Alternatieven die geen
pijn doen zijn er niet
Nieuwe problemen bij
Britse staalstaking
Sfeer slecht bij
casino-personeel
W/P
Philips directeur over reorganisaties
MAANDAG 10 MAART 1980
LONDEN (ANP) - Een opiniepeiling van de British Steel
Corporation onder de stakende arbeiders heeft in Enge
land geleid tot een verharding van de fronten tussen
werknemers en werkgevers.
British Steol had zijn 132.000 werk
nemers per brief gevraagd of zij
van mening waren dat de bonden
een stemming zouden moeten
organiseren over het laatste aan
bod van het staatsbedrijf: een
loonsverhoging van 14,4 procent.
Van de 86.000 werknemers die
hierop reageerden, sprak 69 pro
cent zich uit voor een stemming
over het werkgeversaanbod, en
31 procent was tegen. KPresi-
dent-d i recteur sir Cha rles V illiers
van British Steel concludeert
daaruit dat de werknemers weer
aan het werk willen.
Maar stakingsleider Bill Sirs van de
metaalbond zegt dat het aantal
"ja"-stemmers in feite neerkomt
op 44 procent van de werkne-
LEIDEN - Op de Leidse veemark., wer
den vandaag 1771 dieren aangevoerd.
Er waren 1198 slachtrunderen en 573
schapen/lammeren.
De prijsnoteringen van het slachtvee
i als volgt slachtrunderen- stie
ren le kwaliteit 7,45 tot 8,05;
kwaliteit 7,00 tot 7,30; vaarzen le kwa
liteit van 7,25 tot 8,00; vaarzen 2e kwa
liteit 6,00,tot 6,60; koeien le kwaliteit
van 6.85 tot 8.00: koeien 2e kwaliteit rij 0,26-0.32.
van 5,90 tot 6,60; koeien 3e kwaliteit
van 5,60 tot 5,80; worstkoeien van 4,85
tot 5,35; extra kwaliteit dikbillen van
8.75 tot 13,00
Gebruiksvee: schapen van 190 tot 240;
lammeren van 160 tot 220; lammeren
le kwaliteit van 225 tot 325.
Toelichtingen: slachtrunderen normaal;
redelijk; stabiel. Schapen/lammeren
redelijk; vlot; hoger.
LEIDEN - Groentemarktberichten. Ap
pels 0,38-0,47; andijvie 1,45-1,95; snijbo
nen 9,00-9.60; kroten gek. 1,00; boeren
kool 0,79-0,83; prei 1,01-1,15; spinazie
1,30-1,60; spruiten A 1,20-1,46; spruiten
B 1,26-1,28; spruiten C 1,78-2,02; uien
0,42-0,47; witlof 1,45-2,15; knolselderij
0,31; sla 0,20-0,23; raapstelen 0,36; selde-
mers, omdat velen gevolg hebben
gegeven aan de oproep van dq
bond om de peiling door de
werkgever te boycotten.
Het initiatief van British Steel is
een uiting van het bij de werkge
vers levende idee dat de bonden
de meningen van de leden niet
juist vertolken. Anderzijds zijn
de vakbondsleiders woedend
over deze inmenging van de
werkgevers in de relatie tussen
vakbondsleiding en vakbondsle
den.
Vandaag hebben British Steel en
de dertien betrokken bonden de
onderhandelingen hervat maar
een compromis lijkt nog niet in
zicht. "Als British Steel niet van
wijken weet, dan wij ook niet",
zei Sirs. De bonden eisen een
loonsverbetering van rond 20
procent.
Dc Britse vakcentrale TUC hield
gisteren een protestbijeenkomst
op het Londense Trafalgar Squa
re tegen het regeringsbeleid. Se
cretaris-generaal Len Murray
riep de werknemers op voor een
"nationale actiedag" op 14 mei,
om te protesteren tegen het rege
ringsvoornemen om het posten
bij stakingen aan banden te leg
gen.
DEN HAAG/AMSTERD AM (GPD)
Oud-minister van sociale za
ken prof. dr. G. J. M. Veldkamp
noemde de totstandkoming van
de ondernemingsraad bij de
casino's een hoogtepunt in de ge
schiedenis van de casinostich
ting. Als bestuurslid van de casi
no-organisatie zei hij op 12 okto
ber 1978: „Het typerende van de
moderne bedrijfsuitvoering is,
dat het bedrijfsgebeuren veel
meer plaatsvindt in overleg en
niet meer zo autoritair".
