Kritiek Kamer op
woningbouwbeleid
Van der Stee stopt in '81
Tal van problemen rondom
volkstelling in Amerika
Contact met blanke
kerk herstellen
Eigen Huis:
bank vroeg
te veel
boetegeld
B2QEB
-de Bijenkorf (2Tl—
PAGINA 13
Kamerlid De Beer (WD) heeft gis
teren om een vergadering van de
volkshuisvestingscommissie ge
vraagd ter bespreking van het feit
dat de bouwplannen voor pre
miekoopwoningen in 1980 niet
uitgevoerd kunnen worden. Door
de slechte economische vooruit
zichten gaan minder mensén
over tot het kopen van een eigen
huis. De Beer stelde voor om de
premies te verhogen en daardoor
het kopen van zo'n woning aan
trekkelijker te maken. Het geld
voor de premieverhoging zou ge
haald moeten worden bij de sub
sidies op huurwoningen.
Ook CDA-woordvoerder Van Dijk
wilde de premies verhogen, maar
beperkingen aanbrengen in het
aantal jaren dat de premies kun
nen worden uitgekeerd.
De PvdA wil het aantal premie-
koopwoningen en vrijesector-
woningen beperken ten gunste
van extra woningwetbouw.
Woordvoerder Van Dam stelde
voor het benodigde geld te lenen
op de kapitaalmarkt. Dit voorstel
leidde tot een discussie tussen
Lubbers en Den Uyl tijdens het
loondebat. Volgens Lubbers
wordt door lenen op de kapitaal
markt het financieringstekort
van de overheid aanzienlijk ver
groot. Van Dam wilde 16.000 wo
ningwetwoningen laten bouwen
en het aantal premiekoopwonin
gen en vrijesectorwoningen met
12.000 verlagen.
Staatssecretaris Brokx deed geen
enkele toezegging. Hij bleef bij
zijn besluit van enkele wéken
geleden om hogere inkomens
groepen voor een premiekoop
woning in aanmerking te laten
komen. Volgens De Beer erkent
de staatssecretaris daarmee dat
het eigen woningbezit minder be
taalbaar is geworden voor de la
gere inkomens. Brokx gaf dat toe
maar voerde aan dat het totaal
AMERSFOORT (ANP) - De West-
land-Utrecht Hypotheekbank
heeft op grond van een verkeerde
berekeningsmethode geldleners
te veel boetegeld laten betalen bij
de algehele vervroegde aflossing
van hun hypotheek. Dit heeft de
Vereniging Eigen Huis na een
onderzoek in haar blad bekend
gemaakt. Volgens de vereniging
heeft de hypotheekbank inmid
dels toegezegd één en ander te
zullen wijzigen.
De vereniging schrijft in het blad
dat het om honderdduizenden
guldens zou gaan. De bereke
ningsmethode zou in het nadeel
van duizenden mensen hebben
gewerkt. Iedereen, die in het
verleden zijn hypotheek algeheel
heeft afgelost bij de Westland-
Utrecht op een andere datum dan
de jaarlijkse rentevervaldag, is
hierdoor gedupeerd.
Per jaar worden er bij deze bank
3600 hypothecaire geldleningen
algeheel afgelost. Het teveel be
taalde loopt van geval tot geval
nogal uiteen. Dit kan oplopen tot
honderden guldens. De "Vereni
ging Eigen Huis" adviseert aflos
sers het teveel betaalde terug te
vorderen.
Verder zegt de vereniging, dat er -
in tegenstelling tot de reclame
hierover - geen speciale, goedko
pe, hypotheken zijn voor bepaal
de beroepsgroepen, zoals ambte
naren, leraren of academici.
Ook blijken veel leningsaanbiedin
gen van tussenpersonen vaak erg
onvolledig. "Veel belangrijke in
formatie om een verantwoorde
keuze uit het grote aanbod aan
hypotheken te kunnen maken,
staat er niet in", aldus "Eigen
Huis" in haar jaarlijkse onder
zoek van de voorwaarden van de
20 voor de eigen woningbezitter
belangrijkste hypotheken.
aantal te bouwen huizen bij hem
voorop staat.
