Gijzelingszaak Teheran komt
dichter bij l|B;
oplossing
Partij Mugabe neemt touwtjes stevig in handen
Oostenrijkse
ambassadeur vrij
SPAANSE PREMIER NAAR BASKENLAND
NAAST HET NIEUWS
OPEN
herschi/drinks
Positie president Bani-Sadr versterkt
Ongeregeldheden in El
Salvador: vijf doden
VRIJDAG 7 MAART 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van onze verslaggever Fred. Sanders)
SALISBURY - Het centraal comité van
de Z ANU, de partij van Robert Mugabe
die de regering zal gaan vormen van
hei nieuwe Zimbabwe, wil een drasti
sche heivorming doorvoeren van het
Rhodesische regeringsapparaat. Eddi-
son Zvobgo, een naaste medewerker
van Mugabe, vertelde gisteravond dat
de zittende Rhodesische overheid alle
medewerking verleent bij het onder
zoek dat het centraal comité verricht
naar de noodzakelijke en wenselijke
hervormingen.
Uit de woorden van Zvobgo bleek dui
delijk, dat de ZANU weliswaar een
coalitie wil aangaan met de bondge
noot in het Patriottisch Front, de ZA-
PU, maar dat het centraal comité van
plan is de touwtjes stevig in handen te
houden.
Nu Mugabe met zijn ZANU een absolute
meerderheid heeft in het nieuwe par
lement van Zimbabwe, komt de coali
tievorming er eerder op neer dat Mu
gabe een aantal buitenstaanders, met
name uit de ZAPU maar wellicht ook
uit blanke politieke kringen, zal uitno
digen om aan zijn regering deel te ne
men. Parlementaire steun van anderen
heeft de regering-Mugabe immers niet
nodig.
In Salisbury, dat volgens de geruchten
binnenkort zal worden omgedoopt in
„Harare", wordt intussen druk gespe
culeerd over de datum van de onaf
hankelijkheid en, vooral, over de vraag
welk lid van het Britse koninklijk huis
daarbij aanwezig zal zijn. De naam van
prins Charles wordt het meeste ge
noemd.
Intussen valt het op dat Rhodesië zich
geleidelijk aan probeert aan te passen
aan de gewijzigde omstandigheden,
aan het nieuwe zwarte meerderheids
bewind. Over een staatsgreep, of een
inval vanuit Zuid-Afrika, wordt eigen
lijk nauwelijks meer serieus gespro
ken. Zvobgo vertelde gisteravond, dat
Mugabe met gouverneur Soames heeft
afgesproken dat zo spoedig mogelijk
de avondklok zal worden ingetrokken,
en de staat van beleg die nog steeds
geldt in het overgrote deel van het land.
Over de aanwezigheid van Zuidafri-
kaanse troepen in het land maakt de
aankomende Zimbabwaanse regering
zich in het geheel geen zorgen meer.
vertelt Zvobgo. „Als wij willen dat ze
vertrekken, dan gebeurt dat".
Joshua Nkomo, de onafhankelijkheids
strijder van het eerste uur, wiens ZA
PU (Patriottisch Front) bij de verkie
zingen weliswaar niet zo werd wegge
vaagd als Muzorewa's UANC, maar die
toch wel een verliezer was, wordt
waarschijnlijk de eerste president van
Zimbabwe. Weliswaar heeft Nkomo
zich altijd verzet tegen een dergelijk
erebaantje, omdat hij echte politieke
macht nastreefde, maar volgens ZA-
NU-kringen zou Nkomo op weg zijn
eieren voor zijn geld te kiezen. Eerder
was gemeld dat Nkomo liever minister
van buitenlandse zaken wil wor
den.
Geruchten als zou Mugabe alleen willen
samenwerken met het blanke Rhode-
sisch Front (RF), wanneer Ian Smith
zou terugtreden, worden door de ZA-
NU-leiding tegengesproken. De on
derhandelingen met het RF moeten
nog beginnen zegt men.
