Stakingsacties
FNV gaan door
Van Agt sprak niet als premier
Wraak leidt tot
geweldpleging
UITKOMST LOONDEBAT ZEGE YYD
Ondanks ultimatum werkgevers
Problemen in parlement
over ondernemingsraden
'Ook beklagrecht in
particulier tehuis
ZATERDAG 8 MAART 1980
BINNENLAND
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - Premier Van
Ai>t heeft woensdag op een CDU-
bijeenkomst in de Weslduitse
hoofdstad Bonn. waar hij het ge
bruik van kernenergie ..onmis
baar en onvermijdelijk" noemde,
niet gesproken als minister-pre
sident maar als CDA-politicus.
Hij heeft echter over zijn uitlatin
gen. die in Nederland nogal wat
stof hebben doen opwaaien, geen
contact gehad met CDA-leider
Lubbers.
Sat zei Van Agt gisteren op zijn we
kelijkse persconferentie.
In CDA-ki ingen op het Binnenhof
was men niet gelukkig met de
opmerking dat Van Agt als CDA-
politicus heeft gesproken. Maar
op het ministerie van algemene
''Omstreden uitlating over kernenergie
zaken wordt met klem ontkend
dat Van Agt als premier heeft ge
sproken. Van Agt zelf zei alle
recht te hebben om gebruik te
maken van de vrijheid van me
ningsuiting, zoals hij dat wil.
Van Agi, die zijn opmerkingen om
schreef als „luidop denkend met
de benen op tafel" zei gisteren
ook. naar aanleiding van zijn uit
spraken in Bonn, dat de NAVO-
landen wellicht hun defensie-in
spanning zullen moeten aanpas
sen, als de Verenigde Staten zich
noodgedwongen meer op het
Midden-Oosten moeten gaan
richten. Dat zou tot gevolg heb
ben dat de Amerikaanse defen
sie-inspanning in Europa wordt
aangetast. Van Agt wees erop dat
de NAVO-landen hebben toege
zegd hun uitgaven jaarlijks te la
ten stijgen.
Premier Van Agt
ZUTPHEN (GPD) - Gevangenis
straffen van vier maanden en drie
maanden, waarvan twee weken
voorwaardelijk met een proeftijd
van twee jaar. eiste gisteren de
Zutphense ofTicicr van justitie,
mr. P. H. A. J. Cremers. tegen
twee jonge vrouwen uit Zutphen
i. Zij stonden terecht
AMSTERDAM (GPD) - De FNV gaat door met zijn acties. Dit heeft de vakbeweging laten
weten in antwoord op het dreigement van de werkgevers om het overleg in de Stichting
van de Arbeid te staken, wanneer de FNV zijn acties tegen het loonbeleid van de regering
voortzet.
vegens ontvoering
AUGUSTIN
VRIJ NA
STRAF VAN
ZES JAAR
""Het is in de vakbeweging niet de
gewoonte om de bevelen van de
centrale werkgeversorganisaties
op te volgen", aldus een reactie
van FNV-zijde op de brief van de
werkgevers. Gistermorgen stel
den de ondernemersverbonden
in een blief van de FNV boven
genoemd ultimatum. "De werk
gevers veroordelen, zoals de brief
zegt, "het afreageren van uw ont
stemming over het kabinetsbe
leid op bedrijven en blijven van
mening dat u met het organiseren
van werkstakingen in bedrijven
waar geen sprake is van een so
ciaal conflict, onrechtmatig han
delt.
Ronald, Augistin
ZEVENAAR (GPD) - De Neder
lander Ronald Augustin, die ruim
zes jaar in West-Duitsland gevan
gen heeft gezeten, is gistermor
gen op vrije voeten gesteld. Au
gustin werd om elf uur bij de
grensovergang Bergh door de
Duitse justitie overgedragen aan
de Koninklijke Marechaussee.
Augustin werd in 1973 in de trein
tussen Oldenzaal en Bentheim
gearresteerd. Zijn aanhouding
verliep met de nodige moeiljkhe-
den. Hij zou onder meer een
Duitse douanebeambte met een
pistool hebben bedreigd. In de
loop van het jaar werd hij in Os-
nabrück na een eis van negen jaar
veroordeeld tot zes en een half
jaar gevangenisstraf wegens het
lidmaatschap van een criminele
organisatie, het in het bezit heb
ben van een vals paspoort en ver
boden wapenbezit. Van een po
ging tot doodslag op de doua
nebeambte werd Augustin, die
deel uitmaakte van de terreuror
ganisatie „De 2e juni", vrijge
sproken.
