YS schorten
oefeningen
bij Cuba op
Edmund Muskie opent
aanval op Brzezinski
Aanslagen in Noord-Ierland
Verbazing bij
Bonn over
uitlating Luns
Positie Schmidt in geding
Informele besprekingen in Belgrado
Binnenkort
nieuwe
regering
in Teheran
DRUKKERIJ
DELTABACH
inbraakwerende
V picusdeuren
'"vanaf f475,-inkl BTW
DONDERDAG 8 MEI 1980
BELFAST (Reuter) - Leden van het verboden
Ierse Republikeinse Leger (IRA) hebben gis
teren in Noord-Ierland twee spoorbruggen
opgeblazen, een bandenfabriek verwoest en
een lid van een paramilitaire groepering
neergeschoten.
Bij een ander incident werd de militante pro
testantse leider dominee Ian Paisley aange
houden, toen hij in Armagh protesteerde te
gen de aanwezigheid van premier Charles
Haughey van de Ierse republiek bij de intro-
nisatie van de nieuwe Anglicaanse primaat
van geheel Ierland, aartsbisschop dr. John
Mulholland. Het was voor het eerst sinds vier-
jaar dat een Ierse premier Noord-Ierland be
zocht. Het was overigens nog niet eerder
voorgekomen dat de installatie van een pri
maat voor geheel Ierland door een rege
ringsleider uit Dublin.werd bijgewoond.
Ds. Paisley schreeuwde bij zijn aanhouding dat
Haughey "het bloed van mensen van Ulster
op zijn jas heeft en dat hij wapens naar
Noord-Ierland heeft gesmokkeld". Hij werd,
evenals twee andere Lagerhuisleden die te
gelijk met hem werden aangehouden, na een
uur weer vrijgelaten.
De bruggen waarop de IRA gisteren bomaan
slagen pleegde maken deel uit van de belang
rijke spoorwegverbinding tussen Belfast en
Dublin. In totaal gebruikte de IRA een halve
ton explosieven. Zij waarschuwde het
publiek dat het op eigen risico van de spoor
lijn gebruik maakt. De aanslagen vonden
plaats in Zuid-Armagh, een gebied waar de
IRA vrywel heer en meester is.
In Derry beroofden drie IRA-leden een ban
denfabriek. Daarna plaatsten zij een bom
waardoor brand ontstond die het gebouw in
as legde.
Te Castlefinn, nabij de grens met Ierland, scho
ten tenslotte IRA-leden een lid van het 'Ul
ster Defence Regiment' - een militie die met
het Britse leger samenwerkt - neer.
PANAMA (JPS) - Een schijnaanval op Guantanamo op
Cuba, het voornaamste gedeelte van Amerikaanse mili
taire oefeningen die vanaf 8 mei in het Caribische gebied
worden gehouden is opgeschort.
Dit meldt het persburau Inter Press Service uit Panama.
Bezorgdheid
Van onze correspondent)
DEN HAAG - Woordvoerders
van de Zuidmolukse '20 mei-
groep' (de Pemuda-bewe-
ging) hebben gisteren ver
klaard, dat hun beweging
„niets te maken heeft" met de
pogingen van vorige week om
in Suriname een staatsgreep
te plegen. De berichten die
daarover gisteren in Neder
landse kranten verschenen,
noemde men „fantasiever
halen". Naar de mening van
woordvoerder F. J. Risakotta
zijn dergelijke meldingen
naar buiten gebracht „door
krachten die onze beweging
in haar activiteiten willen on
dermijnen"; daarbij werd met
name gedacht aan de Indone-
Molukkers
ontkennen
rol bij coup
in Suriname
sische ambassade in Den
Haag.
Drie Zuidmolukse leden van de
20 mei-beweging op Walche
ren - J. Telehala, F. J. Risa
kotta en L. J. Latumeten -
reageerden met die verkla
ring op krantenpublikaties
van gisteren Zij verklaarden
niet te weten of er Zuidmo-
lukkers bij de recente gebeur
tenissen in Suriname betrok
ken zijn, maar meldden „met
zekerheid" dat - als dit wel
het geval zou zijn - ze niet be
horen tot de 20 mei-beweging.
„Onze beweging voert oppo
sitie tegen het Soeharto-re-
gime in Indonesië. We zijn er
vrijwel zeker van, dat berich
ten over de betrokkenheid
van deze beweging bij wat in
Suriname is gebeurd de opzet
hebben onze activiteiten in
een kwaad daglicht te stel
len".
