Junta heeft
hooguit nog
drie maanden" I
Rusland trekt pas
terug na garanties
(DBa
ng&Olufsen
PORTUGAL VREESDE COUP
NAAST HET NIEUWS
Mugabe akkoord
met Nkomo over
brede coalitie
Ontvoerde journalist
dood teruggevonden
SWEET D'BUSTER
HENRICO'S HOT LINE
DONDERDAG 6 MAART 1980
BUITENLAND
PAGINA 9
MOSKOU - Het Kremlin heeft
in Rfodesië op het verkeerde
paan gewed en de Sowjet-
staat&ers heeft onjuiste
prognoses verspreid over
Londois boze bedoelingen om
eventieel met de verkiezings
uitslag te gaan knoeien. Deze
beide missers verklaren
waarschijnlijk waarom Mos
kou zc aarzelend reageert op
de uitslag van de verkiezin
gen vin het zwarte deel van
de beiolking, waarbij Robert
Mugcoe met zijn beweging
een overweldigende meerder
heid van 57 van de 80 zetels
wist e behalen. Moskou's fa-
vorië Nkomo veroverde met
zijn oartij 20 zetels.
Het Kremlin heeft de afgelopen
jaret vooral de ZAPU-bewe-
ginc van Joshua Nkomo met
geld en wapens gesteund,
watrbij Nkomo ook diverse
maen de Sowjet-Unie heeft
bezvcht. Mugabe genoot wel
enige steun van Moskou,
maar werd toch in belangrij
ker mate gesteund door Pe
king. De Russische staatspers
beschuldigde voor de verkie
zingen de Britse overheid van
intimidatie van de zwarte
kiezers en voorspelde, dat de
conservatieve regering waar
schijnlijk wel met de uitslag
zou gaan knoeien als die Lon
den niet zou bevallen.
Dat laatste is echter niet ge
beurd, ofschoon de overweldi
gende meerderheid van Ro
bert Mugabe en z'n ZANU-
beweging voor de Britse regè-
ring wel als de minst welkome
uitslag beschouwd moet wor
den. De Sowjet-propaganda
verschoof haar verbale agres
sie na de uitslag dan ook on
middellijk van Engeland
naar Zuid-Afrika en ver
klaarde, dat de eerste stappen
van de nieuwe onafhankelij
ke staat werden gezet "onder
toenemend gevaar van agres
sie van Zuid-Afrika en z'n
imperialistische vrien
den".
De minachting voor de zelf
standigheid van de nieuwe
machthebbers in Rhodesië
demonstreerde het persbu
reau Tass door Mugabes be
weging meteen maar aan te
raden om een coalitie aan te
gaan met de partij van Nko
mo „om bedreigingen vanuit
Zuid-Afrika" het hoofd te
kunnen bieden. Verder werd
gewaarschuwd voor „mani
pulaties" van de blanken on
der leiding'van lan Smith, die
volgens de eerste Sowjet-
commentaren de verdeeld
heid onder de zwarte partijen
ten eigen bate zou willen uit
spelen.
Volgens politieke waarnemers
in de Russische hoofdstad be
vestigt de uitslag van de ver
kiezingen in Rhodesië voor de
Kremlin-machthebbers nog-
eens de .onbetrouwbaarheid"
van zulke volksstemmingen.
Het is de politiek van Moskou
om een partij met massale
wapenhulp in het zadel te hel
pen om die partij dan daarna
met alle beschikbare machts
middelen aan de macht te
houden. Dat gebeurde in An
gola en bijvoorbeeld ook in
Ethiopië. Londens politiek
van geheime verkiezingen is
hiermee in strijd en heeft voor
Moskou dan ook niet het ge
wenste resultaat opgele
verd.
Verzet in Suriname
(Van onze redactie buitenland)
DEN HAAG - Het verzet tegen de militaire junta in Suri
name begint vorm te krijgen. De militairen hebben nog
hoojuit drie maanden voor hun regiem, ook door interne
conficten, uiteen valt.
Dat zegt Harry Dhonré, woord-
voerdtr van de in Utrecht geves
tigde vèlzijnsstichting voor Hin-
doestanse Surinamers, Lalla
Rookh Daags na het Tweede-
Kamedebat over de staatsgreep
in Surname verzette de stichting
zich g^teren hevig tegen de op
stelling van de Nederlandse rege
ring.