Internationaal heeft de anticlimax van de
onverwachte vreedzame overgang van
minderheidsbewind naar zwart meer
derheidsbewind intussen voor de no
dige verwarring gezorgd. De regering
van Oost-Duïtsland liet bekendmaken
dat zij het nieuwe Zimbabwe - dat nota
bene nog niet eens bestaat - al had er
kend. En vanuit Moskou blijven waar
schuwingen komen over een dreigen
de imperialistische interventie in Zim
babwe. een soort omgekeerd Afrikaans
Afghanistan, waar althans in Salisbury
niemand meer serieus over praat.
Robert Mugabe heeft elke dag uitgebrei
de gesprekken met de Rhodesische
generaal Peter Walls, eens de man die
de strijd tegen de guerrilla leidde, nu
degene die verantwoordeijk is voor de
omvorming van guerrilla's tot gewone
soldaten.
(Van onze redactie buitenland
DEN HAAG - Een oplossing van het gijzelings
drama in Teheran is gisteravond onverwacht
een stap dichterbij gekomen. De Iraanse stu
denten hebben „onder druk van de regering"
besloten de vijftig mensen die zij al sinds 4 no
vember in de Amerikaanse ambassade vast
houden, over te dragen aan de Revolutionaire
Raad.
Dat gebeurde op het moment dat de
vijf leden van de commissie van
onderzoek van de Verenigde Na
ties op het punt stonden het land
te verlaten zonder de gegijzelden
te hebben ontmoet. Dit laatste zal
nu één van de komende dagen
alsnog gebeuren, zodat zij door
minister van buitenlandse zaken
Ghotbzadeh overgehaald konden
worden hun bezoek aan Iran met
enkele dagen te verlengen. Waar
nemers noemen deze plotselinge
wending vooral een overwinning
voor de gematigde lijn van de pas
gekozen president Bani-
Sadr.
Radio Teheran zond gisteren ook
het bericht uit dat alle bevoegd
heden zijn overgedragen aan de
gekozen president, behalve die
op het gebied van religieuze za
ken. Dit zou een verdere verster
king van de positie van Bani-Sadr
betekenen, die onlangs al tot op
perbevelhebber van het leger is
benoemd.
Eerder gisteren op de dag had pre
sident Bani-Sadr een onderhoud
met de zieke religieuze leider van
Iran, ajatollah Chomeini. In dat
gesprek moet de president van de
79-jarige imam het groene licht
hebben gekregen voor de defini
tieve „afrekening" met de stu
denten in de Amerikaanse am
bassade, die door Bani-Sadr eer
der al waren beticht van het vor
men van een tweede regering
naast de wettige regering. De Re
volutionaire Raad had eerder de
ze week besloten dat de VN-
commissie de gegijzelden alle
maal te zien moest krijgen.
Druk regering
Over dit besluit ontstond een me
ningsverschil met de ambassade
bezetters, die zich er niet mee
konden verenigen. Daarom bo
den zij gisteren, kennelijk de on
mogelijkheid van hun positie in
ziend, aan om de verantwoorde
lijkheid voor de „gegijzelden, dat
wil zeggen Amerikaanse spion
nen" over te dragen aan de Re
volutionaire Raad. Dit gebeurde
volgens een woordvoerder van de
tan. Dit in tegenstelling tot presi
dent Bani-Sadr, die zich zeker
zulke grote zorgen maakt over de
bedoelingen van de machtige
noorderbuur.
Het voorstel van de studenten werd
gisteravond door de Revolutio
naire Raad aanvaard. Minister
Ghotbzadeh verklaarde dat in
middels een speciale commissie
in het leven is geroepen, die de
verantwoordelijkheid over de
Amerikaanse gegijzelden op zich
moet nemen. Vandaag komen zij
Voorzichtig
Een groepje Iraanse studenten beraadt zich. een beetje onzeker c
woordelijkheid voor de gegijzelden in de Amerikaanse ambassade c
van Iran
bij elkaar om een en ander te re
gelen. De rol van de bezetters lijkt
hiermee te zijn uitgespeeld, hoe
wel hierover geen bijzonderhe
den waren te verkrijgen, net zo
min als over de toekomstige ver
blijfplaats van de gegijzel
den.
In Washington is vooralsnog voor
zichtig positief gereageerd op de
berichten uit Teheran. Een
woordvoerder vertelde dat het
nieuws „welkom" is, maar dat
nog afgewacht moet worden wat
de werkelijke betekenis ervan is.
