Ruim 2000 scholieren
spoelen met fluoride
i
Onderzoek naar
opslag radio
actief afval
Onderzoek kankerstoffen
Bewoonster moet brandgang accepteren
Zakennieuws
Project nu op achttien Leidse scholen
KVP in Leiden beslist
over fusie met AR-CH
Staatssecretaris:
"Geen oordeel over
foetus-onderzoek"
L
PvdA wil
vergader
ruimte in
Gulden
Vlies
PAGINA 4
DONDERDAG 24 APRIL
(Van één onzer verslaggevers)
DEN HAAG-LEIDEN - Mevrouw Van
Dam, bewoonster van een huisje aan de
Oosterstraat in Leiden, moet toestaan dat
naast haar woning een brandgang wordt
aangelegd. Dit blijkt uit de uitspraak die
de vice-president bij de Haagse recht
bank, mr. R. R. Portheine, heeft gedaan in
het kort geding dat woningbouwvereni
ging Eensgezindheid tegen mevrouw Van
Dam had aangespannen.
De brandgang is onderdeel van een renova
tieplan voor 27 woningen in de Ooster
straat en de Munnikenstraat. Mevrouw
Van Dam wilde niet dat de woning waar
zij woont wordt gerenoveerd, waarna de
woningbouwvereniging daarvan afzag.
Wel moest zij een uitbouwtje in haar tuin
aanvaarden, evenals de brandgang. Dat
laatste ging mevrouw Van Dam, die al der
tig jaar in het huisje aan de Oosterstraat
woont, te ver.
!n een brief aan de woningbouwvereniging
- die bij de rechter bekend was - had me
vrouw Zwart, directeur van de GG en GD,
erop gewezen dat aanleg van de brand
gang grote en misschien zelfs onherstel
bare jgevolgen zal hebben voor de gezond-
heid'van mevrouw Van Dam. De alleen
staande vrouw, die door ziekte vaak thuis
moet blijven, vreest grote overlast als
buurtbewoners van de brandgang ge
bruik gaan maken.
In zijn uitspraak zegt mr. Portheine aan te
nemen dat de vrouw een „zwaarwegend
belang heeft bij het achterwege blijven
van de brandgang" en dat die brandgang
„afbreuk zal doen aan haar levensvreug
de". Maar de belangen van de bewoners
van de dertien woningen, die van de
brandgang gebruik zullen maken, wegen
volgens de rechter zwaarder. De brand
gang is, aldus mr. Portheine, „onweer
sproken noodzakelijk".
Volgens woningbouwvereniging Eensge
zindheid heeft het ministerie van volks
huisvesting aanleg van de brandgang als
voorwaarde gesteld aan de goedkeuring
van de renovatieplannen. Het kon, meent
de rechter, in redelijkheid niet van de wo
ningbouwvereniging worden verwacht
dat zij af zou zien van de renovatie, toen
bleek dat mevrouw Van Dam zich tegen
de brandgang verzette.
Sluitingsuur
Leidenaren die op Koninginne
dag en op Bevrijdingsdag de
bloemetjes flink buiten willen
zetten worden daartoe in de
gelegenheid gesteld door loco
burgemeester Waal. Alle ca
fés, restaurants, eethuisjes en
snackbars mogen in de nacht
van 30 april op 1 mei tot twee
uur 's nachts open zijn. De
zelfde regeling geldt voor de
nacht van 5 op 6 mei.
Insecten
De afdeling Leiden van de Ko
ninklijke Nederlandse Na
tuurhistorische Vereniging
organiseert vanavond een le
zing in het Rijksherbarium
aan de Schelpenkade 6. Lie-
kele Sijstermans zal aan de
hand van een serie dia's spre
ken over het onderwerp
"Zwerftochten door het insec
tenrijk".
Op deze avond kan men zich ook
aanmelden als deelnemer aan
de werkgroep, die zich wat
meer wil verdiepen in het le
ven van de insecten. Aanvang
Cabaret
De afdeling Leiden-Oegstgeest
van de Nederlandse Vereni
ging van Huisvrouwen orga
niseert morgen een middag
bijeenkomst in het Vereni
gingsgebouw aan het Noord
einde 2a. De heer Vader zal
spreken over "Het cabaret
van Eduard Jacobse tot Seth
Gaaikema". Tijdens de lezing
worden geluidsbandjes en
platen gedraaid. De bijeen
komst begint om kwart voor
twee.
