Circus van Sjoukje
Dijkstra ondanks
problemen op pad
herschi/drinks
NOS brengt rechtspraak in kaart
Mooi werk van
Leids Kamerkoor
Earth and Fire boos
over grap van VARA
toegelicht
[l^0[[)rggramma\
Vergunning
geweigerd
aan Poolse
VRIJDAG 4 APRIL 1980
In dertien afleveringen voor de radio
HILVERSUM (GPD) - In dertien afleveringen doet de
NOS-radio de komende weken het Nederlandse rechts
stelsel uit de doeken.
Een overbodige luxe is dat niet. De
kennis van de gemiddelde Ne
derlander over wat zich allemaal
in de rechtszaal afspeelt, en vol
gens welke regels het ceremo
nieel zich daar ontrolt, is zoals al
eerder in deze krant gemeld al
even pover ais de gemiddelde
kennis die de Nederlandse bur
ger heeft van de wet.
Tussen het eerste contact, dat Jaap
Brand en Maarten Nederhorst
met de „zittende en staande" ma
gistratuur zochten, en de eerste
uitzending van „Rechtspraak in
Nederland" op zondagavond
verliepen ruim duizend dagen.
Er is veel gepraat, veel uitgelegd en
vooral ook veel gepleit, voor het
de radio kon worden toegestaan
de microfoon in het heiligdom
dat de rechtszaal nu eenmaal is,
mocht komen ophangen. Maar
het is gelukt, en in de authentieke
reportages en deskundige stu-
diogesprekken is een schat aan
informatie en opvoedkunde op
geslagen. En niet voor de gemid
delde luisteraar alleen, ook de le
den van de rechterlijke macht, en
de vertegenwoordigers van het
Openbaar Ministerie kunnen er
hun voordeel mee doen
De eerste uitzending begint be
trekkelijk dicht bij huis. Het gaat
om de kantonrechter. De rechter,
die de kleine zaken behandelt, de
laagste trede van de trap die uit
eindelijk naar de Hoge Raad of de
Raad van State leidt. Maar voor
velen is die trede al een te hoge
drempel.
Om een inzicht te krijgen in hoe het
er nu in cijfers voorstaat met de
parate kennis van de luisteraars,
hield de NOS een week of wat
geleden een kleine telefonische
enquête. De uitkomsten zijn niet
verrassend maar wel treurig: nog
geen één op de vijf Nederlanders
is op de hoogte van de taken van
de officier van justitie, de advo
caat, de politierechter, de kinder
rechter of de rechter in een kort
geding. Van het werk van een
rechter bij de Raad van Beroep of
in de Raad van State heeft men
nóg minder notie. De helft van de
ondervraagden had overigens
geen idee over het werk dat de
kantonrechter doet.
kaarten Nederhorst: „Hot uit
gangspunt was dat we alles zou
den mogen opnemen, zowel
openbare als niet openbare zit
tingen. We begonnen aan het
project met de idee van drie uit
zendingen, het zijn er dertien ge
worden. Maar het is wel gepaard
gegaan met twijfel, moedeloos
heid en kommer. Wat ik moet be
nadrukken, is de grote inzet en de
grote medewerking die we heb
ben ondervonden toen'we een
maal aan de programma's kon
den beginnen. Medewerking van
rechters, officieren, griffiers,
deurwaarders, kortom, iedereen
die betrokken is bij wat er zich in
de rechtszaal afspeelt".
Je moeilijkheden lagen aanvanke
lijk op het morele vlak. Hoewel
de meeste rechtszittingen in be
ginsel openbaar zijn, en dus voor
iedereen vrij toegankelijk, leef
den er grote bedenkingen tegen
het toelaten van de radiomicro
foon. In de Verenigde Staten zijn
de afgelopen jaren enige experi
menten geweest met het toelaten
van televisiecamera's bij strafza
ken. De ervaringen zijn niet on
verdeeld gunstig, maar een
conclusie is ook daar nog niet ge
trokken. De resultaten van die
experimenten zijn in november
van het vorig jaar door de VARA
uitgezonden. Die uitzendingen,
hoewel het tamelijk spectaculai
re kwesties betrof - onder meer
een roofmoord en een portret van
een dame die tot rechter gekozen
wenste te worden - brachten het
justitiële apparaat in Nederland
weer aan het twijfelen.
