Schmidt geen
bemiddelaar
Afghanistan
Specerijenrace gestart:
Hollands schip op kop
Einde crisis mogelijk
Nederland verdient
aan EG-lidmaatschap
Merendeel bemanning
tanker verdronken
Amerika's grootste massa
moordenaar voor rechter
Nederlandse groepen
ook bij terreurtop
DONDERDAG 13 MAART 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
JAKARTA - De Nedlloyd Spece
rijen Race is begonnen. Om elf
uur Indonesische tijd gistermor
gen - vijf uur in Nederland - zijn
acht jachten op de rede van Ja
karta gestart in de 23.000 kilome
ter lange zeezeilwedstrijd met
uiteindelijke bestemming de
Straat van Dover. De start vond
plaats onder ideale omstandig
heden en in aanwezigheid van
tientallen jachten en een Indone
sisch oorlogsschip. Meteen nadat
het startschot had geklonken,
loeiden op enkele voor anker lig
gende zeeschepen de scheeps
hoorns ten afscheid.
Enige jachten gingen vrijwel tege
lijkertijd over de startlijn met het
Franse jacht Gauloises aan kop.
Gerard Dijkstra van de Flying
Wilma hield zich buiten het klei
ne kluwen schepen en begon in
de middenmoot. Dat belette hem
niet om bij het eerste merkteken
na drie kwartier varen het veld
aan te voeren.
Vijf njinuten na hem passeerde de
Gauloises en vier minuten daarna
rondde het schip van Dirk Nauta
reeds het merkteken. De volgor
de was verder de Kaleo uit Sin
gapore, de boot van Adriaan van
Stolk uit Nederland, de Batavier
van de gebroeders Maasakkers
uit Australië, de Gipsy Moth uit
Engeland en tenslotte de Vetus
Zanzara van Ewald Nijenhoff uit
Nederland.
Het prima begin van de race vorm
de voor de zeilers en organisato
ren een grote opluchting. Dins
dagavond laat bestond er name
lijk nog veel onzekerheid of de
wedstrijd normaal zou kunnen
beginnen. De sfeer in het zeilers
kamp was ietwat gespannen. Dat
had verschillende redenen. In de
eerste plaats bereikte de zeilers
gisteren het bericht dat er binnen
enkele dagen een cycloon ver
wacht wordt in het gebied dat de
schepen moeten passeren. Som
mige schippers drongen op
grond daarvan op uitstel aan.
Anderen daarentegen - zoals Ge
rard Dijkstra - wilden van geen
uitstel weten. Zij stonden met de
wedstrijdleiding op het stand
punt dat de schipper uiteindelijk
verantwoordelijk is en zelf moet
beslissen over de vraag of hij al of
niet uit wil varen. Deze zeilers
hopen bovendien een tactisch
voordeel uit de eventuele cycloon
te halen door zo te navigeren dat
zij extra profijt hebben van de
wind in het grensgebied van de
wervelstorm.
Spanning en nervositeit ontston
den voorts wegens het feit dat
zeilers en organisatie op het laat
ste ogenblik verschillende amb
telijke hindernissen in de weg
werden gelegd. Tot op een paar
uurtjes voor de start waren ver
schillende schippers nog niet in
Bedrijvigheid vlak voor de start van de Specerijenrace in Jakarta in
Indonesië. Na aanvankelijke moeilijkheden met de Indonesische autoritei
ten konden de zeilschepen gisteren vertrekken op weg naar de Straat van
Dover.
het bezit van hun paspoorten en
uitklaringspaperassen. Voorts
waren er moeilijkheden met de
havenautoriteiten, die vlak voor
het vertrek nog een extra gepe
perde nota voor havengelden in
dienden.
Ewald Nijenhoff was zo kwaad dat
hii verklaarde het startschip te
zullen enteren met de sultan Ha-
mengkubuwone aan boord. Ge
lukkig werden de moeilijkheden
opgelost en kon Ewald afzien van
zijn boze voornemens. De sche
pen zijn dus thans op weg naar
Kaapstad en het zit er dik in dat
zij spoedig voor veel hetere „vu
ren" komen te staan.
BRUSSEL STRAATSBURG
(GPD ANP) - Vorig jaar kreeg
Nederland bijna 1.3 miljard gul
den meer uit de EG-pot dan het
aan Brussel moest betalen. Dat is
een gunstiger saldo dan aanvan
kelijk werd verwacht. Het blijkt
uit een voorlopige berekening
van de Europese Commissie, het
'dagelijks bestuur' van de Ge
meenschap, die is toegezonden
aan de negen lidstaten.
