Boodschap is links, „maar
linkse noten bestaan niet"
Herleving van islam
niet alleen
godsdienstkwestie
Kerk moet meer gemeente zijn dan instituut
Anneke Groen gekozen
tot Miss Majorette
Leids orkest De Onderste Steen
DINSDAG 6 MEI 1980
BZEEP
PAGINA 17
door
Sjak
Jansen
Ze zijn bekend tot ver buiten Leiden, ja zelfs tot in het Westduitse kernreac
torplaatsje Kalkar. Met ze bedoel ik de slagwerker en twaalf blazers van
'De Onderste Steen', een Leids orkest, dat al ruim zes jaar opdraaft bij
gelegenheden, waar men verlegen zit om strijdliederen als 'De Internatio
nale'; een lied dat het in Leiden nog altijd goed doet.
Het zijn echter niet louter strijdliederen die De On
derste Steen uit zijn instrumenten laat schallen.
Om met trombonist Karei Diephuis te spreken „is
dat arbeidersliederengedoe immers uit een voor
bije tijd."
Werd, afgelopen
weekeinde in
Rotterdam de
Miss Holland
verkiezing ge
houden, in
Katwijk werd
de Miss Majo
rette gekozen.
En dit is ze dan.
Anneke Groen
van de Leidse
Kooigirls: Miss
Majorette. En
niet voor de eer
ste keer hoor!
„Welnee", zegt 17-jarige Anneke. ,JHet was zeker al de derde of
vierde keer. En waaraan ik het te danken heb.... al sla je me dood.
Ik heb gewoon net zo gewoon gedaan als anders. Niks uitgesloofd
of zo, dat is trouwens niks voor mij
Ze was anders wel blij, heeft het in familiekring ook uitbundig
gevierd. Naast deMiss-titel kreeg ze ook nog eens een fraaie beker,
met daarin een majorette gegraveerd.
„Wij willen daarentegen juist
eigentijdse muziek maken",
zegt Karei. „Zoveel mogelijk
eigentijdse muziek van eigen
tijdse componisten zoals
Willem Breuker en Louis An-
driessen."
Funky
Sopraansaxofonist Theo Veld
voegt er aan toe dat hun re
pertoire tevens teksten van
Brecht op muziek van Heiss-
ler bevat alsmede Chileense
en Vietnamese vrijheidslied
jes. „En we spelen ook wel
eens een funky nummertje",
zegt Karei weer.
Stampende marsmuziek in
vierkwartsmaten is niets van
zijn gading. Toch zou ik de
mensen niet graag de kost
willen geven, die denken dat
De Onderste Steen juist die
muziek maakt. Eigenlijk zou
men beter moeten weten,
want het blaasorkest valt re
gelmatig in de sleutelstad te
beluisteren.
Vaak op zaterdag in de Haar
lemmerstraat, wanneer bij de
Hartebrugkerk een collecte
wordt gehouden, zoals laatst
voor de slachtoffers in Nica
ragua of Cambodja. Of giste
ren op de anti-militairistische
bijeenkomst aan de Hoog-
landsékerkgracht.
Linkse noten
Daar bracht het niet-commer-
ciële Leidse orkest zijn poli
tieke boodschap, zoals ge
woonlijk verpakt in blaasmu
ziek. Die boodschap, daar
kunnen we kort over zijn, die
boodschap is links. „Maar",
zegt Karei, „linkse noten be
staan natuurlijk niet."
Theo: „Maar meestal krijgt onze
muziek wel die rode kleur
omdat waar wij spelen men
sen rondlopen met spandoe
ken. Die spandoeken gaan
De Onderste steen tijdens een optreden in het Leids Volkshuis. Derde van links sopraansaxofonist Theo Veld en tweede van recht
trombonist Karei Diephuis. De laatste zegt: "Dat arbeidersliederenvedoe is uit een voorbije tijd. We willen eigentijdse muziek maken en
spelen ook wel eens een funky nummertje."
dan een rol spelen, die verta
len dan onze muziek."
Karei weer: „Partijpolitiek zijn
wij niet gebonden. In dat
soort dingen zijn wij juist vrij
liberaal. Rechtse mensen, om
het zo maar even uit te druk
ken, mogen best bij ons spe
len."
Pretentie
„Maar", vult Theo aan, „over
maatschappelijke vraagstuk
ken vormen we binnen de
groep natuurlijk wel een me
ning. En met die mening zal
een rechtsdenkend mens het
niet gauw eens zijn. Want die
mening is links, om even in
die termen te blijven spre
ken."