Nog geen anderhalfjaar later heeft
de ondernemingsraad (or.) het
vertrouwen in de directeur, Nico
de Rooij, opgezegd wegens
dien autoritaire houding. Hij zou
een feodaal en opportunistisch
beleid hebben gevoerd. In de drie
casino's te Zandvoort, Valken
burg en Scheveningep (800
werknemers) is het besluit van de
ondernemingsraad om het ver
trouwen in de directie op te zeg
gen, over het algemeen met grote
tevredenheid ontvangen. Een lid
van de ondernemingsraad zegt
„De meesten lieten weten: ein
delijk hebben jullie het gedurfd
om De Rooij aan te pakken". De
ondernemingsraad eist het ver
trek van De Rooij. Het bestuur
WEERRAPPORTEN 1
van hedenmorgen 7 uur N
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg geh. be-
Aberdeen sneeu
Athene licht bei
Barcelona licht be'
lerlijn
geh. bew.
geh. bew.
geh. bew.
Bordeaux
Brussel
Frankfort
licht bew.
licht bew.
Kopenhagen gèh. bew.
Lissabon onbew.
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Mallorca
München
Oslo
onbew.
geh. bew.
onbew.
bew
geh. bew.
motsneeuw
van de Nationale Stichting Casi
nospelen heeft dit weekeinde
meegedeeld dat het binnen twee
weken zal beslissen of De Rooij
wel of niet dient te verdwijnen.
Nooit tijd
Een lid van de ondernemingsraad
zegt dat de medewerkers op dit
moment niet weten waar ze aan
toe zijn. „Er worden ten aanzien
van salariëring, belastingfacili
teiten, onkostenregelingen en
andere arbeidsvoorwaarden keer
op keer regelingen in het vooruit
zicht gesteld. Maar, wanneer op
concretisering van die toezeg
gingen wordt aangedrongen,
heeft de directie nooit tijd".
Het is niet de eerste keer dat het
beleid van de casino-organisatie e
ter discussie staat. De Raad voor
de Casinospelen stelde een jaar
geleden al dat de Stichting steeds
heeft getracht onder de wettelij
ke regels uit te komen. „De stich
ting heeft meer oog voor de
maximalisering van de inkom
sten, dan voor het naleven van de
voor haar geldende voorschrif
ten", schreef de raad aan de be
trokken bewindslieden van eco
nomische zaken, financiën en
justitie.
Vorig jaar werden de statuten van
de casino-organisatie gewijzigd,
waardoor een eind kwam aan de
macht van het bestuur. De toen
zittende bestuursleden, onder
wie mr. Kastein, advocaat te Am
sterdam, prof. dr. Veldkamp, G.
Sliepen, oud-directeur VW Bre
da, moesten hun zetels ter be
schikking stellen. Het bestuur
heeft steeds de verantwoording
voor de daden van directeur De
Rooij op zich genomen.
De Rooij gaf zonder toestemming
van de belastinginspecteur de
buitenlandse personeelsleden
een extra belastingaftrek. Bo
vendien kreeg het Nederlandse
personeel zonder toestemming
van financiën een veel te hoge
maandelijke onkostenvergoe
ding. Dit handelen van de casino
organisatie is steeds als sympto
matisch gezien voor het optreden
van de stichting. Zonder toe
stemming werden meerjarencon-
tracten afgesloten in de horeca-
sector en werden begrotingspos
ten voor voorlichting en publici
teit met bijna driekwart miljoen
gulden overschreden.
Een woordvoerder van de Raad
voor de Casinospelen komt tot de
constatering dat De Rooij ge
woon doet waar nij zelf zin in
heeft. Iedereen is er overigens
van overtuigd dat hij zichzelf niet
verrijkt door een eigenmachtig
optreden. De kostenoverschrij-
dingen hebben echter wel tot ge
volg dat de netto-winst voor de
schatkist minder wordt, omdat
alle inkomsten uit de casino's
naar de Staat vloeien.
De directeur van de casino's heeft
er in het verleden steeds blijk van
gegeven dat hij zo min mogelijk
pottekijkers wenst.
De onrust onder het casinoperso-
neel is vooral ontstaan doordat
De Rooij op eigen houtje meestal
financiële toezeggingen heeft ge
daan, die hij nu niet waar kan
maken. De Raad voor de Casino
spelen houdt namelijk de handel
en wandel van de stichting beter
dan ooit in de gaten. De Algeme
ne Rekenkamer is zelfs inge
schakeld om de boeken van de
casino's te controleren.
