Nieuwe
Auto?
Draai- en kerkorgel
best te combineren
Zorg over werkloosheid en ziekteverzuim
Klachten advocaten in proces
tegen RAF-leden afgewezen
ommekeer Pakistaans
ommekaar
rroiw»
TOH1-
Tweede
compositie
van Kee
in
Haarlemse
Orgel-
maand
Exclusieve Kroningsdukaten
van 't meest zuivere
Goud of Zilver ter wereld
VRIJDAG 29 FEBRUARI 1980
Hoeveel orgelminnaars
de Haarlemse stadsor-
ganist Piet Kee vorig
jaar tijdens de Haar
lemse Orgelmaand
koude rillingen heeft
bezorgd met zijn mu
ziekstuk voor drie
draaiorgels en kerkor
gel, vermelden de ver
slagen niet. Maar wie
het gevoelige orgelwe
reldje waar organis
ten als Feike Astt^ci en
Klaas J an Mulder zowel
worden bewierookt als
verguisd ook maar
een beetje kent, kan ge
voeglijk aannemen dat
niet weinigen verstijfd
van ergernis zijn com
positie zullen hebben
aangehoord.
Niet omdat het knoeiwerk was,
maar omdat hier, naar hun
smaak, twee dingen werden
samengebracht die elkaar
Tweede werk
Piet Kee noemde zijn stuk voor
drie draaiorgels en kerkorgel
dat halverwege de Haar
lemse Orgelmaand van 1979
zijn wereldpremière beleefde
niet voor niets een "con
frontatie". Waarmee hij zelf
at aangaf dat zijn gewaagde
bijdrage een poging was om
een tegenstelling te overbrug
gen. Voor de eert is die tegen
stelling na de uitvoering on
verzoenlijker dan ooit. Voor
anderen was het een openba
ring. Inmiddels is Kee's com
positie op de plaat gezet. Ook
de radio en de tv hebben haar
uitgezonden.
Kee is voluit positief en zelfs en
thousiast over het experiment
Hij is nu bezig met een tweede
werk. Daarin brengt hij drie
draaiorgels, een kerkorgel,
een koor en nog enkele andere
instrumenten tezamen. Het
zal te horen zijn tijdens het
openingsconcert van de
Haarlemse Orgelmaand in de
Bavo op I juli.
De vier in elkaar overgaande
onderdelen uan dit muziek
stuk zijn getiteld: Or-
gel-"spel", Van bassen en ac-
compagnementenzang en te
genzang, Meer orgelspel en
Afscheid. De drie draaiorgels
zullen zich op dat concert ook
alleen laten horen. Kee maak
te daarvoor vijf arrangemen
ten van dansen van Jan van
Lublin.
Sociale functie
De Haarlemse stads- en kerkor
ganist, die in het blad "De Or
gelvriend" de confrontatie
tussen draai-en kerkorgel be
schrijft als een "ontmoeting
ran twee werelden", gaat uit
ran het feit dat beide orgels
een belangrijke sociale func
tie hebben.
"Het zijn werelden die elkaar
meestal mijden. De draaior
gelklant hoort liever de deun
tjes die iedereen kent, terwijl
de liefhebbers van het kerkor
gel zich in de regel verre hou
den van het gejengel van het
pierement. Maar hun functie
hebben beide orgels gemeen".
Kee wordt ook geboeid door de
interessante constructie en de
klankschoonheid van het
draaiorgel.
"Zo zijn de meeste registers 2
sterk en zwevend gestemd, zo
dat ze straten ver te horen
zijn. Hoe zangerig kan zo'n
zwevend gestemde bourdon
niet klinken". Lovend laat
Kee zich uit over het klanken
gamma ran het draaiorgel.
"Ook in deze wereld wiegen
tradities en stijlzuiverheid bij
bouw en restauratie heel
zwaar. En de orgelfronten
zijn vaak een staaltje ran ge
raffineerde volkskunst".
Rijk gamma
De draaiorgels die aan de com
posities van Kee meewerken
komen uit het bezit van de
Amsterdamse orgelbouwer
Gijs Perlee. Het zijn de grote
orgels "Arabier" en "Oranje
stad", die in stemming aan
elkaar gelijk zijn, en een klein
instrument dat Perlee zelf
heeft gebouwd. De beide grote
orgels hebben een rijk gam
ma, vooral in de tegenzang.
Kee heeft hun ruime moge
lijkheden dankbaar benut om
de tegenzang in zijn tweede
compositie belangrijke par
tijen te geven. Ook ran hun
fraaie slagioerk maakt hij
gretig gebruik.