Het grootste knelpunt was het ga
randeren van de privacy van de
gene die voor de rechter moesten
verschijnen. De schrijvende pers
heeft wat dat betreft een traditie
van terughoudendheid. Onder
druk van het Openbaar Ministe
rie stelden Nederhorst en Brand
de gedaagden en verdachten
daarom in de gelegenheid tot drie
weken na de opnamen hun aan
vankelijk gegeven toestemming
in te trekken. Een gebaar waar
overigens weinig gebruik van is
gemaakt.
Wat grotere kopzorgen gaf, was de
selectie van hetgeen uiteindelijk
wel werd opgenomen. Het is ra
dio, en lang niet elke rechtszaak
is geschikt voor uitzending. Geen
kwestie van privacy of andere be
zwaren, het zijn journalistieke en
technische valkuilen, die daar
een rol bij spelen.
Wat uiteindelijk op de band is vast
gelegd. voldeed wel aan die eisen.
Elk van de dertien uitzendingen
bestaat uit fragmenten van ge
beurtenissen in de rechtszaal en
uit een verklarend studioge-
sprek. onder voorzitterschap van
mr. Herman van Run. De eerste
twee uitzendingen behandelen
de kantonrechter en daarna vol
gen de politierechter, twee uit
zendingen over de echtschei
dingscomparitie. tweemaal de
kinderrechter, twee keer ook de
Meervoudige Strafkamer en de
Raad van State. De reeks besluit
met de Raad van Beroep en het
kort geding.
De uitzendingen hebben plaats op
Hilversum II, steeds om 22.40 uur
en duren vijf kwartier. Het is de
bedoeling dat de reeks over enige
tijd nog eens herhaald zal worden
op een voor meer luisteraars toe
gankelijk tijdstip. In elk geval is
bij de NOS een brochure over
rechtspraak in Nederland ver
krijgbaar, terwijl van elke uit
zending bovendien een tekst
boekje zal worden gemaakt.
Sjoukje
Dijkstra
en Karl Kossmayer
circus medewe rke rs
olifanten
Johannes Passion:
LEIDEN - Het Leids Kamerkoor
onder leiding van Ton Beckers
heeft gisteravond in de Lutherse
Kerk wederom de Johannes Pas
sion van J. S. Bach uitgevoerd,
een traditie die zich hopelijk nog
over vele jaren zal uitstrekken.
Ton Beckers, zo is bekend, heeft
zich verdiept in de oude uitvoe
ringspraktijken van de Barok, en
is daarmee in hetzelfde vaarwater
terecht gekomen van Nikolaus
Harnoncourt. Men heeft het kun
nen horen: zijn opvatting is een
totaal andere dan die welke men
meestal voorgeschoteld krijgt.
Om enige verschillen te noemen: de
tempi liggen aanmerkelijk hoger,
ook van de koralen, die heel licht
zijn gehouden, en waarin de fer-
mates grotendeels achterwege
werden gelaten. De beweging is
anders "opgedeeld", waardoor
merkwaardige ritmische effecten
ontstaan. Deze verschillen heb
ben dus betrekking op het koor
en het orkest. De dirigent liet de
solisten de vrijheid van een ande
re opvatting behouden.
We hebben van dit kleine selecte
Leids Kamerkoor werkelijk
adembenemend mooie dingen
gehoord. Ook wel iets zwakkere,
zoals in het begin, toen de bassen
teveel domineerden, en het or
kest nog niet vast in het zadel zat.
