Lenen van Leidse kunst wellicht mogelijk
Zimbabwe na zeven jaar
weer een toeristenland
GIFTIG GAS UIT TREIN
KZQZJB
"Niet wijs
Van Agt
te laten
vallen"
VRIJDAG 4 APRIL 1980
PAGINA 11
DEN HAAG (GPD) - Er is geen en
kele reden om minister-president
Van Agt volgend jaar niet als lijst
trekker van het CDA te kiezen. Je
moet niet van lijsttrekker wisse
len als het niet objectief gespro
ken noodzakelijk is.
Dat zegt minister drs. Jan de Ko
ning (onwikkelingssamenwer-
king) in een interview met het
AR-partijblad „Nederlandse Ge
dachten". Volgens De Koning,
voormalig ARP-voorzitter, heeft
met name de K VP in het verleden
nogal eens de fout gemaakt zijn
mensen te snel te laten val
len.
Het is niet wijs, Van Agt alleen te
laten vallen omdat hij deel uit
maakt van dit kabinet, zegt De
Koning. „Je handhaaft je lijst
trekker omdat hij het naar jouw
mening goed heeft gedaan".
Daarentegen vindt De Koning dat
het zittende kabinet niet tot inzet
van de verkiezingsstrijd gemaakt
mag worden. Juist daarom juicht
hij het toe dat niet een minister
bovenaan de AR-'kandidatenlijst
is geplaatst, maar AR-voorzitter
en kamerlid Hans de Boer.
Voor een keuze vooraf voor de
PvdA voelt De Koning niets. Alle
partijen kunnen coalitiepartner
worden. Pas in de fase waarin een
regeerakkoord gemaakt moet
worden, moet het CDA kiezen,
vindt hij. Bovendien geeft vol
gens de bewindsman de herinne
ring aan de formatie van 1977
aanleiding om te zeggen: „Eerst
maar eens boter bij de vis".
MINDERJARIGEN - De rechter
moet voortaan aan minderjarigen
vanaf twaalf jaar de gelegenheid
geven hun mening te geven in
vrijwel alle burgerrechtelijke za
ken, die van persoonlijk belang
zijn voor de minderjarige. Deze
zogenoemde "hoorregel" is voor
al van belang in zaken die het ge
zag over de mindeijarige betref
fen en zal worden opgenomen in
het wetboek van burgerlijke
rechtsvordering.
Dit staat in het wetsontwerp over
het horen van minderjarigen, dat
minister De Ruiter van justitie bij
de Tweede Kamer heeft inge
diend.
ZIMBABWE (UPI) - Toerisme was
een woord dat in de zevenjarige
guerrilla in Rhodesië nauwelijks
meer op de lippen kwam. Nu
Rhodesië op het punt staat het
onafhankelijke Zimbabwe te
worden, is het herontdekt.
De eerste vreedzame Pasen belooft
veel voor een goede toekomst.
"Elk hotel in het land is voor de
paasdagen volgeboekt", zégt ie
mand van de toeristenindustrie.
Hotels die er na jaren lege kamers
bijna geen zin meer in hadden,
leven op. Geliefde toeristenpun-
ten worden opgeknapt en men
spreekt enthousiast over het uit
breiden van 's lands 23 nationale
parken met safari's voor wilde
dieren.
De omgeving van de Zimoabwe
Ruins, een uur of drie rijden
zuidwaarts van Salisbury en 30
kilometer van Fort Victoria,
wordt ontdaan van gras dat tus
sen de stenen van de massieve
muren is gegroeid.
Men hoopt dat spoedig weer be
zoekers op de befaamdste aV-
cheologische plek van het zuiden
van Afrika zullen verwijlen, de
plaats waar ooit eens een
bloeiende stad stond waarvan de
oorsprong zich in de nevelen der
historie hult.
Ruines
De geschiedkundigen breken zich
nog steeds het hcofd over de
vraag wie Zimbabwe (dat 'een
groot gebouw van steen' bete
kent) bouwde, wanneer dat ge
beurde en waarom. De Foeniciërs
worden er zelfs bijgehaald en
pre-mohammedaanse Arabie-'
ren, maar ook Afrikaanse volken
zelf.
Ook al zijn de ruines hersteld in hun
oude staat, dan nog zullen de be
zoekers kunnen zien dat er een
guerrilla van zeven jaar aan is
voorbij getrokken.
