Simonis hoorde hartekreten
Noodsituatie bibliotheken
Onlust reageert zich af op zondebokken
Geen verzwaring druk
op eigen woningbezit
TRÉCABIJ PANDER.
SLAAPCOMFORT
A LA FRANCAISE!
Pander
Bezoek aan Leidse dekenaat na synode
VRIJDAG 28 MAART 1980
(Van c
redactie geestelijk leven)
LEIDEN - "Alsii zegt dat het evangelie méér is dan een synodestuk, hoe
kon dan de aanstelling van een gehuwd priester als pastor in een Woer-
dens ziekenhuis niet doorgaan? Hoe is dit beleid van de bisschop te
rijmen met zijn pastorale zorg voor zieken? Heeft Jezus zelf niet in zijn
zorg voor zieken en mensen in nood het "wettische" van de schriftge
leerden en de farizeeën overstegen?"
Die rechtstreekse vraag kreeg bis
schop Simonis te beantwoorden
toen hij voor de pastores van het
dekenaat Leiden zijn negende
bezoek langs alle dekenaten van
het bisdom Rotterdam de 46
besluiten van de Nederlandse
bisschoppensynode in Rome
kwam toelichten. Een- groot aan
tal pastores, met studenten van
de pastorale school, was op deze
ontmoeting met monseigneur
Simonis afgekomen. Zij hebben
het hun bisschop niet gemakke
lijk gemaakt.
Niet gelukkig
Deze had in zijn inleiding tot de
discussie gezegd dat het synode
document overeenkomt met de
conclusies van het tweede Vati
caanse concilie en een beleids
stuk is voor de lange termijn. Hoe
belangrijk de besluiten van Ro
me ook mogen zijn, het evangelie
zelf gaat daar bovenuit en ook de
Heilige Geest is groter dan de
kerk, al spreekt hij door de kerk
ambtsdragers en kerkvolk
heen.
De discussie met de bisschop haak
te onmiddellijk daarop in. De
vraag wat dit dan concreet bete
kent bracht de bisschop die
was vergezeld van vicaris Bar
ietwat in verlegenheid. Zij wisten
zo gauw geen voorbeeld te geven.
Toen reikte een van de pastores
hun het geval "Woerden" aan.
Daar kon een gehuwde priester
niet worden benoemd.
De bisschop antwoordde dat een
pastorale werker, die ernstig-
zieken begeleidt maar hun niet de
sacramenten mag toedienen, niet
gelukkig kan werken. Maar, rea
geerde een pastor, dan worden
pastorale belangen toch maar
opgehangen aan kerkordelij ke
zaken. Is het ook niet knechtend
als een pastorale werker, die zich
graag voor een bepaalde functie
wil inzetten, wordt afgewezen
omdat de bisschop heeft uitge
maakt wat het beste voor hem is?
Mgr. Simonis liet zich niet van zijn
apropos brengen. Kerkordelijke
zaken hebben nu eenmaal gevol
gen ook in het pastorale vlak.
Beklemd
Van de rust die de synodevergade
ringen in Rome omgaf zal bij de
ontmoetingen van de bisschop
pen met hun priesters en gelovi
gen niet veel overblijven. Ook
het gesprek van mgr. Simonis in
Leiden was niet zonder harte
kreten.
De bisschop zegt vaak dat de kerk
in elkaar zakt als er niet méér
priesters komen, zei een student
in de theologie. Maar jonge men
sen kunnen niet werken in een
kerk die zo beklemd zit in struc
turen.
Een pastorale werker zag in de gro
te activiteit van leken dé kracht
voor de toekomst van de kerk.
Veel moeite had een pastor met het
synodebesluit waarin met be
trekking tot de specifieke ver
antwoordelijkheid van de
ambtsdragers wordt gezegd dat
bisschoppen en priesters geen
afgevaardigden van de gelovigen
zijn. Dat zijn zij toch minstens
óók. Eeuwenlang heeft de plaat
selijke gemeente haar voorgan
gers gekozen, die zich na hand
oplegging geroepen wisten door
de Geest. Ambtsdragers zijn er
niet alleen "van bovenaf'. Het
desbetreffende besluit vond deze
pastor onverantwoord sober.