De WD wilde de premies voor
koopwoningen verhogen naar
aanleiding van de gestegen
bouwkosten en de stijging van de
rentelasten. Het teruglopen van
het eigen woningbezit is volgens
woordvoerder De Beer in strijd
met het regeerakkoord. Het zou
onder meer zijn veroorzaakt door
allerlei verkoopregulerende be
palingen en erfpachtvoorwaar-
den in de steden.
Van Dijk (CDA) wil dat binnen een
maand een einde komt aan de
„heilloze onzekerheid" over de
fiscale aftrek van de hypotheek
rente. Het CDA garandeert vol
gens Van Dijk deze aftrek tot een
bedrag van 400.000 gulden. Het is
de bedoeling dat volgende
maand een debat over de zoge
naamde Hofstra-voorstellen
plaasvindt, waartoe ook de hypo
theekrente-aftrek behoort.
DEN HAAG (GPD) - De nieuwe
minister van financiën, mr. Fons
van der Stee, heeft gisteren ver
klaard dat hij na de verkiezingen
van volgend jaar de actieve poli
tiek de rug wil toekeren. Van der
Stee vindt het na tien jaar staats
secretaris en minister te zijn ge
weest welletjes.
De nieuwe minister betrok gister
middag zijn kantoor op het mi
nisterie van financiën, nadat hij
op zijn oude departement (land
bouw en visserij) de portefeuille
had overgedragen aan de nieuwe
landbouwminister ir. Gerrit
Braks.
Van der Stee zei zijn nieuwe functie
min of meer met tegenzin te heb
ben aanvaard. „Ik heb deze post
nooit geambieerd". Hij gaf in een
gesprek met het NOS-journaal
toe dat hij echter is gezwicht voor
de druk die vanuit het kabinet,
het CDA en de KVP op hem is
uitgeoefend. „Dit is een bewijs
van hoe raar het soms kan lopen",
aldus Van der Stee, die niet ver
hulde liever landbouwminister te
zijn gebleven om volgend jaar
landbouwcommissaris van de
Europese Gemeenschap te wor
den. Die kans is nu voorbij.
Het kabinet en het CDA wilden dat
een ingewerkte minister de post
van de afgetreden minister An-
driessen zou overnemen. Boven
dien is zo'n bewindsman gebon
den aan het bezuinigingspakket
van het kabinet waarover An-
driessen struikelde.
Van der Stee zei inhoudelijk niet
met ex-minister Andriessen van
mening te verschillen. Alleen
over de wijze waarop de nood
zaak tot bezuinigen maatschap
pelijk moet worden vertaald
staan wij lijnrecht tegenover el
kaar, aldus Van der Stee.
Hij liet weten dat hij volgend jaar,
wanneer de rit van het kabinet-
Van Agt erop zit, zijn tijd geko
men acht. Hij is dan tien jaar on
afgebroken bewindsman ge
weest. Eerst in de kabinetten
Biesheuvel en Den Uyl als staats
secretaris van financiën, daarna
in de kabinetten Den Uyl en Van
Agt als minister van landbouw en
nu.nog ruim een jaar als minister
van financiën. Bovendien was hij
voof 1971 drie jaar lang KVP-
Huiszoeking
ARNHEM (ANP) - Politiemen
sen hebben dinsdagavond ten
huize van hoofdonderwijzer
Adrie E. in het Drentse Nieu-
weroord de gehele admini
stratie en alle contactadres
sen van het Rood Verzets-
front in beslag genomen. Het
front heeft inmiddels via een
door zijn advocaat uitgegeven
verklaring tegen deze huis
zoeking geprotesteerd.
Adrie E. wordt ervan verdacht
mededader te zijn van de
bomaanslag vorige week
vrijdagmorgen bij de woning
van de Arnhemse hoofdoffi
cier van justitie.
voorzitter. Van der Stee is ook
niet bereid om in de Tweede Ka
mer plaats te nemen, maar' hij wil
eventueel wel een zetel in de Eer
ste Kamer bezetten.