Er werd in Amerika nog gewezen
op een eerdere uitspraak van aja
tollah Chomeini, dat het deze
maand te kiezen parlement de
uiteindelijke beslissing moet
nemen over wat er gebeurt met
de gegijzelden.
GEVANGENE IN CEMENTMOLEN
GREENVILLE (AP) - Robert McCartney, oud 27 jaar, heeft twee
uur doorgebracht in een rondwentelende cementmolen op een
auto.
Dat gebeurde woensdag. Gisteren zei hij: 'Ik voel me nog helemaal
stijf en geradbraakt maar gelukkig heb ik 't overleefd
McCartney had de molen uitgezet nadat deze zijn lading cement
had gelost en hij ging de molen schoonspoelen. De motor van zijn
wagen liep echter nog.
De waterslang raakte een hendel de molen ging aan en McCartney
tuimelde de draaiende molen in.
Na twee uur viel het collega's op dat McCartney.s pet en veilig-
heidsbril in de cabine van de wagen lagen terwijl zijn motor
alsmaar draaide. Zij gingen een kijkje nemen en konden zo de
ongelukkige uit zijn benarde positie redden.
THATCHER RINOCEROS'
LONDEN Reuter) - De eerste vrouwelijke premier van Groot-Bnt-
tannie, Margaret Thatcher, heeft in de betrekkelijke korte tijd dat
zij regeert een hele reeks onfiatteuze bijnamen gekregen die va
rieren van het al bekende 'Attilla de Hen" tot 'rinoceros".
Volgens de roddelkroniekschrijver van de Daily Mail, een krant die
Thatchers conservatieve partij altijd steunt, heeft zij het etiket
"rinoceros" gekregen van haar Westduitse en Franse collega
Helmut Schmidt en Valery Giscard d'Estaing.
Hij somde als anders bijnaam op "Hilda" (tweede voornaam van
Thatcher), de "hoofdonderwijzeres", het "loeder", de dame van
ijzer", de "onbevlekte misontvangenis", en het "leidend voor
werp".
Derde huwelijk in gevangenis
ABERDEEN (UPI) - Een Schotse moordenaar die voor het eerst
trouwde toen hij twintig jaar geleden in de dodencellen zat, heeft
toestemming gekregen een derde huwelijk aan te gaan.
De 45-jarige Donald Forbes trouwde gisteravond met Alison Mau
reen Fraser Grierson. De directie van de Peterhead-gevangenis
zei dat de nieuwe mevrouw Forbes haar man na de plechtigheid
in de gevangenis zou mogen bezoeken.
Forbes was in 1958 ter dood veroordeeld wegens moord op een
nachtwaker in Edinburgh. In afwachting van zijn terechtstelling
trouwde hij als eerste in de dodencellen van Schotland.
Zes dagen na het huwelijk werd het vonnis tegen Forbes veranderd
in levenslange gevangenisstraf.
Dit huwelijk en een daaropvolgend liepen uit op echtscheiding.
Forbes werd in 1970 voorwaardelijk vrijgelaten, maar zeven weken
.later stak hij voor een café een man dood en kreeg opnieuw
levenslang.
Gijzelingszaak Columbia
BOGOTA (ANP) - De bezetters van de Dominicaanse am
bassade in Columbia hebben gisteren de Oostenrijkse
ambassadeur in Columbia vrijgelaten, omdat zijn vrouw
ernstig ziek is. Ambassadeur Edgar Selzer, is de vieren
twintigste gegijzelde, die sinds het begin van de gijze
lingsactie in de ambassade is vrijgelaten. De vrijlating
kwam voor ingewijden volkomen onverwacht.
De Oostenrijkse ambassadeur
Edgar Selzerwordt hier op het mi
litaire vliegveld in Bogota, door
vrienden omhelsd.
ADVERTENTIE
TON MENKEN IJSBAAN
IS WEER
sorry
De Oostenrijkse diplomaat kwam
uit het ambassadegebouw in
wandelkostuum. Hij leek uitge
put en was zichtbaar vermagerd.
Selzer stapte in een bestelauto
van het Columbiaanse Rode
Kruis, die tot voor de ingang was
gereden en met onbekende be
stemming wegreed.