Het casinopersoneel, met name de
speeltechnische functionarissen,
zegt de laatste maanden in hun
portemonnee gemerkt te hebben
wat de toezeggingen van De
Rooij betekenden. „In plaats van
dat we er financieel op vooruit
gingen, gaan we nu achteruit",
meent een Valkenburgse crou
pier. Tot voor kort werden de be
dragen voor maaltijden, kleding
en andere voorzieningen uit de
fooienpot (de zogenaamde Tronc)
betaald. Die tronc is zó groot, dat
uit die pot ook alle salarissen van
de croupiers kunnen worden be
taald. Op dit moment moeten de
personeelsleden, mede op aan
wijzing van de Raad voor de
Casinospelen, een eigen bijdrage
geven voor kleding en eten.
Tronc
Het juridisch eigendomsrecht van
de tronc is nog steeds niet vastge
steld. De croupiers vinden dat zij
die buit alleen mogen verdelen.
Op dit moment deelt via een pun
tensysteem iedereen in de tronc
mee, van croupier tot gardero
bejuffrouw. De sfeer onder het
speeltechnisch personeel wordt
door velen als ronduit slecht er
varen. De buitenlanders, die vaak
tegen de ton per jaar verdienen,
zouden elkaar baantjes toespe
len. Buitenlandse zaalchefs ma
ken beoordelingslijsten voor het
lagere, veelal Nederlands, perso
neel. En vaak komt het voor dat
ze hun landgenoten sneller in
rang laten stijgen.
GRONINGEN/EIND
HOVEN - Binnenkort
gaat de directie van Phi
lips weer met de vakbon
den rond de tafel zitten
om te praten over de
reorganisatieplannen
van het concern. Half ja
nuari maakte Philips be
kend het personeelsbe
stand met 1500 man te
willen inkrimpen.
Het overleg over de reor
ganisaties tussen Philips
en de vakbonden werd
enige tijd geleden afge
broken, omdat Philips
het beraad van centraal
niveau naar de bedrijven
wilde verplaatsen. Dit
bleek voor de Industrie
bonden van de FNV en
het CNV onaanvaard
baar. Hierdoor zouden zij
nauwelijks enige invloed
op de plannen kunnen
uitoefenen.
Eind vorige week maakten de
vakbonden echter bekend toch
weer met de Philips directie te
willen praten. Belangrijkste re
den om het overleg te herope
nen was de toezegging van Phi
lips dat er dit jaar bij de vesti
ging in Maastricht geen - ge
dwongen ontslagen zullen val
len. De Industriebonden kre
gen hierdoor de bevestiging dat
de reorganisatieplannen we
zenlijk te beïnvloeden waren.
Het overleg zal nu verder wor
den gevoerd op het niveau van
de hoofdindustriegroepen.
Mocht daartoe aanleiding zijn,
dan kan aldus de vakbondsver
tegenwoordigers, de zaak weer
op centraal niveau worden op
genomen.
De tegenspeler van de vakbon
den, is directeur sociale zaken
van Philips, F. van den Brand.
Hij heeft de gesprekken op cen
traal niveau altijd als louter in
formatief beschouwd. Daarna
zou volgens hem verder moeten
worden gepraat in de bedrijven.
"In die gesprekken zul je het
moeten hebben over een ver
dere detaillering van de plan
nen" zegt Van den Brand. Pas
daarna kun je dan tot een afge
rond oordeel komen naar mijn
idee. De bonden zijn daar veel te
vroeg mee".
Kunt u zich dat voorstellen in de
gegeven situatie, nu het om
een verlies van 1500 arbeids
plaatsen gaat?
Van den Brand: „Ik kan me best
indenken, dat de industrie
bonden vanaf het begin heb
ben gezegd, hebben qqnge-
voeld eigenlijk, dat Philips
iets aan de orde zou stellen
dat als bijzonder uit de bus
kwam. Toen we die plannen
op 17 januari bekend maak
ten, hebben ze zich verrast
gevoeld, uitgedaagd wellicht
of zelfs overvallen. Ze rea
geerden toen vanuit een zeke
re achterdocht, denk ik; ze
vermoedden dat er veel meer
achter zat. Ik denk dat de
vakbonden zich best bewust
zijn van de grote economi
sche problemen, waarmee
ook wij kampen. Maar het
element van de verrassing is
de bonden in het verkeerde
keelgat geschoten. Die ach
terdocht wegnemen, dat is
een moeizaam proces. Daarin
zijn wij tot op heden niet ge
slaagd".
Procedurekwestie
„Wij hadden gehoopt, dat de
vakbondsonderhandelaars in
de gesprekken, die we tot nu
toe hebben gevoerd, tot de
Philips directeur Van den Brand:
onder druk blijven staan".
conclusie zouden komen dat
de plannen, zoals wij ze heb
ben voorgesteld, bespreek
baar waren. Maar nu zijn we
feitelijk terechtgekomen in
een procedurekwëstie, in de
vraag of een vakorganisatie
een pressiemiddel mag han
teren als het overleg nog niet
in een beslissend stadium is.