Karei: „Bovenal vinden wij dat
je pietje muziek moet probe
ren eigentijds te zijn. Muziek
met wat meer pretentie, die
niet commercieel is, maar
toch lekker in het gehoor ligt.
Dus niet dat saaie kamermu-
ziekgedoe."
Vanuit dat oogpunt is De On
derste Steen in 1974 ook op
gericht. Opgericht door jonge
mensen die de kamermuziek
zat waren of in een fanfare
waren stukgelopen en zagen
datje buiten op straat met je
blaasinstrument veel leukere
dingen kunt doen.
De Eenheid
Sedertdien heeft het blaasor
kest menige manifestatie
mogen opluisteren. Soms ge
beurde dat ter begeleiding
van het Leidse koor De Een
heid, dat evenals De Onderste
Steen repeteert in het Leids
Vrijetijds Centrum.
Theo: „Ons grote voordeel in
vergelijking met popgroepen
is dat wij tamelijk mobiel zijn.
Wij spelen on versterkt, kun
nen gaan en staan waar we
willen."
Het Leidse blaasorkest gaat
binnenkort een serie kinder
liedjes opnemen. Eerder gin
gen zjj de studio in voor de
opname van 'Actie', een elpee
die door de Communistische
Partij Nederland is uitgege-
Beleid
De Onderste Steen bestaat
voornamelijk uit geschoolde
amateur-blazers. Op manifes
taties geven ze desgevraagd
belangeloos acte de presence.
„Eigenlijk moet men ons horen
spelen", zegt Karei. „Dan
wordt het verhaal veel dui
delijker. Praten over onze
muziek is moeilijk. Vind ik
althans."
Theo: „Laten we het er op hou
den dat we voortdurend op
zoek zijn naar nieuwe muzi
kale uitdrukkingsvormen.
Muziek dus waarin wij dui
delijk kunnen maken, dat wij
het niet eens zijn met het be
leid van de huidige regering.
Dat beleid is verkeerd, vinden
wij. Dat lost de problemen
niet op. Het huidige kabinet
moet daarom verdwijnen."
Er gaat geen doordeweekse dag voorbij. o( ik ben in
de stad en regio wel op zoek naar mensen en dingen
voor deze rubriek. Tips en wensen voor 'Publiek kunt
u s middags tussen één en twee uur aan mij kwijt, tel
071-144941. toestel 215. Schrijven mag natuurlek
ook.
Prof. dr. Anton Wessels
in zendingsblad Vandaar
ding en de evangelistiek, ziet het
gevaar van deze redenering voor
al daarin liggen, dat dit de werke
lijke problemen verduistert, zo
als een politieke oplossing voor
Libanezen en Palestijnen en so
ciale gerechtigheid voor alle
groepen, van welke godsdienst
ook.
In het blad "Vandaar" van de her
vormde en gereformeerde zen
dingen plaatst prof. Wessels de
herleving van de islam tegen de
historische achtergrond van de
kruistochten, het kolonialisme
en het neo-kolonialisme.
Tegenover de heilige oorlog van de
islam stonden de christelijke
kruistochten, waartoe paus Ur-
banus in 1095 opriep. De reactie
op de kruistochten was een her
leving van een fundamentalisti
sche vorm van de islam. Er kwam
een sterke anti-westerse, dus an
ti-christelijke houding. Veel
christenen hadden in de periode
van de kruistochten hand- en
spandiensten aan de "westerse
christenen" verleend; de Arme
niërs en Maronieten (Libanon)
moesten voor die hulp aan de
"vijand" boeten.
Verharding
In de negentiende eeuw herhaalde
de geschiedenis zich. Het kolo
nialisme bracht een uitbreiding
van "westers-christelijk" gezag
over grote delen van de islamiti
sche wereld. Frankrijk en Enge
land bestuurden hele stukken
van Afrika, het Nabije Oosten en
Azië. Nederland voerde honder
den jaren het bewind over Indië,
dat nu als Indonesië het grootste
Een van de grote gevaren
van onze tijd is dat de
huidige conflictsituatie
tussen de christelijke en
de islamitische wereld
eenzijdig wordt beoor
deeld en uitgelegd vanuit
de godsdienstige factor.
Daarbij worden sociale,
economische en politieke
conflicten beschreven
alsof het in de grond van
de zaak godsdienstige te
genstellingen zijn.