Zij dragen de sporen van kogels uit
lichte wapens en het naburige sa
farihuis brandde ruim een jaar
geleden na een aanval af.
Zelfs het Zimbabwe Ruïns-hotel,
dat zich erop beroemt dat het
nooit is dichtgegaan, verloor
twintig kamers in een brand ver
oorzaakt door guerrilla-aanval
len. Het wordt nog steeds om
ringd door hoge veiligheidshek
ken en bewaakt door soldaten in
camouflage aan de poorten.
Mijnen
Ook het rijden naar de ruines kan
nog wat zorgen geven. De nauwe
asfaltweg is maar één auto breed.
Bestuurders worden in de rulle
berm gedwongen als er een te
genligger aankomt, niet erg leuk
wanneer je al een bord voorbijge
reden bent met het opschrift:
"Alleen in de berm rijden met
mijnbestendige voertuigen".
Het gevaar van niet ontplofte mij
nen - een veel gebruikt guerril
lawapen - zal naar verwachting
de heropening van veel wildpar
ken in Rhodesië vertragen.
"Mana Pools in het noordwestelij
ke Zambezipark is prachtig wild-
gebied, maar het waS operatieter
rein van guerrilleros die van de
Zambiaanse grens kwamen",
zegt een toeristenofficial. "Het zal
nog een hele tijd duren voor wé er
zeker van kunnen zijn dat alle
mijnen zijn opgespoord en be
zoekers veilig kunnen reizen.
Hetzelfde geldt voor Gonarez-
hou-park aan de Mozambikaanse
grens".
In de nationale parken van Zim
babwe is danig huisgehouden
door stropers, maar het dierenle
ven vormt nog steeds een toeris
tische attractie van formaat.
In het Karibameer, bijvoorbeeld,
kan de bezoeker hengelen naar
grote brasem en al doende nijl
paarden en olifanten gadeslaan.
Op heuvel
Het safarihuis Bumi Hiils is een ho
tel op een heuveltop met zicht op
het Karibameer en gespeciali
seerd in hengelen en het observe
ren van wild in zijn natuurlijke
omgeving. Het hotel heeft mage
re jaren gekend maar is nooit
dichtgegaan, misschien omdat
het zo afgelegen ligt.
Bumi Hills is alleen per vlot over
het meer of per particulier vlieg
tuig bereikbaar. Zijn gasten krij
gen de kans zich te voeler? als
miljonairs 'zonder het te zijn.
Voor tussen de 300 en 350 dollar
kan een echtpaar met een gechar
terd vliegtuigje uit Salisbury naar
Bumi Hills vliegen en weer terug.
Het hotel heeft zijn eigen vlieg
LEIDEN - Een meerderheid van de
Leidse raadscommissie voor
maatschappelijke aangelegen
heden heeft zich gisteravond ach
ter de plannen voor de oprichting
van een artotheek (instituut voor
uitlenen van kunst) geschaard.
Met één onthouding (PvdA-raads-
lid Van der Pluijm) en één tegen
stem (PSP-raadslid* Ponsen)
werd een nota aangenomen die
was opgesteld door de directie
van de gemeentelijke musea.
Wanneer deze nota binnenkort
ook ongeschonden door de ge
meenteraad komt kan een begin
worden gemaakt met de opzet
van deze artotheek, een soort
bibliotheek dus waar men wer-
ken van Leidse kunstenaars voor
de periode van drie maanden tot
een half jaar kan lenen.
PvdA-raadslid Van der Pluijm liet
gisteravond weten zich van
stemming over de nota te ont-
houden omdat hij het er niet mee
eens was dat een financiële mee
valler van 30.000 gulden voor het
inrichten van de artotheek wordt
aangewend. "Ik weet zaken die
daar eerder voor in aanmerking
komen. Het Jongeren Adviescen
trum en de huisvesting van mi
granten bijvoorbeeld", aldus Van
der Pluijm.
Ook PSP-raadislid Ponsen vond het
niet terecht om het geld beschik
baar te stellen voor de artotheek.
Zij zei* "Een stad als Leiden kan
zich een dergelijke luxe niet ver
oorloven. Bovendien zijn er voor
de kunstenaars nauwelijks voor
delen aan verbonden".
Deze laatste opmerking schoot bij
D'66-raaddlid Oosterman in het
verkeerde keelgat. Volgens hem
brengt een artotheek wel degelijk
voordelen voor de kunstenaars
met zich mee. Oosterman zei het
zeer belangrijk te vinden dat
werken van Leidse kunstenaars
op uitleenbasis in Leidse huis
kamers komen te hangen. "Dan
gaan de mensen er.veel eerder toe
over dergelijke wérken te kopen.