Het bleek echter dat de dirigent
veel zorg heeft besteed aan het
mannenkoor, ter verkrijging van
bijzondere harmonische kleuref
fecten.
Van de solisten in de eerste plaats
Harry Geraerts in de onnoemelijk
zware evangelistenpartij, waar
aan hij inhoud gaf door zijn vrij
heid in interpretatie, voor zo ver
dit natuurlijk mogelijk was. Dan
de mooie bas van Lodewijk
Meeuwsen, die de Christuspartij
zong. Heel bewogen overigens.
Toch heb ik het gevoel, maar dat
is een persoonlijke opvatting, dat
men in deze tijd de figuur van
Christus wat meer psychologisch
zou kunnen benaderen.
De tekst ook wijst op een veel
strijdbaarder man, dan men hem
tekent op de gebruikelijke wijze.
Ditzelfde geldt ook voor Wout
Oosterkamp: werkelijk een
prachtige stem, die zijn partijen
diep doorvoeld heeft gezongen,
maar waarin juist hij de gelegen
heid had om de karakterver
schillen meer te belichten.
Mooi gezongen aria's van de alt Ca-
tharina Patriasz, de sopraan Mie-
ke van der Sluis en van de tenor
Rob Sturckenboom. De conti-
nuo-partijen waren in handen
van celliste Marianne Vrijland en
organiste Nicnke Bouma.
Het orkest functioneerde niet over
al optimaal, maar indien dit voor
een deel amateurs zijn. dan heb
ben zij zich toch op heel bijzonde
re wijze van hun zeer moeilijke
taak gekweten.
BEP RIJNDERS
AMSTERDAM (ANP/GPD) - Het circus Sjoukje Dijkstra
geeft morgenavond in Amsterdam zijn eerste voorstel
ling. Het circus, dat door de vroegere kunstrijdster op de
schaats en haar man Karl Kossmayer is opgezet, zal tot en
met 30 april in de hoofdstad blijven.
Zoals vrijwel alle circussen heeft
ook dit circus echter problemen
met het loskrijgen van vergun
ningen van de Nederlandse ge
meenten. Het is volgens Koss
mayer daarom nog volkomen
onduidelijk wat er na de datum
van 30 april met het circus ge
beurt. Er zijn wel een paar ver
gunningen binnen, maar nog
lang niet genoeg om een heel sei
zoen. in dit geval tot november,
vol te spelen, aldus de directeur.
Het nieuwe c^jcus kampt trou
wens met nog meer moeilijkhe
den. Het ministerie van sociale
zaken heeft namelijk op verzoek
van de Nederlimdse Toonkun-
stenaarsbond (NTB) geen werk
vergunning afgegeven aan vier
Poolse musici van het circus
Sjoukje Dijkstra. Reden voor het
verzoek van de NTB is het feit,
dat er voldoende Nederlandse
musici beschikbaar zijn. Boven-
Als de NOS op 28 april nog geen
wervingsprocedure op gang
heeft gebracht voor enige tien
tallen nieuwe medewerkers voor
het facilitair bedrijf, dan zullen de
omroepbonden FNV hun bij dit
onderdeel van de NOS werkzame
leden voorstellen vakantie en/of
compensatiedagen op te gaan,
nemen of over te gaan tot werk
onderbrekingen van korte of lan
gere duur. Dit ultimatum heeft
Ab Engelsman namens de bon
den gesteld in een brief aan dis.
Spaan, personeelscommissaris
van de NOS.
dien zou volgens de NTB de cir
cusdirectie niet bereid zijn de
gangbare salarissen voor musici
te betalen. Het voorstel van de
NTB, zestig gulden per voorstel
ling, zou door het circus zijn af
gewezen. Volgens de bond wil
het circus slechts 1800 gulden per
maand betalen voor een zeven
daagse werkweek met inbegrip
van alle vakantierechten. De cir
cusartiesten zullen als gevolg van
deze moeilijkheden begeleid
worden door een geluidsband. In
het nieuwe circus is volgens de
eigenaars een miljoenenbedrag
gestoken. Daarnaast kost het cir
cus met zijn vijftig artiesten en
tientallen dieren tussen de 18 en
20.000 gulden per dag.