Volgens waarnemers moet het be
sluit van Washington om de oefe
ningen gedeeltelijk af te gelasten
gezien worden in het licht van het
Cubaanse vluchtelingen
probleem en van de negatieve
reacties van Middenamerikaanse
en Caribische staten op de mili
taire oefeningen. De Cubaanse
reactie was scherp en in een toe
spraak in Havana noemde presi
dent Fidel Castro het besluit de
schijnaanval af te gelasten een
grote overwinning voor Cuba.
Als tegenprestatie laat de Cu
baanse regering eigen oefenin
gen ook niet doorgaan.
Vraagteken
De reacties van de meeste Latijns-
Amerikaanse en Caribische lan
den zet een vraagteken bij de in
vloed die Washington nog heeft
in het gebied, dat "de achtertuin
van de Verenigde Staten" werd
genoemd. De zogenaamde "ba
nanenrepublieken" stonden tot
voor kort onder controle van
Noordamerikaanse multinatio
nals, die weer werden gesteund
door het Amerikaanse leger. De
situatie is zich gaan wijzigen
sinds 1954 toen bij een door de
CIA gesteunde staatsgreep een
democratisch gekozen regering
van Guatamala omver werd ge
worpen en sinds 1965 toen Ame
rikaanse mariniers de Domini
caanse republiek binnenvielen,
een volksopstand neersloegen en
dictator Joachim Balaguer aan de
macht hielpen.
Toen de Verenigde Staten de mili
taire oefeningen bekendmaak
ten, bracht de Panamese regering
haar "bezorgdheid" over aan
Washington. President Royo zei
in zijn boodschap dat "het Cari-
bisch gebied niet langer een pri-
vé-meer van de Verenigde Staten
is". Enige dagen daarvoor had
ook de president van Costa Rica,
Rodrigo Carazo, kritiek geleverd
op de voorgenomen manoeuvres,
die de codenaam "Sheldo 80"
dragen. De premier van Jamaica,
Michael Manley, en zijn ambtge
noot van Grenada, Maurice Bi
shop, beschuldigden Washington
ervan het gebied te bedreigen.
De Nicaraguaanse regering heeft
de plannen van de Verenigde Sta
ten heftig gekritiseerd. Zij be
schouwt de oefeningen als een
bedreiging voor de ontwikkeling
van de revolutie in Nicaragua en
van progressieve krachten in heel
Midden-Amerika. Volgens de
linkse oppositie in El Salvador
zijn de manoeuvres een generale
repetitie voor een interventie in
hun door gewelddadigheden ge
teisterde land. Zelfs de premier
van Belize, de laatste Britse kolo
nie op het Amerikaanse conti
nent, omschreef de oefeningen
als een bedreiging voor de vrede
in het Caribisch gebied. Slechts
de regeringen van Honduras en
Guatamala hebben geen reactie
op de Amerikaanse plannen ge
geven.
WASHINGTON - De nieuwe Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Edmund Muskie (rechts), wordt
door zijn collega's in het comité voor buitenlandse betrekkingen in de Senaat verwelkomd.
in Europa zouden kunnen terug
vallen en dat de Europese NAVO-
bondgenoten dan het ontstane
gat zouden moeten opvullen.
WASHINGTON (GPD) - De be
noeming van senator Edmund
Muskie tot minister van buiten
landse zaken is gisteren door de
Amerikaanse Senaat bekrach
tigd. Muskie maakt zich al op
voor een ontmoeting met zijn
Sowjet-ambtgenoot Gromyko,
volgende week in Wenen, ter ge
legenheid van het 25-jarig be
staan van het Verdrag van Oos
tenrijk.
Tegenover de Sowjet-Unie wil
Muskie een "sterke en afgewo
gen" politiek voeren. De relatie
met de VS is door de Sowjet-Unie
verstoord, aldus Muskie. "De
USSR moet een zware prijs be
talen voor haar agressie tegen Af
ghanistan. Wij kunnen een ont
manteling van de Oost-Westver-
Bij verkiezingen Noordrijn-Westfalen
DEN HAAG (ANP) - Over de ver
kiezingen voor een regionaal
parlement aanstaande zondag in
de Westduitse deelstaat Noord
rijn-Westfalen ligt de schaduw
van de nationale verkiezingen die
in oktober van dit jaar zullen
worden gehouden. Ten eerste
kan de uitslag die zondag uit de
stembus komt dienst doen als
graadmeter voor de grote
krachtmeting tussen Helmut
Schmidt en Franz-Josef Strauss
dit najaar. En ten tweede - en dat
lijkt voor de nabije toekomst van
wezenlijker belang - kan die uit
slag van onmiddellijke invloed
worden op de krachtsverhoudin
gen in de nationale politiek.