Prof. dr. Anton Wessels (Amstel
veen), sinds 1978 hoogleraar aan
de Vrije Universiteit in Amster
dam in de theorie van de zen
De verwarring van veel jongeren is
een uitdaging voor de kerk, die
een antwoord zal moeten geven
op de vragen van de jeugd. Dat
zei prof. dr. ir.JH. van Bemmel,
voorzitter van'de Evangelische
Alliantie, op een ontmoetingsdag
van deze organisatie over het
thema "Jeugd en evangelisatie".
"Men zal de jeugd de omgang met
God moeten leren kennen in
plaats van de zinloosheid. Er
komt dan een nieuwe levensver
vulling, met hulp en met liefde.
Dominee Piet Boomsma, directeur
van de interkerkelijke jongeren
beweging "Youth for Christ",
meende dat de jeugd een sterk
ontwikkeld religieus gevoel
heeft maar vaak wordt verlamd
door de passiviteit van de verzor
gingsstaat.
Uit onderzoekingen is gebleken dat
jongeren mensen nodig hebben
die kunnen luisteren, tijd hebben
en loyaal zijn. De kerk heeft een
tekort aan creatief vermogen om
de jongeren te bereiken. Allerlei
mogelijkheden worden niet be
nut. Het is ook belangrijk, jonge
ren te laten benaderen door ande
re jongeren, die daarvoor toege
rust moeten zijn.
De jeugd-evangelist Gert van den
Bos vond de kerkelijke structu
ren vaak te ingewikkeld voor de
jeugd. De kerk moet meer ge
meente zijn dan instituut. Meer
samenwerking is nodig tussen
kerk en evangelisatiebewegin
gen. ook bewegingen buiten de
officiële kerk.
islamitische land, qua inwoner
tal, ter wereld is.
Naar islamitisch besef waren het
nieuwe kruistochten, bedoeld
om de islam te vernietigen. De
christelijke zendingsijver lag in
hun gevoel geheel in het verleng
de van de koloniale activiteit. De
reactie op het kolonialisme was
een versterking en verharding
van de islam.
In de periode van de ontkolonise-
ring verslechterden in een gebied
als het Nabije Oosten de verhou
dingen tussen christenen en
moslims. Dat betrof vooral die
christenen die zich het meest met
de koloniale overheden hadden
vereenzelvigd, zoals de Assyri-
De Evangelische Alliantie gaat
meer aandacht besteden aan de
kinderevangelisatie. Daar komt
een ontmoetingsdag over. In ok
tober wordt een nationale evan
gelisatieconferentie in Drieber
gen gehouden.
Antwoord
Op een vergadering van de vereni
ging "Protestants Nederland" in
Delft stelde dr. W. Aalders. eerst
hervormd predikant en later lec
tor aan de katholieke universiteit
in Nijmegen, de vraag waarom de
christenen van Nederland geen
antwoord hebben op "program
ma's van de VARA en de VPRO".
Hij dacht daarbij ook aan het ra-
sche christenen in Irak. Velen
van hen, maar ook christenen van
andere confessies, zijn naar ande
re delen van de wereld gegaan,
daarmee de kerken in het Nabije
Oosten enorm verzwakkend.
Het kolonialisme is voorbij, maar,
zo constateert prof. Wessels, het
neo-kolonialisme heeft een
nieuwe, vooral economische af
hankelijkheid gebracht in grote
delen van de Derde Wereld, waar
toe ook de islamitische wereld
behoort.
Iran is een voorbeeld van een land
dat een regering kreeg opgelegd
naar westers, Amerikaans belie
ven. De revolutie is de reactie van
een volk tegen een opgedrongen
dioprogramma van de VARA op
30 april.
"De christenen." zei Aalders, "heb
ben de erfenis van Groen van
Prinsterer overgenomen, die te
genover de revolutie het evangelie
stelde, maar ze zijn een gebroken
front. Ze zullen eerst moeten we
ten wat ze onder het evangelie
verstaan. Wij hebben als christe
nen een antwoord op de nood van
de revolutie, maar wij zijn niet in
staat dat antwoord naar de we
reld toe uit te spreken".
De vergadering werd verstoord
door een groep mensen die dr.
Aalders beschuldigden van sym
pathie met het rooms-katholi-
cisme. Hij is namelijk docent in
Nijmegen geweest en heeft het
huwelijk eens een "sacrament"
bestuur dat vreemd was aan de
eigen cultuur. "Als de terecht
stellingen en de gijzelingsactie in
dit land terecht worden veroor
deeld, moet dat niet gebeuren
zonder ook te spreken over de
vele onschuldige slachtoffers die
onder de sjah zijn gemarteld en
geliquideerd".
