"Met panfluit kun
je alles spelen"
Kröller Müller kampt met
gebrek aan ruimte en geld
0
toegelicht
Gheorghe Zamfir werkt aan nieuwe lp
BS3EH2HHB1
Dezeweek
bij de melkman:
TV woensdag
DINSDAG 22 APRIL 1980
LONDEN (GPD) - „Alles wat ik tot nu toe heb bereikt, dank ik aan m'n panfluit. Uit één
buisje kan ik 25 verschillende klanken krijgen. Uit het aanraken van een pianotoets volgt
slechts èèn klank. Het enige verschil is datje ze hard of zacht kunt laten klinken. Een
natuurkundige heeft ooit eens tegen mij gezegd: ,,U bent de enige die een klank heeft
geproduceerd die ik nooit natuurkundig heb kunnen vaststellen". En het is inderdaad
niet vast te stellen, want het is een deel van de eeuwigheid. Ik ben met een bepaalde
opdracht op aarde gekomen. Ik moet de mensen laten zien datje met een panfluit alles
kunt spelen".
Gheorghe Zamfir is in de ban van de panfluit.
Als veertienjarig jongetje ging
Zamfir in z'n geboorteland Roe
menië naar het muzieklyceum.
Daar leerde hij de panfluit ken
nen. Hij raakte er ogenblikkelijk
aan verslingerd. Een soort ver
slaving, waar hij vermoedelijk de
rest van z'n leven mee zal blijven
rondlopen.
Zamfir studeerde maar liefst zes
jaar panfluit. Doorgaans be
steedde hij acht uur per dag aan
het instrument. Na deze zes jaar
liet hij zich inschrijven bij het
conservatorium.
Toen sloeg het noodlot toe. Zamfir
werd ziek. Hij wijt dat aan het
slechte voedsel in de kantine van
het muzieklyceum.
„Wij kregen absoluut geen vitami
ne naar binnen. Zelfs als ik flink
Interview met
Beatrix ook
op de radio
HILVERSUM (ANP) - De NOS zal
het interview, dat Ad Langebent
in verband met de komende
troonswisseling heeft gemaakt
met prinses Beatrix en prins
Claus morgen behalve via de te
levisie (Nederland 1 - i9.00 uur)
gelijktijdig via de radio over Hil
versum 1 uitzenden. De film-in
lassen in het televisie-interview
worden door verslaggever Jan
Zindel voor de radio toegelicht.
In verband hiermee zal ook de
NCRV, (eveneens op Hilversum
1) van 18.10 tot 19.00 uur in "Hier
en Nu" ingaan op de troonswis
seling, onder meer in een gesprek
met prof. dr. W. de Gaay Fortman.
Door de ingelaste radio-uitzending
van het interview met prinses
Beatrix en prins Claus komt de
nieuwsuitzending van 19.00 uur
te vervallen en zal het sportpro
gramma "Langs de Lijn" die
avond pas om 19.55 uur begin-
Snelle opmars
kleuren-tv in
Nederland
DEN HAAG (ANP) - In geen
enkel land van de Europese
Gemeenschap is het bezit
van kleurentelevisie-appa
raten zo groot als in Neder
land. Een conjunctuur-on
derzoek onder consumenten
heeft volgens het CBS als
uitkomst opgeleverd, dat in
ons land 67,8 procent van de
huishoudens een kleuren-tv
heeft. Dit hoge percentage
wordt alleen benaderd door
West-Duitsland, waar in 65,1
procent van de huiskamers
een kleurenapparaat staat.
Daarna volgen Denemarken
en België met respectieve
lijk 58 en 54,4 procent. In de
overige landen is een kleu
ren-tv veel zeldzamer. In
Frankrijk en Engeland heeft
slechts 36 procent van de
huishoudens een kleuren-tv,
in Ierland 31,6 procent en in
Italië 20,9 procent.
De opmars van de kleuren-tv
in ons land is vrij snel ge
gaan: in 1972 bezat nog maar
13,6 procent van de huishou
dens een kleuren-tv in 1975 al
35,0 procent en in 1978 al 60,3
procent. In 1979 heeft 7,5
procent van de huishoudens
zich een kleurentoestel aan
geschaft.
ADVERTENTIE
waardevol woonadvies.
gegeten had was ik na één uur
fluitspelen al doodop. Mijn vader
bracht mij tweemaal per week
eten. Dat werd dan begraven in
de tuin van de school. In het holst
van de nacht haalde ik het voed
sel stiekem uit de grond. Toen ik
twintig was zei de dokter: U moet
kiezen tussen uw leven en de
panfluit. Er is geen tussen
weg".
