Redelijk onthaal
abortusvoorstel
in Tweede Kamer
/Nieuw spaaridee voor
jonge mensen
van'thof
YYD'er Ploeg mag
Cambodja niet in
Rietkerk VVD): Lijsttrekkerscha past niet bij mij
Terlouw wil
kabinet CDA,
WD en D'66
niet per se
uitsluiten
"GEEN GRATIE, DAN
HARDE ACTIES"
WOENSDAG 23 APRIL 1980
PAGINA 7
DEN HAAG - „Het lijsttrekkerschap past niet bij
mijn persoonlijkheid. Daarom ambieer ik het ook
niet. Ik ben ook nooit lijsttrekker geweest. Maar
sommigen verwachten - nu ik fractieleider ben -
wel van mij dat ik mij kandidaat stel".
Om deze redenen heeft VVD-
fractieleider mr. J. G. Riet
kerk gisteren aan alle specu
laties over zijn positie bij de
volgende verkiezingen een
eind gemaakt. Géén lijsttrek
kerschap voor hem. Het tijd
stip van publikatie van zijn
verklaring is wel gekozen: op
het eind van deze week houdt
de VVD haar algemene ver
gadering. en het was te voor
zien dat hierover vragen van
uit de partij zouden worden
gesteld.
Zoals ook premier Van Agt
maandag via een televisiege
sprek liet weten dat hij in de
markt is voor het CDA-lijst-
trekkerschap, zo verwachtte
,,Den Haag" spoedig duide
lijkheid over de liberale lijst
trekker. De positie van de
PvdA'er Den Uyl lijkt voorlo
pig binnen diens partij nog
onaantastbaar; daar bestaat
dus geen twijfel over het lijst
trekkerschap. 0
Rietkerk: „Ook voor de partij is
het beter dat bekend is wie
niet beschikbaar zijn voor het
lijsttrekkerschap, nu lang
zaam de kandidaatstelling
voor de Tweede Kamer be
gint. Het is goed dat de partij
tijdig weet dat ik het niet
ben".
De VVD-fractieleider - Riet
kerk hecht eraan duidelijk te
maken dat hij die positie tot
na de verkiezingen zal blijven
vervullen - laat er ook nau
welijks twijfel over bestaan
wie dan wel de partij in de
verkiezingscampagne moet
leiden. „Ik verwacht dat Wie
gel lijsttrekker zal worden,
maar dat is natuurlijk een be
sluit dat de partij moet ne-
Poten
Eigenlijk gelooft niemand, dat
Wiegel niet zou kunnen wor
den gevraagd. De naam van
de huidige minister van bin
nenlandse zaken werd in dat
verband al voor het eerst ge
noemd, toen Rietkerks poli
tieke leiderschap begin vorig
jaar onder steeds zwaardere
kritiek kwam. Hij heeft het
nog wel eens over de poten
die in die periode onder zijn
stoel werden wegge
zaagd.
Toch heeft deze kritiek geen rol
gespeeld bij zijn besluit, zegt
hij. Ook uit andere bron valt
te vernemen, dat het besluit al
zo'n anderhalf jaar geleden
voor het eerst besproken
werd. Al eind vorig jaar werd
het partijbestuur voorzichtig
voorbereid. Nu, aan de voor
avond van de jaarvergade
ring, weten de congresgan
gers dat zij, wanneer zij Wie
gel zaterdag toejuichen, hem
daarmee ook dichter bij een
nieuw lijsttrekkerschap
brengen.
Rietkerk verwacht niet dat een
hernieuwd optreden van de
man. die beroemd werd om
zijn „puin ruimen" en die.
voorzichtig uitgedrukt, wei
nig genuanceerd oppositie
voerde, de partij een ruk naar
rechts zal geven. Daarvoor is
binnen partij en fractie in de
laatste vijf tot acht jaar te veel
veranderd.
Hij geeft toe dat in het verleden
de liberalen wel eens te wei
nig aandacht besteedden aan
sociale vraagstukken, maar
hij wijst erop dat er in de VVD
op dat punt wat veranderd is.
