Een roomsche jeugd:
verrukkelijk boekje
,De mensen dachten dat wij
echte Canadezen waren of zo'
G.J. Zwart maakt van
afgedankte sigaredoosjes
weer 'leuke cadeautjes'
T
Carnavallen met nep-tank in 5 mei-optocht
saluut
schoten af'
vuurden we
„Met een
knalpot
Nieuw op de
boekenplank
waai
leven van bejaarden
VRIJDAG 9 MEI 1980
PAGINA 21
.door
Sjak
Jansen
Bloemmotief je er op en klaar is Kees
„Ontzettend leuke cadeautjes", noemt Leidenaar G. J. Zwart de
prulletjes, die hij met penseel van Hindelooper motiefjes voor
ziet. Afgedankte sigarendoosjes bijvoorbeeld brengt hij weer
tot leven. Zwart plamuurt die kartonnen kistjes, voorziet ze
van een groene, bruine of steenrode ondergrond, schildert er
zo'n alleraardigst bloemmotiefje op en klaar is Kees.
Zwart (58) doet dat Hindelooper werk al heel wat jaartjes. Van
daar dat hij er een beetje op uitgekeken raakt en nu, naast
Assendelfter schilderkunst, het echte boerenschilderwerk bij
de horens vat.
Meer de landschapjes, van dat werk. Het romantische zogezegd.
Ketels, melkbussen, tegels, panelen, oude voorraadbussen,
theebladen, enfin de hele santekraam wordt bij hem bezorgd
om er zo'n romantisch tafereeltje op te laten schilderen.
Zwart doet dat graag. Het is z'n hobby per slot. Hij gebruikt
doodgewone acrylverf. Olieverf hoeft voor hem niet. Dat vindt
hij overbodige duurdoenerij, houdt hij niet van.
Wel houdt hij van oude kleuren. Doffe, oude kleuren. Daar werkt
hij dan ook mee.
niet achter de tap vandaan,
maar een kennis van 'm."
,Zo werd het allemaal nog ech
ter. Aan het eind van de rit
besloten we uit balorigheid
de tank op het plein voor het
gemeentehuis te zetten. De
burgemeester er bij en zo.
Prachtig allemaal. We hebben
'm er een dag laten staan."
Gesloopt
„Waar de tank nu is? Gesloopt
is-ie. We hadden immers de
tractor weer nodig in het be
drijf. Het brandhout trou
wens ook. Want daar gaan we
een pracht van een praalwa
gen van maken voor de car
naval straks."
Carnavalsvereniging 'De Zwarte Kraaien'
uit Koudekerk aan den Rijn had het deze
week weer mooi voor elkaar. Wat een stunt
zeg, om op Bevrijdingsdag als ogenschijn
lijk heuse soldaten op een ogenschijnlijk
heuse tank aan de optocht door het dorp
deel te nemen.
De Zwarte Kraaien baarden heel wat opzien en niet in de
laatste plaats door de saluutschoten die zi.i afvuurden.
Kraai Harry van Leeuwen (22)
vertelt het verhaal in geuren
en kleuren. ,,Je weet dat wij
altijd in zijn voor een stunt.
Nou had de oranjecommissie
iedereen uitgenodigd aan de
optocht mee te doen. Dat za
gen wij wel zitten."
Brandhout
„We wilden per se met leuk ma
teriaal voor de dag komen,
dus zijn we aan het denken
geslagen. We kwamen op een
tank, maar ja waar haal je die
vandaan."
„We hebben op de boerderij
nogal wat brandhout. Zo
kwamen we op het idee dat
om onze tractor heen te tim
meren. In een boek kwamen
we een mooi ontwerp tegen
en zo zijn we meteen aan de
slag gegaan."
„We vonden dat de loop, ge
maakt van een regenpijp,
moest kunnen knallen. Want
„We hadden per slot de Canade
se vlag op de tank geschil
derd. De oudjes in het dorp
vonden het prachtig. Op het
laatst reed er nog een echte
jeep voor ons."
„Dat was de jeep van de kaste
lein van het café hier op de
hoek. Die zag ons aankomen
en is toen spontaan in de jeep
gesprongen. Althans niet de
kastelein zelf, want hii kon
wat is nou een tank. die geen
saluutschoten kan afvuren?
Ook daar vonden we wat op.
Van een boer konden we een
knalpot lenen, waarmee hij
vogels wegjaagt. Die dingen
werken op een gastank en ge
ven om de twee minuten een
knal."
Afgelachen
„Toen moesten we nog kleren
hebben. Bij deze en gene
geïnformeerd en ook dat had
gelukkig succes. Intussen
hadden we de tank leger
groen geschilderd en kon de
optocht beginnen. In totaal
zijn we er veertien avonden
mee zoet geweest."