Homosexualiteit
De Leidse Werkgroep Homo
sexualiteit houdt vanavond
een vergadering in het pand
aan de Nieuwe Rijn 20a. De
agenda vermeldt onder meer
de bespreking van de verhui
zing en de 4 mei-herdenking.
Aanvang 20 uur.
Andy Warhol
In het Kijkhuis aan de Vrou-
wenkerkkoorstraat 17 wordt
vanavond de laatste film van
Andy Warhol vertoond. Het is
de moderne versie van de
klassieke rolprent Sunset
Boulevard. In de hoofdrol
speelt Joe Dallesandro.Erzijn
twee voorstellingen: om 20 en
om 22.15 uur.
Banenbeurs
De banenbeurs "Werken in het
hart van Holland", die vanaf
vandaag tot en met zaterdag
in het Leidse Groenoordhallen
gehouden zou worden gaat
niet door. De organisatoren
hebben besloten de beurs af te
gelasten omdat enkele grote
bedrijven hun inschrijving
hadden ingetrokken en ver
wachte subsidies van het mi
nisterie van onderwijs en we
tenschappen uitbleven.
Zangconcours
Op zaterdag 26 april houdt de
afdeling Leiden van de Kon.
Chr. Zangersbond het twee
jaarlijkse zangconcours in de
Stadsgehoorzaal. Het con
cours wordt om half twee 's
middags geopend en duurt tot
ongeveer kwart voor tien. Van
vijf tot zeven uur wordt ge
pauzeerd.
Aan het concours doen twintig
koren mee. Vijf ouderenkoren
twee dameskoren en verder
gemengde koren uit diverse
plaatsen van ons land. Toe
gangskaarten a vier gulden
zijn vanaf één uur 's middags
verkrijgbaar aan de zaal.
LEIDEN - Alle leerlingen van de Pestalozzischool kunnen
zich vanaf heden geoefend "fluoridespoeier" noemen.
Zij hebben daarmee de grens van 2000 deelnemende
leerlingen overschreden.
Op achttien scholen in Leiden krij
gen de kinderen één maal per
week een bekertje met een slok
water waarin een heel klein
beetje fluoride is opgelost. Hier
mee moeten de kinderen één mi
nuut spoelen. Daarna wordt alles
weer uitgespuugd en klaar is
kees! Per school heeft men en
kele moeders van leerlingen be
reid gevonden de voorbereiden
de werkzaamheden wekelijks
voor hun rekening te nemen. De
organisatie is in handen van het
Bureau Gezondheidsvoorlich
ting.
Reeds jaren wordt op alle mogelij
ke manieren getracht de volks
ziekte die tandcariës heet te be
strijden. Onderzoek naar moge
lijkheden daartoe heeft proefon
dervindelijk bewezen dat ver
mindering van de suikercon
sumptie, een juiste mondhygië
ne, halfjaarlijkse controle van het
gebit door de tandarts en gebruik
van fluoride de wegen daartoe
zijn.
In 1975 begon de Stichting Jeugd-
tandverzorging in Hengelo als
eerste in Nederland met dit pro
ject. Evaluerend onderzoek bij
groepen deelnemers en controle
groepen wees na enkele jaren uit
dat tandcariës onder de deelne
mers met ongeveer 40% was ge
daald. Tevens konden er gunstige
neveneffecten worden geconsta
teerd: het snoepverbruik - met
name op de scholen - daalde, ge-
bitshygiëne verbeterde en in het
algemeen werden de deelnemers
en hun ouders en leerkrachten
"gebitsbewust".
Niet verplicht
Niemand is verplicht mee te doen.
Het percentage deelnemers per
school varieert tussen 90 en 100%.
"Het zijn merendeel de positief
ingestelde mensen die nee zeg
gen", vertelt Hennie Vermaas ge
zondheidsvoorlichtster van G.G.
en G.D. "Daarmee bedoel ik de
ouders die zelf de kinderen al
fluoridetabletten geven of met
fluoridehoudende tandpasta la
ten poetsen. En ook dan kan het
eigenlijk geen kwaad. Het spoe
len sluit andere mogelijkheden
tot fluoropname niet uit. Bij het
spoelen wordt namelijk niets in
geslikt".