Daarbij verliest de partij de
realiteit „natuurlijk" niet uit
het oog, zegt Rietkerk. Libe
ralen zullen nooit mensen
worden die zo nodig de hele
wereld volledig willen veran
deren.
Een „dode" politieke stroming,
waar nooit wat gebeurde, is
de partij ook allang niet meer.
Net als Wiegel op maandag
avond, roemt Rietkerk de in
teresse van de partijleden
voor het nieuwe Liberaal Ma
nifest (de VVD-uitgangspun-
ten voor de jaren '80). Zo'n
4000 amendementen - in to
taal acht kilo papier - zijn in
middels uit alle hoeken van
het land op het partijbureau
binnengekomen.
Oppvervlakkig
Veel kritiek is er gekomen op de
oppervlakkigheid waarmee
delen van het manifest ge
schreven zijn. Rietkerk zelf
gelooft dat in de beginsel
verklaring het „liberale maat
schappijbeeld" te weinig uit
de verf komt. De visie van de
liberalen op de mens als so
ciaal wezen vindt hij juist
weer wel goed vertolkt.
Eind mei en nog eens in sep
tember houdt de WD spe
ciale congressen over het ma
nifest. Bij het komende con
gres zal de boventoon ge
voerd worden door actuele
zaken. Het regeringbeleid, de
politiek van de fractie, maar
ook bijvoorbeeld buitenland
se onderwerpen, komen daar
aan de orde.
Rietkerk zelf zal in zijn toe
spraak een tussenbalans op
maken. Zonder verder uit de
school te klappen, kondigt hij
aan met oordelen te komen
over de positie van fractie en
partij na tweeénhalf jaar ka
binet-Van Agt. Tevens wil hij
de richting aangeven voor het
beleid van het komende
jaar.
Hij wil al wel kwijt dat wat hem
betreft het kabinet met een
tweede regeringsperiode mag
worden voortgezet, mits het
tot mei 1981 blijft bestaan. Of
hij voor zichzelf een plaats in
een dergelijke nieuwe coalitie
ziet? „Daarover wil ik op dit
moment geen enkele uit
spraak doen. Ik heb nu mijn
handen vol aan het fractielei
derschap. Ik wil nu niet spe
culeren over een volgend ka
binet. Het huidige heeft per
slot van rekening nog een jaar
te gaan".
LOUIS BURGERS
DEN HAAG (GPD) - De wij
zigingen die het kabinet
heeft aangebracht in het
abortuswetsontwerp,
zijn in de Tweede Kamer
overwegend positief ont
vangen. Toch hebben met
name PvdA, D'66 en CDA
nog op diverse punten
kritiek op het wetsont
werp van de ministers De
Ruiter (justitie) en Gin
jaar (volksgezondheid).
De wijzigingen betreffen het reeds
bij het inschakelen van de huis
arts laten ingaan van de vijf da
gen bedenktijd, het toestaan dat
late abortussen (na 13 weken) ook
door abortusklinieken worden
uitgevoerd, het feit dat de arts
sneller een besluit bekend maakt,
en het verbeteren van de registra
tieplicht.
Met name het invoeren van de
huisarts als schakel, op verzoek
vooral van het CDA, wordt door
de regering belangrijk gevonden.
De vijf-dagentermijn gaat nu in
zodra de vrouw de huisarts raaó-
STORMSCHADE - De Tweede
Kamer heeft op initiatief van me
vrouw Salomons (PvdA) een
brief gevraagd van staatssecreta
ris Hazekamp (middenstandsza
ken) over de schade die strand-
exploitanten hebben geleden
door de storm van het afgelopen
weekeinde.
pleegt, en niet pas
zich meldt bij de arts die de abor
tus moet uitvoeren.
PvdA-woordvoerder Roethof zei
gisteren dat zijn fractie in de ko
mende weken zal onderzoeken of
zij toch met een eigen initiatief
wetsontwerp zal komen, of ge
noegen zal nemen met wijziging
van het nu voorliggende rege-
rings-wetsontwerp. Bepalend
daarvoor zal zijn of de VVD de
voorstellen van PvdA en D'66
steunt.