Voor Engeland is het saldo van het
EG-lidmaatschap negatief: Lon
den betaalde in 1979 2.2 miljard
gulden meer aan Brussel dan het
uit de Europese fondsen kr-eeg.
Engeland is daarmee de grootste
nettobetaler aan de Gemeen
schap, na Duitsland, dat rCum 2.7
.miljard gulden aan de EG kwijt
De Britse premier Margaret That
cher is al enige tijd bezig met een
felle campagne om de EG-part-
ners er van te doordringen dat er
een oplossing moet komen voor
dit probleem. Mevrouw Thatcher
Brezjnjev onwrikbaar in brief
Van c
correspondent Hans Amesz)
BONN - In de brief die de Russische staats- en partijleider
Leonid Brezjnjev vorige week aan bondskanselier Hel
mut Schmidt heeft gestuurd, staan geen aanwijzingen
voor een verbetering van de internationale situatie na de
Russische inval in Afghanistan. Er staan echter ook geen
aanwijzingen in voor een verslechtering van de betrek
kingen tussen de Sowjet-Unie en West-Duitsland.
Dat zei Schmidt gisteren op een
persconferentie in Bonn. Details
uit de brief wilde hij niet prijsge
ven, maar hij zei wel dat „de brief
gematigd van toon is. Ten aan
zien van de verdediging van de
Russische belangen is de brief
hard. Kenmerkend is de kritiek
op de politiek van de Verenigde
Staten", aldus de Duitse bonds
kanselier. De brief is een ant
woord op een schrijven van
Schmidt aan Brezjnjev, direct
nadat de Russen Afghanistan wa
ren binnengevallen.
Volgens Schmidt zijn er eventueel
drie brandhaarden die de we
reldvrede bedreigen. Ten eerste
is het gijzelingsdrama in Iran ge
vaarlijk toegespitst. Schmidt
legde er de nadruk op dat de
Bondsrepubliek hier solidair is
met het Amerikaanse volk. Ten
t\y£ede worden de Oost-West
verhoudingen bedreigd door een
nieuwe wapenwedloop. De kan
selier begroette de houding van
beide wereldmachten om toch
ov^r ontwapening te blijven pra
ten. Ten derde is de situatie in het
Midden-Oosten getekend door
het feit dat een rij islamitische,
Arabische landen het gevaar van
wat zij, aldus Schmidt, zionisme
noemen groter vinden dan het
gevaar van de Sowjet-Unie.
De kanselier liet er geen twijfel aan
bestaan dat de Bondsrepubliek
deel uitmaakt van het Westen en
dat ook wil blijven doen. „Wij zijn
partij en daarom staat een be
middelingsrol van de Bondsre
publiek tussen Amerika en de
Sowjet-Unie niet ter discussie.
Het is trouwens veel belangrijker
dat de beide supermachten met
elkaar praten en dat is godzijdank
weer het geval", aldus
Schmidt.
Schmidt liet telkens weer verlui
den dat het machtsevenwicht in
de wereld hersteld moet worden.
„Dat geldt overal, v
in Cambodja, de
ghanistan en de middellange-af-
standsraketten in Europa".
Brezjnjev had Schmidt geschreven
dat de Sowjet-Unie best bereid is
over deze laatste wapens te on
derhandelen, mits de NAVO haar
besluit van december vorig jaar
om nieuwe kruisraketten te pro
duceren, terug neemt. Schmidt:
„Dat zal het westelijk bondge
nootschap niet doen. Dat besluit
was nodig. De situatie zou anders
liggen als de Sowjet-Unie aan zou
bieden de produktie van de SS-20
te stoppen en het aantal SS-20-
raketten en Backfire-bommen-
werpers te verminderen".
Over zijn gesprekken met presi
dent Carter van Amerika zei
Schmidt dat deze „een belangrij
ke bijdrage hebben gevormd tot
de ontwikkeling van een geza
menlijk antwoord van het Westen
op de Afghanistan-crisis". Ame
rika en de Bondsrepubliek zijn
het met betrekking tot alle we
zenlijke punten met elkaar eens,
aldus Schmidt. Verschillen be
staan er ten aanzien van de rol
van de Derde Wereld en het be
grip voor de islamitische en Ara
bische landen. De Bondsre
publiek acht die rol groter en
toont meer begrip dan de Ver
enigde Staten.