Deelname aan het project is koste
loos. De ene helft wordt gesubsi
dieerd door het Ziekenfonds voor
Leiden ën Omstreken en de r
Vakantie
Vermaas: "Dit is een goedkope ma
nier van preventie waaraan alle
leerlingen kunnen deelnemen.
Ook zij die geen lid zijn van de
schooltandverzorging. En enkele
kleuterscholen hebben nu ook al
te kennen gegeven mee te willen
doen. Het is zelfs zo dat kinderen
en ouders nu al gaan vragen wat
ze moeten doen in de grote
vakantie. Wij hebben besloten,
die periode voor de ouders die dat
willen de gezondheidscentra
open te stellen zodat hun kinde
ren kunnen blijven spoelen.
Toch zijn er een aantal scholen in
Leiden die niet wensen deel te
nemen aan het fluorideproject.
Zo vinden de heer A. Stahlie,
hoof van "Het Kompas" en mej.
G. A.ten Kroode hoofd van de Pe-
trusschool, het geen taak van de
school maar van de ouders. Hen
nie Vermaas vindt het erg jam
mer dat deze scholen niet mee
doen. "De kinderen zitten er
maar mee als ze op hun achttien
de met een slecht gebit of mis
schien zelfs met een kunstgebit
moeten rondlopen".
Herdenkings
expositie
LEIDEN - In de periode van 28
april tot 9 mei wordt in verband
met de herdenking van de bevrij
ding in Leiden een foto-tentoon
stelling gehouden. De expositie,
die op een zestal plaatsen in de
stad is te zien, brengt de geschie
denis van de Tweede Wereld
oorlog in beeld. Het is dezelfde
tentoonstelling die is ingericht
door de Anne Frank Stichting in
het Achterhuis aan de Prinsen
gracht in Amsterdam.
De tentoonstelling is te zien op de
volgende plaatsen: bij de afdeling
voorlichting in het stadhuis, in
"Op Eigen Wieken" aan het Val
kenpad 2 in de Merenwijk, in
"Westerkwartier" aan de Ten Ka-
testraat 10a, in het buurthuis
Cornelis Joppensz. aan de Du
Rieustraat 4, in "Morschwijck"
aan de Topaaslaan 19 en in de
"Zevensprong" aan de Bern-
hardkade 35.
LEIDEN - De afdeling Leiden van
de KVP staat op het punt te ver
dwijnen. Volgende week dinsdag
zullen de leden een beslissing
moeten nemen over een fusie met
de ARP en de CHU. De afgelopen
maanden zijn er door de afde
lingsbesturen van de drie CDA-
partijen besprekingen gehouden
over het samengaan.
Er is nu een protocol opgesteld
waarin een groot aantal zaken is
geregeld. Bijvoorbeeld de sa
menstelling van het nieuwe be
stuur, de opvolgingsafspraken
Viertal wilde
inhoud van
bagagekluis
weghalen
LEIDEN - "Wij hebben de sleutel
van de bagagekluis verloren;
kunt u de kluis voor ons open
maken", vroegen vier jongelui
van ongeveer twaalf jaar gister
morgen aan een spoorbeambte.
De beambte vertrouwde het zaakje
niet helemaal. De jongelui had
den misschien wel op de loer ge
legen om te bekijken in welke
bagagekluis een dure tas werd
gedeponeerd. Zoals te doen ge
bruikelijk vroeg hij de jongelui
een geldig legitimatiebewijs te
tonen, alvorens hij de kluis zou
openen. Tevens werd echter de
politie gebeld.
Toen de politie poolshoogte wilde
nemen, hadden de jongelui reeds
de benen genomen.
(Vane
r verslaggevers)
[LV
nilj
ïeb
Ie i
risi<
Prii
.vet
ie v
Lui
NO
DEN HAAG-LEIDEN - Staatssecretaris Veder-Smit (volksge-£jet
zondheid) kan niet beoordelen of de medicus van het Acade-
misch Ziekenhuis in Leiden die in de Bloemenhovekliniek in°P
'Heemstede elf foetussen heeft onderzocht, medisch gezien bui-dat
ten zijn boekje is gegaan. De foetussen kwamen beschikbaar nawei
abortus-ingrepen.