De socialisten blijven, evenals
D'66, bezwaren houden tegen de
vijf dagen bedenktijd. Ook de
WD wil overigens nader onder
zoeken of haar bezwaren tegen de
vijf-dagentermijn nu zijn wegge
nomen. De beslissingsbevoegd
heid van de vrouw blijft, aldus de
PvdA, op onduldbare wijze inge
snoerd, omdat de arts moet vast
stellen of de nood van de vrouw
niet anders kan worden opge
lost.
Minder moeite
De WD heeft daar minder moeite
mee, nu de regering in het wijzi
gingsvoorstel heeft opgenomen
dat de arts moet bekijken of die
noodsituatie „naar het gevoelen
van de vrouw" anders kan wor
den opgelost. Ginjaar en De Rui
ter wijzen er ook op dat de arts
zijn wil nooit aan de hulpbehoe
vende vrouw mag opleggen.
CDA-woordvoerder Deetman zei
dat onvoldoende uit de verf komt
welke alternatieven de arts kan
aandragen. „Het gaat daarbij niet
alleen om adoptie, maar ook za
ken als crèches, opvang en huis
vesting", aldus Deetman.
D'66 constateert dat de verant
woordelijkheid van de itouw nu
sterker wordt benadrukt dan in
het oorspronkelijke wetsvoor
stel, maar nog steeds ligt niet
voor 100 procent vast dat de
vrouw de eerstverantwoordelijke
De PvdA betreurt dat abortus als
beginsel in het Wetboek van
Strafrecht blijft. Maar minister
De Ruiter zei gisteren al dat een
abortus die volgens de in de wet
gestelde procedure in erkende
klinieken of ziekenhuizen wordt
uitgevoerd, nooit strafbaar zal
zijn. Volgens hem is hiermee fei
telijk de abortus uit het strafrecht
verdwenen.
De ministers zeggen bij de opstel
ling van het wetsontwerp niet al
leen met de opvattingen van de
regeringspartijen (CDA, WD)
rekening te hebben gehouden.
„Wij hebben gestreefd naar een
regeling die kan rekenen op een
brede steun in de samenle
ving".
De WD legt in een reactie nog de
wens op tafel om de abortus op te
nemen in het ziekenfondspakket.
De liberalen noemen dat een „lo
gisch sluitstuk" van de wettelijke
regeling.
Het voorstel om late abortussen (na
13 weken) ook in klinieken toe te
staan is positief ontvangen. Het
CDA vindt zelfs dat de ministers
„wijs hebben gehandeld". Hier
uit blijkt wel dat het kabinet
nooit de bedoeling had om Bloe-
menhove „de nek om te draaien",
zei men daar.
Greenpeace
herinnert
Van Agt aan
toezegging
DEN HAAG (ANP) De milieu
organisatie Greenpeace-Ne-
derland wil dat premier Van
Agt tijdens zijn bezoek aan
Japan de regering daar zijn
bezorgdheid zal tonen over de
recente dolfijnenslachtingen
bij het Japanse eiland Iki.
De organisatie heeft premier
Van Agt daartoe een telex ge
stuurd, waarin hij wordt her
innerd aan zijn antwoord op
kamervragen over die slach
tingen. Daarin heeft hij ge
zegd de Japanse regering te
zullen laten weten dat Ne
derland niet gelukkig is met
de massamoord op dolfijnen
door Japanse vissers.
ADVERTENTIE
Samen hebben jullie plannen voor de
toekomst. Werken daar hard aan en
sparen daar waarschijnlijk voor.
Voor koelkast en wasautomaat,
geluidsinstallatie en TV, meubels en
serviesgoed en - wellicht - voor een
auto'tje.
Zet ook eens een "eigen huis" op
dat spaarverlanglijstje. I
Onzinnige gedachten in deze tijd varT*
weliswaar heel veel aantrekkelijk geprijsde
huizen maar onbetaalbaar hoge hypotheekrentes?