Het bestuur van de stichting wijst
de nilitaire staatsgreep resoluut
af e» wil dat de Nederlandse re-
geriig de ontwikkelingshulp aan
Surname stopzet tot er weer een
regfring op grondwettelijke ba
sis s. In ieder geval, vindt Lalla
Ro»kh, moet de Tweede Kamer
de motie-Pronk aannemen.
Hitïin wordt de ontwikkelings
hui) gekoppeld aan de mate
waa-in de mensenrechten wor
den geschonden. Lalla Rookh is
de ïerste organisatie van Suri-
naners in Nederland, die zich
opeilijk tegen de staatsgreep
veraet. De meeste organisaties
nemen een afwachtende houding
azn of steunen het optreden van
de Nationale Militaire Raad.
Harry Dhónré is zondag terugge
keerd uit Suriname, waar hij ge-
tuge is geweest van de staats
greep van vorige week maandag.
„Ee ondeskundige regering-Ar-
roi", zegt hij, „was een gemeen-
sciappelijke vijand, die verdre
ven moest worden. Daarom kre
gen de militairen de handen op
ellaar en is het volk niet in op-
st«nd gekomen tegen de coup".
Hi meent bovendien te weten dat
demilitairen ingrepen omdat Ar-
roi zélf vermoedde te zullen ver
liepen bij de verkiezingen van 27
m^art en daarom een coup in de
zinhad.
„Maè-", aldus Dhonré, „de ge
meenschappelijke vijand is nu
verjaagd. Het Surinaamse volk is
riet dom en zal niet toestaan dat
z'jn vrijheid door de militairen
STPAUSS NAAR VS - De minis
ter-president van Beieren en
kandidaat van de christendemo-
crefcische oppositie voor de func
tie \an bondskanselier, Franz Jo
zef Btrauss, gaat zaterdag voor
een yeek naar de V.S. Hij zal daar
bespiekingen voeren met de
Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Cyrus Vance.
Hij wil ook van gedachten wisselen
met president Carter.
Junta-lid El
Salvador
neemt ontslag
SAN SALVADOR - Ingenieur Hec
tor Eada Hirezi is uit de junta van
El Sdvador getreden. Hirezi was
eon lan de twee christen-demo-
cratsïhe leden van de vijfmans-
junü. Volgens betrouwbare
broinen zal zijn plaats binnen-
kortworden bezet door Napoleon
Duate, de topman van de chris-
ten-iemocraten, die in 1977 het
presdentschap werd onthouden
midtels fraude ten gunste van
geneaal Romero.
Hirezi rok zich afgelopen zaterdag
uit <e junta terug en pakte uit
veilijheidsoverwegingen het
vlieguig naar Mexico. Zo is
dinsiagavond in El Salvador be
kendmaakt. Officieel heet het
dat Hirezi wegens overver-
moeiheid zijn taak heeft neer
gelegd
wordt gekortwiekt". De enige
oplossing ligt bij president Fer-
rier, die actief gesteund moet
worden in zijn streven een nieu
we regering te vormen met een
grondwettelijke basis. Dat moet
dan een interimregering zijn, met
de opdracht nieuwe verkiezingen
uit te schijven, vindt hij.
Het nu nog ondergrondse verzet in
Suriname wordt, volgens de Su
rinaamse welzijnsstichting, ge
vormd door personeel van de
(ontwapende) politie en militai
ren die zich niet achter de staats
greep hebben kunnen stellen.
Dhonré beklemtoont dat het ille
gale wapenbezit in Suriname niet
moet worden onderschat. Hij
voorspelt dat na ongeveer drie
maanden de creoolse bevol
kingsgroep de boventoon gaat
het militaire regiem,
een ethnisch conflict is
geboren, want de hindoestanen
en Javanen in Suriname zullen
dit, zegt hij, niet tolereren. Vol
gens zijn scenario zou in dit
conflict de politie partij kiezen
tegen de militairen en daarmee
de chaos compleet maken, „want
dan heb je muiterij", zegt hij.
Luitenant Van Rey van de Militaire
Raad van Suriname heeft dins
dag als reactie op de motie Pronk
verklaard: "Het voorstel van de
oud-minister voor ontwikke-
lings-samenwerking Pronk om
ontwikkelingshulp te koppelen
aan de mate waarin mensenrech
ten worden geschonden, kan Su
riname alleen maar meer ont
wikkelingshulp opleveren. De
mensenrechten worden hier niet
geschonden".
