Yance spreekt woorden Carter over
vergissing
in VN tegen
Schmidt wil op bezoek
bij Honecker in DDR
Eind politieke crisis
Italië niet in zicht
Surinaamse militairen ongerust
Tegenover Senaatscommissie in VS
Sacharov wil Sowjet-
Unie wel verlaten
Onverwachte winst nationalisten
bij verkiezingen in Catalonië
Arabische
wereld
reageert
negatief
VRIJDAG 21 MAART 1980
BUITENLAND
BONN - Bondskanselier Helmut
Schmidt wil graag zo spoedig
mogelijk de Oostduitse staats- en
partijchef Erich Honecker in de
DDR bezoeken. Dat zei hij giste
ren in het Westduits parlement,
waar de hele dag is gepraat over
de „situatie van de natie"
Schmidts woorden zijn uitdruk
king van het verlangen in Bonn
om de door de gebeurtenissen in
Afghanistan dreigende verslech
tering tussen de beide Duitse sta
ten niet te laten plaatsvinden.
Een voor februari al gepland be
zoek van Schmidt aan Honecker
was op bevel van Moskou door de
DDR afgezegd.
Helmut Schmidt 2ei verder dat hij
kort geleden „onafhankelijk,
maar overeenstemmend" met
Honecker had vastgesteld dat „er
vanaf Duitse bodem nooit meer
een oorlog mag ontstaan". De
kanselier liet er geen twijfel over
bestaan dat de precies tien jaar
geleden begonnen ontspan-
ningspolitiek (toen ontmoette de
toenmalige Bondskanselier
Brandt de DDR-president Stoph
in Erfurt) moet worden voortge-
impulsen nodig
heeft. „De verhouding tussen
beide Duitse staten is in het al
gemeen verbeterd, maar we kun
nen niet van goede of normale be
trekkingen praten", aldus
Schmidt.
De kandidaat-kanselier van de op
positie, CSU-chef Franz Josef
Strauss, sprak onmiddellijk na de
bondskanselier. Het door velen
verwachtte grote gevecht bleef
uit. Strauss gedroeg zich betrek
kelijk rustig, hoewel hij niet ver
zuimde af en toe met wat peper te
strooien. „U praat als een SPD-
verkiezingsstrijder uit een voor
stadje", „Zoveel intelligentie
hadden we toch wel van u kun-
Helmut Schmidt
nen verwachten", aldus Strauss
tegen Schmidt.
Volgens de CSU-voorzitter is de
DDR bezig zich „ook technisch
geheel van de Bondsrepubliek af
te grenzen". Dat blijkt uit de mo
dernisering van de „muur" aan
de grens van Beieren, zei
Strauss.
ROME (AFP/UPI) - Politiek Italië
is gisteren begonnen met beraad
slagingen om een oplossing te
vinden voorde politieke crisis die
is ontstaan na het ontslag van de
regering van premier Cossiga.
Het overleg vindt plaats in een
sfeer, gekenmerkt door een ge
brek aan vertrouwen en de Ita
liaanse politici geloven niet dat
een duurzame oplossing voor de
crisis gevonden kan worden.
De Christen-Democratische Partij
van Cossiga, die bij de laatste
verkiezingen 38,3 procent van de
stemmen kreeg, en in Italië al 34
jaar aan de regering is, heeft altijd
geweigerd de Communistische
partij (30,4 procent van de stem
men) in een regering op te nemen,
terwijl dit de enige mogelijkheid
liikt de crisis te bezweren. De so
cialisten (9,8 procent), die door
hun steun aan de minderheidsre
gering op te zeggen de premier
dwongen zijn ontslag aan te bie
den, zijn verdeeld. De lin
kervleugel is voor samenwerking
met de communisten op rege
ringsniveau, de rechtervleugel is
hier tegen.
President Pertini heeft gisteren een
topconferentie bijeengeroepen
om te overleggen wat er kan wor
den gedaan tegen de golf van
moordaanslagen door linkse ter
roristen op rechters. Aan dit top-
overleg nemen onder andere de
minister van binnenlandse za
ken, Rognoni, de minister van
justitie. Morlino en het hoofd van
de politie, Coronas deel. Nadere
bijzonderheden over het overleg
zijn niet bekend gemaakt.