Dat is nu precies waar je doorheen moet kunnen
kijken. En daar heb je een makelaar voor nodig. Die
weet van wanten en kan op basis van jullie
salarissen, plannen en wensen heel nauwkeurig
uitrekenen wat nu of op langere
termijn voor jullie haalbaar is. En dat
is heel wat meer dan je denkt
Van 't Hof is zo'n makelaar. Uiterst
deskundig en volstrekt betrouwbaar.
ItlL^ Die jullie graag adviseert en
yjPP - zonder dat 't ie iets kost - uitgebreid
op papier zet wat jullie mogelijkheden zijn
Omdat je moet weten waar je aan toe bent
Zo simpel is dat. Bij van 't Hof kun je elke dag zo
maar naar binnen stappen, ook als je alleen maar
wilt weten hoe of wat. Wil je van te voren liever een
afspraak maken? Vraag Mieke, onze receptioniste,
(01720-93743) dat even voor je te regelen. Tot ziens
Van 't Hof: als je van wonen wilt weten
makelaardij bv
stadhoudersplein
2404 BE alpnen a/d rijn
telefoon: 01720-93743
kantoren in alphen a/d rijn, f
gouda. 's-gravendeel.
Y vianen en zwolle
LAGE VUURSCHE (GPD) - „Bea
trix, laat ons niet zitten". Onder
dit motto demonstreerden gis
termiddag rond de honderd men
sen voor kasteel Drakesteyn in
Lage Vuursche om gratie voor
gedetineerden te bepleiten. De
demonstratie was opgezet, omdat
de regering-Van Agt onlangs liet
weten geen gratie te zullen verle
nen ter gelegenheid van de
troonswisseling.
De demonstratie, die werd gehou
den door familieleden en andere
verwanten, ging gepaard met het
overhandigen van een petitie aan
de zijpoort van het kasteel. In de
ze petitie, die in ontvangst werd
genomen door een lid van de Ko
ninklijke Marechaussee, wordt
aangedrongen op collectieve gra
tie.
Het comité „Beatrix, laat ons niet
zitten", dat speciaal voor de be
pleiting van gratie is opgericht, is
van mening dat een gewoonte
recht als graüëring bij dergelijke
feestelijkheden als een troons
wisseling niet zomaar achterwe
ge gelaten kan worden. Vooral
ook omdat de gedetineerden zich
erop hadden verheugd en de re
gering-Van Agt pas kort geleden
liet weten ditmaal gratie achter
wege te zullen laten.
Argument hiervoor is dat gratie een
willekeurige maatregel is die zich
niet meer verdraagt met de sterk
op het individu toegepaste straf
toemeting. Bovendien is gratie
volgens de regering uit de tijd
Deze mening wordt door het co
mité niet gedeeld. Met name het
laatste argument wordt zwak ge
noemd omdat relatief kort gele
den, in 1966 bij het huwelijk van
prinses Beatrix, ook gratie werd
verleend.
Het comité sprak na afloop van de
demonstratie de verwachting uit
dat, indien er inderdaad geen gra
tie zou worden verleend, „er nog
wel het een en ander zal staan te
gebeuren". Wat voor verdere ac
ties men verwacht en wanneer,
kon men niet meedelen. Een
woordvoerder van de Belangen
vereniging voor Wetsovertreders
sprak in dit verband zelfs van
„harde acties".
DEN HAAG (GPD) - Fractieleider
Jan Terlouw van D'66 heeft giste
ren - overigens in heel voorzich
tige bewoordingen - gezegd dat
hij een kabinet van CDA. VVD en
D'66 niet absoluut voor altijd wil
uitsluiten. Maar het is wel de al
lerlaatste mogelijkheid die bij
hem opkomt.
„Er kan een situatie ontstaan,
waarin anders geen regering te
vormen is", zei hij in het NOS-
programma Den Haag Vandaag.
Het D'66-congres moet volgens
hem een opening laten, waarin hij
als onderhandelaar bij de kabi
netsformatie van volgend jaar
kan bewegen.