Kind liep
met geladen
vuurwapen
AMSTERDAM (ANP) - Een onge
veer zevenjarige jongen heeft
donderdag in de Spuistraat in
Amsterdam met een vuurwapen
gelopen, waarin vijf scherpe pa
tronen zaten. Het wapen werd
hem afgenomen door een 16-jari-
ge jongen, die het jongetje met
het gevaarlijke tuig zal lopen. Hij
overhandigde het wapen aan de
politie. Het onbekende jongetje
wist in de drukte te verdwijnen,
aldus de Amsterdamse politie.
ONTPLOFFING - Zeven scholie
ren van een MTS aan de Haagse
Gaslaan zijn gisteren gewond ge
raakt door rondvliegend glas
naar het ziekenhuis gebracht,
toen bij een proef tijdens de
scheikundeles een kolf ontplofte.
Het ging om een proef waarbij
zink en zwavelzuur waren be
trokken.
ADVERTENTIE
Als voorbereiding op het Paasfeest zullen, traditiegetrouw,
in de St. Lodewijkskerk aan de Steenschuur te Leiden, op de
zondagen tot Pasen, 's avonds om 19.00 uur
LIJDENSMEDITATIES
worden gehouden door de Zeereerwaarde Heer Pastoor Drs.
A. Vreeburg.
U IS VAN HARTE WELKOM.
Kort geding
De advocaat van de Industriebon
den FNV, mr. M. Steenberghe zei
gisteren tijdens het kort geding
dat de metaalwerkgevers hadden
aangespannen bij de Amster
damse rechtbank: „Ik acht deze
politiek acties geoorloofd gezien
het karakter van het protest, de
korte duur de nan
heid met het arbeidsvc
denbeleid en de bevoegdheden
van de vakbeweging". De rechter
zal maandagmiddag om drie uur
zijn oordeel bekend maken.
Met het aanspannen van het proces
haalden de metaalwerkgevers
zich het ongenoegen van de me
taalbonden op de hals. In Am
sterdam legden honderden me
taalarbeiders het werk neer om te
kunnen demonstreren voor het
paleis van justitie waar het ge
ding diende. Elders in het land,
maar vooral in het Rijnmondge
bied, kwam het tot kortere of lan
gere proteststakingen.
De FME eist dat de acties in de me
taal worden stopgezet op straffe
van een dwangsom van één mil
joen gulden per overtreding.
Volgens de advocaat van de werk
gevers, mr. J. van Arkel, is de in
zet van het kort geding het „vre-
desplicht"-artikel in de metaal
cao. Volgens dat artikel behoren
de Industriebonden en hun leden
tijdens de duur van de cao (die op
1 april afloopt) geen werkstaking
of andere acties te ondernemen
die het normaal functioneren van
de onderneming belemmeren.
Mr. Steenberghe noemde de vre-
desplicht in het cao-artikel rela
tief. Er staat volgens hem een
ontsnappingsclausule in: er mag
worden gestaakt als bijvoorbeeld
tot fusie wordt besloten en be
drijven of bedrijfsonderdelen
dicht gaan, of de personeelsbe
zetting ingrijpend wordt gereor
ganiseerd en .de vakbonden daar
tegen ernstige bezwaren hebben.
WIELRENNEN - Herman Pon
steen heeft met zijn koppelge-
noot van Roosbroeck uit België
na twee dagen de leiding in het
klassement van de zesdaagse van
Montreal. Het tweetal staat drie
punten voor op de Fransen Bau-
sager en Person en 21 op de op de
derde plaats staande Nederlan
ders Gerben Karstens en Martin
Venix.
ge
en 21-jarige
AMSTERDAM - FNV-leden demonstreren voor het Paleis van Justitie in Amsterdam tijdens het kort geding,
dat de metaalwerkgevers gisteren hadden ingespannen tegen de industriebond FNV in verband met de stakings
acties legen het loonbeleid van de regerinq.