Zamfir ging toch naar het conserva
torium, maar studeerde er de eer
ste jaren geen panfluit. Wél piano,
zang en het leiden van een orkest.
Vier jaar lang raakte hij de
panfluit niet aan. Het bloed kroop
echter waar het niet gaan kon en
in z'n vierde jaar als muziekstu
dent begon Zamfir weer lang
zaam maar zeker te studeren op
de panfluit. Op 28-jarige leeftijd
voltooide hij z'n studie aan het
conservatorium en behaalde het
diploma chef d'orchestre. Vier
jaar lang dirigeerde hij een groot
gezelschap uit Boekarest. Het
gaan werken in kleinere groepen
betekende voor Zamfir het begin
van grotere bekendheid.
Zamfir: „Ik ben toen naar Zwitser
land gegaan. Met een kleine
groep speelden we bijvoorbeeld
in de stationsrestauratie van Ge-
nève. Reizigers konden daar, on
der het genot van koffie of ont
bijt, luisteren naar de prachtige
Roemeense folklore. Langzaam
maar zeker gingen we voor een
groter publiek spelen en lang
zaam volgde internationale be
kendheid".
Binnenkort wordt een nieuwe
langspeelplaat van de Roe
meense panfluitist Gheorg
he Zamfir uitgebracht. Het is
de tweede elpee, waarop
Zamfir te beluisteren valt
met een door Harry van
Hooff geleid orkest. Zamfir
beschouwt dit projekt als
een nieuw stukje bewijs voor
zijn stelling dat de panfluit
onbegrensde mogelijkheden
heeft. Het instrument is vol
gens zijn onwrikbare over
tuiging te gebruiken bij het
maken van klassiek, jazz en
zelfs popmuziek. Tijdens de
opnamen in Londen toonde
de grote meester zich bereid
tot een gesprek.
De grote droom van Gheorghe
Zamfir ligt in India. Daar wil hij
musici leren kennen.
Zamfir: „In India bevinden zich de
allerbeste musici ter wereld. Je
vindt ze niet in Amerika, maar
onder analfabeten.
Als een analfabeet een instrument
pakt, dan hoort hij de klank al
voordat hij die klank voort
brengt. Een musicus die speelt
vanaf z'n partituur denkt eerst
aan die partituur zelf, ten tweede
aan de klank, ten derde aan het
instrument, ten vierde aan het
produceren van de klank en ten
slotte aan het lezen van de noten.
Het zijn in feite allemaal verloren
elementen.
Gheorge Zamfir
Daarom geloof ik dat het zo belang
rijk voor mij is kennis te maken
met de Indiërs. Het gaat om het
opdoen van ervaring. Volgens
mij zullen de Indiërs zich direct
bewust worden van de magische
kracht van de panfluit. Ik heb
daarvoor al een aanwijzing. De
platen die ik naar India heb ge
stuurd zijn in goede aarde geval
len. Men schijnt er erg door ge
fascineerd te zijn. En als men
daar gefascineerd is door mijn
muziek, zal ik ongetwijfeld door
hun muziek gegrepen wor
den".
Gheorghe Zamfir bezit nog altijd
het Roemeense staatsburger
schap en Roemenie is een com
munistisch land. Dat veronder
stelt de nodige beperkingen voor
wat betreft het verblijf in het bui
tenland.
Zamfir: „Ik kan momenteel net zo
lang in het buitenland verblijven
als ik zelf verkies. Maar ik houd
van Roemenie en ik wil er dus
van tijd tot tijd terugkeren. Ik ben
nu weer uitgenodigd voor een
bruiloft, waar minstens vijfhon
derd gasten worden verwacht.
Het kontakt met m'n geboorte
land is te vergelijken met het op
laden van een accu. Mijn accu
wordt opgeladen door het kon-
takt met de Roemeense aarde
onder m'n voeten".
anders denken over wonen
Leiden: Nieuwe Rijn
OTTERLO - Begonnen is het alle
maal al ver voor de oorlog. De
schatrijke mevrouw Hélène trol-
ier-Müller, dochter van een Duit
se scheepsmagnaat met vestigin
gen in Rotterdam, was bezeten
van kunst. In korte tijd legde ze
een verzameling schilderijen en
beelden aan, die al spoedig de
grootste particuliere collectie in
ons land werd. Haar man, Anton
Kröller, bleek in het zakendoen
zo fortuinlijk, dat Hélène zonder
financiële beperkingen haar
kunstliefde kon uitleven: begin
jaren '30 bezat zij ruim 4000 teke
ningen, rond 275 beeldhouwwer
ken en honderden schilderijen
van een zeer hoge kwaliteit.