Francesco Cossiga
(Van c
2 correspondent Henk Kolb)
WASHINGTON - Amerika heeft in de Verenigde Naties
voor de resolutie gestemd die Israëlische nederzettingen
in bezet gebigd veroordeelt, omdat het beleid van eerste
minister Menachem Begin het vredesproces in gevaar
brengt. Dat heeft de Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Cyrus Vance gisteren verklaard tegenover
de commissie voor buitenlandse betrekkingen van de Se
naat.
WASHINGTON (Reuter/UPI) -
Andrei Sacharov wil, wan
neer het Kremlin hem dit toe
staat. de Sowjet-Unie wel
verlaten. Hiermee komt de
Russische dissident terug van
zijn vroegere standpunt dat
hij in de Sowjet-Unie wil blij
ven wonen. Vrienden van Sa
charov hebben dit gisteren in
de V.S. meegedeeld. Dat de
Sowjet-Unie Sacharov toe
stemming zal verlenen zijn
vaderland te verlaten wordt
echter weinig waarschijnlijk
geacht.
Uit diplomatieke bronnen is
vernomen dat een advocaat
uit New York op het ogenlik
bezig is nc. te gaan of de Rus
sische autoriteiten overge
haald kunnen worden Sacha
rov naar het buitenland te la
ten gaan. Een woordvoerder
van de Russische ambassade
zei dat Sacharov als kernfysi
cus, lange tijd betrokken is
geweest bij het Russische
ministerie van defensie. Dat
zou al reden genoeg zijn hem
een uitreisvisum te weigeren,
aldus de woordvoerder.
Sacharovs vrienden maken zich
zorgen over het welzijn van de
dissident nu hij verbannen is
naar Gorki. In deze stad, die
verboden terrein is voor bui
tenlanders, is Sacharov afge
sneden van contacten met
westere corresponden en
worden zijn gangen nauw
keurig nagegaan.
Intussen heeft Sacharov giste
ren in een telegram zijn
vtouw Jelena Bonner laten
welen, dat hij zich verzet te
gen registratie als balling bij
de veiligheidspolitie. Jelena
zei dat de autoriteiten willen
dat Sacharov zich elke tien
dagen meldt. Voorts deelde
zij mee dat ze woensdag heeft
gehoord, dat de deur van haar
mans appartement was inge
trapt.
Volgens Vance wilde Amerika zijn
ongenoegen over Israels politiek
op dramatische wijze duidelijk
maken. Het feit dat president
Carter twee dagen later de Ame
rikaanse stem herriep, was vol
gens Vance uitsluitend te wijten
aan het feit dat er in de tekst al
lerlei verwijzingen naar Jeruza
lem waren blijven staan. In het
Amerikaanse beleid wordt uitge
gaan van een ongedeeld Jeruza
lem, naast verzet tegen Israëli
sche vestigingen op bezet Ara
bisch land.
Vance wilde, ondanks aandringen
van de'republikein Jacob Javits
uit New York, zelf een jood, niet
de gehele resolutie herroepen,
hoewel Javits. met de voorver
kiezingen in New York nog maar
enkele dagen verwijderd, zei dat
dit een kans zou bieden de hele
kwestie te vergeten en met een
schone lei te beginnen. In New
York brengt de joodse bevolking
bijna veertig procent van de
stemmen uit.
De Amerikaanse minister herhaal
de dat hij de volle verantwoorde
lijkheid op zich nam voor de mis
verstanden die hebben geleid tot
de herroeping van de stem die
VN-ambassadeur Donald
McHenry op 1 maart tot schrik
van de joodse gemeenschap in de
VS en van Israël zelf uitbracht.
Hij herhaalde ook de onwankel
bare verplichtingen die de VS te
genover Israël hebben.
Aan de vooravond van het bezoek
van Menachem Begin en de
Egyptische president Anwar Sa-
dat aan Washington, op Cartel's
uitnodiging, is de situatie er niet
duidelijker op geworden. In Car
ters woedende verklaring over de
herroeping van de voor-stem,
ging het wel degelijk om de hele
resolutie. Wat Vance nu voor de
senaatscommissie verklaarde,
laat de geest van de resolutie on
verlet en lijkt Carters correctie te
verlagen tot een eenvoudig poli
tiek "met alle winden
bevorderd. „Ongelukkig ge
noeg", zei Vance, „werd onze
hoop op terugnoudendheid bij
het vestigingsbeleid niet ver
vuld".