Wij vinden dat het overleg nu
verder moet worden gevoerd
in de ondernemingen. Dat is
ook in het belang van de men
sen in die bedrijven. De onze
kerheid kan niet onnodig lang
voortduren".
Van den Brand: „Hoe lang zo'n
overleg mag duren, dat kun je
niet wetenschappelijk bere
kenen. Maar wij vinden toch
wel, dat in het tweede kwar
taal van -dit jaar de gesprek
ken afgerond moeten zijn, zo
dat je beslissingen kunt gaan
nemen".
Weten de mensen die het aan
gaat dan precies waar ze aan
toe zijn?
Van den Brand: „Je kunt na
tuurlijk niet van de zomer al
zeggen wat er in 1982 en 1983
gaat gebeuren. Het hele plan
is een proces van vier jaar,
waarbij je van jaar tot jaar
moet bekijken in welke uit
voeringsfase je terecht bent
gekomen. De hele reorganisa
tie, zoals wij die voorstellen,
behelst in feite de verplaat
sing van twee fabrieken uit
Eindhoven naar Winschoten
en Heerlen. Dat is niet alleen
een technisch probleem,
maar ook een menselijk
probleem.
Je moet dat in sociaal opzicht
ook goed doen. Het is niet een
kwestie van eenvoudig een
nieuwe fabriek in bijvoor-
beeld Winschoten neerzetten.
Je zult ook de lopende pro-
dukties op aanvaardbare wij
ze moeten afbouwen en in
sommige gevallen overbrug
gingsoplossingen moeten
scheppen. Dat soort detaille
ringen moet op bedrijfsni
veau besproken worden, niet
centraal.
"De werkgelegenheid in Europa zal
Alternatieven?
De bonden willen de plannen in
elk geval nog kunnen beïn
vloeden.
Van den Brand: „Wij hebben
serieufc overwogen om naast
de hiydige plannen alterna
tieven in het overleg te be
trekken, varianten maar wel
licht ook geheel andere plan
nen. We hebben ze niet kun
nen vinden, althans geen al
ternatieven, die niet tot pijn
leiden. Dan kan je de bonden
en de' ondernemingsraden
alleen maar laten kiezen tus
sen pijn en pijn. Nieuw werk
ligt nou eenmaal niet ergens
in een magazijn op een plank
te wachten. Het enige alterna
tief was: verplaatsen van
werk";
„Daarbij moet je dan ook nog
kijken naar de continuïteit
van het bedrijf. Het heeft geen
zin produkties naar bijvoor
beeld Winschoten over te
brengen als je van tevoren ei
genlijk al weet dat ze geen
lang léven beschoren zijn.
Van speciaal glas verwachten
we dat wel. Het door de on
dernemingsraad van Win
schoten gelanceerde idee om
conussen voor kleurenbeeld-
buizen te gaan maken is wat
dat betreft te onzeker.
Maar we zullen het uiteraard
wel in Winschoten ter discus
sie stellen".
Heeft de politiek een rol ge
speeld?
Van den Brand: „Hoe?"
Nou, in Winschoten bijvoor
beeld, zou puur economisch
gezien gewoon gesloten moe
ten worden. Toch zet u er ten
koste van een investering van
32 miljoen gulden een nieuwe
fabriek neer, die u als gevolg
daarvan in Eindhoven moet
sluiten. Heeft daar politieke
druk achter gezeten?
Van den Brand: „Inderdaad,
economisch geredeneerd had
de persglasfabriek in Win
schoten gesloten moeten
worden. We vinden echter dat
Philips zich niet aan haar ver
antwoordelijkheid in die re
gio mag onttrekken. Sluiting
hebben we daarom van de
hand gewezen".
België
Toch blijft het vreemd: een fa
briek verplaatsen, die nota
bene de grondstof (zand) he
lemaal uit België moet ha
len.
Van den Brand: „Die langere
aanvoerlijn van de grondstof
speelt nauwelijks een rol. Het
gaat hier niet om een groot
schalige massaproduktie
maar om een zeer specialisti
sche activiteit, waarbij die
aanvoerkosten niet van groot
belang zijn. Dat de fabriek in
Eindhoven dicht moet is in
wezen een veel groter
probleem. We menen echter,
gezien de werkgelegenheids
situatie in beide regio's, dat
het een verantwoord plan
Waarom moet de persglasfa
briek in Winschoten eigenlijk
dicht en naar Aken verplaatst
worden. Als je over loonkosten
spreekt, lijkt Duitsland duur
der dan Nederland.Een beetje
onlogisch dus.
den Brand: „Die loonkosten
zijn niet de enige factor. On
danks de hoge lonen in
Duitsland concentreren we
die zaak toch in Aken. Omdat
daar al een grote fabriek staat.