Bisschop Simonis moest toegeven
dat de tekst van het besluit kort
is. De Geest is werkzaam in wat
bij het volk van God leeft, maar
ook de apostel Paulus wist zich,
gebonden aan het ambt, recht
streeks staande onder de Heer.
Als de Geest zich in de kerk te
genspreekt, moet het ambt de
weg wijzen.
Maar bisschoppen zijn toch ook
mensen, die verschillende me
ningen mogen hebben? Werkt de
Geest dan niet juist zó dat in de
dialoog van mensen met ver
schillende standpunten de waar
heid naar voren komt?
Simonis onderstreepte de nood
zaak van eenheid. De bisschop
pen moeten één zijn omdat de
Geest vanwaaruit zij spreken die
van eenheid is. Verschillende
standpunten werken heel ver
warrend.
Monseigneur SIMONIS
eenheid noodzakelijk
van Jezus levend houden is: doen
als Hij. Dat is bijvoorbeeld een
radicale keuze maken voor verge
ten groepen. De kerk moet zich
zelf in de waagschaal durven
<r'
stellen. In de uitspraken van de
kerk over catechese vond zij geen
enkele inspiratie daartoe.
Bisschop Simonis had in zijn inlei
ding nog eens bevestigd dat de
besluiten van de synode vrijwel
alle unaniem werden aanvaard.
En dat terwijl de paus de bis
schoppen niets had voorgeschre
ven en hun eigen verantwoorde
lijkheid volledig liet gelden.
Een van de pastores zei ontsteld te
zijn over deze unanimiteit. Ten
aanzjen van de celibaatskwestie
vroeg hij of bisschoppen als mgr.
Ernst (Breda) en mgr. Möller
(Groningen) dan zo zijn omge
turnd dat zij nü beamen dat het
evangelie het best in het celibaat
kan worden beleefd. Hij vond het
triest dat de bisschoppen dwars
staan op meningen en gevoelens
aan de basis in deze en in vele
andere zaken.
Hoewel het evangelie geen grond
geeft aan een verplichte koppe
ling van celibaat en priester
schap, sprak de bisschop toch
van een zeer oud goed, dat door
de eeuwen heen is gehandhaafd.
Toen op de bisschoppensynode
van 1971 werd gesproken over
toelating van gehuwde mannen
tot het priesterschap, was 45
procent vóór en 55 procent te
gen. Insiders menen, zo onthulde
dr. Simonis, dat als daarover nu
weer werd gestemd, er veel meer
tegenstemmers zouden zijn.
Suggestie
Met een concrete suggestie vanuit
het Leidse dekenaat is de bis
schop naar Rotterdam terugge
gaan. Namelijk om aan de syno-
decommissie die over het func
tioneren van de pastorale wer
kers móet rapporteren, een histo
ricus en een exegeet (bijbel
verklaarder) toe te voegen. De
historicus deskundig in de ge
schiedenis van het ambt en de sa
cramentsbediening in de kerk
zou moeten adviseren hoe het
óók kan. De exegeet kan vertel
len hoe in de vroege kerk het
ambt is ingevoerd.
Mgr. Simonis beloofde in elk geval,
deze suggestie ter harte te zullen
S.J. DE GROOT
Vrijzinnigen. Nadat het be-
roepingswerk voor een nieuwe
predikant bij de Vereniging van
Vrijzinnige Hervormden Lei-
den-Oegstgeest was blijven
steken tengevolge van een be
zuinigingschema van de her
vormde kerkvoogdij, is nu het
licht weer op groen gezet en
zullen de pogingen worden
hervat. Dat deelde de voorzitter
van de vereniging, mevrouw H.
M. Snieder, op de jaarvergade-
De vereniging organiseerde in
dit seizoen cursussen en ge
spreksgroepen op religieus en
cultureel terrein en bijeenkom-
ten voor bejaarden in Hofwijck.
Van elke groep bracht een deel
nemer verslag uit. Er is om her
haling gevraagd, wat voor het
volgende seizoen zal worden
overwogen.