En dat is toch het doel van deze
uitleen-gedachte".
veldje en als de bezoekers boven
kudden olifanten gevlogen heb
ben vinden ze bij het veldje een
minibus van het hotel. Dit is in
tussen gewaarschuwd door de
verkeerstoren.
Wilde dieren
De korte rit naar het hotel leidt
langs bavianen en het bordje bij
de hotelingang waarschuwt dat
wilde dieren gevaarlijk zijn en dat
hij die zich buitpn het hotelter
rein begeeft, dat op eigen risico
doet.
De bezoeker mag zich niet tussen
de wilde dieren wagen, deze heb
ben die scrupules ten aanzien van
de mensen niet. Onlangs kwam
een aangeschoten olifant de hal
van het hotel binnenwaggelen.
Het dier had gesnoept van de gis
tende bessen aan de marulaboom*
en zocht waarschijnlijk een plek
om zijn roes uit te slapen.
ILLEGALEN - De advocaat-gene
raal bij het gerechtshof in Den
Haag, mr. Bos, belast met de lan
delijke coördinatie van economi
sche strafzaken, heeft de hoofd
officier* van justitie in Den Haag
en de loontechnische dienst op
dracht gegeven een onderzoek in
te stellen naar de juistheid van de
berichten over het toenemend
aantal illegale werknemers bij
tuindersbedrijven in het West-
land.
SOMERVILLE (UP1IAP) - In een
dichtbevolkte wijk van Boston is
gisteren een giftig gas ontsnapt
uit een tankwagon, openge
scheurd was door een passerende
trein.
Tweeduizend mensen werden geë
vacueerd. Duizenden anderen
kregen de raad binnen te blijven.
Minstens 34 personen werden in
het ziekenhuis opgenomen.
Een woordvoerder van de plaatse
lijke overheid zei dat de meeste
patiënten zuurstof was toege
diend, en dat zij na een douche te
hebben gekregen nauwkeurig
waren onderzocht.
Volgens de woordvoerder konden
de gassen irritatie van de ogen en
longen veroorzaken, en bij grote
hoeveelheden kon schade aan le
ver en nieren het gevolg zijn.
Op vrijdag 21 maart bepleitte de PvdA-fractie dat
voor het jaar 1980 de koopkracht tot het modale
inkomen zou worden gehandhaafd. Een min of
meer compleet alternatief voor het sociaal-econo
misch beleid van het kabinet voorzag in de financie
ring daarvan, zonder dat dit de werkgelegenheid of
de collectieve voorzieningen in gevaar bracht.
Op zaterdag 22 maart hield
PvdA-leider Den Uyl op een
kaderdag een inleiding over
dat alternatieve beleid, en
deelde mee dat mogelijk voor
de komende jaren de koop
kracht tot modaal niét is te
handhaven. Dat leverde Den
Uyl uitbundige complimön-
ten op van de redactie van de
NRC, die vreugde uitsprak
over het doorgebroken in
zicht bij Den Uyl.
Weerhaan
Elsevier vond dat Den Uyl een
weerhaan was, voor iedere
gelegenheid een ander ver
haal: voor de FNV tijdens de
actiedagen wél koopkrach-
-thandhaving en voor de partij
na de actie geen koopkrach-
thandhaving.
De Volkskrant belichtte in zijn
verslag van die kaderbijeen
komst uitsluitend de opmer
kingen over de komende ja
ren en vergat dat .in de kop
boven het artikel tot uitdruk
king te brengen.
De indruk was dus gewekt dat
Den Uyl namens de Tweede-
Kamerfractie binnen twee
dagen twee geheel verschil
lende verhalen over de koop
kracht had gehouden.
Verwarring en ergernis
Mijn partijvoorzitter, Max van
den Bprg schrok zo dat hij in
een interview in de Volks
krant van zaterdag 29 maart
de indruk wekte alsof zelfs
over het te voeren beleid in de
jaren 1981 tot 1985 al beslui
ten binnen de partij waren
genomen en daarover niet
meer wezenlijk zou kunnen
worden gedicussieerd.
De verwarring was toen zo mo
gelijk nog groter. Het had er
zelfs even de schijn van dat
vervallen werd in een histori
sche fout van de socialisti
sche beweging, namelijk in
tern zo grote verschillen van
mening te scheppen over het
te voeren oppositiebeleid dat
van het werkelijk voeren van
oppositie niets terecht
kwam.