Plan ingreep
Yondelstraat
lag klaar
AMSTERDAM (ANP) - Het
gemeentebestuur van Am
sterdam heeft met betrekking
tot de gebeurtenissen in de
Vondelstraat van meet af aan
met twee
werkt:
anderzijds is gewerkt aan de
voorbereidingen voor een
grootscheeps ingrijpen voor
het geval er geen akkoord zou
worden bereikt.
De voorbereidingen zijn getrof
fen in nauw overleg met de
ministers van defensie en jus
titie en de commissaris van de
koninging in Noord-Holland.
Dat blijkt uit een notitie die B
en W van Amsterdam gisteren
openbaar hebben gemaakt.
De uiteenzetting, waarin het
college uitvoerig verslag doet
van zijn activiteiten in het af
gelopen weekeinde, zal die
nen als basis voor het raads-
debat dat woensdag over de
kwestie wordt gevoerd.
De besluiten zijn steeds met in
stemming van alle raadsleden
en fractievoorzitters geno
men. Slechts de beslissing om
de krakers zondagnacht een
ultimatum voor te leggen
komt voor rekening van bur
gemeester Polak alleen.
DEN HAAG (GPD) - Vrijwel de ge
hele Tweede Kamer heeft grote
moeite met een aantal onderde
len van de kabinetsvoorstellen
voor de invoering van medezeg
genschap voor werknemers in
kleine bedrijven. PvdA, CDA en
VVD zijn volgens hun eerste
schriftelijke reacties het erover
eens dat het kabinetsplan te wei
nig rekening houdt met de grote
onderlinge verschillen tussen de
diverse categorieën kleine be
drijven. Vooral de grens van 35
werknemers, waarbij een onder
nemingsraad moet worden inge
steld, vinden de drie grote frac
ties te star getrokken.
Hoewel de beide regeringspartijen
meer waardering voor de plan
nen van minister Albeda (sociale
zaken) kunnen opbrengen, dan
de oppositionele PvdA, zijn er
ook bij hen nog tal van vragen
overgebleven. Het CDA en de
PvdA zetten daarbij vooral vraag
tekens bij de vele verschillende
categorieën waarin bedrijven
moeten worden ondergebracht.
Dit bevordert de overzichtelijk
heid niet, terwijl ook de beweeg
lijkheid er niet door wordt ver
sterkt, zeggen deze partijen.
De twee fracties vragen zich af
waarom de minister de grens
voor invoering van een onder
nemingsraad in het bedrijfsleven
niet onmiddellijk bij 25 werkne
mers heeft gelegd. Deze grens
geldt wel voor semi-overheids-
sectoren, als het welzijn, de be
jaardenverzorging en de omroep.
Het CDA wil verder weten waar-
ondernemingsra
den slechts adviesbevoegdheid
krijgen in zaken als verlies aan
arbeidsplaatsen, verandering van
arbeidsvoorwaarden of van ar
beid.
Met de VVD vindt het CDA dat in
deze kleine bedrijven ook de on
dernemer direct betrokken dient
te worden bij de ondernemings
raad. Het CDA wil een uiteinde
lijke beslissing hierover echter
overlaten aan de afzonderlijke
bedrijven, terwijl de liberalen de
ze maatregel via de wet wil invoe
ren. Hierbij lijkt zich kennelijk
het meningsverschil te herhalen
dat tussen beide fracties bestond
bij de behandeling van het zelf
standig maken van onderne
mingsraden vorig jaar.
CDA en VVD zijn het daarentegen
wel eens over de noodzaak tot in
voering van een beroepsrecht
voor de kleine ondernemings
raad. Het voorstel van minister
Albeda voorziet hierin niet, in te
genstelling tot de procedure van
de ..grote" ondernemingsraad
voor bedrijven met meer dan 100
werknemers. De twee regerings-
fract ies willen verder een duide
lijke verbetering in de scho-
lingsmogelij kheden voor OR-le-
den.
PvdA. CDA en VVD zijn het voorts
eens over de noodzaak dat voor
deze kleine bedrijven een aparte
wet op de ondernemingsrad en
van kracht wordt. De door het
kabinet voorgestelde wijziging
van de bestaande wet leidt er vol
gens deze fracties slechts toe dat
het een log instrument zal wor
den. dat weinig overzichtelijk is.