BEIROET (Reuter IAFPIU Pil
AP)- Deze auto explodeerde op het
momentdat de voormalige Libane
se president, en leider van de natio
nale liberale partij, Camille Cha-
moun, passeerde. Chamoun ont
snapte aan deze aanslag opzijn le
ven omdat hij zich niet in zijn eigen
auto bevond, maar in een daar op
volgende auto. Zijn lijfwacht werd
echter gedood, hij bevond zich wel
in de auto van Chamoun. Drie an
dere personen werden bij de aan
slag gewond. Chamoun was presi
dent van Libanon van 1952 tot 1958.
Op 31 mei vorig jaar probeerde men
eveneens hem te vermoorden.
Drieendertig jongemannen het slaehtoffer
CHICAGO (UPI/Reuter) - De 37-ja-
rige Amerikaanse aannemer
John Gacy is gisteren op zijn pro
ces in Chicago door de jury
schuldig bevonden aan de moord
om sexuele motieven op 33 jon
gens en jongemannen en daar
mee bestempeld tot de grootste
massamoordenaar uit de Ameri
kaanse misdaadgeschiedenis.
De moorden die Gacy pleegde en
die hij zelfs verborgen wist te
houden voor zijn vrouw, eindig
den eind december 1978 toen on
der zijn woning tientallen lijken
werden gevonden. Het proces te
gen Gacy heeft vijf weken ge
duurd. Er werden 101 getuigen
gehoord, onder wie Gacy's moe
der, jongere zuster en vrienden
en dertien psychiaters en psy
chologen.
De officier van justitie zei dat Gacy
een geslepen, berekenende
moordenaar was die een reeks
jonge jongens naar huis lokte met
beloften dat zij toegang zouden
krijgen tot drugs, drank of banen
in de bouw.
Het proces verandert nu in een
hoorzitting over de vraag of Gacy
de doodstraf moet krijgen.
Getuigen-deskundigen portret
teerden Gacy als een man met
"buitengewone afwezigheid van
gevoel" en lijdende aan een ern
stige geestelijke ziekte terug te
voeren op een ontaarde vader. Hij
doodde om die kanten van zijn
aard die hij verafschuwde, te ver
nietigen.
Onder de getuigen in de zaal waren
ouders van slachtoffers geweest
AARDBEVING - Het Amerikaan
se rampenfonds, maakt zich on
gerust over gerommel 'in de bo
dem van Zuid-Californië dat zou
kunnen wijzen op een aanstaan-
de aardbeving.
Volgens het rampenfonds zijn in
het zuiden van de staat geologi
sche verschijnselen geconsta
teerd die elk op zich onvoldoende
zijn om een aardbeving aan te
kondigen, maar waarvan het sa
menvallen te denken geeft.
MADRID (UPI/DPA) - Bij het on
geluk met de Spaanse tanker
'Maria Alejandra', die dinsdag
voor de kust van Mauretanië ver
ging, zijn waarschijnlijk 36 men
sen om het leven gekomen. Ze
ven bemanningsleden werden
gered.
De tanker van de Spaanse rederij
'Mar Oil' was van Las Palmas op
weg naar de Perzische Golf, toen
zich dinsdag rond het middaguur
drie ontploffingen voordeden.
Het 328 meter lange en 51 meter
brede schip verdween, volgens
functionarissen van de rederij,
daarna binnen 40 seconden in de
golven, zodat zelfs geen noodsig
naal kon worden uitgezonden, 's
Avonds meldde de Noorse tanker
'Thorshavet' dat hij zeven be
manningsleden, die zich in een
reddingsboot op zee bevonden,
aan boord had genomen. Tot gis
termiddag werden zes lijken ge
borgen. De zoekacties gaan nog
steeds door. Er bevonden zich in
totaal 43 opvarenden op de
Spaanse tanker.
Alejandra' is gezonken, aange
zien het drie jaar oude schip een
moderne tanker was met de al
lermodernste veiligheidsvoor
zieningen aan boord.
Het scheepvaartongeluk vond
plaats op slechts 100 mijl van de
plek waar twee maanden geleden
een andere supertanker - de 'Sa
lem' - onder nog steeds niet op
gehelderde omstandigheden is
gezonken. Er staken zelfs geruch
ten de kop op dat de 'Salem' tot
zinken was gebracht om de ver
zekering te bedriegen.