In antwoord op vragen van de Tweeae-ivamerieden G.M.P. Corne-e d
lissen, Deetman en Borgman (CDA) alsmede Verbrugh (GPV) me
zegt de staatssecretaris dat er geen normen zijn voor de beschik-|ling
baarstelling van foetussen van abortus voor wetenschappelijke dar
doeleinden. De Gezondheidsraad is al in oktober 1977 gevraagd vor
advies te geven over regels die voor dit soort onderzoeken zouden
moeten gelden. Dat advies is er nog steeds niet. Minister Desss
Ruiter (justitie) is van mening dat het strafrecht niet is geschre
ven voor een onderzoek als door de Leidse medicus is verricht. j
Ten behoeve van dat onderzoek werd de abortus uitgevoerd met
medicamenten, waardoor de vrucht onbeschadigd kon worden
uitgedreven. De medicus van het AZL onderzocht de bloedstol-
ling die optrad ten gevolge van bloederziekte (hemofilie) van de
vrucht tijdens de zwangerschap. De medische wetenschap is op
dit moment niet in staat om bloederziekte tijdens de zwanger
schap vast te stellen. Het onderzoek was daar op gericht; de
preventief-geneeskundige waarde daarvan kan belangrijk wor
den geacht, vindt staatssecretaris Veder-Smit.
Zij antwoordt de kamerleden verder dat de Commissie Medische
Ethiek van het Leidse Academisch Ziekenhuis het niet tot haar
taak rekent om achteraf een medisch-ethisch oordeel te geven
over de toelaatbaarheid van het onderzoek op foetussen.
Een geoefend speler.
LEIDEN - De gemeente Leiden
gaat een onderzoek instellen naar
de gang van zaken rond het op
slaan van radio-actief afval van
de universiteit in de Leeuwen
hoek. Het is volgens wethouder
Van. Dam van milieuzaken, niet
uitgesloten dat de universiteit het
gebouw, waar het radio-actieve
afval wordt opgeslagen, zal moe
ten sluiten.
Deze week werd bekend dat de
Leidse universiteit al ruim tien
jaar lang illegaal radio-actief af
val opslaat in een gebouw aan de
Wassenaarseweg. Dit gebeurde
met medeweten van de regionale
inspecteur voor de volksgezond
heid in Zuid-Holland.
"Het een verontrustende zaak dat
de interne beveiliging van de
Leidse universiteit tekort is g
schoten door al te werken zondi
vergunning", zegt wethoudi
Van Dam. "Er is waarschijnlij
iets aan de hand als een dergeli
ke vergunning zo lang op zich la;
wachten".
Hij wil een "streng controle-app
raat" in het leven roepen
hinderwetvergunningen
Leidse universiteit te toetsei
"Gezien de huidige ontwikkelii
gen op het gebied van de veilij
heid bij de universiteit moet
daadwerkelijk iets gebeuren. Z(
ker als je de situatie rond de w
ningbouw in de Leeuwenhoek
ogenschouw neemt".
Van Dam hoopt dat het onderzoe
binnen enkele dagen zal zijn al
gerond.
voor de Leidse raad tot 1982 en de
zetelverdeling zoals die zal wor
den aangehouden bij de raads
verkiezingen in 1982. Verder is
een aantal rechten en plichten
(waaronder de financiële) vast
gelegd.
De fusie is tot stand gekomen op
het ogenblik dat het bestuur het
protocol heeft ondertekend.
Voorwaarde is wel dat de leden
de tekst eerst goedkeuren. En dat
kan volgende week dinsdag
avond gebeuren in het Wiener-
wald aan de Steenstraat 2. Aan
vang 20 uur.
Op de foto dr. G. R. Mohn en prof. dr. A. T. Natarajan met in het midden prof. dr. F. H. Sobels.
Universiteit instrueert industrie
LEIDEN - Het Leidse duo L.F.
Kamphues en V.F. van Capelle
hebben een nieuw kantoor aan de
Herengracht 14 betrokken. Tot
dusver zaten ze in een klein kan
toortje in de Kruisstraat. Het
weetal is directeur, respectieve
lijk adjunct- directeur van een
handvol kv's met namen als
Noordrem, Kairap, Terbin en
Hocuram. Behalve het verhuren
van kamers houdt men zich
voornamelijk bezig met het ex
ploiteren van horecagelegenhe
den zoals Le Forestier, In Den
Gapenden Eter, De Hooykist, 1'
Esperance en dancing Koets-o-
theek.