Dekking schade
rellen hoofdstad
DEN HAAG/AMSTERDAM (ANP)
- Particulieren, die de afgelopen
dagen bij de rellen in Amsterdam
schade aan hun huis of auto heb
ben geleden, maken een goede
kans, dat hun verzekeringsmaat
schappijen de schade vergoeden.
Voorwaarde is wel, dat de situatie
in de hoofdstad niet verder uit de
hand loopt.
De verwachting, dat de verzeke
raars hun klanten in deze zaak
niet in de kou zullen laten staan,
is uitgesproken door de vereni
ging van brand- en automobie
lassuradeuren, aldus een woord
voerder van het bureau voorlich
ting verzekering in Den Haag.
De synode van de Gereformeer
de Kerken, die deze week in Lun-
teren vergadert, heeft haar com
missie ("deputaten") "Oecumene
buitenland" opgedragen, te pro
beren het verbroken contact met
de blanke Nederduitse Gerefor
meerde Kerk in Zuid-Afrika te
herstellen. Maar pas na overleg
met de andere kerken (zwarte en
kleurlingen) ter plaatse. Enkele
jaren geleden verbraken de
Zuidafrikaanse gereformeerden
het contact met de Nederlandse
zusterkerk, onder andere wegens
de Nederlandse steun aan het an-
ti-racismefonds van 'de Wereld
raad van Kerken.
De "Commissie buitenland", waar
van de oud-synodevoorzitter dr.
A. Kruyswijk secretaris is, ging
met nog meer opdrachten naar
huis. Op haar programma staat
nu onder meen de uitgave van in
formatieve publikaties voor
kerkleden en van een Engelstalig
persbulletin over de Gerefor
meerde Kerken, nauwere sa
menwerking met kerken in ande
re landen (zoals de Evangelische
Kirche in Oostenrijk en kerken
op Aruba, Bonaire en Curasao en
in Australië, Schotland en
Nieuw-Zeeland) en het bevorde
ren van contacten tussen plaat
selijke kerken hier en gemeenten
in bijvoorbeeld Oosteuropese
landen.
IKON
De hervormde synodale com
missie ter nadere bestudering
van het radio- en tv-werk van de
IKON meent dat de huidige
werkwijze van de IKON de
breedte van de Hervormde Kerk
te weinig weerspiegelt. "Is er
geen sprake van een verzelfstan
diging van de IKON, die naar de
kerk toe vervreemdend werkt?",
vraagt de commissie zich af. "In
hoeverre krijgt de verantwoor
delijkheid van kerk en synode
gestalte in de vorm van deelne
ming aan en begeleiding van het
totale programma?"
Een suggestie van de commissie is,
een brede commissie uit de kerk
samen te stellen die enkele keren
per jaar het beleid met de her
vormde bestuursleden door
praat. Daarnaast zou er een stu
diecommissie moeten komen,
samen met de andere bij de IKON
betrokken kerken, die het gehele
omroepbestel en mediabeleid,
met de daarmee samenhangende
theologische vragen gaat ver
kennen.
De IKON op zijn beurt vraagt zich
af of de kerk wel gevoel voor de
media heeft. De felle kritiek is,
naar het oordeel van de kerkelij
ke zendgemachtigde, vaak bene
den de maat. Ook krijgt de IKON
herhaaldelijk nul op het rekest
als hij een beroep doet op des
kundigen vanuit de kerk. De
IKON meent dat de kerk bij al
lerlei vragen op geestelijk terrein
niet verder komt dan het gangba
re. Is de kerk wel bereid, zich daar
ook wat meer mee bezig te hou
den? In verband hiermee merkt
de IKON op dat het ontkerkelij
kingsproces veel dieper gaat dan
men in kerkelijke kringen denkt.
Uit de gesprekken tussen de syno
decommissie en de IKON is
gebleken dat deze omroep men
sen aan het denken wil zetten en
met elkaar in gesprek wil bren
gen. Daarbij wordt niet toegege
ven aan de roep om evangelisatie,
uit vrees om de openheid en toe
gankelijkheid te verstoren.
Beroepingswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te 's Grevelduin-
Capelle J. Westland Amersfoort.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Eist (Geld.) C. J. Verhoeven
Scharnegoutum, te Den Helder
B. Schelhaas Culemborg.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Oegstgeest-
Lisse kandidaat P. van Houwe-
lingen Vlaardingen, te Zeist J.
Geersing Hengelo (Ov.) te Zuid-
horn (Gr.) J. Borgdorff Bodegra
ven-Alphen aan den Rijn.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: bedankt voor Dundas (Ca
nada) A. van de Weerd Zeist
Gereformeerde Gemeenten: be
dankt voor Groningen H. Paul
Rotterdam-zuid.
(Van onze correspondent Henk
Kolb)
WASHINGTON - De Verenig
de Staten tellen eenmaal per
tien jaar hun bevolking. Op 28
maart van dit jaar 1980 vallen
80 miljoen invulformulieren
in brievenbussen van alle
huishoudens, die op 1 april
moeten worden terugge
stuurd. De overheid heeft met
hulp van een reeks nationale,
internationale en lokale be
roemdheden een enorme
propaganda-actie ontketend
om de Amerikanen ertoe over
te halen zich als burgers van
dit land bekend te maken.
Jimmy Carter en Mickey
Mouse vervullen er beide een
rol in en sommigen vinden
dat een vondst van jewel
ste.
Meer dan tachtig procent van de
Amerikaanse huishoudens
heeft in 1970 voldaan aan het
verzoek zich te laten tellen,
een cijfer dat het Amerikaan
se bureau voor de volkstelling
gaarne wil verbeteren. Ech
ten Amerikanen vandaag de
dag zijn aanmerkelijk terug
houdender geworden bij het
geven van antwoorden op
persoonlijke vragen over in
komen, bankrekeningen en
wat niet al, in weerwil van de
eindeloos herhaalde verzeke
ring dat alle gegevens met ab
solute discretie uitsluitend
ten behoeve van de statistie
ken zullen worden gehan
teerd.
De discretie van de regering
staat niet in hoog aanzien se
dert Richard Nixon tersluiks
gebruik maakte van bijvoor
beeld de belastingdienst om
het tegenstanders lastig te
maken. Desondanks wordt
op grond van de uitslagen van
deze telling beslist welke ver
tegenwoordiging de staten in
het Huis van Afgevaardigden
toekomt.
Gegeven de trek naar wat hier
wordt genoemd de „sunbelt",
de gordel van staten in het
zuiden, met goedkopere ar
beidskrachten en klimaten
die energie besparen, kan de
Amerikaanse volkstelling
van 1980 een interessante ver
schuiving vertonen van de
politieke gewichten uit het
noordoosten naar het zuiden.
Dat kan weer belangrijke ge
volgen hebben voor de zwaar
wegende betekenis van zulke
staten als Illinois en New
York en in de marge daarvan
voor de betekenis van wat in
de VS het „noordoostelijk
politiek establishment"
wordt genoemd, het machts
centrum van veel Ameri
kaanse politiek.
Neuzen tellen kost niet niks in
de VS. Niet minder dan een
miljard dollar wordt ten koste
gelegd aan een volkstelling
die tien jaar geleden nog voor
een kwart van dat bedrag kon
worden uitgevoerd. Ten koste
van alles echter willen de au
toriteiten vermijden dat zwar
te en Spaans sprekende groe
pen in groten getale aan de
telling ontsnappen, zoals in
1970 gebeurde. En dat is van
groter belang dan alleen maar
fouten in statistisch materiaal
omdat jaarlijks federale fond
sen ter grootte van omstreeks
vijftig miljard dollar over
plaatselijke en staatsbestu
ren, juist op grond van de be
volkingscijfers worden ver
deeld.