Afghaanse president:
VIEUW DELHI/ISLAMABAD/
MOSKOU (Reuter/AFP/DPA/
UPI) - De Afghaanse president,
Babrak Karmal, wil een geloof
waardige garantie dat Afghaans
grondgebied niet gebruikt wordt
voor "ondermijnende activiteit"
van "bandieten" die uit het bui
tenland komen, voordat hij de
Sowjet-Unie vraagt haar troepen
uit Afghanistan terug te trekken.
Dit heeft hij verklaard in een
vraaggesprek met het Indiase
3LUMPTON_ (DPA) - Prins
Charles van Engeland trak
teert zijn landgenoten regel
matig op iets nieuws. Deed hij
al eens met? aan kameelren-
nen dinsdag probeerdehij het
als jockey, op wiens paard de
gokkers konden inzetten,
iet jockeydebuut van Charles
had plaats in Plumpton op
een baan vart drie en een hal
ve kilometer voor amateurs.
De prins bracht het er niet
slecht af. Op het Amerikaanse
paard Long Wharf werd hij
tweede onder de veertien
deelnemers,
iet evenement trok het record
aantal bezoekers van vijfdui
zend en de "bookmakers"
meldden een recordomzet. Ze
verdienden alleen al 30.000
pond aan het feit dat prins
Charles niet eerste werd.
iet was voor het eerst dat paar-
denrenliefhebbers op een lid
van de koninklijke familie
konden wedden.
k Prins Charles loopt met zijn za-
lel onder de arm .nadat hij met zijn
oaard Long Wharf als tweede in de
Wadhatters Private Sweepstak ra-
:e eindigde.
BURTON ON TRENT (AP) - De 47-jarige David Preston heeft
gisteren het bericht ontvangen, dat hij voor de derde maal een
prijs heeft gewonnen in de voetbaltoto. Deze keer was het maar
een schamel bedrag. Verleden week won hij namelijk de grootste
prijs aller tijden, 953,874 pond. Tien jaar geleden sleepte hij al een
keer 100.000 pond in de wacht. Gisteren kreeg hij bericht dat hij
90 pence had gewonnen. "Daar ga ik niet helemaal voor naar
Londen, ze moeten het maar aan me sturen", aldus Preston.
De hoogste toto-prijs op één na, 882,528 pond, was in maart vorig
jaar gewonnen door een 20-jarige kapster uit Wales, Irene Powell.
weekblad Blitz dat gisteren is ge
publiceerd.
Karmal wil vooral dat Pakistan ga
randeert dat het zijn grondgebied
niet laat gebruiken door buiten
landse "vrijbuiters". Hij be
schuldigde met name de Ameri
kaanse inlichtingendienst CIA,
China, Groot-Brittannië, Egypte
en Israël ervan betrokken te zijn
bij de opleiding van opstandelin
gen. Voor vrede is nodig dat deze
landen hun activiteit staken en
voorts dat de militaire bevoorra
ding van de opstandelingen
wordt stopgezet, aldus Karmal
die hiermee in dit vraaggesprek
voor het eerst inging op aard van
de garanties die door zijn rege
ring geëist worden.
Pakistan heeft gisteren officieel het
aanbod van de Verenigde Staten
afgewezen om 400 miljoen dollar
(ongeveer 800 miljoen gulden)
steun te verlenen. De presiden
tiële adviseur voor buitenlandse
aangelegenheden, Agha Sjahi, zei
dat zijn regering Washington
heeft laten weten niet geïnteres
seerd te zijn in het aanbod dat
was bedoeld om Pakistan te
steunen tegen een Russische
dreiging. 200 Miljoen was be
doeld voor de aanschaf van mili
taire uitrusting en 200 miljoen als
economische hulp.
Het gecombineerde Afghaanse-
Sowjet offensief dat afgelopen
vrijdag in de oostelijke provincie
Kunar in Afghanistan is ingezet
heeft de strijdmacht van de op
standelingen verslagen. Dit heb
ben opstandelingen die naar Pa
kistan zijn gevlucht, gezegd. In
de vallei van Kunar bevinden
zich alleen nog Russische en Af
ghaanse soldaten. De verliezen
onder de opstandelingen zijn zeer
groot. Sommigen schatten het
dodental op duizend.