De tank was zo geconstrueerd
dat de chauffeur, zittend op
het zadel van de tractor, met
z'n hoofd boven de koepel zou
uitkomen. „Je gaat er mee rij
den, dus moet je het verkeer
kunnen overzien", aldus Har
ry van Leeuwen.
„Veiligheid was dan ook gega
randeerd toen we eindelijk
gingen rijden. We hebben wat
afgelachen tijdens de op
tocht. Vrouwen rukten spon
taan bloemen uit de tuin en
gooiden die ons toe. Ze dach
ten dat wij echte Canadezen
waren of zo."
Er gaat geen doordeweekse dag voorbij, of ik ben in
de stad en regio wel op zoek naar mensen en dingen
voor deze rubriek. Tips en wensen voor 'Publiek kunt
u s middags tussen één en twee uur aan mij kwijt, tel
071-344941. toestel 215. Schrijven mag natuurlijk
ook
Drie Kraaien (v.l.n.r. Henny Burggraaf, Harry van Leeuwen en Gerard Zuidwijk) voor de tank die bij de optocht zoveel opzien
baarde. "Je weet dat wij altijd in zijn voor een stunt".
.fraraK? i ftsfè ass*®»*-
Het nabije verleden is "in". De markt raakt bijna overver
zadigd van oorlogsboeken. En de nostalgie naar "het rijke
roomsche leven" viert hoogtij. Het is niet allemaal "om
naar huis te schrijven", maar er zijn voldoende uitzonde
ringen.
Allereerst het verrukkelijke boekje
"Een roomse jeugd" van Jan Car-
tens. Alle katholieken van 45 jaar
en ouder moeten het lezen vind
ik. Maar dan wel met een glim
lach en niet met een gefrustreerd
gevoel dat ergernis opwekt.
De auteur heeft zijn verleden ver
werkt. Dat blijkt uit de wijze
waarop hij over het katholieke
verleden maar vooral zijn verle
den sinds 1929 (zijn geboortejaar)
schrijft, nl. mild. Over de H. Jozef
"patroon van een zaligen dood",
waarvoor men om in aanmerking
te komen wel 7 woensdagavon
den achtereen naar het lof moest.
Uiteraard releveert hij het volledig
uit het hoofd leren van de 475
vragen uit de Katecbismus. Het
trouw (dagelijks) misbezoek
werd beloond met een nieuw
schoolschrift "waar het roze
vloeiblad nog ongevouwen
voorin zat". En natuurlijk - een
foto van de auteur als communi
cant in een matrozenpakje siert
niet voor niets de kaft - over de
Eerste H. Communie, waarvoor
eerst - en dan liefst bij een "vlug
ge" kapelaan - gebiecht moest
worden.
En dan over de plechtige Hoogmis
sen en loven, over Kerstmis en
Pasen en over het palmtakje dat
een plaats kreeg achter het wij
waterbakje thuis, opdat vader of
moeder bij onweer het huis kon
den zegenen.
i greep uit de veel
heid, die herkenbaar is voor dui
zenden katholieken. De auteur
signaleert na een beschrijving
van een persoonlijke belevenis
van de oorlog de toestand on
middellijk daarna tot '49. De
Kerk deed of er niets was ge
beurd. Bloot sloeg nog altijd
dood. Vlees eten op vrijdag was
weer zonde. En het "Gij zult
metbleef weerklinken.
Een boekje dat een plaats verdient
naast "Uit het rijke roomsche le
ven", "De kerk gaat uit" en "In de
kou".
Dit brengt mij automatisch op Mi
chel van der Plas, die nu eens in
poëzievorm het katholieke leven
de revue laat passeren. Met het
feit dat hij zich weer manifesteert
als dichter lost hij een verzoek in
van H.M. de Koningin, die hem
jarengeleden tijdens een lunch
onderhield over het feit dat hij
niet meer dichtte. Zijn verweer
dat hij geen tijd had beantwoord
de de Koningin wat gepikeerd
met: "Als U dat talent van God
hebt gekregen, mag U dat niet
verraden".
Van der Plas heeft het begrepen.
Hij had wel materiaal liggen maar
durfde er niet mee naar buiten,
omdat hij twijfelde aan de waarde
ervan en of ze de tijd kunnen
doorstaan. Die twijfel heeft hij
gelukkig overwonnen. Al met al
een welkome aanvulling op zijn
boeken en op dat van Cartens.
Waar het boek van Cartens eindigt
(in 1949) begint "Menselijke ver
houdingen in de Kerk". Een soort
verslag van een Nijmeegse praat
groep "priester en leek" uit de 50-
er jaren. De groep, onder wie de
rustende Limburgse bisschop
mgr. P. Moors, heeft de open
baarheid nooit gezocht. Nu mgr.