Aapmens in
Spanje gezien
MADRID (ANP) - In de bossen
bij de Spaans-Franse Pyre-
neeëngrens, in de buurt van
La Junquera, zouden ver
scheidene mensen een onge
veer dertienjarige verwilder
de jongen hebben gezien die
als een aap door de bomen
klauterde en keelklanken uit
stootte.
Toen het wezen ontdekte dat
het achtervolgd werd, begon
het met stenen te gooien en
vluchtte het de bossen in.
Speurtochten hebben tot nu toe
geen resultaat gehad.
wil een "globaal evenwicht" tus
sen ontvangsten en betalingen,
maar Engelands partners voelen
er tot nu toe wéinig voor de Britse
rekening te gaan betalen.
Ruzie
"Laten we in 's hemelsnaam een
voudige dingen volbrengen, die
iets zeggen tot de gewone Euro
pese burger", dit zei de Neder
landse liberaal Cees Berkhouwer
gisteren tijdens de vergadering
van het Europese Parlement in
Straatsburg gedurende een debat
over een ontwerpresolutie van de
Italiaanse Christen-democraat
Mario Pedini waarin een snelle
invoering van een Europees pas
poort werd gevraagd. De resolu
tie, waarin de ministers van de
negen lidstaten worden gevraagd
nog dit jaar een eindbeslissing te
nemen, werd met grote meerder
heid aangenomen. Daarbij zou
den de controles op personen aan
de grenzen van de EG-landen
onderling geleidelijk moeten
verminderen.
Drie Nederlandse socialisten ont
hielden zich van stemming. On
der hen Johan van Minnen die
vreesde dat het Europese pas
poort de aanzet zou zijn voor de
invoering van een verplichte Eu
ropees persoonsbewijs. Tijdens
de stemverklaringen die ontaar
den in een vervolg van het debat,
ontstond er een ruzie tussen
communisten en christen-demo
craten die elkaar over en weer
verwijten maakten. "Jullie heb
ben een fascist in de fractie",
verweet een christen-democraat
aan de Franse communist Robert
Chambeiron, hierbij doelend op
de publicaties die de afgelopen
week verschenen over het oor
logsverleden van de partijleider
Marchais.
Weinig animo
voor losprijs
gegijzelden
in Colombia
BOGOTA (Reuter/AFP) - De mees
te van de buitenlandse regerin
gen van wie de ambassadeurs
door linkese guerillastrtjders in
de Dominicaanse ambassade in
Bogota worden gegijzeld, zijn te
gen het betalen van een losprijs in
ruil voor vrijlating.
Na een ontmoeting tussen verte
genwoordigers van landen van
wie de ambassadeur wordt gegij
zeld en de Colombiaanse minis
ter van buitenlandse zaken. Die-
go Uribe Vargas, verklaarde een
woordvoerder van de Ameri
kaanse ambassade dat zijn rege
ring uit principe geen losprijs wil
betalen. Een Egyptische diplo
maat liet zich in deyelfde zin uit.
De guerillastijders van de bewe
ging M-19" eisen in ruil voor
vrijlating van de meer dan dertig
gegijzelden, onder wie twaalf
ambassadeurs, een losprijs van
tien miljoen dollar en de vrijla
ting van 70 linkse gevangenen.
Eerder hadden zij 50 miljoen
dollar en de vrijlating van 311 ge
vangenen geeist.
en jongelui die het er levend af
brachten. Eén dezer vertelde dat
Gacy hem had bedreigd met een
vuurwapen, hem had geketend,
hem had verkracht, zijn hoofd
enkele keren in een volle badkuip
had gedompeld en op hem had
gewaterd toen hij naakt en ge
boeid op de badkamervloer had
gelegen.
De moeder en zuster van Gacy ver
telden over een "zeer bewogen Deskundigen vermoeden dat de
Vance sprak met VN-commissie over gijzeling
jeugd", met een vader die niet
meer wist wat hij deed wanneer
hij weer eens dronken was en dan
zijn zoon sloeg en belachelijk
maakte.
Gacy heeft zijn proces onbewogen
doorgemaakt. Hij was tegen het
aanvoeren van krankzinnigheid
door zijn verdedigers geweest,
vertelde hij, omdat hij dat niet
kon bevatten.
explosies zijn ontstaan in de ke
tels van de tanker of in de laad
ruimten, die zich gevuld kunnen
hebben met gas. Enige zekerheid
omtrent de oorzaak van de ont
ploffingen kan echter pas ver
kregen worden als men de gered
de opvarenden heeft gehoord. In
zeevaartkringen in Londen is
men overigens wel verbaasd over
de snelheid waarmee de 'Maria
BELFAST - Bij de geheime top
conferentie van internationale
terreurorganisaties in Dublin vo
rig jaar zijn ook Nederlanders
aanwezig geweest. Naar dinsdag
van de zijde van het Ierse Re
publikeinse Leger (Ira) in Belfast
werd vernomen is tijdens deze
top een reeks aanslagen van de
IRA op het Britse Rijnleger in
West-Duitsland voorbereid.