Verwacht wordt dat met de Sowjet-
Afghaanse acties in Kunar het
aantal vluchtelingen aanzienlijk
zal toenemen. Vluchtelingen die
gisteren aankwamen in Pakistan
beschuldigden de Sowjet-Unie
ervan zenuwgas te gebruiken in
de strijd met de islamitische op
standelingen. Ook de in Parijs
gevestigde federatie voor de
rechten van de mens uitte derge
lijke beschuldigingen. Het Ame
rikaanse ministerie van buiten
landse zaken zei deze berichten te
onderzoeken. Het Russische
persbureau Tass heeft de be
schuldigingen heftig tegenge
sproken. Tass noemde gisteren
deze beweringen verzinsels van
de CIA.
Machtsoverdracht over drie weken
PLOGOFF - Tegenstanders van kernenergie betogen op het Franse eiland Plogoff, waar nu al sinds weken
wordt gedemonstreerd tegen de plannen van de Franse elektriciteitsmaatschappij om op dit eiland een atoomcen
trale ie bouwen. Op de achtergrond ordetroepen van de politie. De spanning stijgt op Plogoff. Een zeer grote
politiemacht heeft nu al tientallen barricaden verwijderd en vele demonstranten gearresteerd.
LONDEN (UPI/Reuter) - Groot-
Brittannië zal over ongeveer drie
weken de macht aan de nieuwe
zwarte regering in Rhodesië
overdragen waardoor het land de
onafhankelijke republiek Zim
babwe wordt. Dit hebben Britse
regeringsfunctionarissen giste
ren meegedeeld.
De datum staat nog niet vast. Deze
zal voor een groot deel afhangen
van de vraag hoe snel Robert Mu
gabe er in zal slagen zijn kabinet
te vormen. Na de totstandkoming
van de regering en de beëdiging
door gouverneur Lord Soames
zal een reeks grondwettelijke
procedures volgen waarover op
de Rhodesische vredesconferen
tie in Lancaster House in Londen
in december vorig jaar overeen
stemming is bereikt.
Als deze procedures voltooid zijn
zullen twee huizen van het par
lement in gezamenlijke zitting
bijeenkomen om de eerste presi
dent van de republiek te kiezen.
In brede kring is gemeld dat dit
Joshua Nkomo zal zijn, leider van
de Patriottisch-Frontpartij die na
Mugabe de meeste zetels bij de
verkiezingen behaalde. Nkomo
zou er echter de voorkeur aan ge
ven een belangrijke portefeuille
in het kabinet - mogelijk die van
buitenlandse zaken - te bekleden.
Wanneer er eenmaal een grondwet
telijk staatshoofd is zal gouver
neur Soames de macht aan hem
overdragen. De Britse regering
zal dan een verklaring uitgeven
waarmee officieel een eind komt
aan 90 jaar van koloniaal bewind.
Robert Mugabe heeft Lord Soames
gevraagd na de afkondiging van
de onafhankelijkheid nog min
stens een maand te blijven ten
einde vertrouwen onder de blan
ke minderheid in de toekomst
van Zimbabwe te wekken.
Overeenkomst
Robert Mugabe heeft Joshua
Nkomo voor de vorming van een
coalitie gewonnen, zo heeft de
woordvoerder van Mugabe giste
ren in Salisbury meegedeeld.
Over de aard en de omvang van
de deelneming van Nkomo's
ZAPU-partij moet nog verder
onderhandeld worden. Over
deelneming van een blanke aan
de regering is nog niets bekend.
De partij van Mugabe is gisteren
begonnen met de omvorming
van bevrijdingsbeweging tot re
geringspartij. Mugabe leidde een
lange bijeenkomst van het cen
traal comité van de ZANU om te
spreken over de samenstelling en
de structuur van de regering en
om de steun van zijn aanhangers
te krijgen voor zijn verzoenings
politiek.
Het programma voor samensmel
ting van de strijdkrachten is een
nieuwe fase ingegaan. Ruim 600
guerrillastrijders van het Afri
kaanse Nationale Bevrijdingsle
ger ZANLA van Mugabe zyn gis
teren op de Rhodesische basis
van Rathgar, bij Mtoko in het
noordoosten van het land. in het
nationale Rhodesische leger op
genomen.
Ontslag
De drie rechters van de hoogste be
roepsinstantie in Rhodesie onder
leiding van Hector MacDonald
hebben gisteren hun ontslag
meegedeeld. MacDonald had
reeds eerder gezegd dat hij inge
val van een overwinning van Mu
gabe of Nkomo zou heengaan.
Dat was nadat Mugabe verklaard
had dat hij bepaalde wijzigingen
in de door blanken overheerste
justitie noodzakelijk achtte.