Kossmayer hoopt dat gedurende de
tijd in Amsterdam het circus zo
veel naam zal maken dat andere
Nederlandse gemeeQten makke
lijk met een vergunning over de
brug komen. Lukt dit niet, dan
zal het circus zijn hooggeëerd
publick in het buitenland moeten
zoeken, aldus de directeur.
In het circus treden vijftig artiesten
op. het merendeel uit het buiten
land en dan vooral de Oostblok
landen. Het accent van het circus
ligt op de dierennummers. Er
komen onder meer ijsberen,
apen, paarden, koeien, olifanten,
tijgers en varkens in het zaagse l
van de piste. Daarnaast zijn ook
nummers als trapezewerken en
clowns te zien. Drieduizend men
sen kunnen tegelijkertijd op de
pluche stoelen van het circus zit
ten.
Earth and Fi
elt zich benadeeld door VARA-grap
ADVERTENTIE
Htaak je dondmax Hol...niet kmcluK
Herschi Sinas met zuiver
aal water, zuivere vruchtensappen en
•nd natuurlijke suikers zonder toevoeging
in onnatuurlijke smaak- of kleurstoffen'
HILVERSUM (GPD) - De pop
groep Earth and Fire overweegt
juridische stappen tegen de VA
RA, omdat men zich benadeeld
voelt door een aprilgrapje dat de
VARA afdeling Hilversum III
heeft uitgehaald Dinsdag liet de
VARA weten dat zangeres Jerney
Kaagman Earth and Fire zou
gaan verruilen voor de popgroep
White Honey. Eventuele sollici
tanten zouden zich kunnen mei
den bij de manager van Earth and
Fire. Het opgegeven telefoon-
gta
allee
de VARA-gia
ens bestolen N<
eld. doo
maai ook nog
geen dag na d<
gens hen al komen vast te staal
dat als gevolg van de grap nieuw
boekingen voor Earth and Fil
uitblijven, en ook de belangstel
ling van het jeugdig publiek voo
de concerten van de groep te
rugloopt. Het is evenwel nog niet
duidelijk of de invloed van de
VARA ook zo groot is. dat al con
certen werden geannuleerd.
De VARA zond de grap uit na af
loop van de rubriek „De Vacatu
reband". waarin aanbiedingen
van muzikale vacatures worden
gedaan. De grap maakte geen
deel uit van deze rubriek, maar
werd als apart onder wei p uitge
zonden.
NEDERLAND 1
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.30 - Sesamstraat (NOS)
18.45 - Paspoort (NOS)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Mensen nog aan toe. drie speelse tekenfilms (KRO)
19.25 - De kinderen van Bogota (KRO)
20.10 - War Requiem (KRO)
21.35 - Journaal (NOS)
21.45 - Een zekere Judas (KRO-RKK)
23.05 - Ze zien liever mijn handen dan mijn gezicht (IKON)
23.50 - Journaal (NOS)
NEDERLAND 2
18.00 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18.25 - Italiaans Avanti, avanti (TELEAC)
18.55 - Journaal (NOS)
18.59 - Staaltje de locomotief (NCRV)
19.05 - Matt en Jenny, serie (NCRV)
19.30 - Dierentuin in dienst van het dier?, doe. (NCRV)
20.00 - Journaal (NCRV)
20.20 - Billy Budd, tv-spel (NCRV)
21.35 - The Messiah (NCRV)
22.05 - Een heel gewoon leven (NCRV)
23.05 - Vandaag de dag... (NCRV)
23.20 - Journaal (NOS)
duitse tv
DUITSLAND I
18.20 Filmreportage. 20.00 Journaal.
20.15 Das Erste Evangelium. 22.30
Actualiteiten en parlementair over
zicht 23.00 Reportage. 23.45 Jour-
DUITSLAND II
19.00 Journaal. 19.15 Interview.
19.30 Reportages. 20.15 Johann Se
bastian Bachs vergebliche Reise
DUITSLAND III WDR
18.00 Kinderserie. 19.00 Vrijetijds-
magazine. 19.55 Journal 3. 20.00
Journaal en actualiteiten. 20.30 Re
portage. 21.15 Momente. 21.30 Reli
gieus progr. 22.00 Informatief progr.