Hierbij zijn al enige militairen
gedood en gewond.
Aan de top vorig jaar zomer in
Dublin hebben leden deelgeno
men van Nederlandse, Westduit-
se, Arabische, Italiaanse, Japanse
en Franse groepen. Zij deden zich
voor als toeristen. Volgens de
bronnen binnen de IRA werd tij
dens de bijeenkomst besloten tot
samenwerking voor het uitwis
selen van propagandamateriaal,
van ideeën en in bepaalde geval
len door het opleiden van eikaars
leden in guerrillatechniekèn. Be
halve vertegenwoordigers van de
Italiaanse rode brigades en van
het Volksfront voor de bevrijding
van Palestina (PFLP), woonden
ook leden van niet militante
communistische groepen uit Ne
derland en Frankrijk de top bfj,
aldus de IRA.
ARMOEDE - Ongeveer de helft van
alle Indiërs moet het volgens of
ficiële cijfers doen met omgere
kend bijna 20 gulden per maand.
Zij leven daarmee onder de "ab-
solute-armoedegrens
Eerste-minister Indira Gandhi
deelde gisteren in het parlement
mee dat 54,09 procent van de plat
telandsbevolking en 41,22 pro
cent van de mensen in de steden
onder die grens bestaan.
NEW YORK - De Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken,
Cyrus Vance, heeft gisteren ge
zegd dat de deur voor een vreed
zame oplossing van de Iraanse
crisis nog steeds openstaat.
Na een vergadering van vijf uur met
secretaris-generaal Waldheim
van de Verenigde Naties en de
vijf leden van de V.N.-commissie
voor een onderzoek naar de grie
ven van de regering in Teheran,
riep Vance op tot geduld en zei
dat de Verenigde Naties zouden
blijven ijveren voor de vrijlating
van de 49 gegijzelden in de Ame
rikaanse ambassade in Teheran.
De minister zei dat hij met Wald
heim en de vijf juristen een "uit
gebreide gedachtenwisseling"
had gehad en dat hij de situatie
nu helder overzag.
Van diplomatieke zijde in Washing
ton is gisteren vernomen, dat de
commissie van onderzoek in de
V.N. die in Iran is geweest, een
voorstel van Iraanse zijde heeft
verworpen om een verklaring
goed te keuren, waar Washington
wordt beschuldigd van inmen
ging in de binnenlandse aangele
genheden van Iran, in ruil voor
bezoek aan de Amerikaanse ge
gijzelden in de Amerikaanse am
bassade te Teheran.
Hst voorstel zou dinsdag zijn ge
daan door de Iraanse minister
van buitenlandse zaken, Sadegh
Ghotbzadeh, die hiermee de im
passe had willen doorbreken en
de commissie had willen over
halen langer in Teheran te blij
ven. Maar na een reeks telefoon
tjes tussen commissieleden, se
cretaris-generaal Kurt Waldheim
van de V N. en de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken,
Cyrus Vance, kwam men tot de
conclusie dat het
Ghotbzadeh
was en besloot n
terug te roepen naar de VS.
nrriddels heeft een woordvoerder
van de V.N. in New York onthuld
dat de leden van de commissie in
Iran hebben gesproken met de
drie Amerikaanse diplomaten die
op het ministerie van buitenland
se zaken in Teheran worden vast
gehouden. Bij deze drie diploma-
akge-
ten was de Amerikaar
lastigde Bruce Laingen.
woordvoerdei tan de v.N. gaf
geen nadere bijzonderheden over
dit gesprek. Hij kon zelfs niet
zeggen wanneer dit is gevoerd.
Volgens hem was afgesproken
dat het Iraanse ministerie van
buitenlandse zaken een verkla
ring over dit gesprek zou uitge
ven. Maar dit is tot dusver niet
gebeurd.
Eén ran de gegijzelden in de Amerikaa se ambn n<l<
onderzocht door een Iraanse Rode Kruis dokter. De be:
bassade hebben deze gebeurtenis kort oeleden geulmd c
steld aan het NBC Nightly News