Met de benoeming van me
vrouw A. Joustra - Klooster
boer (Leiden) werd het bestuur
op negen leden gebracht.
Samenkomst. De Baptisten
gemeente in Leiden houdt zon
dagavond om half 8 in de school
aan de Lusthoflaan een samen
komst voor bewoners van de
Kooi en omgeving. De "Glory-
sisters" komen met zang en
muziek.
Beroepingswerk. Hervorm
de Kerk: beroepen te Bergum
H. A. Abma Kortenhoef; aange
nomen naar Heerlen kandidaat
D. Kruyt Groningen, naar Pa-
pendrecht J. C. de Bie Rijssen,
naar Harderwijk H. A. Samsom
Streefkerk; bedankt voor Was
senaar (groep Geref. Bond) L.
van Nieuwpoort Huizen, voor
Putten J. Seton Wanneperveen,
voor Minnertsga K. G. Pieter
man Garsthuizen-Zandeweer.
Gereformeerde Kerken Vrij-
Geen liederen
Het hoofdbestuur van de Gere
formeerde Bond in de Her
vormde Kerk acht het niet
verantwoord, de zogenaamde
"bijbelliederen" in het Lied
boek in hun geheel een plaats
te geven in de eredienst. Het
baseert zijn conclusie op een
rapport hierover van een uit
theologen en neerlandici be
staande commissie.
De voornaamste grief van deze
commissie is dat de samenstel
lers van de rubriek "bijbelliede
ren" zeer selectief te werk zijn
gegaan. "Nauwelijks is aan
dacht gegeven aan die bijbelge
deelten waarin wordt gespro
ken van zonde, berouw en oor
deel Gods. Het gaat in de Schrift
toch om beide: genade én oor
deel. De commissie meent ook,
dat de dichters zich erg veel
vrijheid hebben veroorloofd.
"Zij bieden veel meer een parai-
rase (bewerking) van de bijbel
tekst dan een weergave daarvan
in dichtvorm. Daardoor hebben
eigen inzichten en uitleg bij de
vertolking van de bijbelwoor
den te veel meegespeeld".
Het rapport spreekt ook her
haalde malen waardering uit
voor bepaalde liederen. De
meeste echter voldoen niet aan
de norm die de Gereformeerde
Bond stelt. Overigens moet, al
dus het hoofdbestuur, het zin
gen van berijmde bijbelgedeel
ten in de eredienst, naast de
psalmen, mogelijk zijn.
Behalve theologische worden
ook literaire bezwaren aange
voerd. De commissie spreekt
van "elitair en cryptisch taalge
bruik", vooral in de liederen
van Barnard.
"De herdenking van 5 mei moet binnen de
kerken méér zijn dan een terugdenken
aan het verleden. Dankbare viering van
de bevrijding houdt een oproep in tot
waakzaamheid en activiteit in het he
den".
Zo'n oproep hebben de rooms-katholieke
stichting Samenlevingsopbouw, het ge
reformeerde instituut Kerk en Samenle
ving en de hervormde stichting Maat
schappelijke Toerusting, alle in Den
Haag, gericht tot de kerken daar, met het
oog op de komende 5-mei-herdenking.
opvattingen, maar als de kerk Onze samenleving maakt, volgens de drie
niet doet wat zij zegt. De naam kerkelijke instellingen, een crisis door,
Verwarring
Over "verwarring" wilde een cate
chete bij het lager beroepson
derwijs toen nog wel wat zeggen.
Verwarring bij jongeren, zei ze,
ontstaat niet door verschillende
ook economisch. Dat wordt steeds duide
lijker. Angst dat bezit en positie worden
aangetast gaat een rol spelen. Een falend
werkgelegenheids- en woningbouwbe
leid veroorzaakt naast sociale nood een
toenemende concurrentie op de arbeids-
en woningmarkt.