Versimpeling
Een verklaring van bijvoorbeeld de
Libanese burgeroorlog als een
strijd tussen christenen en mos
lims acht prof. Wessels een ver
simpeling van de werkelijkheid.
Er liggen hier duidelijke sociale
en politieke oorzaken, verschil
len tussen rijk en arm en politieke
tegenstellingen tussen Libanese,
Palestijnse en Syrische groepen.
Op een dergelijke manier wordt
ook wel dc strijd tussen Israël en
de Palestijnen als tussen joden en
moslims beschreven, alsof niet
een belangrijk aantal Palestijnen
christen is.
Als de werkelijke oorzaken - van
sociale, economische en politie
ke aard - niet worden aange
pakt, kan dat juist een opleving
van godsdienstige tegenstellin
gen tot gevolg hebben. Die
problemen veroorzaken span
ningen tussen kopten en mos
lims in Egypte, tussen christe
nen en moslims in Pakistan en
Indonesië.
"Er zijn in de periode van Sadat
veel meer incidenten geweest
tussen kopten en moslims dan in
de hele periode onder president
Nasser". Prof. Wessels: "Een
waarschuwen voor het "islamiti
sche gevaar" zou kunnen aflei
den van de problemen waarvoor
wij als "rijke" christenen mede
verantwoordelijkheid dragen
genoemd. Met enige aandrang
slaagde men erin. de ordever
stoorders te verwijderen.
Rellen
Dr. W. Bos, voorzitter van de ver
eniging voor een nieuwe vrijzin
nige omroep in Nederland, zei op
een voorjaarsbijeenkomst van
deze vereniging in Utrecht dat de
kijkers vermoedelijk niet gesteld
waren op beelden van de ongere
geldheden in Amsterdam tussen
de inhuldigingsplechtigheid
door. "Als de kijkers als consu
menten hun eigen programma
hadden kunnen kiezen, zouden
die beelden later in het journaal
zijn uitgezonden". "Opnieuw is
gebleken, hoe indringend de me
dia hun werk doen".
Vrouw en kerk. Op een vergade
ring van de pastorale raad in het
aartsbisdom Utrecht deelde kar
dinaal Willebrands mee, dat hij
bezig is met de instelling van een
commissie "Vrouw-kerk-maat-
schappij", die de theologische
achtergronden van de positie van
de vrouw in de kerk en het
probleem "vrouw in het priester
ambt" moet gaan bestuderen.
De werkgroepen "menselijke rela
ties" en "vrouw en kerk" van het
aartsbisdom zijn bang dat er na
de algemene bisschoppensynode
van september dit jaar een hele
boel bepalingen over de katho
lieke vrouwen worden uitgestort
terwijl de vrouw zelf niets heeft
mogen zeggen. Deze synode gaat
namelijk over "het christelijke
gezin". "Er komt straks opnieuw
geen vrouw aan te pas", zei Anny
Matti, lid van de werkgroep
"menselijke relaties".
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Stiens J. Za-
gema Roden, te Houten (deelge
meente Open Hof, in samenwer
king met de Gereformeerde
Kerk) J.M. de Meij Aalsmeer;
aangenomen naar Diepenheim
G.J. Stam Heino. naar Vlaardin-
gen J. Lalleman Oude en Nieuwe
Wetering.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Oudega (Smallin-
gerland) H.J. Nolles Bakkeveen.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Barendrecht A.
Baars Urk.
Matiging. De rooms-katholieke
bisschoppen van de Verenigde
Staten hebben op hun voorjaars
vergadering in Chicago de gijze
ling van Amerikanen in Iran ver
oordeeld, maar tegelijk president
Carter met klem verzocht, in deze
kwestie een gematigde politiek te
I^eek. Het Spaanse blad "El Pais
meldde, dat ongeveer 6000
rooms-katholieke priesters ter
wereld weer leek willen worden.
De voornaamste oorzaak is de
celibaats belofte.
Reis. Op iiiA- ikaan t rei»
bracht de paus - die vandaag m
Kenia is aangekomen - een blik
sembezoek aan de marxistische
r,■publiek KOHQO. Ml (Oe-
spraak daar sprak hij zijn geloof
uit in een volledige scheiding van
kerk en staat. De paus deed een
beroep op president Denis Sas-
sau-Nguesso van Kongo, die ook
leider is van de communistische
partij in zijn land.om de Rooms-
Kathoheke Kerk in vrede haar
boodschap te laten uitdragen.
'Kerk en staat moeten elkaar
eerbiedigen"zei hij.
Piet Boomsma: Allerlei mogelijkheden worden niet benut
Ds. Piet Boomsi
tijd hebben