Deze geweldpleging bestond hier
uit dat de twee samen met een
derde vrouw op 7 oktober vorig
jaar de Zutphense M. G. na haar
te hebben ontvoerd op het Zut
phense industrieterrein hadden
uitgekleed, geslagen en met een
schaar in de rug gestoken. Bo
vendien werd het hoofdhaar van
de vrouw afgeknipt. Dit als ge
volg van een wraakactie tegen de
24-jarige J. S., de ex-echtgenoot
van hoofdverdachte S. B. P. uit
Zutphen.
Aanleiding tot de huiveringwek
kende vertoning was het slechte
huwelijk dat de hoofdverdachte
met S. had. Z(j was op 18-jarige
leeftijd getrouwd, maar al na zes
weken werd een scheiding in
gang gezet. Nadat de echtschei
ding was uitgesproken, bleven de
ex-echtelieden elkaar opzoeken.
Ze woonden zelfs nog enige tijd
De directe aanzet tot de gebeurte
nissen kwam op 24 september,
toen P. bij haar ex-man en zijn
verloofde M. G. thuis kwam. Hier
ontstond een laaiende ruzie, uit
gelokt door de man en diens ver
loofde. De Zutphenaar zou met
zijn viÖeger vrouw naar bed gaan
en dan „betrapt" worden door de
verloofde. De opzet slaagde wat
al te goed. want de verloofde M,.
G. raakte zo buiten haar zinnen
dat ze de andere vrouw aan haar
haren van het bed sleurde. Een
pluk hoofdhaar werd hierbij af
gerukt.
De 23-jarige Zutphense voelde zich
zo vernederd dat ze op wraak zon.
Ze wist dat haar vroegere man te
sterk was om te overweldigen,
dus broedde ze een tegen diens
verloofde gericht plan uit. Voor
dit plan vond ze steun bij twee
vrouwen, wie onder de geschei
den Zeve
De jonge vrouw werd na de wraak
actie ontkleed, met afgeknipt
haar. kapot geknipte kleren en
nog half bedwelmd achtergelaten
op het industrieterrein. Een
wraakactie, voortgekomen uit
een volledig mislukte relatie, en
in feite gericht tegen de verkeer
de persoon. Het meisje liep een
shock op en moest een week in
bed blijven. „Het was een wraak
actie waarbij je kunt begrijpen
dat iemand boos is en terug wil
slaan, maar wat hier gebeurd is,
kan ik niet begrijpen", vond offi
cier van justitie mr. Cremers. Hij
vond gevangenisstraf onont
koombaar.
Raadsman van de Zutphense, mr.
E. Wiggen, echter een
voorwaardelijke straf voor de on-
voenng. Openlijke geweldple
ging achtte hij niet bewezen. Hij
voerde een verminderde toere
keningsvatbaarheid aan. De ver
dachte zelf: „Ik heb eigen rechter
moeten spelen omdat ik geen an
der
/eg r
r zag
Tegen de Zevenaarse, die tijdens de
ontvoering de auto bestuurde,
eiste de officier duo maanden
delijk. De auto zou verbeurd ver
klaard moeten worden en de
vrouw zou onder reclasserings-
toezicht gesteld moeten worden
„Zij heeft niet de grootste rol ge
speeld fn het geheel, maar ze is
meegegaan en dat is zeer verwijt
baar", vond de officier.
Voorstel PvdA en CDA
DEN HAAG (GPD) - Ook kinderen
in particuliere inrichtingen moe
ten het beklagrecht krijgen zoals
dat in de ontwerp-wet Kinderbe
scherming wordt toegekend aan
kinderen in rijksinrichtingen.
Dit zeggen de PvdA en CDA in een
schriftelijke reactie op het wets
ontwerp van de regering Van Agt
waarin onder meer dit bekla
grecht geregeld wordt.
De PvdA-fiactie in de Tweede Ka
mer vraagt zich af waarom zich
het beklagrecht niet uitstrekt tot
de particuliere inrichtingen. „Er
zijn vele wegen die ertoe kunnen
leiden dat ook particuliere kin
dertehuizen verplicht worden dit
beklagrecht te erkennen en de
benodigde organen daartoe in het
leven te roepen.