22.15 Die Bauem. 23.05 Verhaal.
Belgische; tv
BELGIË VLAAMS
18.00 Korte jeugdfilm. 18.15 Kleu-
terprogr. 18.30 Open School. 19.00
Korte film. 19.05 Religieus progr.
19.35 Mededelingen en Morgen.
19.45 Journaal. 20.10 Weerbericht
20.15 Filmportret. 21.10 Passiever
haal. 22.30 Cultureel magazine. 23.00
Journaal.
NET II
18.00 Korte jeugdfilm. 18.15 Kleu-
terprogr. 18.30 Open School. 19.00
Korte film. 19.05 Religieus progr.
19.35 Mededelingen en Morgen.
De Amerikaanse schrijiier Herman Melville 1819-1891leverde
het boek. Andre Kuyten (de vorig jaar overleden Nederlandse au
teur) bewerkte het verhaal en de Engelse regisseur Andrew Wilson
maakte er een tv-stuk van. dat de NCRV vanavond onder de oor
spronkelijke titel .Jlilly Budd op het scherm brengt. .JZilly Budd
betekende voor Herman Melville zijn laatste boek. dat hij echter
nooit in gedrukte vorm zag, aangezien het pas voor het eerst in 1924
werd uitgegeven, maar toen ook meteen als een van de meesterwer
ken van deze Amerikaan (die ook het beroemde .Moby Dick'
schreef) werd beschouwd.
In „Billy Budd(met in de hoofdrol Porgy Franssen. het is zijn
eerste tv-rol) speelt het goede tegen het kwade cn plichtsbetrachting
tegen menselijke gevoelens. Het verhaal speelt zich af op een oor
logsschip dat onder Engelse vlag vaart aan het einde van de 18e
eeuw. Engeland is in oorlog en aan boord van de schepen heerst een
ijzeren discipline. De bemanning (vaak geronseld) wordt om het
minste vergrijp geranseld en de tegenstellingen lussen matrozen cn
officieren zijn erg groot. Muiterij is dan ook aan de orde ran de
dag.
Billy Budd. een onschuldige en mooie jongen, komt terecht op het
schip van kapitein Vere (een rol van Carol Linssen). waar ook de
provoost John Claggart op meevaart. De jonge Billy is al gauw
geliefd bij de hele bemanning en hij wordt ontzien. Behalve een van
de bemanningsledenheeft niemand door dat de uiterst gemene
Claggart het gemunt heeft op Billy Budd. Het is wat onduidelijk
waarom de provoost zich het liefst zo min mogelijk geliefd maakt bij
de bemanning, maar het is duidelijk dat hij eens zal toeslaan om
Budd klein te krijgen.
Als Claggart Billy Budd ervan beschuldigd dathij een muiterij aan
het voorbereiden is. moet de matroos zich verantwoorden bij de
kapitein.Billy raakt helemaal nerveus van degelogen woorden van
Claggart en hij kan niet uit zijn woorden komen om zich te verdedi
gen. Hij uit zich ongelukkigerwijze door de proi'oost een stomp te
geven, die dodelijk blijkt te zijn. De strijd tussen goed en kwaad is
geslecht. De strijd tussen plichtsbetrachting en menselijke gevoelens
moet dan nog beginnen. (Nederland 2. om 20.20 uur).