President Carter heeft op het Witte
Huis een tuinfeest voorbereid om
de eerste verjaardag van de over
eenkomst van Camp David te
vieren, een gebeurtenis die in de
eerste drie jaar van zijn presi
dentschap ongetwijfeld zijn
meest spectaculaire triomf is ge
weest. Maar het is op zijn minst
ongebruikelijk dat een president,
die werkt aan zijn herverkiezing
het politieke risico neemt twee
regeringsleiders uit te nodigen
voor gesprekken over het groot
ste struikelblok dat de vrede tus
sen Israël en Egypte tot nu toe
heeft opgeleverd: het Palestijnse
vraagstuk.
Volgens het persbureau voor het
midden-oosten gaat president
Sadat twee dagen naar Washing
ton, 8 en 9 ajiril, voor de bespre
kingen met Carter. Hij zal waar
schijnlijk in de V.S. blijven tot
premier Begin van Israël vier da
gen later in de Amerikaanse
hoofdstad aankomt. Een bijeen
komst in de stijl van Camp David
wordt daardoor mogelijk. Pre
mier Chalil van Egypte heeft gis
teren in Cairo gezegd dat de on
derhandelingen na 26 mei over
Palestijns zelfbestuur zouden
kunnen worden voortgezet wan
neer in Washington over funda
mentele kwesties vorderingen
worden gemaakt.
TUK LUK (ANP/UPI) -
Kinderen uit Cambodja
drinken melk in het Tuk Luk
doorgangscentrum. In het
grensgebied tussen Cam
bodja en Thailand kregen
meer dan 700.000 mensen te
eten en te drinken en medi
sche hulp door middel van
Unicef en andere organisa
ties.
Gisteren hebben Thaise
troepen met behulp van
tanks en artillerie vuur on
geveer 100.000 Cambod
jaanse vluchtelingen, die
woensdag uit hun kamp aan
de grens tussen Thailand en
Cambodja naar Thailand
waren gevlucht, weer terug
gedreven.
De Cambodjanen vluchtten
woensdag uit het kamp 204
naar Thailand toen een ge
schil tussen elkaar bestrij
dende guerrillastrijders van
de "Vrije Khmer", die de lei
ding hebben in dit kamp,
uitmondde in een bloedig
De strijd in het kamp heeft
minstens 33 mensen het le
ven gekost en ongeveer 80
mensen raakten gewond.
BARCELONA (Reuter, UPI. AFP)
- Een onverwachte overwinning
van de nationalisten ten koste
van de socialisten en een nieuwe
nederlaag voor de Spaanse rege
ringspartij zijn de resultaten van
de verkiezingen voor zelfbestuur
die gisteren in de Spaanse streek
Catalonië zijn gehouden.
Nadat de stemmen in alle provin
cies waren geteld bleek de natio
nalistische Catalaanse partij,
Overeenstemming en Unie (CIU
de traditionele socialistische
meerderheid in het zwaar geïn
dustrialiseerde gebied te hebben
gebroken. Volgens de voorlopige
resultaten krijgt de CIU 43 van de
135 stemmen in het nieuwe par
lement tegen de socialisten 33.
De nederlaag van de Unie van het
Democratisch Centrum (UCD)
van premier Adolfo Suarez kwam
niet als een verrassing gezien ook
het verlies van de partij bij regio
nale verkiezingen in Baskenland
en Andalusië in de afgelopen drie
weken. Suarez had zich dit keer
persoonlijk in de verkiezings
strijd geworpen en bij wijze van
uitzondering een rondreis van
vijf dagen door het gebied ge
maakt om stemmen voor zijn par
tij te winnen. Hoewel de premier
uitdrukkelijk heeft gesteld dat
het resultaat van de verkiezingen
in Catalonië voor de UCD geen
uitwerking zal hebben op zijn re
gering, vrezen waarnemers toch
dat zijn geloofwaardigheid aan
zienlijk is aangetast.