Nog een dertigtal mensen, onder
wie twaalf ambassadeurs zitten
nu nog in het gebouw vast.
Gisteren heeft de Columbiaanse
regering de guerrillastrijders van
de M-19 beweging tijdens een
tweede onderhandelingsronde
voorgesteld om hen naar Alge
rije, Syrië of Libië te vliegen, al
dus goed ingelichte zegslieden.
Het aanbod werd gedaan als een te
genvoorstel. De regering wees
aanbiedingen van andere Latijn-
samerikaanse naties om de guer
rillastrijders op te nemen van de
hand.omdatditzou inhouden dat
de betrokkenen te dicht bij Co
lumbia zouden blijven.
De bezetters eisen de invrijheids
telling van 311 politieke gevan
genen, 50 miljoen dollar, publica
tie van een manifest over de ge
hele wereld en een vrijgeleide uit
het land.
De regering zou met name moeite
hebben met de eis betreffende de
politieke gevangenen.
bezetters „onder druk
de i
Cyaankali
gevonden op
vuilnisbelt
STOCKHOLM (DPA) - Een ka
potte ton met 50 kilo zuiver
cyaankali is in een buitenwijk
van Stockholm op een stort
plaats van industrie-afval
ontdekt.
De ton blijkt door een nalatig
heid bij een grote onderne
ming in de vuilnis terecht te
zijn gekomen.
De hoeveelheid is voldoende
om minstens 200.000
te vergiftigen.
SAN SALVADOR (UPI) - Bij politieke onlusten zijn gisteren .n El Salva
dor vijf mensen om het leven gekomen, drie in de stad Tacachico, 90 km
ten westen van de hoofdstad, en twee in San Salvador.
Enkele uren eerder hadden jonge betogers auto's in de hoofdstad in brand
gestoken en straten in de hoofdstad met bussen versperd.
Gistermiddag werden de burgerrechten geschorst en de staat van beleg in
El Salvador uitgeroepen.
Enkele uren eerder had de junta aangekondigd dat binnenkort de wet op
de landbouwhervorming zou worden uitgevoerd.
De hervorming houdt in dat ongeveer 60 procent van de beste landbouw
gronden van het land uit handen van een kleine, machtige elite wordt
gewrongen en aan arme boeren zonder land wordt gegev en.
De regering hoopt dat met de hervormingen de boeren op den duur niet
langer de machtige linkse groepen steunen die streven naar
tische regering.
Rusland zou
kernwapens
hebben in
Afghanistan
PARIJS (AFP'DPA) - Volgens een
bericht in het Franse blad "Le
Quotidien de Paris" heeft de
Sowjet-Unie kernwapens naar
Afghanistan overgebracht In het
artikel zegt het links-liberale blad
betrouwbare inlichtingen uit
westelijke militaire kringen weer
te geven. Volgens "Le Quotidien
de Paris" gaat het om "Frog" of
"Scud" kernraketten die een be
reik hebben van 150 kilometer.
De Sowjet-troepen in Afghanistan
beschikken volgens genoemde
informatie over diverse mobiele
lanceerinrichtingen voor raket
ten met kernkoppen. Zij zouden
staan opgesteld in de omgeving
van Kabul, Bagram en Kandahar.
Afghaanse vluchtelingen in Pakis
tan hebben de Russen ervan be
schuldigd zenuwgas en napalm
te gebruiken. Niet verwij/.end
naar deze beschuldigingen heeft
de Russische ambassadeur op de
ontwapeningsconferentie in Ge-
nève gezegd, dat de Sowjet-Unie
zich altijd heftig heeft verzet te
gen het gebruik van chemische
wapens.
gering
De militante studenten zeiden dat
zij „niet verwikkeld willen raken
in een zaak die in het belang is
van onze vijand". Over wie die
vijand was lieten zij geen ondui
delijkheid: „Aangezien het voor-
stel voor de ontmoeting tussen
VN-commissie en de gegijzelden
uit Amerika kwam, de grote sa
tan. en niet van het Iraanse volk,
hebben wij het afgewezen". De
bezetters hebben hun kritiek al
tijd tot Amerika beperkt, ook na
de Russische inval in Afghanis-
Aan vooravond van verkiezingen over zelfbestuur
MADRID (Reuter/AFP/DPA/UPI)
- De Spaanse premier. Adolfo
Suarez, is gisteren naar Basken
land gevlogen aan de vooravond
van de historische verkiezingen
voor een regionaal parlement die
ADVERTENTIE
(eetdekt!
zondag zullen worden gehouden.