RADIO
NOS-CL'LTUl'R. Vanavond 22.40 uur via Hilversum 11 De hele
uitzending is gewijd aan de Duitse schrijver Thomas Mann.die op
het ogenblik m Nederland in de belangstelling staat door de tv-serie
Buddenbrooksnaar zijn gelijknamige boek. In NOS-Cultuur
wordt aandacht besteed aan Manns novelle Tristan. die de in 1955
overleden schrijver schreef toen het nog onzeker was of Budden
brooks wel ooit zou worden uitgegeven
VRIJDAG 4 APRIL
HILVERSUM I
leder heel uur nieuws. 18.10 Echo
18.58 Marktberichten. 19.02 (S) Punt
uit. 19.55 Overweging. 20.03 (S) Van
oud zeer tot zeer oud 21.02 (S) Nine
o'clock jazz. 22.02 (S) Goal NOS
23.02 (S) Met het oog op morgen. EO
0.02 (S) True light.
HILVERSUM II
OVERHEIDSVOORLICHTING:
18 40 De Nederlandse Antillen. P.P.:
18.50 Uitzending DS 70 VOQ 19 00
(S) Veronica sport IKON 19 30
Paasviering. 20 13 Wilde ganzen.
NOS 20 15 (S) Europees Concertpo
dium. 22.05 (S) Aspekten van ka-
mermuz. 22 30 Nws 22 40 NOS-Cul-
tuur-Special. 23.30 (S) Horizon. 23.55
De Avondspits met de Nationale
Hitparade. 19 02 (S) De Rock en Roll
Methode VPRO 20 02 (S) Oorkus
sen 21.30 (S) Black Star Liner. 22.30
(S) De Suite.
ZATERDAG 5 APRIL
HILVERSUM I
VARA 7.03 (S) Hallo hier Hilver
sum! (8.03 Dingen van de dag 9 30
(S) ZI a la creme. 11 02 (S) Ver-
zoekpl.pr>>gr 12.03 (S) Sportprogr.
13 03 (S) Wegens vakantie gesli
HILVERSUM II
TROS: 7.00 Nws 7 10 Ochtend-
gymn 7 20 TROS binnenkort 7.30
Nws. 7 36 (S) Aktua. 8 00 Nws 8 11
(S) Toeraktua. 8.30 Nws. 8 36 (S)
Kieskeurig. 9 00 Gymn voor de
vrouw 9 10 Waterstanden 9 15 (S)
Kom er maar eens bij. 10 .30 S Ak-
tua-Sport 11 00 (S) Coulissen 12 26
Meded. voor land- en tuinbouw.
12.30 Nws 12.36 (S) Aktua 13 00
Nws. 13.11 (S) Introduktie kernpunt.
13.15 (S) Onder de mensen. 14 00 <S)
Kernpunt. 15.00 (S) Sport na sport.
15.30(S) Janboel. 16 00(S) Aktua-. x-
tra. 17 00 (S) Aktua-extra-kamer-
breed 17.24 Meded 17.30 Nws. 17.36
(S) Aktua.
HILVERSUM III
(ieder heel uur nieuws). NCRV 7 02
(S) Popfrisser. 9.03 (S) Happy
Sound. 10.03 (S) Popstation 11.03 (S)
Pop non stop 12.03 (S) Los vast
14.03 (S) Op stap. 15.03 (S) Disco-ex
pres. 16.03 (S) NCRV-Zaterdag-
Sport
HILVERSUM IV
AVRO: 7 00 Nws 7 02 (S) Op een
klei
static
orgei
vroegte 8 00 Klassiek met Caroline
9 00 Nws. 9 05 (S) Piano-an 9 30 (S|
Concerto mattinale ca. 10 50 Bal
letmuz 12.00 Nws 12 05 (S) Liever
de lucht in. 13.15 (S) Opera met
14 00 Nws. 14 05 (S) AVRO s Platen
Publieks Pnjs. 14.30 (S) Klass. mu-
ek 15.15 (S) Tru
16.30 (S) Brabants
Klass. liederen.
Klai
erko
