door in de begrotingen van de komende ja
ren.
Dat blijkt uit de bezuinigingsnota
van minister Van der Stee (finan
ciën) die gisteren is gepubliceerd.
In de Tweede Kamer is verdeeld
gereageerd op de voorstellen van
het kabinet. De nota is de uitwer
king van het cmbuigingspakket
betreuren wel dat nogal wat be
zuinigingen niet concreet zijn in
gevuld. Die vaagheid stoort ook
D'66 en PvdA, welke laatste het
„onbegrijpelijk" noemt dat het
kabinet voor dit pakket vier
maanden nodig heeft gehad.
13 miljard, waarover begin dit CDA-woordvoerder Van Houwe-
lingen en zijn PvdA-collega
Kombrink hebben kritiek op het
feit dat het kabinet in het pakket
nergens aangeeft wat de invloed
op de werkgelegenheid en de in
komensontwikkeling zal zijn, al
zegt het kabinet wat dit betreft
„uiterst zorgvuldig" te hebben
gehandeld.
Bij het vaststellen van de begroting
voor 1981 zal een deel van de be
zuinigingen blijvend moeten
worden gemaakt.
Het leeuwedeel van de bezuinigin
gen (750 miljoen) wordt gevon
den door de rijksbijdragen aan de
sociale verzekeringen te verla
gen. De rijksbijdragen aan de so
ciale ziektekostenverzekeringen
en aan bouw van ziekenhuizen
e.d. worden met 200 miljoen ver
laagd.
De grootste bezuinigers zijn de mi
nisteries van onderwijs en we
tenschappen (339 miljoen), ver
keer en waterstaat (268 miljoen),
CRM (159 miljoen), sociale zaken
(143 miljoen) en volkshuisvesting
(151 miljoen). Volkshuisvesting De WD heeft duidelijk minder
Volgens Kombrink ligt het ar
beidsplaatsenplan van minister
Albeda nu „op zijn gat". PvdA-
leider Den Uyl en Terlouw (D'66)
vinden dat de volkshuisvesting
helemaal had moeten worden
ontzien. Den Uyl had ook ernsti
ge kritiek op het feit dat de uitke
ringen aan de gemeenten zo sterk
worden gekort. Daarentegen had
op Defensie en Landbouw meer
bezuinigd kunnen worden, zei
hy.
KRITISCHE
AGENT MET
ONTSLAG
BEDREIGD
RENKUM (ANP) - De korps
leiding van de politie in het
Gelderse Renkum heeft een
hoofdagent ontslag aange
zegd, vanwege diens kritiek
op het optreden de laatste tijd
van de mobiele eenheid in ons
land. De betrokken hoofda
gent, Jan de Goede (25),
schreef naar aanleiding van
het optreden van de ME in de
Vondelstraat in Amsterdam
en bij de kerncentrale in
Borssele een kritische inge
zonden brief naar een regio
nale krant. Na het optreden
van de ME tijdens de troon-
wisselinv in de hoofdstad
volgden enige radio-inter-
De Goede heeft gistermiddag
gesproken met Renkums
burgemeester Van Holthe tot
Echten. Deze heeft hem te
verstaan gegeven, dat ontslag
onvermijdelijk zal zijn, als De
Goede bij zijn kritiek blijft.
Het ontslag zou mogelijk zijn
op grond van artikel 120 in het
ambtenarenreglement.
Daarin wordt met zoveel
woorden gezegd, dat een
ambtenaar eervol wordt ont
slagen, indien zijn gezindheid
zodanig is, dat hij zijn plicht
niet onder alle omstandighe
den naar behoren kan nako-
De Nederlandse Politiebond
j heeft zich inmiddels volledig
achter De Goede opgesteld.
De hoofdagent, die al acht
jaar bij de Renkumse politie
werkt en geen lid is van de
ME, zegt zijn ontslag zoveel
mogelijk te zullen aanvech
ten. Zijn kritiek op het optre
den van de ME behelst vooral
het feit, dat naar de mening
j van De Goede de ME als
machtsinstrument wordt ge
bruikt
DEN HAAG - De president van Ruanda, generaal majoor Juvenal Haby-Arimana die tot vrijdag een bezoek
brengt aan ons land, werd gisteren door premier Van Agt ontvangen op het Catshuis. De generaal zal ook nog
besprekingen voeren met de ministers Van der Klaauw en De Koning.
levert daarmee overigens
100 miljoen minder in dan aan
vankelijk was gepland.