Nauwkeurig tellen: in 1970 zo
werd later berekend werd
niet minder dan 7,7 procent
van de zwarte bevolking niet
meegerekend. In de blanke
sector bleef 2 procent buiten
beschouwing en alles bijeen
miste de telling 2,5 procent
van de Amerikaanse bevol
king. Zulk falen heeft een
stad als Atlanta volgens bur
gemeester Maynard Jackson
11,7 miljoen dollar in fondsen
gekost en zijn ervaring is ook
die van andere steden met een
grote zwarte en Spaans-spre
kende bevolking, zoals bij
voorbeeld Washington DC, de
hoofdstad. Voor de eerste
maal zullen dit jaar de cijfers
die de 275.000 tijdelijke ar
beidskrachten die de telling
volbrengen voor salarissen
van vier en meer dollars per
uur, door de plaatselijke auto
riteiten kunnen worden aan
gevochten.
Maar dan nog: wie zijn nu „in
woners van de Verenigde Sta
ten". Zijn dat alleen Ameri
kanen met een Amerikaans
paspoort, of ook buitenlan
ders die in de VS verblijven
er} daar volslagen volgens de
wet hun werk verrichten en
moeten daarbij ook de vele
honderdduizende illegale
immigranten worden meege
teld? Zoals de Mexicanen die
in het grensgebied met Mexi
co bij nacht en ontij, al dan
niet met valse papieren de
grens oversluipen en van het
arbeidslandschap in Califor-
nië een zeer essentieel deel
zijn gaan uitmaken.
Over die zaak is een gerechtelij
ke procedure aan de gang,
want als de „illegalen" wor
den geteld, wijzigt dat het
beeld van de congressionele
vertegenwoordiging van sta
ten als New York, Californië
en Florida, waar een grote
groep illegale immigranten
verblijft. En meer nog: het
vermindert de betekenis van
de stemmen der „legalen".
Het gaat in totaal om zo'n 2 tot
4 miljoen illegale immigran
ten.
De uitgebreide propaganda
voor het invullen van de for
mulieren die worden ge
stuurd naar elk van de 86
miljoen woon-eenheden in de
VS is dan ook niet zonder re
den. Want illegale immigran
ten vrezen dat hun namen van
het bureau voor de volkstel
ling rechtstreeks naar de im
migratiedienst zullen gaan en
die achterdocht wordt niet
getemperd door het feit dat de
wet dit verbiedt en er geen re
delijke aanwijzingen zijn dat
in het verleden illegale immi
granten op die manier zijn
opgespoord. Dat dit wan
trouwen niet alleen bij de
immigranten bestaat spreekt
uit een weigering van de ka
tholieke kerk om aan de pro
paganda voor de telling mee
te werken. De kerk wil voor
komen dat haar geloofwaar
digheid op het spel komt te
staan.
Het merendeel van de Ameri
kaanse huishoudens krijgt op
28 maart een zogenaamd
„kort" formulier in de bus,
dat in 19 vragen a raison van
een kwartier invularbeid ge
gevens wil omtrent naam,
leeftijd, geslacht, ras, etni
sche achtergrond, burgerlijke
staat en onderwas. Ongeveer
16.6 procent van de Ameri
kaanse gezinshoofden krijgt
het „lange" formulier met 65
vragen waarmee een enigs
zins geletterd persoon wel
een 45 minuten in de weer zal
zijn en dat aanvullende in
formatie vergaart onder meer
over de huizen, de maande
lijkse rekeningen, arbeid en
inkomen.
De afgezanten van „big bro
ther" zullen persoonlijk op
bezoek gaan bij mensen in ver
afgelegen gebieden en ieder
een die het formulier niet te
rugstuurt, wordt nog eens
benaderd. Maar nog voordat
de telling is begonnen wordt
al geredetwist over de vraag
hoe de uiteindelijke uitkomst
moet worden recht getrokken
voor het ongetwijfeld aan
zienlijke aantal statistisch
vermisten.
Het
feit dat de ambtena-
het bureau voor de
volkstelling niet zonder vrees
tegemoet zien, want van het
welslagen van hun arbeid
hangt niet alleen veel politie
ke macht maar ook veel geld
af. En vrijwel direct nadat de
ze volkstelling is uitgewerkt,
moet voor het eerst sedert het
volkstellen per tien jaar in de
VS anno 1790 begon een tus-
sentelling voor 1985 worden
voorbereid (waarbij slechts
een deel van de bevolking
wordt benaderd als basis voor
alles omvattend reken
werk).