Nadat een gedeelte van de stem
men was geteld zag de voorlopige
verdeling van de zetels er als
volgt uit overeenstemming en
unie (CIU), 43 zetels; socialisten
(PSC-PSOE) 33 zetels; commu
nisten (PSUC) 25 zetels; rege
ringspartij (UCD) 18 zetels; re
publikeins links (ERC) 14 zetels;
Andalusische socialistische par
tij 2 zetels. Nu geen van de partij
en de absolute meerderheid heeft
behaald in het eerste zelfstandige
parlement van Catalonië sinds de
burgeroorlog van 1936-1939 zijn
meerdere coalities mogelijk, al
dus politieke waarnemers. Niet
uitgesloten is een overeenkomst
tussen de nationalisten en de so
cialisten maar ook een coalitie
tussen de CIU, de UCD en de Re
publikeinen is zeer wel mogelijk.
Vrijwel zeker wordt de leider van
de CIU, de 49-jarige bankier Jordi
Pujol, de president van de Gene-
ralitat, de historische regering
van Catalonië. Hij richtte in 1978
de partij op uit een coalitie van
twee nationalistische partijen,
een centrum-linkse en een chris
tendemocratische partij.
SEATTLE (AP) - Baby Tarra is
waarschijnlijk de enige schaatsen
de olifant in wereld Tmrra taai
in Seattle aan het schaatsen als
publiciteitsstunt bij deopening van
een circusHaar optreden werd ech
ter aanmerkelijk bekort, toen men
merkte dat Tarra van vermoeid
heid bijna instortte.
Haddari belooft
verkiezingen
BEI ROET (DPA)- Majoor Haddad.
de leider van het door hem in
Zuidlibanees grensgebied uitge
roepen "Vrij Libanon", heeft gis
teren aangekondigd dat de be
woners van het gebied dit jaar
een staatshoofd en een eigen re
gering moeten kiezen. Daarna zal
de macht aan een burger bestuur
worden overgedragen.
Het door hem gecontroleerde ge
bied is ca 100 km lang en tussen
de vijf en tien km breed.
Volgens Vance had Amerika zich
bij twee eerdere resoluties die
van Israël afbraak van de neder
zettingen eiste, afzijdig gehouden
in de hoop dat het vredesgesprek
en de daaruit voortvloeiende on
derhandelingen over de Pale
stijnse loekomst tussen Israël en
Egypte daardoor zou worden
ADVERTENTIE
BEIUROET - Het nieuws dat
Jimmy Carter de Egyptische
president Sadat en premier
Begin van Israël voor aparte
ontmoetingen met hem in
Washington komende maand
heeft uitgenodigd, wordt met
grote koppen in de Arabische
pers gemeld. Algemeen wordt
het initiatief van Carter niet
alleen uitgelegd als een po
ging om de vastgelopen on
derhandelingen over Pale
stijnse zelfstandigheid weer
op gang te krijgen, maar ook
om Carters eiaen geloof
waardigheid ten opzichte van
Sadat en Begin weer enigs
zins te herstellen na de Ame
rikaanse blunder in de Vei
ligheidsraad begin deze
maand.
De algemene Arabische reactie
op het Carter-initiatief, ge
tuige de veelzijdige perscom
mentaren in Beiroet, is nega
tief: door een zoi^eelste poging
te doen de door de Arabieren
zo verfoeide Camp David-ak-
koorden nieuw leven in te bla
zen, schijnt Carter de Arabi
sche oppositie ertegen niet se
rieus te willen nemen, merkt
het gezaghebbende blad An
Nahar op.
Ondertussen is bekend gemaakt
dat ook de Jordaanse koning
Hoessein komende maand een
bezoek zal brengen aan Was
hington.Onduidelijk is nog of
Hoessein Carter zal ontmoe
ten. In ieder geval wordt in de
Arabische wereld geen ver
band gelegd tussen Hoesseins
bezoek en dat van Sadat en
Begin. Hoessein komt pas
eind april, de koning is een
verklaard tegenstander van
de Camp Darid-formule, en
tot nu toe heeft hij alle pogin
gen om Jordanië te betrekken
bij de Egyptisch-Israelische
besprekingen, van de hand
gewezen.