De omvang van de fabriek en
de mogelijkheid om binnen
zo'n grootschalige plant de
kostprijs omlaag te brengen,
hebben de doorslag gege
ven'.
Nieuw werk ligt niet op de
plank, zei u. Toch zijn er
nieuwe produkten waar ie-
dereen veel van verwacht, zo
als het nieuwe type video
recorder en de beeldplaat, die
echter ontwikkeld worden in
het buitenland, respectieve
lijk Oostenrijk en Ameri
ka.
Van den Brand: „Die video
recorder wordt ontwikkeld in
ons op dat terrein uiterst spe-
cialistisch researchcentrum
in Wenen (waar ook de recor-
derfabriek staat - red.). Dat
centrum zit daar al jaren. Ge
zien de gecompliceerdheid
van het produkt, plaats je dat
niet zo maar even over. Het
zou ook niet in een van de ves
tigingen, die moeten afslan
ken, passen. Voor de beeld
plaat geldt vooral het argu
ment van de taal: Als je een
grote markt wil aanboren, zul
je je op Engelstalige landen
moeten richten".
„Plaatje"
De vakbonden, met name de In
dustriebond CNV, vragen
steeds om wat ze noemen 'het
internationale plaatje'. Ze
vragen inzicht in de werkge
legenheidsontwikkeling bij
Philips, de-aardbol-rond.
Van den Brand: „Dat plaatje is
er niet. Het is niét waar, dat
wij soortgelijke plannen als
nu voor een aantal Neder
landse bedrijven zijn aange
kondigd, achterhouden. De
werkgelegenheid zal, vooral
in Europa, wel onder druk
blijven staan. Dat is gewoon
een economisch gegeven,
maar hoe zich dat precies
ontwikkelt, dat weten we
niet".
Laatste vraag: Vallen er ge
dwongen ontslagen?
Van den Brand: „Ik moet her
halen wat ik al eerder op pers
conferenties heb gezegd: dat
weten we nu nog niet. We
streven naar nul, maar of we
daarin zullen slagen? Die
garantie kunnen we niet ge
ven, althans nu nog niet".
EGBERT ZYLEMA
MAANDAG
10 MAART 1980
ACTIEVE
AANDELEN
AKZO 20
20 206.50 204.0
t 20 165.20
200.00 20.1.20
Philipis (div. '80)
R^beco 50
Kolirnu 50
BINNENLANDSE
AANDELEN
147,00
21.60
I65!00
75.50
27.50
15.00
480.00
16.00
1100,00
272.00 272.00
651,00
68,00
304.00
150.00 151.00
147.00 148.00
39.00 39.80
192,00 189,50
42.50 43,00
1750.00 1760,00
39,00a 39.00a
334,00 326.00
4200,00 4170,00
880.00 880.00
835.00 840.00
713.00 713.00
16,00 16.10
99,00 99,00
42,00 40,10
22,80 22,10
202.00 196.00
5.00
57.00 56.40
BELEGGINGS
INSTITUTEN
Col. Growth 10.40
Dri-yhis F. 25,50
Fedelty E. 27.50
COlïD EN ZILVER
Goud 39530-40230
e 40360-41060 Vorige 2260-2363
BUITENLANDS
GELD
38.00
33,50
15,27
1000,00e 1030.0
AMSTERDAM - De Amsterdamse
effectenbeurs kende vandaag een
minder beweeglijk koersbeeld
dan afgelopen vrijdag. De aan-
delenprijzen stabiliseerden zich
en hier en daar was zelfs sprake
van een licht technisch herstel.
Kon. Olie was zwak gestemd. In
navolging van Wall Street waar
vooral de oliewaarden onder
druk stonden ging het fonds f
2.10 achteruit op 162.60. KLM
zakte 90 cent op 66.80. Unilever
zakte 50 cent op 108.30. De ove
rige internationals maakten oas
op de plaats.
Heineken boekte een winst van f
1.50 op 62.50. Dcli liep een
koersdeuk op van 3.50 op
81.50, terwijl HVA onverarderd
noteerde.
De scheepvaart vertoonde in zijn
geheel een licht herstel. KNSM
won 80 cent op 89, Nedlloyd 90
cent op 73.50 en Van Ommeren
1.80 op 204.