De PvdA ruziet intern over het
eigen beleid en het kabinet
gaat rustig verder de sociale
verhoudingen in Nederland
te verzieken en de grote
problemen onopgelost te la
ten. Maar zo gaat dat natuur
lijk niet.
Daarom even de feiten op een
rÜ-
Koopkracht
De koopkrachthandhaving is in
1980 van groter betekenis ge
worden dan in de afgelopen
jaren. De vakbeweging moest
wel - desnoods uitsluitend -
op de koopkrachthandhaving
terugvallen, omdat door dit
kabinet toch geen beleid
werd gevoerd dat tegemoet
kwam aan ^ndere Verlangens
van de vakbeweging. Zelfs
het CNV vond het niet zinvol
nog langer overleg met de
overheid te voeren, want de
christelijke vakbeweging
verwachtte van dit kabinet
niets meer.
De koopkracht is natuurlijk van
groot belang, zeker voor men
sen met lage tot gemiddelde
inkomens. Als er dan ook
niets wordt ingewilligd van
andere verlangens dan is dat
het enige dat overblijft om te
verdedigen. De eis was niet
eens verbetering van de
kpopkracht, maar handha
ving! De partijraad van de
PvdA besloot in februari die
eis te steunen, maar overigens
geen ruimte te maken voor
enige bezuiniging in de col
lectieve uitgaven.
In de interne discussies die
daarop volgden binnen de
Partij van de Arbeid kwam
vast te staan dat het realiseren
van die eis in 1980 heel grote
inspanningen zou vergen dat
bezien moest worden of niet
de werkgelegenheid daar
door in gevaar zou ko-
Het alternatieve beleid, uitge
werkt in een nota 'de PvdA
maakt er werk van', was ge
baseerd op het handhaven
van de koopkracht tot het
modale inkomen. Deson
danks kon een werkgelegen
heidsprogramma worden ge
presenteerd dat voorzag in
vele duizenden arbeidsplaat
sen extra.
Natuurlijk was het voor de
PvdA van groot belang de
koopkrachtdoelstelling van
de vakbeweging voor het jaai
1980 te steunen, zonder dat
daardoor de prioriteiten van
werkgelegenheid en collec
tieve voorzieningen in gevaar
kwamen.
Dat belang kan moeilijk wor
den ontkend, want het vormt
juist een van de meest krach
tige en vernieuwende aspec
ten van de Partij van de Ar
beid dat het, wat haar uit
gangspunten en visie betreft,
zo nauw aansluit op de visie
en programma s van de vak
beweging. Dat maakt het
draagvlak voor het beleid dat
wij voorstaan zoveel breder,
en maakt de vakbeweging die
zij vormen voor een andere
ker.
Natuurlijk, het maakt ons ook
meer kwetsbaar. Zeker als de
vakbeweging in strijd is ge
wikkeld met een werkne
mers-vijandige regering en de
eisen van de vakbeweging het
•antwoord zijn vooral op het
regeringsbeleid, dan is het
voor de PvdA van het groot
ste belang om samen met de
vakbeweging strijd tegen het
kabinet te voeren. Ook als dat
het risico inhoudt dat de
PvdA wordt vereenzelvigd
met iedere eis en iedere uit
spraak uit de vakbewe
ging.
De
htse pers vooral
schreeuwt en kraait als er
licht valt tussen de opvattin
gen van PvdA en vakbewe
ging. Als ons alternatief niet
direct en uitbundig door de
vakbeweging wordt omhelsd
dan treft ons het verwijt dat
de vakbeweging ons toch
maar niet steunt in dat beleid,
en wij het dus kennelijk niet
beter kunnen dan de rege
ring. Is er wel overeenstem
ming tussen PvdA en vakbe
weging dan is het verwijt dat
wij aan de leiband van de
vakbeweging lopen, de wa
terdragers zijn van Wim Kok
en de zijnen.
Verwarring
Veel van onze mensen komen er
door in verwarring, ik merk
het aan brieven die ik krijg.
De invloed van de pers op de
presentatie van beleidsalter
natieven is beslissend voor
wat mensen in het land er uit
eindelijk van kunnen weten
en denken.