Er zijn strenge veiligheidsmaat
regelen genomen uit vrees voor
aanslagen van de Baskische af
scheidingsbeweging ETA.
Hoop en terughoudendheid zijn de
twee polen waartussen komende
zondag in Spaans Baskenland de
verkiezingen voor een regionaal
parlement zullen plaatsvinden.
Hoop, omdat een regionaal par
lement wellicht eindelijk eens
een begin kan maken met de op
lossing van de immense proble
men waarvoor de Basken zich
geplaatst zien, in het bijzonder de
economische problemen en het
terrorisme. Terughoudendheid,
omdat men op de voorhand nog
weinig vertrouwen heeft in zo n
parlement.
De Basken zijn al eerder - 25 okto
ber 1979 - naar de stembus ge
gaan om door middel van een re
ferendum te beslissen of zij een
zekere mate van zelfbestuur voor
hun streek gewenst achten. Het
resultaat was, zoals te verwach-
-ten viel, een volmondig 'ja'. Zon
dag moet als volgende stap een
streekparlement worden geko
zen en in april zal de eerste Baski
sche regering gevormd worden,
waarmee dan de zelfstandigheid
in Baskenland haar beslag zal
hebben gekregen.
Het grootste probleem waarmee
een Baskische streekregering te
maken krijgt, is ongetwijfeld het
terrorisme. Sinds het begin van
dit jaar heeft het terroristische
geweld al weer 26 mensenlevens
geëist. Daarnaast schreeuwt ook
de economische problematiek
om een oplossing. Het werkloos
heidspercentage in de industrie
gebieden van het Baskenland ligt
met 17 pet ver boven het landelijk
gemiddelde. De verslechtering
van de economische toestand
kan voor een deel worden toege
schreven aan het door het terro
risme opgeroepen klimaat van
algemene onzekerheid. Even
belangrijk in dit opzicht is dat er
tot nu toe niets terecht is geko
men van een blijvende overscha
keling van de noodlijdende, met
afzetmoeilijkheden kampende
zware industrie op andere indus
trietakken, die meer toekomst
hebben.
Terwijl de problemen waaraan de
streekregering het hoofd moet
bieden, in alle duidelijkheid ter
tafel liggen, bestaat er nog geen
volledige duidelijkheid omtrent
de precieze macht van deze rege
ring. Nu al zijn er tekenen waar te
nemen van een mogelijke toe
komstige strijd tussen het "cen
trale" Baskische bestuur en de
besturen van de Baskische pro
vincies en gemeenten met hun
traditionele voorrechten. Boven
dien lijkt ook de in het zelfstan
digheidsstatuut vaag omschre
ven verhouding tussen dat "cen
trale" bestuur en de regering in
Madrid eventuele conflicten niet
uit te sluiten. Vele Basken vrezen
dat premier Suarez zich erg te
rughoudend zal tonen bij het
overdragen van concrete be
voegdheden. Dat zal dan tot een
groter radicalisme leiden, zo re
den
i zij.
)e 1.5 miljoen stemgerechtigde
Basken kiezen zondag zestig af
gevaardigden. twintig voor elk
van de drie Baskische provincies
Quipuzcoa. Biscayé en Alava. De
partijen leveren een verwoede
strijd om de stemmen De be
houdende "Baskische Nationa
listische Partij" (PNV i en de so
cialisten van de PSOE worden
gezien als de grootste kansheb
bers op de overwinning.
Test
De verkiezingen in Baskenland en
soortgelijke verkiezingen in Ca-
talonie (20 maart) zijn een belang
rijke test voor de zittende cen
trum-regering van premier Sua
rez. Nu diens partij, de Unie van
het Democratisch Centrum
(UCD). bij het laatste referendum
over de zelfstandigheid in An-
dalusiê te kennen heeft gegeven
nog maar weinig te voelen voor
een verregaande decentralisatie
van Spanje, vreest Suarez stem
menverlies in Baskenland en Ca-
taloniè.