Wout Bergers heeft vandaag zijn
derde sportartikelenzaak ge
opend. Dat gebeurde in het pand
Haarlemmerstraat 40. Bergers
begon zijn activiteiten in het
pand Haarlemmerstraat 232 en
breidde later uit met een winkel
aan de Rijnsburgerweg 121.
LEIDEN - De Leidse universiteit
gaat in de komende week een
cursus geven aan een aantal in
ternationale deelnemers die
werkzaam zijn in de industrie. Zij
worden in Leiden opgeleid om in
eigen land betrouwbaar onder
zoek te verrichten naar kanker
verwekkende stoffen of naar stof
fen die in staat zijn veranderin
gen aan te brengen in het erfelijk
materiaal (mutageen).
Op korte termijn zijn in alle weste
lijke landen wettelijke maatre
gelen te verwachten om de con
sument te beschermen tegen die
kankerverwekkende of mutage-
ne stoffen.
Nieuwe stoffen zullen eerst aan een
grondig onderzoek moeten wor
den onderworpen voordat ze op
de markt mogen worden ge
bracht.
Voor de chemische, farmaceuti
sche (medicijnen) en de voe
dingsindustrie wordt het hier
door noodzakelijk bepaalde tes
ten in hun programma op te ne
men om eventuele schadelijke
stoffen te kunnen opsporen.
Omdat de meeste kankerverwe-
kende stoften in staat zijn veran
deringen aan te brengen in het er
felijk materiaal brengt een snelle
onderzoekmethode, die in Lei
den is ontwikkeld, aan het licht of
de stoffen gevaarlijk zijn. Daarbij
wordt onder andere gebruik ge
maakt van bananenvliegjes.
Een probleem voor de industrie is
het grote tekort aan ervaren men
sen om deze testen die circa twee
tot zes weken duren, uit te voe-
In Leiden kan men daarvoor nu
worden opgeleid door een team
dat onder leiding staat van prof.
dr. F. H. Sobels.
Voorbeelden van mutagene en
kankerverwekkende stoffen die
al uit de markt zijn genomen, zijn
sommige cosmetische producten
zoals bepaalde haarkleurstoffen
en zonnebrandcrèmes, conserve
ringsmiddelen en andere voed-
seltoevoegingen.
De leider van de cursus, prof. So
bels is onder andere voorzitter
van de ICPEMC (Internationale
Commissie voor Bescherming
tegen Mutagene en Kankerver
wekkende stoffen in onze omge
ving). Hij pleit er voor dat chemi
sche stoffen waarvan een alge
mene mutagene werking bekend
is, niet in het leefmilieu worden
toegelaten als deze kunnen wor
den vervangen door middelen die
niet mutageen werkzaam zijn.
Mutagene stoffen zouden volgens
hem uitsluitend mogen worden
toegepast als het nut ervan dui
delijk opweegt tegen de risico's
en als er een bevredigend con
trolesysteem wordt toegepast.
LEIDEN - Een meerderheid van de
Pvd A-fractie is voor een politieke
bestemming van Het Gulden
Vlies aan de Breestraat.
Dit bleek op de gisteravond gehou-
den fractievergadering. Wethou
der Van Dam (financiën) legde uit
dat de gemeente twee dingen kan
doen met het enkele jaren gele- i
den aangekochte pand. Of op
knappen en daarna "afstoten" of
restaureren en daarna zelf ge
bruiken. "We moeten nu een
koers uitstippelen. Verlies lijden
doen we toch. Of we het pand nu
verhuren of niet", aldus Van
Dam.
De meerderheid van de fractie was
ervoor om het pand te gaan ge
bruiken voor commissievergade
ringen, fractievergaderingen en
andere gemeentelijke werk
zaamheden.
Wethouder Tesselaar (onderwijs):
"Voor het politieke bedrijf is een
behoorlijke accommodatie no
dig. Wij zijn hier, in het stadhuis',
veel te klein behuisd en Het Gul
den Vlies is dan ook een goede
uitkomst".
Raadslid Bordewijk was één van de
weinigen die het hier niet mee
eens was. Hij vond dat de ruimte
in het stadhuis zo goed mogelijk
moet worden gebruikt. Volgens
hem heeft het geen zin om in de
toekomst hetzelfde aantal verga
derzalen in Het Gulden Vlies te
claimen. "Dat is zonde", vond hij.