Behalve verzamelen had zij haar
zinnen ook gezet op een passend
onderkomen. Dat onderkomen
kwam er op de Hoge Veluwe. De
Belg Henry van de Velde kreeg
de opdracht een ontwerp te ma
ken, maar toen was de economi
sche situatie inmiddels zo ver
slechterd, dat werd volstaan met
een „nood"gebouw, dat pas in
1953 klaar kwam.
In 1938 deed mevrouw Kröller-
Müller haar bezit over aan het
Rijk, waarbij ze de toekomst van
haar museum op papier zette: de
collectie moest beheerd en uitge
bouwd worden volgens haar uit
gangspunten en het Rijk moest
zorgen voor een nieuw en groter
gebouw. Het liep iets anders; het
noodgebouw bleek zo goed te
zijn, dat het nu op de momumen-
tenlijst staat en nog altijd de kern
vormt van het intussen met
nieuwbouw verdubbelde Rijks
museum Kröller-Müller.
De geschiedenis van Kröller-Mül
ler na de oorlog is door niemand
anders zo intensief meebeleefd
als door drs. Ellen Joosten, de
huidige adjunct-directrice. Ze
kwam in 1951 als wetenschappe-
lijk-assistente bij het museum in
dienst en begin volgend jaar gaat
ze weg omdat ze dan 65
wordt.
Bescheiden als ze' is, maakt juf
frouw Joosten niet direct de in
druk dat ze erg heeft zitten wach
ten om haar verhaal aan de krant
te vertellen. Met nadruk laat ze in
het gesprek keer op keer weten
dat het beleid in dit museum een
zaak is van de directeur en de an
dere drie leden van de staf.
Mensen die haar goed kennen, la
ten er geen twijfel over bestaan
dat de internationale reputatie
die het museum heeft en de ruim
vierhonderdduizend bezoekers,
die het jaarlijks trekt, toch ook
wel veel te maken hebben met
haar dertigjarige aanwezig
heid.
Haar werk bestond in die tijd uit het
inventariseren en beschrijven
van de collectie, wat uitmondde
in catalogi van de schilderijen,
tekeningen en beeldhouwwer
ken die sindsdien - in verschil
lende talen - meerdere malen zijn
herdrukt. Hoe belangrijk die ca
talogi ook zijn, hoogtepunten
vindt ze de totstandkoming van
r Drs. Ellen Joosten in het Kröller Muller
r zij dertig jaar heeft gewerkt.
de beeldentuin en de realisatie
van de nieuwbouw.
De beeldentuin werd in 1961 ge
opend en de collectie, die start
met Rodin, de grote vernieuwer
van de beeldhouwkunst, omvat
inmiddels ruim tweehonderd
werken. Alle belangrijke stijl
ontwikkelingen van de afgelopen
eeuw zijn er in vertegenwoordigd
en het is verbazingwekkend met
hoeveel gevoel voor kwaliteit die
verzameling is samengesteld.
De vraag of ze het de beste beelden
tuin van Europa vindt, wil ze toch
wel aarzelend bevestigen. Zorgen
over de toekomst van die beel
dentuin heeft ze wel. Op de eerste
plaats is de beschikbare ruimte
bijna vol en dat dwingt tot de
principiële keus of het park moet
Joosten, ik vind het bezwaar dat
de tuin ook te groot kan worden.
Een wandeling duurt nu al drie
kwartier en dat moet niet veel
langer worden.
Een andere zorg is. hoe kan het ook
anders, geld. „We hebben twee
geldbronnen, de Stichting Krol-
ler-Muller en het Rijk. Nu die
rijksbedragen al jaren vast blij
ven zitten op hetzelfde bedrag,
hebben we andere vormen van
steun vreselijk hard nodig. We
hebben net gehoord dat we voor
het komend jaar twee ton krijgen
en met de maar steeds stijgende
prijzen doe je daar echt niet veel
mee", aldus juffrouw Joosten.
Na dertig jaar in een museum voor
hedendaagse kunst, waarvan ze
vindt dat het een „klassieke be
nadering" heeft, in tegenstelling
tot het Van Abbe in Eindhoven
(„dat nadrukkelijk voor de avant-
garde kiest") en het Stedelijk in
Amsterdam („een echt informa
tie-museum"), weet ze niet of ze
het erg moeilijk zal krijgen met
haar vertrek.
die me goed kennen, be-
dat".