Wint in Noordrijn-Westfalen na
melijk de christen-democrati
sche CDU dan zal deze partij, sa
men met haar Beierse zusterpar
tijen CSU, een tweederde-meer
derheid in de Bondsraad verwer
ven. Dit zou betekenen, dat de
bondsregering in Bonn vleugel
lam wordt. Elk wetsontwerp van
de socialistisch-liberale SPD-
FDP-coalitie kan dan in de
Bondsraad - een soort Eerste
Kamer waarin vertegenwoordi
gers van de deelstaten zitting
hebben - weggestemd worden
door de CDU-CSU-combinatie
ook al is het ontwerp eerder in de
bondsdag goedgekeurd. Dat kan
toch moeilijk een aanlokkelijk
perspectief voor kanselier
Schmidt genoemd worden,
wiens regering in dat geval haar
wetgevende functie zal verliezen.
Overigens dreigt er dit weekeinde
niet alleen direct gevaar voor de
positie van de regering-Schmidt.
Ook voor zijn grote tegenspeler
Franz-Josef Strauss kan Noord
rijn-Westfalen van rechtstreekse
betekenis zijn, zij het in mindere
mate. Een groot verlies van de
CDU zou immers meteen uitge
legd kunnen worden als een
aanwijzing, dat de potentiële
CDU-stemmers in deze deelstaat,
die altijd een belangrijke gids
functie heeft vervuld bij West
duitse verkiezingen, weinig ge
diend zijn van de enigszins rauwe
Beier Strauss. En dat zou zijn
kansen voor oktober aanzienlijk
verminderen. Zodanig zelfs dat
op zo'n moment een tussentijdse
vervanging van Strauss als na
tionaal kandidaat voor de CDU
en CSU niet zou mogen worden
uitgesloten.
Zowel Schmidt als Strauss is goed
doordrongen van het directe be
lang dat zij beiden hebben bij de
deelstaatverkiezingen van
Noordrijn-Westfalen, nog afge
zien van het symbolische effect
van de uitslag van zondag. De
twee toppolitici hebben per
soonlijk deelgenomen aan de
verkiezingscampagne en ge
tracht het kiezersvolk voor hun
eigen persoon te winnen. Bijge
volg beheersten de thema's van
de nationale politiek de campag
ne, hetgeen de SPD zeker niet
onwelgevallig was aangezien zij
van het begin af aan doelbewust
geprobeerd heeft de verkiezin
gen in Noordrijn-Westfalen uit de
regionale sfeer te halen. De so
cialisten willen op zo'n manier
ongetwijfeld ten volle profijt
trekken van de landelijke popu
lariteit van Helmut Schmidt.
houdingen niet toestaan, maar
dat hangt sterk af van de politiek
van de Sowjet-Unie. De onderte
kening van het Salt 2-verdrag zal
door de kwestie-Afghanistan in
elk geval niet plaatsvinden", zei
Muskie, die voorzitter is geweest
van het ontwapeningscomité van
de Senaat.
De nieuwe minister van buiten
landse zaken lanceerde gisteren
een scherpe aanval op Zbigniev
Brzezinski, voorzitter van de Na
tionale Veiligheidsraad en presi
dent Carters belangrijkste advi
seur in veiligheidszaken. Brze
zinski geldt ook als de belang
rijkste architect van de mislukte
operatie om de gegijzelden in de
Amerikaanse ambassade in Te
heran te redden. Deze actie leidde
vorige week tot het aftreden van
Cyrus Vance als minister van bui
tenlandse zaken.
Muskie liet er in een toespraak voor
de Senaat geen twijfel over be
staan dat hij de leiding heeft over
de buitenlandse politiek: "De
minister van buitenlandse zaken
is de belangrijkste adviseur van
de president op het gebied van de
buitenlandse politiek". Daarmee
stelt hij zich direct op tegenover
Brzezinski.
Muskie stelt zich op één lijn met
president Carter. "Ik zou hier niet
staan als ik niet de centrale be
standdelen van de huidige bui
tenlandse politiek zou steunen -
een politiek die is opgesteld door
president Carter en minister
Vance". Brzezinski noemde hij
niet.
Het is nog steeds niet duidelijk hoe
de machtsstrijd tussen Muskie en
Brzezinski zal verlopen. Hoge
functionarissen van het ministe
rie van buitenlandse zaken in
Washington zeggen dat Muskie
zich wel bij de harde lijn van
Brzezinski moet neerleggen om
de problemen, die Vance met het Een woordvoerder vj
Witte Huis had, te voorkomen.