Rond dit nationale gebeuren is
inmiddels een kleine storm
losgebarsten. Niet alleen ten
aanzien van de illegale immi-
4 granten, maar ook omdat de
formulieren te lang en te in
gewikkeld zouden zijn en de
vragen niet altijd even be
langrijk (betrekt u drinkwater
uit een bron die werd geboord
of gegraven?). Volgens som
mige deskundigen zou alleen
al op basis van de maande
lijkse tussentelling van 56.000
mensen die het bureau voor
de volkstelling volvoert een
veel nauwkeuriger beeld
worden opgesteld dan de
rechtstreekse nationale tel
ling kan opleveren. Anderen
zeggen dat zo'n directe telling
ook de kleine groepen bereikt
die in het samenstellen van
een bevolkingsbeeld aan de
hand van kleinere peilingen,
nimmer aan de beurt zouden
komen.
Volgens de Amerikaanse
grondwet moet de bevolking
eenmaal per tien jaar worden
geteld. Hoe, dat is een tweede.
Veel van de gegevens zouden
ook uit andere bronnen te
halen zijn, zoals kentekenre
gistratie van auto's, geboorte
registers, postadressen,
schooladministraties. loch
dit zou niet alleen tijdrovend
zijn, maar ook niet geheel be
trouwbaar. Deze dagen van
de computer eisen voor alles
nauwkeurige gegevens van
nauwkeurige ambtenaren. En
dan zien we wel weer ver
der.
DONDERDAG 6 MAART 1
Teleurstelling over beleid Brokx
DEN HAAG (GPD) - De Tweede Kamer is om uiteenlopen
de redenen zeer teleurgesteld over het beleid van staats
secretaris Brokx (volkshuisvesting) die de uitvoering van
het woningbouwprogramma voor 1980 wil redden door
meer mensen in aanmerking te laten komen voor een
premiekoopwoning. Dat zou moeten gebeuren door de
betreffende inkomensgrens naar boven te verleggen.
Televisiekijkers kunnen vanavond in het AVRO-programma 'Jonge
mensen op het concertpodium' kennismaken met o.a. de in 1965 in Buenos
Aires geboren pianiste Karin Lechner. De jonge Argentijnse zal het derde
deel van het eerste pianoconcert van Ludwig van Beethoven ten gehore
brengen. Op de foto ziet men haar in gesprek met de Belgische fluitiste
Gaby van Riet, de Joegoslavische violist Sreten Krstic en de Nederlandse
dirigent Roelof va)n Diesten (v.l..r.).
„Ik heb post financiën niet geambieerd
Zaterdag grote schrijversmarkt
in de Bijenkorf Den Haag
Ivan Wolffers
Yvonne Keuls
Monica Sauwer
Marga Minco
lscha Meyer
Remco Campert
Rudolf Geel
Kees van Kooten
Aleida Leeuwenberg
Simon Vinkenoog
Hetty Mooi
Mellie Uyldert
Greet Buchner
Herman Pieter de Boer
Dick Boer
JefGeeraerts
Leonhard Huizinga
Peter van Straaten
D.A. Kooiman
Peter Vos
Jaap Huibers
G. van der Zeeuw
Paul Biegel
AnnemieMac Gillavry
Nel Benschop
Evert Hartman
Anke de Vries
Tonke Dragt
Dolf Verroen
Nannie Kuiper
Burny Bos
Wieteke van Dort
Clara Eggink
Heere Heeresma
An Rutgers van der Loeff
Leonie Kooiker
Inez van Dullemen
Hella Haasse
Guus Kuijer
Adriaan van der Veen
Ellen Warmond
Lêvi Weemoedt
Hein Buitenweg
AnnebetStam
Anthony van Kampen
Marie Oomkens
Wim Oudshoorn
Wina Born
Ethel Portnoy
Maarten "tHart
Simon Carmiggelt
Bertus Aafjes
Lin Stevens
Konrad Merz
Conrad van de Weetering
zyn aanwezig van 11.00 uur tot 16.30 uur
op de grote schrijversmarkt in de Byenkorf om
met u over hun werk te praten en 't te signeren.
Den Haag