(Van onze redactie buitenland)
PARAMARIBO - De Nationale
Militaire Raad in Paramaribo
heeft gisteren ex-premier Arron
en ministers uit zijn regering op
nieuw huisarrest opgelegd. Als
argument werd gegeven dat Ar
ron en de zijnen nog teveel poli
tieke activiteiten ontplooiden:
vrijwel dagelijks zouden zij ge
sprekken hebben met bevriende
politici en andere invloedrijke
personen in de Surinaamse sa
menleving. De ex-ministers zijn
nu bijna volledig geïsoleerd. Hun
woningen worden bewaakt door
militairen, telefoonverbinding
met hen is onmogelijk.
Waarnemers in Paramaribo zijn er
van overtuigd dat de militairen
bevreesd zijn dat de nieuwe rege-
ring-Chin-Sen hen langzaam
maar zeker achter de coulissen
drukt. Ook de voormalige ver
trouwensman van de militairen.
Eddy Bruma, zou betrokken zijn
bij pogingen de Militaire Raad op
een zijspoor te zetten.
De traditionele geruchtenmolen in
de Surinaamse hoofdstad draait
duidelijk weer op volle toeren.
Maar dat er waarheid schuilt in
verhalen over de vrees van de
militairen blijkt wel uit het gege
ven dat luitenant Van Rey en ser
geant Neede tot op dit moment
nog niet zijn beëdigd als minister
van defensie en onderminister
van justitie (belast met politieza
ken) in de nieuwe regering.
Ook met andere maatregelen pro
beert de Militaire Raad aan te to
nen wie de touwtjes in Suriname
in handen heeft. Van Surinamers
die naar Nederland willen ver
trekken, worden eerst de gangen
nagegaan. Onderzocht wordt of
zij geen banden hebben gehad
met de afgezette regering-Arron.
Is dat het geval, dan mogen zij het
land niet verlaten.
Tegelijk werd de pers te verstaan
gegeven dat van interviews met
politici en vakbondsleiders geen
sprake kan zijn. Ook de controle
op de berichtgeving is ver
scherpt. De grootste Surinaamse
krant. „De Ware Tijd", publiceert
nog steeds alleen maar die be
richten die de goedkeuring van
de persdienst van de Nationale
Militaire Raad kunnen wegdra
gen. terwijl „De West" zich hele
maal hpoerkt tot de binnenlandse
berichtgeving. De enige krant die
de afgelopen weken een eigen
geluid liet horen is „De Vrije
Stem".
Twee door deze krant donderdag
gepubliceerde commentaren
konden de goedkeuring van de
Militaire Raad niet wegdragen.
Een gaf kritiek op de onduidelij
ke positie van het parlement in de
huidige politieke situatie, en het
tweede constateerde bezorgd de
onwil van politici en anderen om
commentaar te leveren op het
doen en laten van de nieuwe re
gering. Beide berichten werden
door de Nationale Militiare Raad
als strijdig met de belangen van
de nieuwe politiek gezien. En de
redactie van „De Vrije Stem"
werd bedreigd met een versprei
dingsverbod wanneer de be
richtgeving niet zou „verbete-
De persman van de Nationale M'li-
taire Raad, de journalist Josef
Slagveer, weigerde enig com
mentaar op deze maatregelen. Hij
wilde alleen maar kwijt dat hem
geen klachten van Surinaamse
journalisten bekend waren.
Dat de Militaire Raad zich bedreigd
voelt, blijkt ook uit het bezoek
dat de sergeants Neede en Sital
woensdag aan Nickery, de twee
de stad van Suriname, bracht. In
het district Nickery, door de vele
rijstplantages welvarender dan
Paramaribo en omgeving, wonen
voornamelijk Hindoestanen. Van
die kant worden acties tegen de
huidige machthebbers verwacht,
omdat de Hindoestanen maar
twee afgevaardigden, Adhin en
Atta Oellah, in de regering heb
ben. De rol van oppositieleider
Lachmon in het parlement kan
niet anders dan passief zijn, en
dat maakt de Hmdoestaanse in
vloed op de huidige situatie vrij
gering.
Het doet dan ook wat naïef aan. zo
als al vaker de afgelopen drie we
ken is geconstateerd, dat de Na
tionale Militaire Raad „op initia
tief van de bevolking" ook in
Nickery de avondklok heeft in
gevoerd. Dergelijke maatregelen
geven alleen stof tot meer ge
ruchten. te meer omdat via de
persdienst van de Militaire Raad
herhaaldelijk wordt gewaar
schuwd tegen „personen die de
avondklok niet nakomen".