Alles is beter dan een warrige en
ongecoördineerde buitenlandse
politiek, zeggen zij.
Politieke kringen die zijn ervaren
heid betwijfelen, zien in Muskie's
benoeming eerder een teken van
de groeiende macht van Brze
zinski, die dagelijkse toegang
heeft tot de president en die een
veel betere "buitenlandse" ach
tergrond bezit dan zijn nieuwe ri
vaal.
Anderen zien in Muskie's benoe
ming een meesterzet van Carter,
waarmee hij zich van parlemen
taire steun voor zijn omstreden
buitenlandse politiek kan verze
keren.
De "duif' Muskie zal met een
steeds conservatiever wordend
Congres te maken krijgen. Een
gisteren uitgekomen opiniepei
ling toonde aan dat de Republi
keinen voor het eerst sinds jaren
weer een meerderheid kunnen
vormen in het Congres.
Zo zou Muskie wel eens van twee
zijden onder druk gezet kunnen
worden: door de ambitieuze
Brzezinski aan de ene en het con
servatieve Congres aan de andere
kant.
BONN (DPA) - In Bonn is men
"zeer verbaasd" over de uitlating
van NAVO-secretaris-generaal
Luns over een weghalen van
Amerikaanse troepen uit Europa
voor het geval Amerika die in het
gebied van de Perzische Golf no-
dig mocht hebben. Uit welinge
lichte kring in Bonn verluidde
gisteren, dat niemand bij de NA
VO daar iets van weet.
Luns zou volgens persberichten na
een gesprek met Carter dinsdag
in Washington hebben gezegd,
dat de Europese NAVO-landen
zich voor zo'n geval op verplaat
sing van Amerikaanse soldaten
moesten voorbereiden.
In Bonn neemt men Luns voorts de
uitspraak kwalijk, dat de West
duitse marine Amerika zou kun- TEHERAN (AFP/UPI)-De Iraanse
president, Abolhassan Bani-
Sadr, zal binnen twee weken de
samenstelling van een nieuwe
regering bekendmaken. Dit heeft
de in Teheran verschijnende
krant Bamdad gezegd.
De naam die voor het eerste-minis-
terschap het meest wordt ge
noemd is die van Ezzatollah Sa-
habi, de huidige minister van be
groting en planning en tevens lid
van de revolutionaire raad. Ande
re namen die circuleren voor deze
post zijn die van Dariüs Foruhar,
minister van staat, en van de
woordvoerder van de revolutio
naire raad, Hassan Habibi.
De voormalige opperbevelhebber
van de marine, admiraal Mdani, is
deze week ontvangen door aja-
tollah Chomeini. In kringen rond
de éyatollah wordt gezegd dat
Mdani is gevraagd zitting te ne
men in de nieuwe regering. Vol
gens Bamdad moeten nieuwe
ministers worden benoemd op de
posten defensie, begroting, plan
ning, volksgezondheid, olie,
voorlichting en cultuur. De mi
nisters die deze posten nu behe
ren zullen zitting hebben in het
Iraanse parlement.
i helpen bij de versterking
het potentieel in de Indische
Oceaan. "Luns heeft niet het
recht zoiets te zeggen", verklaart
men in Bonn. "De Westduitse
marine opereert uitsluitend in
het NAVO-gebied
De V.S. zjjn overigens niet van plan
hun in Europa gelegerde troepen
definitief terug te trekken om ze
in Zuidwest-Azië te gebruiken.
Dit is gisteren met nadruk ver
klaard in Amerikaanse rege
ringskringen te Washington. Men
sprak het bericht tegen dat Luns,
gesproken heeft van een even
tuele terugtrekking van de Ame
rikaanse troepen uit Europa.
i de NAVO
zei gisteren in Brussel dat Luns in
Washington niet gesproken heeft
over een mogelijke terugtrekking
van deze troepen uit Europa. De
secretaris-generaal van de NA
VO, aldus de woordvoerder, heeft
er wel op gewezen dat de V.S.,
indien de situatie in het gebied
van de Perzische Golf zich zou
toespitsen, op de "militaire uit
rusting" van hun strijdkrachten
ADVERTENTIE
Oranjelaan 37
Zoeterwoude - Rijndijk
Telefoon 071-89 92 41
Obote naar Oeganda
DAR ES SALAAM (Reuter) - De
voormalige president van Oe
ganda, Milton Obote, heeft giste
ren bekendgemaakt dat hij op 27
mei naar zijn land terugkeert om
deel te nemen aan de parlements-
en presidentsverkiezingen die in
december worden gehouden.