Defensie blijft voor een belangrijk
deel buiten schot en draagt
slechts 155 miljoen bij door het
verschuiven van enkele grote
moeite met de plannen. De libe
ralen betreuren slechts dat 205
miljoen aan bezuinigingen nog
niet is ingevuld. De regering laat
weten dat dat bij het opstellen
van de Voorjaarsnota, het tussen
tijds begrotingsoverz icht, ge
beurt.
materieel-aankopen. Op de NA- a-joruriie
VO-taken heeft dat geen invloed, UnaerWIJS
aldus minister Scholten.
Op het overheidspersonéel wordt
300 miljoen bezuinigd, met name
door een verandering in de pen
sioenberekening voor ambtena
ren. De uitkeringen uit het Ge
meente- en Provinciefonds wor
den met 250 miljoen verlaagd.
Van de overige bezuinigingen op
de ministeries wordt 500 miljoen
gevonden door het niet volledig
compenseren van gestegen prij
zen.
Vaag
De regeringspartijen CDA en WD
stemmen in met het pakket, maar
Onderwijs (339 min.) levert van alle
departementen het meest in,
maar ook hier gaat het niet om
echte bezuinigingen, maar
slechts om het verschuiven van
de tijdstippen waarop de uitke
ringen aan de scholen worden
gedaan. Ook dit is een tijdelijke
maatregel. Volgend jaar moet
naar structurele bezuinigingen
worden gezocht.
De 151 miljoen van Volkshuisves
ting worden gevonden door o.a.
de huurgewenningsregeling voor
niet-stadsvernieuwingsgebieden
op 1 juni stop te zetten en het on
derhoud van rijksgebouwen te
beperken.
Verkeer en Waterstaat (268 min) le
vert vooral in door de beperking
van de prijscompensatie, iets wat
op een departement waar zoveel
materieel wordt gekocht altijd
van grote invloed is. De beper
king treft vooral het onderhoud
van waterwegen, havens en we
gen, de aanleg van spoorlijnen en
de scheepvaart.
DEN HAAG (ANP) - Minister de
Koning van ontwikkelingssa
menwerking heeft gezegd dat de
Nederlander Frits Ormskerk niet
is gefusilleerd door het Suri
naamse nationale leger. Er zijn
rapporten binnengekomen van
de zijde van de Surinaamse rege
ring en de Nederlandse ambas
sade in dat land, waaruit blijkt
dat Ormskerk de ochtend na zijn
verhoor dood in zijn cel werd
aangetroffen. Eén en ander geeft
de Nederlandse regering geen
aanleiding verdere stappen in de
ze kwestie te nemen, aldus de
bewindsman.
Hij heeft dit gisteren verklaard, na
afloop van het mondeling overleg
'Ormskerk niet
gefusilleerd
in Suriname'
tussen hem, minister Van der
Klaauw en de commissies voor
buitenlandse zaken en ontwik
kelingssamenwerking.
Aanleiding tot het overleg was vol
gens De Koning een Nederlands
memorandum dat maandag door
de Nederlandse ambassadeur in
Suriname-is overhandigd aan de
Surinaamse premier Chin a Sen.
In het memorandum spreekt Ne
derland onder andere zijn be
zorgdheid uit ten aanzien van de
rechtsgang in Suriname en de
wens tot blijvende samenwer
king.
De minister zal eind juni van dit
jaar een bezoek brengen aan Su
riname. Hij verklaarde die datum
te hebben gekozen, omdat de Su
rinaamse regering heeft laten we
ten niet bereid te zijn de kwestie
ontwikkelingssamenwerking
voor 1 juni aan de orde te stellen.
Minister De Koning zei zijn be
zoek aan Suriname te willen
koppelen aan zijn voorgenomen
bezoek aan het Zuidamerikaanse
land Colombia.
Driehonderd
dode eenden
in woning
DEN HAAG (ANP) - De Haagse
politie heeft gisteravond in een
woning aan de Van Dijckstraat
300 kadavers van subtropische
eenden gevonden. Ongeveer 200
nog levende eenden zijn door de
dierenambulance afgevoerd. Te
gen de eigenaar, die de politie wel
kent, maar nog niet heeft kunnen
opsporen, zaj proces-verbaal we
gens dierenmishandeling wor
den opgemaakt, aldus een
woordvoerder.
De politie ging het pand binnen,
nadat een buurtbewoner had ge
klaagd over stank. Vermoed
wordt dat de eenden voor de
handel bestemd waren. De ont
smettingsdien st zal het pand
vandaag ontsmetten.