Maar als dat congres anders besluit,
en zich dus tegen deelname aan
een kabinet met CDA en WD
uitspreekt, dan zal Terlouw zich
daar „uiteraard" bij neerleg-
gen.
De eerste keuze voor D'66 is een
kabinet van PvdA, CDA en D'66.
Daarna komt een kabinet van
PvdA, WD en D'66. Vervolgens
zou een links minderheidskabi
net onderzocht moeten worden,
maar die kans achtte Terlouw
klein. Ook voor een kabinet van
CDA en WD alleen („een rechts
kabinet") voelt hij niets.
„Tijdens de vorige kabinetsforma
tie zat ik met gebonden handen,
omdat ik alleen ja mocht zeggen
tegen een kabinet van PvdA,
CDA en D'66", aldus Terlouw. Hij
zei dat de „vriendschap met de
PvdA groter is dan met het
CDA". Maar hij wilde dat niet nu
al formeel uitspreken, omdat hij
in de formatie voor een mede
werking iets terug moet kunnen
vragen.
Terlouw zei voorts dat hij niet zulke
bezwaren tegen premier Van Agt
heeft, dat hij in een toekomstig
kabinet niet met hem zou kunnen
samenwerken. Volgens hem mag
de verhouding tussen PvdA-lei-
der Den Uyl en CDA-leider Van
Agt ook nooit een belemmering
vormen voor een kabinet van
PvdA, CDA en D'66, als men per
se wil dat dat er komt.
DEN HAAG (GPD) - Het WD-
Twcede-Ka merlid Ad Ploeg heep
vorige week tevergeefs gepro
beerd zelf te controleren of het
door de internationale hulporga
nisaties aan de Cambodjaanse
regering verstrekte voedsel te
recht komt op de plaatsen waar
het hoort. Ploeg had bij het, niet
door Nederla nd erkende .Samrin-
beunnd in Phnom Penh om een
visum gevraagd.
„Een unieke gelegenheid om nu
zelf eens te kijken hoe het daar
toegaat", aldus het Arnhemse
kamerlid. „Eerst kreeg ik te ho
ren dat er geen bezwaar was,
maar op de dag dat ik met een
Rode-Kruisvliegtuig vol rijstzaad
zou vertrekken, werd me verteld
dat ik geen visum zou krij
gen".
De liberale volksvertegenwoordi
ger heeft zich daarom maar be
perkt tot visites aan een zestal
Cambodjaanse vluchtelingen
kampen in het grensgebied tus
sen Thailand en Cambodja. En
gesprekken met vertegenwoor
digers van het VN-commissariaat
voor de vluchtelingen in Bang
kok hebben hem naar eigen zeg
gen heel wat inzicht gegeven in
de voedselproblematiek.
Ploeg: „Het is me duidelijk gewor
den dat de internationale hulp die
via Phnom Penh wordt gegeven,
de mensen in het Cambodjaanse
binnenland niet bereikt. Het re
gime daar is corrupt, de zwarte
handel tiert welig. Ik heb de VN-
Hoge Commissaris dan ook
voorgesteld ook hulp over land te
geven, bij voorbeeld via het eind
punt van de zgn. Heng Samnn-
route (van Phnom Penh naar de
grens) in het plaatsje Poipet. waar
dagelijks duizenden Cambodja-
nen uit het binnenland arriveren
om hulpgoederen te bemachti
gen. Maar de organisatorische
mogelijkheden in Cambodja zelf
laten dat blijkbaar niet toe".
Ploegs visite aan het Thaise grens
gebied was een uitlopertje van
een zesdaagse reis naar Taiwan.
Over Taiwan is Ploeg best te spre
ken. „Ik weet dat er hier nogal
eens wordt getwijfeld aan de
waarde van hun democratie.
Maar er is een parlement, met
drie verschillende politieke par
tijen. Lage lonen? Je kunt ons so
ciale systeem natuurlijk niet ver
gelijken met dat daar. de mensen
zijn er ook gewend 24 uur van de
dag te werken. En de lonen zyn er
de hoogste in heel Azie".