De PvdA wil van de mini
hoe hij staat tegenov
dachte van een k lachte
sie in elke particuliere inrichting,
bestaande uit een bestuurslid
een directielid en een door de
gemeenteraad benoemde per
soon. Beroep zou open moeten
staan op een speciale kamer van
de rechtbank.
Het CDA zegt in de schriftelijke
bijdrage aan de voorbereiding
van het wetsontwerp te hopen
dat een regeling voor het bekla
grecht van kinderen in particu
liere bedrijven spoedig tot stand
zal komen.
In het wetsontwerp wordt de om
streden plaatsing in een isoleer
cel vervangen door plaatsing in
een strafvertrek. Hierover zegt de
PvdA-fractie van justitie te willen
weten wat het verschil tussen
beide begrippen is. Als er geen
verschil is in de praktijk tussen
plaatsing in een strafvertrek of
plaatsing in een isoleercel, dan
moet dit dwangmiddel worden
afgeschaft, zo vinden de socialis
ten. Het CDA vindt dat de maxi
mumduur voor plaatsing in een
strafvertrek zoals die in het ont
werp staat te lang is en moet wor
den teruggebracht tot maximaal
enkele uren.
DEN HAAG - De kamerdebatten
van afgelopen week hebben
slechts verliezers opgeleverd,
ook al haalde het kabinet de
loonmaatregel door het parle
ment en staat het BEZUINI-
GINGSPAKKet nog overeind.
Maar wat daarvan de gevolgen
zijn, bleef uiterst nevelig. In die
mist kon eigenlijk alleen de WD
zich in de handen wrijven. De
vraag is: hoe lang nog?
De waarschuwing van Wiegel
(WD) aan het CDA om niet aan
het bezuinigingspakket te „mor
relen" heeft voorlopig succes ge
had. Het CDA morrelde niet en
ging stilzwijgend akkoord rret
een vaag pakket dat twee weken
geleden nét ver genoeg ging om
de WD niet samen met Andries-
sen te laten afhaken.
Drie miljard bezuinigen, het uit
voeren van een restant van 600
miljoen aan bezuinigingen uit
Bestek '81 en een belastingverla
ging van 350 miljoen voor de
laagstbetaalden. Totaal bijna 4
miljard en dus precies dat waar
de WD steeds om gevraagd
heeft.
De WD was dan ook best tevre
den. „Mocht het eens een keer",
verzuchtte een WD-kameiiid
dat te vaak onder het juk van het
naar de PvdA lonkend CDA door
moest. Maar deze week waren de
rollen omgekeerd.
CDA-leider Lubbers verdedigde zo
fanatiek de bezuinigingen eri
ging de alternatieven van PvdA-
leider Den Uyl zo fel te lijf, dat de
verhouding met de socialisten op
zijn minst een deuk heeft gekre
gen. Dat had Lubbers voor het
redden van het kabinet wel
Het verweer van Den Uyl klonk
weinig overtuigend, hoe driftig
hij ook elke keer weer naar de in
terruptiemicrofoon snelde. Zijn
alternatieven klonken best aar
dig, maar zij waren onvoldoende
onderbouwd om de indruk te
wekken echte oplossingen te zijn.
En bovendien gaat het er in de
politiek niet om wie gelijk heeft,
maar wie het krijgt.
Het bezuinigingspakket werd dus
door de Kamer niet verworpen,
maar daar is ook alles mee ge
zegd. Voor de rest was er slechts
onduidelijkheid. En die werd nog
vergroot door het gegoochel met
steeds weer nieuwe cijfers over
onze economie door minister Van
Aardenne. Het bracht Lubbers
tot de uitroep dat hij er „horen
dol" van werd.
De nieuwe, sombere cijfers die Van
Aardenne op tafel legde, ver
grootten de verwarring alleen
maar. De minister kon totaal niet
aangeven welke gevolgen die cij
fers voor het beleid zullen heb
ben. Dat komt allemaal nog. zei
hij. Maar bovenaan het lijstje
stond: beeld na beleid. Maar als
dat beeld er ondanks bezuinigin
gen en een gedwongen loonmati-
zig is.