De Dee
nse vormgevers van beeld engeluid.
3 jaar garantie
Geautoriseerd B&Odealer:
H9 SS
LTEINB
I VAN 1703
Breestraat 109 - Leiden - Tel. 071 -120802
(Van onze correspondent Rienko
Wilton)
BEIROET - Met de vondst van het
stoffelijk overschot van een van
de beroemdste journalisten in de
Arabische wereld, Selim al Louzi,
is gisteren de spanning in Liba
non plotseling sterk toegenomen.
Al Louzi's lijk werd gevonden in
een bos op 15 kilometer ten zui
den van Beiroet. Na tien dagen
geleden door gewapende onbe-
ADVERTENTIE
VOORPROGRAMMA
donderdag 20 maart - toegangsprijs 10,-
aanvang 20.00 uur, Stadsgehoorzaal Leiden.
Voorverkoop:
GÉ HOFENK,
Haarlemmerstraat 66, Leiden, tel. 071-121980.
kenden op weg naar het interna-
tionale vliegveld van Beiroet op
klaarlichte dag te zijn gekidnapt,
bleek hij op de meest afschuwe
lijke manier te zijn gemarteld.
Zijn gezicht was letterlijk in el
kaar gedrukt, zijn vingers gebro
ken, zijn rechterhand was ver
koold en hij was tweemaal in het
hoofd geschoten.
Selim al Louzi was uitgever-hoofd
redacteur van een van de meest
gelezen Arabische weekbladen,
„Al Hawadess" - „De Gebeurte
nissen". Al Louzi, een fervent an
ti-communist, woonde de afgelo
pen vier jaar in Londen, waar
heen hij uitgeweken was tijdens
de Libanese burgeroorlog van
1975-76.
In de Arabische wereld is „Al Ha
wadess" een nogal omstreden
publikatie met een enorm grote
lezerskring. De lijn ervan is het
best te vergelijken met die van de
Westduitse Springer-bladen.
Louzi's dood heeft duidelijk een
schaduw geworpen op het aan
vankelijk gunstige politieke kli
maat waarin de Libanese presi
dent Sarkis gisteravond in een
rede voor radio en televisie een
plan bekend zou maken voorra
tionale verzoening".
(Van onze correspondent Jan Hal-
kes)
LISSABON - Een artikel in een ex
treem-rechts dagblad was oor
zaak van grote opwinding in
kringen van de conservatieve
Portugese regering. Premier Sa
Carneiro had een spoedvergade
ring met president Eanes nadat
het dagblad geschreven had dat
het militaire adviesorgaan van de
president, de revolutionaire raad,
een staatsgreep zou overwegen.
Een perscommuniqué van Eanes
verwees gisterochtend de spe
culaties van de krant naar het rijk
der fabelen.
De gerechtelijke politie zal stappen
ondernemen tegen het dagblad O
Dia, dat de geruchten in de we
reld bracht. Het regeringsgezinde
O Dia, dat overigens niet als be
trouwbaar bekend staat, schreef
dinsdagochtend dat de revolu
tionaire raad overwogen zou
hebben middels een militaire
staatsgreep de regering af te zet
ten. Aanleiding tot de staatsgreep
zouden de stakingen bij het
openbaar vervoer moeten zijn
geweest, die dinsdag gehouden
werden. De stakingen waren ge
richt tegen de regering, die bij het
nationale busvervoer een sociale
en economische uitzonderings
toestand heeft uitgeroepen.
Het is bekend dat de meerderheid
binnen de revolutionaire raad het
niet erg op de regering heeft be
grepen. Een perscommuniqué
van de socialistische partij, die in
de oppositie is, beschouwt de
speculaties over de staatsgreep
als een poging de aandacht van
de succesvolle stakingen af te
leiden. Vasco Goncalves, een van
de leden van de revolutionaire
raad, vroeg zich zelfs af of het ex
treem-rechtse blad er niet op uit
was de situatie ryp te maken voor
een staatsgreep van rechts.
Merkwaardig was dat de regering
van Sa Cametro geloof hechtte
aan het bericht in de krant. Wel
licht onder druk van enige minis
ters in de regering - die goede
contacten met het blad O Dia on
derhouden - vroeg de premier
dinsdagmiddag om een spoed
vergadering met president Eanes
om „opheldering" te vragen over
„de twijfels die b(i de regering ge
rezen waren". In het perscom
muniqué sprak de president de
beweringen van het sensatieblad
punt voor punt tegen.