In zo'n situatie ontstaat de neiging zonde
bokken aan te wijzen, zoals trekkers van
sociale uitkeringen, werklozen, Surina-
mers, gastarbeiders, krakers. Een ver
borgen vreemdelingenhaat leidt soms
tot excessen, getuige het recente terro
ristische optreden van een groep jonge
lui in een Amsterdamse kerk. De roep om
een krachtig gezag en om uitbreiding
van het politie-apparaat, dat desnoods
met militaristisch geweld de orde moet
herstellen, ligt in deze lijn. Er is, aldus
deze oproep tot waakzaamheid, nog geen
sprake van blinde verafgoding van het
staatsgezag, noch van een roep om de
sterke leider, maar wel zijn er kringen in
ons land die tegenspraak of afwijking
maar nauwelijks dulden.
Volgens de samenwerkende instanties is
het van groot belang dat men zich op 5
mei bezint op de vraag vanuit welk
maatschappelijk klimaat het Duitse fas
cisme kon ontstaan en wat er de voe
dingsbodem van was. Naar aanleiding
van de oproep wordt op die dag om 8 uur
's avonds in de Kloosterkerk te Den Haag
een bijeenkomst gehouden. Men vindt
daar de hele dag ook een tentoonstelling
en informatiestands.
Koffieconcert. Henk van Ulsen, stem,
Adriaan Valk, altsaxofoon, en Wouter
Feldbusch, techniek, geven zondagmor
gen om 11 uur in de Ronde Lutherse kerk
(Sonesta-hotel) te Amsterdam een uitvoe
ring van"De mens heet mens" (het bijbel
boek "Prediker").
In kleinere gemeenten Zuid-Holland
ADVERTENTIE
DEN HAAG - ROTTERDAM - EINDHOVEN - LEIDEN - GRONINGEN - ENSCHEDE
(Van één onzer verslaggevers)
DEN HAAG - Als het openbaar
bibliotheekwerk in de kleinere
gemeenten in Zuid-Holland niet
snel meer steun krijgt van het
ministerie van CRM, dreigen er
grote problemen. Niet ondenk
baar zijn dan maatregelen als een
lezersstop in de verschillende
bibliotheken, vermindering van
het aantal uit te lenen boeken,
langere sluitingstijden e.d.
In een speciale nota trekt de stich
ting Verenigde Provinciale
Bibliotheekcentrales voor Zuid-
Holland (VPBC) hard aan de bel.
De VPBC opereert in de gemeen
ten tot 30.000 inwoners in heel
Zuid-Holland, die in totaal onge
veer één miljoen inwoners tellen.
De actie die de VPBC nu heeft
•rat beschouwd
als een laatste poging om het
openbaar bilbiotheekwerk in dit
werkgebied van een compleet
faillissement te redden.
Een tekort aan personeel is de oor
zaak van de problemen. Het
bibliotheekwerk is de laatste ja
ren sterk gegroeid, waarmee het
personeelsbestand geen gelijke
tred heeft gehouden. Sinds 1975
zijn er dertien nieuwe bibliothe
ken opgericht en in veertig ge
meenten of woonkernen zijn 61
standplaatsen van een zgn.
bibliobus verwezenlijkt. Volgens
de normen die het ministerie van
CRM zelf hanteert, zou de VPBC
uit 370 formatieplaatsen (hele en
halve banen) moeten bestaan. In
werkelijkheid telt de stichting
188,6 formatieplaatsen, iets meer
dan de helft. De VPBC wil nu op
korte termijn toekenning van
zestig nieuwe formatieplaatsen.
Heel wat meer dus dan het minis
terie van CRM Zuid-Holland
(inclusief de grotere gemeenten)
voor 1980 als uitbreidng heeft
toegewezen: vier formatieplaat-
In de nota somt de VPBC op dat
ondanks de groei van de laatste
jaren het bibliotheekwerk in
ruim dertig Zuidhollandse ge
meenten niets meer is dan een
uitleenpost van boeken. In ge
meenten tot 7000 inwoners moe
ten bibliobussen de achterstand
opvullen, terwijl dit volgens de
Wet op het Openbaar Biblio
theekwerk alleen in gemeenten
tot 2000 inwoners zou mogen.