Die vraag kan ook de PvdA gesteld
worden, nu ook daar de twijfels
opkomen over de eisen van de
vakbeweging, getuige het inter
view met hun financiële specia
list, Hans Kombrink, in de FNV-
actiekrant die Het Vrije Volk
dinsdag was. Daarin zegt hij dat
de PvdA eventueel zelfs tot een
grotere loonmatiging bereid is
dan het kabinet wil, in ruil voor
minder bezuinigingen op de
overheidsuitgaven.
Kombrink noemt de keuze voor
uitsluitend meer loon zelfs een
„rechtse keuze". Maar de PvdA
begrijpt ook dat zij - juist nu de
FNV massaal de straat op gaat -
de vakbeweging niet met derge
lijke opvattingen voor de voeten
kan gaan lopen.
Kombrink leent plotseling zelfs een
gewillig oor voor het kabinets
voorstel om de prijscompensatie
op 1 juli te schrappen in ruil voor
een belastingverlaging. De com
munist Bakker wreef de PvdA
dan ook onder de neus dat zij naar
buiten doet alsof zij de vakbewe
ging steunt, maar inmiddels al
bezig is via het afschaffen van de
prijscompensatie de poten onder
haar stoel weg te zagen.
En de vakbeweging kreeg deze
week toch al zo weinig bijval in
het parlement. Den Uyl v i
minister Albeda via venijnige in
terrupties zover te krijgen, dat
deze in harde bewoordingen min
of meer zijn vertrouwen in de
FNV opzegde.
De FNV-looneis van 2 procent, die
al sinds november op tafel ligt, is
schuldig aan deze hele toestand,
zei hij. Hij werd later door CNV-
voorzitter Van der Meulen bijge
vallen, die ronduit zei dat die
looneis „ons de das heeft omge
daan".
In het debat bleek in elk geval dat
het krediet van de vakbeweging
(lees: FNV) bij parlement en ka
binet is opgebruikt, schuld of
geen schuld. De Albeda als kam
pioen van het overlegmodel is
niet meer. Maar wat Den Uyl
daarmee nu is opgeschoten, is
een raadsel.
Het enige concrete dat na deze
week vol acties en debatten op
tafel ligt, is dan ook de loonwet
die de regering de macht geeft tot
eind 1981 inde lonen in te grijpen.
De kleine veranderingen die de
Kamer aanbracht (voorafgaande
toestemming Kamer, beperking
van de werkingsduur) waren
slechts doekjes voor het bloe
den.
De loonmaatregel komt er op zeer
korte termijn, dat is duidelijk.
Tenzii de sociale partners het. op
grond van de laatste voorstellen
van de regering, binnen enkele
dagen toch eens worden. Minis
ter Albeda zal de sociale partners
door het verlengen van de loon-
pauze, daar nog een maandje res
pijt voor geven. Maar de kans op
succes is. nu vooral de FNV zich
zo heeft ingegraven en wil door
gaan met acties, wel uiterst klein
geworden.
Rest de vraag wat er van een afge
dwongen loonmatiging terecht
kan komen, ais <i. praktijk heeft
bewezen dat eerdere loonmaat
regelen in de jaren '70 uiteinde
lijk nauwelijks het beoogde ma
tigingseffect hadden. Het enige
dat de regering dan heeft gedaan,
is zich enige ruimte scheppen
voor een ander beleid.
Maar de lijnen van dat andere be-
leid/ijn 11014 in de mi t vetbol gen,
en dan praten we nog niet eens
over het uitblijven van al die
maatregelen die de pijn voor de
werknemers kunnen verzachten,
zoals de VAD, de vermogens
winstbelasting. energiebespa
ring en een echte herverdeling
van inkomens Zolang het kabi
net al die kansen laat liggen, zal
het verzet alleen maar
groeien.
Dat het desondanks kan blijven zit
ten, is dan ook nauwelijks een
verdienste te noemen. Het kabi
net kan, ondanks het ontbreken
aan oen politiek en maatschap
pelijke draagvlak blijven zitten
bij gebrek aan een beter beleid
En ét di'- oiu Uisie kin nie
mand blij zijn.
HANS DE BRUIJN