Moors dezer dagen zijn gouden
priesterjubileum viert zag men
een gelegenheid om aan het werk
van de groep, o.w. ook prominen
ten als Han Fortmann, Anton van
Duinkerken en prof. dr. L.J. Ro
gier, ruchtbaarheid te geven.
De opstellen zijn meer historisch
interessant dan relevant voor de
huidige verhouding priester
leek. Of zoals prof. Van Laarho
ven schrijft: "Vroeger moest de
priester heel veel, vandaag hoeft
het allemaal niet zo erg".
Een jaar vóór het begin van het
boekje van Cartens - in 1928 dus -
overleed mgr. dr. Alfons Ariëns.
Pater Han Lohman uit Leiden
schreef er twee jaar geleden een
boek over onder de titel: "Er zijn
weinig heilige pastoors". Nu
heeft hij die tekst gebruikt om
een met veel foto's verlucht boek
uit te geven over de strijder voor
de rechten van de arbeider rond
de eeuwwisseling onder de titel:
"Portret van een priester." Een
fijn bezit voor iemand, die en de
figuur van Ariëns aanspreekt en
wil weten wat er te koop was rond
die eeuwwisseling, toen van au
tomatische prijscompensatie nog
geen sprake was, integendeel
zelfs. De verdiensten van Ariëns
voor de arbeiders is minstens
evenredig met die van Troelstra,
maar je moet het wel weten.
"Portret van een priester". H.
Lohman. Gooi en Sticht, 35,-.
THEO KROON.
"Glas en kristal". Elka Schrijver.
Uitg. Unieboek. Prijs f28,-.
Een boeiend en duidelijk geschreven
overzicht van wat er sinds de oudste
tijden aan glas en kristal is geprodu-
"Voor het einde". Redactie Willem
van Toorn en Huib van Krimpen
en voorwoord van Siegfried E.
van Praag. Uitg.Allert de Lange.
Prijs f39,50.
Drieëndertig Duitse verhalen uit de ja
ren 1900-1933. van evenzovele "grote
namen" uit de Duitse literatuur, die
bijna allen met elkaar gemeen had
den, dat zij in 1933 de ballingschap
"Job". Joseph Roth. Uitg. Allert de
Lange. Prijs f 18,90.
"Job", het verhaal van een eenvoudige
orthodoxe jood, "een van de mooiste
boeken, geschreven tussen de twee
wereldoorlogen" (Heinnch Boll), is na
40 jaar nog steeds een actueel verslag
"De twee snoeken". William D.
Kuik. Uitg. De Arbeiderspers
Prijs f2150.
De hoofdfiguur in dit verhaal, dat Kuik
aanvankelijk in opdracht van een ar
chitectenbureau schreef is een ver
veelde amateur-kamergeleerde. De
geschiedenis speelt zich in hoofdzaak
in Utrecht af waar de verteller een ge
regelde bezoeker is van De Grote
Slok, "waar het schuim der natie bij-
Oorlogsvlieger van Oranje" Bob
van der Stok. Uitg. Unieboek.
Prijs f25,-.
Bob van der Stok vluchtte in 1941 naar
Engeland, werd daar jachtvlieger
maar werd in juli '42 boven Frankrijk
neergeschoten. In 1944 ontsnapte hij
•en Duits krijgsgevangenenkamp.
briljante oorlogscamere als
dant van het befaamde 322 (Dutch)
Squadron van de RAF
Hij heeft - na de oorlog werd hij arts - nu
pas de behoefte gevoeld zijn specta
culaire avonturen op papier te zetten
Do Spectrum-serie BEROEMDE
AVONTUREN is bedoeld voor
oudere kinderen die bijna (of he
lemaal) toe zijn aari volwassen li
teratuur.
Tal van bekende, klassieke verha
len zijn in een nieuw jasje gesto
ken. De vertaling is redelijk,
soms wat hoogdravend en onno
dig ouderwets: waarom niet
vleien en huilen gebruikt in
plaats van "flemen en schreien"?
De vormgeving, met name de illu
straties. zijn schitterend. Enkele
titels: Ilias en Odyssee, De Graaf
van Monte Christo. Tom Sawyer
en Oliver Twist. Uitg. Spectrum,
prijs rond de 14,-
De avonturen rond Bolke de Beer,
een schepping van schrijver A. D.
Hildebrand, worden na veertig
jaar nog steeds herdrukt. De
meest recente uitgaven zijn
Nieuwe avonturen van Bolke de
Beer en de Avontuurlijke reis
van Bolkes zoon met Dorus Das.