Het is niet voor niets dat de
PvdA een eigen informatie
campagne is gestart, met als
eerste bedoeling de eigen par
tijleden. en in een tweede fase
de kiezers te informeren over
het beleid dat wij voorstaan,
de alternatieven die wy plaat
sen tegenover het beleid van
het kabinet-Van Agt-Wiegel.
Dat is nodig, omdat de be
langstelling van de pers voor
de regeringspartijen, voor de
ontwikkelingen of wat er voor
doorgaat binnen het CDA. de
ruzie tussen VVD en CDA, zo
groot is dat wjj er amper door
komen.
Wij zijn ook niet zo redelijk als
D'66, althans weigeren om
alleen maar redelijk over te
komen. De PvdA staat voor
de eigen opvattingen, en heeft
geen enkele behoefte cm te
gen het kabinet aan de krui
pen of tegen een van de rege
ringspartijen als het wat
moeilijk wordt de eigen uit
gangspunten overeind te
houden.
Om de koopkracht tot het mo
dale inkomen in 1980 te kun
nen handhaven, en een goed
werkgelegenheidsbeleid te
ontwikkelen, moest en wilde
de PvdA van de inkomens
daarboven daling vragen.
Om te voorkomen dat de eco-
nomie nog verder inzakt nu
een deel van de vraag naar
Nederlandse produkten in de
wereld tijdelijk wegvalt, werd
een beleid ontwikkeld dat tot
enige groei kan leiden, in
plaats van tot stilstand, zoals
het kabinet onnodig aan
vaardt. Die beperkte groei is
nodig om een hele serie maat
schappelijke voozieningen,
waarin wij ook de groei van de
werkgelegenheid willen rea
liseren, te kunnen uitbouwen.
Daarin ligt een van de wezen
lijke verschillen met het rege
ringsbeleid, en daarin ligt ook
een van de beste gronden
voor het vakbondsverzet te
gen dat beleid.
De PvdA zal nooit lichtvaardig
omspringen met de koop
kracht van de mensen, zeker
niet met inkomens waar al
weinig ruimte voor leuke
dingen in zit.
Afweging
Us onder niet veranderbare
economische omstandighe
den de werkgelegenheid, en
het behoud van collectieve
voozieningen en sociale ze
kerheid niet meer zijn' te
combineren met handhaving
van koopkracht dan zal er een
nieuwe afweging plaatsvin
den, en dan kan er geen twij
fel zijn aan de prioriteiten die
de PvdA dan stelt.
Maar wü hoeven ons niet in het
keurslijf van dit kabinet te la-
zijd ig de rekening krijgen ge
presenteerd.
De uitgangspunten die wij han
teren voor het jaar 1980 zyn
uiteraard ook onze uitgangs
punten voor het beleid van de
komende jaren.. Wel is het
mogelijk dat onder de om
standigheden van dat mo
ment op basis van diezelfde
uitgangspunten een keuze
moet worden gedaan, priori
teiten opnieuw moeten wor
den gesteld.
Programma
en du
té
erker
aan de onjuiste indruk dat het
om geen andere keus nu gaat
dan aantasting van de koop
kracht van de gewone men
sen of nog verdere afbraak
van de werkgelegenheid.
Het alternatief 'de PvdA maakt
er werk van bewijst dat er
andere mogelijkheden zijn en
dan kon dat alternatief nog
alleen betrekking hebben op
de heel korte termijn.
Voor de iets langere termijn is
het mogelijk andere instru-
enten te ontwikkelen tot
het i
naal-ecc
isch be
leid. waarin de werkgelegen
heid en de betekenis van col
lectieve voorzieningen voor
op staan, zonder dat de men
sen met de lagere inkomens
of uitkeringen daarvan een-
Die keuze zullen wij dan ook
maken. In het verkiezings
programma dat nu wordt
ontwikkeld kan die keuze
niet worden ontlopen. De be
slissingen erover worden
door de partijleden genomen,
en uiteindelijk bepalen de
kiezers in hoeverre zij zich in
dat programma herkennen,
en dat beleid mogelijk willen
maken.
Voor 1980 is het alternatieve
beleid ontwikkeld Voor de
komende jaren moeten de be
slissingen nog worden geno
men, moet ook de discussie
nog in volle omvang worden
gevoerd. Iedeie suggestie dat
er geen moeilijke keuzen
zouden liggen die nog moeten
vals. Valser is echter de in
druk die hier en daar wordt
gewekt als zou de PvdA geen
samenhangend alternatief
hebben voor het falend beleid
van hel zittende kabinet