Obote woont in Tanzania sinds hy
in januari 1971 ten val werd ge
bracht door Idi Amin. Tijdens
een persconferentie in Dar es
Salaam zei hij dat zijn party, het
Oegandese Volkscongres, een
besluit van de Oegandese rege
ring, dat politieke partijen niet
mogen deelnemen aan de verkie
zingen, zal negeren. Obote
noemde het besluit ongrondwet
tig.
ADVERTENTIE
ir VEILIGHEID in woning, winkel, kantoor, etc. Leverbaar in 5
verschillende beveiligings-klassen. Kompleet met speciale sloten en
Vraag gratis brochure of bezoek onze showroom
Jongeneel B.V. de Verenigde Houthandel
Waard 7 2315 KP Leiden Hoge Morsweg 152
tel. 071-141641 2332 HN Leiden tel. 071-769202
BELGRADO - Naarmate de dele
gaties die voor de begrafenis van
president Tito naar de Joegosla
vische hoofdstad zijn gereisd in
aantal toenemen, is een keten van
politieke besprekingen ontstaan
zoals dat bij staatsbegrafenissen
in het verleden vaker het geval
was. Het meeste overleg wordt,
zoals verwacht was, gevoerd tus
sen landen onderling. In vele ge
vallen zal de inhoud van de ge
sprekken tussen de verschillende
gesprekspartners die elkaar niet
altijd als vrienden bejegenen, ge
heim blijven.
De belangrijkste besprekingen die
gisteren zijn gevoerd en, op de
dag van de begrafenis worden
voortgezet, zijn die tussen de In
diase president Indira Gandhi en
de Russische president en par
tijleider Leonid Brezjnjev, tussen Tot
de Amerikaanse vice-president
Walter Mondale en de Duitse
bondskanselier Helmut Schmidt,
en tussen de Chinese voorzitter
Hua Guofeng en de Japanse
premier Ohira.
De tijdsruimte die de verschillende
delegaties hebben tussen de be
grafenisplechtigheden door, is
dermate krap, dat de gesprekken
tot een minimum moeten worden
beperkt. Zo heeft bijvoorbeeld de
Amerikaanse president Mondale,
nadat hij een uur met de nieuwe
Joegoslavische leiders had ge
sproken, de voorkeur gegeven
aan gesprekken met Westeuro-
pese delegatieleiders. Andere
verzoeken om besprekingen
heeft hij moeten afweren omdat
er eenvoudig geen tijd is.
De Chinese voorzitter Hua Guo
feng heeft niet gestaan op een
luxueuze behandeling. Hij heeft
gewoon zyn intrek genomen in
een van de grote hotels, wat zijn
contacten met een groot aantal
delegaties uit de ontwikkelings
landen vergemakkelijkt. Niet ge
hinderd door afstand en protocol,
kan hij zich voor zijn politieke ac
tiviteiten min of meer van hotel
kamer naar hotelkamer bege-
Volstrekt in nevelen hangen de po
litieke bewegingen van de Russi
sche delegatie. Niemand weet
precies hoe het programma van
het Russische staatshoofd er uit
ziet.
werkelijke topconferentie
kan het niet komen, aangezien de
Amerikaanse président Carter de
grote afwezige is. De Amerikanen
hebben laten blijken dat er van
Sowjet-zijde geen opening is ge
weest voor een mogelijke ont
moeting tussen vice-president
Mondale en de Russen, die in te
genovergestelde richting ook
geen opening aangeboden kre
gen voor een ontmoeting met de
Amerikaanse delegatie. Het is
niet uitgesloten dat tijdens de be
grafenis een paar woorden over
en weer worden gewisseld, maar
daar zal het dan ook bij blijven.
-president Walter Mondale legde gisteren c
vische presiden
De begratenis van maarschalk Ti- nieuwe Amerikaanse minister
to zal niet de geschiedenis in gaan van buitenlandse zaken Muskie
als de gelegenheid waarbij de we- en zijn Russische ambtgenoot
reldvrede gered is. Gromiko elkaar later deze maand
Wel is inmiddels duidelijk dat de in Wenen zullen ontmoeten.
ij de kist van de overleden Joegosla-
Niettemin is het samentreffen van
zovele leiders uit de hele wereld
aanleiding tot het aangaan van
contacten, die uiteindelijk in po
sitieve zin kunnen uitwerken.