Nog best aardig om te lezen voor
kinderen vanaf 7 jaar. Uitg Van
Goor. prijs 9.90.
Al 45 jaar lang beleeft Arendsoog
z'n avonturen, aanvankelijk ge
schreven door Joh. Nowee. Na
diens overlijden werd de succes
volle reeks voortgezet door zijn
zoon Paul. De nieuwste Arend
soog-extra is een heel speciale
uitgave met vier verhalen. Dit
naar aanleiding van de te ver
wachten verkoop van het 4 mil
joenste Arendsoogboek, de
35ste druk van de allereerste
Arendsoog en de komende ver
schijning van het 50ste deel. Uitg.
Malmberg, prijs 6.90.
kaar
iet Lilith van de Ami i
chrijfster Hadley Irwii
"Shaddai". S. Asscher. Uitg. Unie
boek. Prijs f39,50.
Het verhaal, dat S. Asscher, de bekende
diamantair uit Amsterdam, in zijn
"Shaddai" vertelt weerspiegelt de we
reld van de Nederlandse joden, hun
geluk en ongeluk. Dit familieverhaal
van een joodse familie in de 20ste
eeuw is geschreven tegen de achter
grond van toenemende bedreiging
van antisemitisme en nazisme
"Shaddai" is het Hebreeuwse woord
voor AlmachUge.
"Wimpers". Guus Kuijer. Uitg. De
Arbeiderspers. Prijs f2450.
Guus Kuijers debuut (van allure) ver
scheen in 1971 bij Meulenhoff onder
de titel "Rose, met vrome wimpers".
"Volksverhalen uit Noord- en Zuid-
Holland". Samensteller: Bert
Sliggers. Uitg. Spectrum. Prijs
f2950.
Het zevende deel van de reeks "Onze
Volksverhalen", onder redactie van
dr. Tjaard de Haan, telt één Leids ver
haal: Het Leidse wonder. Het jongste
verhaal komt uit Zoetermeer Gast
vrouwen. Zo is men up-to-date.
"Tweede jeugd"Jules Feiffer. Loeb
en v.d. Velden. Prijs f2850.
Jules Feiffer, bekend van de achterpagi
na van Vrjj Nederland, schreef en te
kende deze roman-in-stnpvorm: het
verhaal van een man die af wil van zgn
vele verantwoordelijkheden en begint
aan zijn tweede jeugd, maar dan let
terlijk.
"Terreur per telefoon". Rose-Mary
Hayes. Uitg. Loeb en v.d. Velden.
Prijs f29 50.
Jonge vrouw wordt lastiggevallen door
een telefoonmaniak, waarmee voorde
vrouw een onbeschrijflijke nachtmer
rie begint. Het verhaal speelt zich af
tegen het decor van de verveelde
Amerikaanse jet-set.
"Anus Mundi". Wieslaw Kielar
Uitg. Sijthoff.
•erhaal van een man di<- vijl jaar
"DeFn
erleefde.
'Bloemlezing doorWim J.
Uitg. Thomas Rap. Prijs
f1650.
Een bloemlezing gedichten met als the-
"De Japanse regeering betaalt aan
toonderL. VtjjteUMr. Uitg.
A.W. Sijthoff. Prijs f1950.
Terugblik op een Japans internerings
kamp in Indonesië
"De zaak Romanow". Ted Willis.
Uitg. Veen. Prijs f1950
Willis voert de lezer terug naar het jaar
1918, de revolutie in Rusland en een
n zijn ge
it handen van de roden t<
roddel
et leven van bejaarde mensen be
keken door de ogen van een 12-ja-
rig meisje is het verhaal in Een
Een zomer lang zitten het meisje
Ellen en de 70-jarige vrouw Lilith
met elkaar "opgescheept". De
aanvankelijke afkeer van Ellen
voor oude mensen gaat geleide
lijk over in sympathie en waarde
ring. De moeite waard dit boek, al
komen Ellen's gevoelens en haar
groeiende vriendschap met Lilith
niet altijd even duidelijk uit de
verf. Voor oudere kinderen.
Uitg. Free Spirit Prod., prijs 15,90
MARÜOT KLOMPMAKER
"Hrt begon in JeruzalemDs. J.
Blink. Uitg. Zomer en Keuning.
PrijtfléfiO.
Onderzoek naar de joodse achtergron
den in de bijbelboeken van Lucas.
"Ik woon dicht bij jou" Ds. Thijs
WeerstraFoto's Slarcel Mmnee.
Uitg. Zomer en Keuning. Prijs
f1490.
Vijftig uitgewerkte gedachten over het
thema Wonen in deze wereld". in de
stad. bij de mensen, naast de kerk. in