Conclusie internationale conferentie:
EDE (ANP) - B en W van Ede hebben gistermidag een grote lpg-tank bij
een garagebedrijf in die plaats wegens "acuut levensgevaar" voor de
omwonenden gesloten. Ambtenaren hebben de tank met een inhoud
van 18.000 liter verzegeld. De eigenaar van de tank, die vrijdag geheel
wordt leeggepompt, is verboden nog langer lpg aan automobilisten te
verkopen.
Het Edese gemeentebestuur nam deze onverwachte maatregel op grond De lagere prijscompensatie treft
van een gevarenanalyse door TNO instituut voor technische-, en na- ook CRM (159 min), waar voorts
tuurwetenschappelijk onderzoek). Er is ook advies gevraagd aan de wordt bezuinigd op de gezinsver-
plaatselijke brandweer en de provinciale inspecteur voor de volksge- zorging en de bijstandsuitkering
zondheid in Gelderland. De betrokken lpg-tank ligt midden in de be
bouwde kom. Op veertig meter afstand staat een school. Het is volgens B
en W van Ede, de tweede keer, dat er op deze wijze in Nederland een
lpg-tank wordt gesloten.
Het garagebedrijf, dat de lpg-tank exploiteert, heeft volgens het gemeen
tebestuur nooit helemaal voldaan aan de hinderwetvergunning.
Er zijn nog circa 25 andere tanks in Ede. Een aantal van deze tanks zal ook
gesloten moeten worden, aldus het gemeentebestuur.
Voor het eerst in de bezuini
gingsronden van de laatste jaren
moet ook Ontwikkelingssamen
werking inleveren (33 min) al
wordt daarmee het uitgangspunt
dat 1,5 procent van ons nationaal
inkomen naar de ontwikkelings
hulp gaat niet aangetast.
AMSTERDAM (GPD) - De jury van
de internationale conferentie
over de Russische dissident Ana
toli Sjtsjaranski eiste gisteren -
aan het eind van een tweedaagse
zitting in Amsterdam - de on
middellijke vrijlating van de dis
sident, die in 1978 tot 13 jaar ge
vangenis werd veroordeeld we
gens agitatie tegen het Sowjet-
systeem en spionage.
In een unaniem aangenomen slot
verklaring eist de jury - elf inter
nationaal befaamde voorvechters
van de mensenrechten, onder wie
de voormalige Amerikaanse am
bassadeur bij de VN Andrew
Young, de Portugese socialist
Mario Soares en zijn Nederlandse
evenknie Joop den Uyl - dat de
31-jarige Sjtsjaranski „het recht
krijgt om zijn eigen lot te bepalen,
conform de grondwet van de
Sowjet-Unie".
Om de uitspraken van de conferen
tie ook in de toekomst gestalte te
geven is gisteren in Amsterdam
besloten tot de- oprichting van
een „Internationaal Sjtsjaranski-
comité met betrekking tot de
mensenrechten." Dit comité
komt onder voorzitterschap te
staan van Andrew Young en de
Parijse advocaat Robert Badin-
ter. Harry van den Bergh, lid van
de Tweede Kamer voor de PvdA
en van de organiserende stich
ting „Vrienden van Sjtsjaranski"
wordt secretaris. Van den Bergh
kondigde na afloop van de confe
rentie aan dat een deputatie van
het comité binnenkort naar Mos
kou zal reizen om te zien in hoe
verre de Sowjet-Unie wil reage
ren op de bevindingen van de
conferentie.
Deze bevindingen zijn samengevat
in een slotverklaring, waarin
staat dat „in de tenlastelegging en
het proces tegen Sjtsjaranski is
gehandeld in strijd met het gel
dende civiele recht in de Sowjet-
Unie. Sjtsjaranski had geen ad
vocaat van eigen keus, kon geen
getuigen oproepen en de zittin
gen waren in feite gesloten voor
publiek en buitenlandse
pers".
De beschuldigingen tegen Sjtsja
ranski mogen dan, zo conclu
deert de slotverklaring, soms
strafbaar zijn volgens het Russi
sche wetboek van strafrecht,
maar ze waren vaag geformu
leerd en in feite in strijd met letter
en geest van internationale ver
dragen en akkoorden, die ook
door de Sowjet-Unie zijn onder
tekend.
„Weliswaar heeft elk land het recht
zijn eigen politiek en sociaal sys
teem te kiezen en de belangen te
beschermen, die het vitaal acht
voor zijn nationale veiligheid,
maar er zijn echter gebieden op
het vlak van de mensenrechten,
waar de wereld de morele plicht
heeft zich uit te spreken," aldus
de slotverklaring.
ADVERTENTIE