Ook blijkt uit de nota dat ruim
300.000 inwoners van Zuid-Hol
land voor een nog onbekend aan
tal jaren verstoken is van een
openbare bibliotheekvoorzie
ning, hoewel zij daar volgens de
wet recht op hebben.
Het bestuur van de VPBC heeft de
ze maand nog een onderhoud ge
had met staatssecretaris Kraaije-
veld van CRM, waarin zij welis
waar heeft opgemerkt dat de gro
te achterstand in Zuid-Holland in
het bibliotheekwerk haar grote
zorgen baart, maar verder geen
maatregelen heeft toegezegd.
Conclusie van de VPBC: „Zuid-
Holland blijft wat zijn openbaar
bibliotheekwerk betreft een
ontwikkelingsgebied, waarvoor
men in Rijswijk (het ministerie
van CRM) de ogen sluit".
Meerderheid van Tweede Kamer:
DEN HAAG (GPD)- De fiscale las
ten die drukken op het eigen-wo-
ningbezit moeten de komende ja
ren in elk geval niet verzwaard
worden. Bovendien moet de re
gering proberen de sterk geste
gen grondprijzen (en erfpachtca
nons) zo in de hand te houden, dat
meer mensen tot aanschaf van
een eigen (premie-koop)woning
kunnen overgaan.
Tot deze maatregelen heeft de
Tweede Kamer gisteren de rege
ring opgeroepen door het aan
vaarden van twee moties van de
CDA'er Van Dijk en de WD'er
De Beer.
Het aandeel van de subsidies voor
het eigen-woningbezit in de be
groting van volkshuisvesting
moet de komende jaren gehand
haafd blijven en de regering mag
niet schromen om de premiebe
dragen te verhogen als stimulans
voor de koop van huizen, zelfs
niet als dat een tijdelijke over
schrijding van de meeijarenra-
mingen tot gevolg heeft.
Tegen de moties stemden PvdA,
PSP, PPR en CPN. Dezelfde frac
ties stemden ook tegen de motie-
De Beer om de rijksoverheid te
laten bijspringen wanneer ge
meenten niet volledig willen
meewerken aan het verstrekken
van hypotheekgaranties.
Ook stemden zij tegen het voorstel
om de inkomensnormen voor de
ze hypotheekgaranties te ver
ruimen. In dezelfde stemverhou
ding aanvaardde de Kamer een
motie van de WD'er De Beer,
waarin de regering wordt ge
vraagd gemeentelijke verkoop-
regulerende bepalingen en erf-
pachtvoorwaarden binnen de
perken te houden.
Een motie van de socialist Van
Dam, waarin gevraagd werd het
aantal premiekoopwoningen te
verlagen ten gunste van het aan
tal woningwetwoningen, werd
verworpen met de stemmen te
gen van CDA, WD, D'66, GPV.
SGP en DS'70.
Academische
ziekenhuizen
blijven bij
onderwijs
DEN HAAG (GPD) - De Kamer
heeft gisteren met algemene
stemmen uitgesproken dat de
verantwoordelijkheid voor de
academische ziekenhuizen
voorlopig bij het ministerie
van onderwijs moet blijven.
Op den duur wil de Kamer
wel met het beleid van de re
gering meegaan om het be
heer bij het ministerie van
volksgezondheid te leggen.
Voorlopig wijst zij het echter
nog af, omdat zij vindt dat de
regering te weinig overleg
heeft gevoerd en te weinig ar-
gumenten heeft aangedra-
TRECA Tréca de Paris is inter-
r/f nationaal bekend om het
verfijnde slaapcomfort. Een bed
van Tréca is volkomen aan te
passen aan uw persoonlijke
voorkeur. Met of zonder hoofd
einde. Met of zonder voeteneinde.
Indien gewenst verstelbaar:
elektrisch of met de hand.
Tréca is leverbaar in vele
maten terwijl u kunt kiezen uit
liefst 12 verschillende types
matrassen. En uit een serie Haute
Couture aankledingen met de
fraaiste stoffen uit Parijse ateliers.
Pander presenteert Tréca in vele
variaties. Een uitnodiging voor
veeleisende mensen.
den: Breestraat 146 Botermarkt 21-22