FRANK TIESING
i Italianen (NOS)
Dinsdag 22 april
NEDERLAND 1
18 00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort voor Joegoslave
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Avonturen op Denneheuvel. kinderserie (EO)
19.05 - EO Kindei kiant (EO)
19.30 - Bevrijding, nou en?, documentair programma (EO)
20.15 - EO-Aktief(EO)
20.20 - The great American Wilderness, filmserie (EO)
20.50 - Tijdsein (EO)
21.24 - Tenslotte (EO)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 - Den Haag vandaag (NOS)
22.10 - Het Nedei land van Juliana, documentaire-serie (NOS)
23.15 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.25 - Kleding, 2e cyclus, les 4 (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Heiman en de zes, kinderserie (KRO)
19.25 - De Muppet Show (KRO)
20.00 - Journaal (NOS)
20.27 - Een dag uit de dood van verdomde Loewietje, toneelstuk
(KRO)
23.10 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 1
Woensdag 23 april
10.00-12.00 - Schooltelevisie (NOS-NOT)
13.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
15.30 - Ongewone buren, filmpje (TROS)
15.47 - De dieren van het groene woud. kinderserie (TROS)
16.10 - Ren je rot: jeugdprogramma (TROS)
16.55 - De Vijf, jeugdserie (TROS)
17.20 - Betty serveert: lessen in tennis (TROS).
DINSDAG 22 APRIL
DUITSE TV
DUITSLAND I
(Region, progr. NDR: 18.00 Mike
Andros - Reporter der Grossstadt,
tv-serie 18.30 Aktual 18.45 Kleuter-
serie. 18.55 Mike Andros - Reporter
der Grossstadt, tv-serie. 19.25 Re
gion. magaz. 19.59 Progr.-overz.
WDR: 18.00 Misdaadverhaal. 18.30
Intermezzo. 18.40 Holmes Yoyo,
tv-serie. 19.15 Aktual. 19.45 Weer-
ber.). 20.00 Journ. 20.15 Popprogr.
21.00 Aktual. 21.45 Schauplatz New
York. tv-serie. 22.30 Aktual. 23.00
Filmreportage. 0.15 Journ.
DUITSLAND II
18.20 Tekenfilm. 18.40 Tekenfilmse
rie. 19.00 Journ. 19.30 Ferien fur Jes
sica. tv-spel. 21.00 Aktuahteiten.
21.20 Reportage. 22.00 Red River,
speelfilm. 0.05 Journ.
Wiskunde. 19.00 Muzikaal show-
progr. 19.45 Journal 3. 20.00 Joum.
20.15 Reportage. 21.00 Aktueel ma
gaz. 21.15 Filmreportage. 21.45 Ge
sprek. 22.30 Medisch magaz. 23.00
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Kleuter-
progr. 18.30 Documentaire. 19.05
Religieuze uitz. 19.35 Meded. en
Morgen. 19.45 Journ. 20.10 Amuse-
mentsprogr. 20.45 Medisch magaz.
21.35 Kwis. 22.00 Inform, progr.
22.25 Joum.
NET II
18.00-20 10: Zie NET 1. 20 10 Docu
mentaire sene. 20.35-22.20 De vrouw
in het meer (The lady in the lake),
speelfilm.
In de televisie-actualiteitenrubriek Tijdsein van de Evangeli
sche Omroep wordt vanavond een reportage uitgezonden orer de
Nederlandse houding tegenover de PLO Men spreekt hierover on
der andere met de voorzitter van de Nederlandse Zionistenbond.
Voorts gaat Tijdsein in op de betekenis van Lenin tegenwoordig.
Het is nu 110 jaar geleden dat Lenin werd geboren.
(20.50 uur - EO - Nederland 1
'Een dag uit de dood ran Verdomde Lowietje", een toneelspel
van de Engelse schrijver Peter Nichols oner de moeilijkheden van
een jong echtpaar met een dubbel gehandicapt kind. wordt van
avond door de KRO-televisie binnen de Nederlandse huiskamer
gebracht. Het betrefteen aangrijpend toneelstuk.dat tegen het eind
van de jaren zestig in ons land werd geïntroduceerd door Toneel
groep Centrum.
Het vorige seizoen kwam het stuk opnieuw op het repertoire. Dit
maal in een vrije produktie. Jeroen Krabbé en Anne-Wil Blankers
speelden toen de belangrijke ouderrollenVoor de televisie hebben
de spelers hel stuk opnieuw gezet onder regie van John van de Rest.
Het is denkbaar dat een dergelijke produktie vanuit de besloten
heid van het theater nu openlijk op de televisie tal van emoties bij de
kijkers gaat losmaken. Vooreen beler.begrip zal voorafgaande aan
de uitzending al een gedeelte van de discussie worden getoond, die
onmiddellijk na afloop van de voorstelling tussen de hoofdrolspe
lers en het in de studio aanwezige publiek werd gehouden.
(2027 uur. KRO. Nederland 2)
RADIO
DE VOORUITGANG - VARA - om 9.25 uur via Hilversum 2. Sedert
enige weken brengt de VARA-radio het door Ivo de Wijs te presen
teren consumentenprogramma "De Vooruitgang". In deze rubriek
wordt op satirische wijze voorlichting gegeven aan de c
DINSDAG 22 APRIL
HILVERSUM I
(NOS: Ieder heel uur nws.). AVRO:
18.11 AVRO's Radiojourn. 18.25
Toppers van toen. 19.02 (S) Natafe-
len. 20.03 (S) Operettefragmenten
20.30 (S) Van Broadway tot Carre
21.02 De verdwenen koning, hoor-
spelsene. 2147 Lichte grammo-
foonmuz. 22 02 AVRO's Sportpano-
rama. NOS 23.02-24 00 (S) Met het
oog op morgen VARA: 0.02 (S) El
pee tuin 1.02 (S) Groot licht. 5.02 (S)
Truck.
HILVERSUM II
KRO: 18.10 Verkenning.
HUM.VERBOND 18 20 Na njven
er i n PP 18 50 Uitzending van
de PSP KRO: 19.00 Kerk in meer
voud. 20.00 (S) Kamermuz. van
Hongairse componliwn. 21.15
Spektakel. 22.20 Overweging 22.30
Nw
HILVERSUM III
(NOS: Ieder heel uur nws NOS:
18.03 (S) De Avondspits met de Na
tionale Hitparade. VAHA 19 02 (S)
Pnpdr.nder plus 21 02 (S) Nashville
22.02 (S) And all that jazz. 23.02-24 00
WOENSDAG 23 APRIL
HILVERSUM I
leder heel uur nieuws VOO 7.03 (S)
Ook goeie morgen. 9.03 (S) Muziek
terwijl u werkt 10 02 (S) Kletskop
VPRO 10.45 (S) Villa-VPRO 13 03
Welingelichte kringen 13.30 Een
klap op je kop. EO 14 20 (S) Radio
kleuterkrant 14 45 (S) Open huis
16.02 EO-Metterdaad 16 15 (S) Licht
en uitzicht. 16.55 (S) EO-Aktief 17 02
(S) Tijdsein. NCRV: 17.45 (S) Thea
terorgel bespeling.
7 20 De Wekkerradio. (7 30. 8 00
8 30 Nws.). 9.00 Gym. voor de vrouw.
9 10 Waterstanden NOS: 9.15 Werk
bank. VARA 9.25 Hoor Haar! 11 10
Schoolradio 1130 IJzendijke-Cen-
traal. OVERHEIDSVOORL. 12 16
Uitzending van het Min van Finan-
cieen. 12.26 Meded. voor land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12 36 Dingen
van de dag. 13 00 Nws 13 11 IJzen-
dijke-Centraal verv 13.30 Oude
Schoolliedjes 13.50 Kinderen een
kwartje? 14.30 Lee f-tyd-genoeg
15 30 Operette 16 00 De Pletmaelu-
ne. hoorspelserie 16 45 Lichte
Gramm. muz 17.00 Een blokje Ne
derlands. 17.24 Meded. SOS-en
politieber. 17.30 Nws. 17.36 Dingen
van de dag.
HILVERSUM III
Ieder heel uur nieuws. KRO: 7 02 (S)
Des engels 9 03 <S) Van negen tot
twaalf 12 03 (S) Den Noen Show
14 03 (S) De Theo Stokkink-show
17.03 (S) Stampu
HILVERSUM IV
NCRV 7 00 Nws 7 02 Het levende
woord 7 10 Preludium 8 30 Musica
sacra 9 00 Nws 9 02 Uit de kunst
9 15 Onder de hoogtezon. 10.00 Or-
kestpalet. 12.00 Nws 12 02 Tafel-
muz (Met om 12 02 Pianowerken uit
de Romantiek. 12.30 Promenade
Orkest Klas.s muz 13 30 Platen-
nieuws). 13.55 Zojuist verschenen
14 00 Nws. 14 02 (S) Meesterwerken
uit de Kwartetliteratuur. 14 30 (S)
Orgelconcert 15 00 (S) In kleine be
zetting. 16 00 (S) Het grote werk
16J56 S) Kunst- n lu-gwerk