Het spreekt vanzelf dat de sa-
menwerking tussen de orgel
draaiers en de organist een
zaak is van veel overleg. Bij
de uitvoi'ring zullen de orgels
op iWKhiwndi plootten In
de kerk worden opgesteld.
Piet Kee: "Het werk is wat dat
betreft in de lijn van mijn
"Music and Space" (Muziek
en Ruimte) voor twee orgels en
blazers".
Impulsen
Hoe de "serieuze" orgelliefheb
bers het bondgenootschap tus
sen kerk- en draaiorgel ook
mogen beoordelen, niet ont
kend kan worden dat het
baanbrekende werk van Piet
Kee impulsen bevat voor een
verdere popularisering ran
het orgel in het algemeen. En
wie het Haarlemse experi
ment desondanks ziet als een
ongeoorloofde inbreuk op ge
vestigde tradities, mag zich
troosten met de zekerheid dat
onze orgelcultuur best een
stoot ie kan verdragen.
S. J. de Groot
Hervormde raad stuurt nota naar synode
De werkloosheid vormt voor steeds
meer mensen een bedreiging. Schrijft
de "Raad voor de zaken van overheid
en samenleving" van de Hervormde
Kerk in een gespreksnota voor de
hervormde synode, die volgende
maand in Doorn bijeenkomt. Déze no
ta is bedoeld als een "verkenning en
peiling van de arbeidssituatie".
Mensen die langdurig werkloos zijn gaan
twijfelen aan zichzelf, zeggen de ma
kers van de nota. Dat geldt ook voor
WAO-ers. In het begin ervaren velen
hun afkeuring als een opluchting, maar
na een poos dienen de nadelen zich
aan. Werkenden zitten in angst dat zij
hun baan verliezen. Schoolgaande
jongeren vrezen dat zij straks geen
werk kunnen vinden.
Tegelijkertijd neemt in de maatschappij
de weerstand tegen werklozen toe.
Men denkt dat ieder die wil werken wel
een baan kan vinden. Er zijn immers
zoveel bedrijven die tevergeefs naar
personeel zoeken
De hervormde raad maakt zich ook zor
gen over het hoge ziekteverzuim. Hij
heeft gezocht naar mogelijke oorzaken
van de onvrede met het werk. Leggen
de sociale wetten de mensen soms te
veel in de watten? Of is het verzuim een
signaal dat mensen zich in hun werk
niet prettig voelen, onvoldoende zich
zelf zijn en zich niet kunnen ontplooi-
Weerzin
Men stuitte bij dit onderzoek op de ver
regaande arbeidsindeling waardoor
mensen maar een klein onderdeeltje
van het totale produkt maken en zich
als gevolg hiervan niet meer verant
woordelijkheid weten voor het geheel.
Ook de traditionele en dikwijls verou
derde hiërarchische verhoudingen in
bedrijven ziet de raad als een oorzaak.
Daardoor hebben mensen geen wer
kelijke medezeggenschap en mede
verantwoordelijkheid.
Al mqer dan tien procent van de be
roepsbevolking draait in ploegendien
sten. zo meldt de nota. Dat roept, vol
gens de samenstellers, een steeds gro
tere weerzin tegen arbeid op. Het na
tuurlijke ritme van de mens en zijn so
ciale leven worden erdoor ontregeld.
De raad, die ook aandacht besteedt aan
de gastarbeid - "hulp van armen aan
rijken", - en de werkwijze van de
transnationale ondernemingen - de
"gastlanden" worden er nauwelijks be
ter van -, komt tot de conclusie dut dc
behoeften worden aangepast aan de
produktie. Dc menselijke arbeid wordt
zodoende tot een verlengstuk van di
techniek.
Prestatie
Over de christelijke opvatting dat dc
mens "ijverig" zal zijn (wie niet werkt,
zal ook niet eten merkt de nota op
dat deze gedachte zeker de nodige
zelfdiscipline en verantwoordelijkheid
aanwakkert maar dat dit on|emerk1
kun omslaun in een allesbeheersende
prestaticmoraal.
Schetsmatig tracht de hervormde raad in
dit discussiestuk voor de synode - "een
aanzet met een duidelijk fragmenta
risch karakter" - een bijbelse visie op
"arbeid" te geven.
De mens mag uitgaan van de rustdag en
zich verheugen over zijn bestaan.
"Woekeren met de geschonken talen
ten betekent niet anders dan leven met
de gaven van geloof, hoop en liefde".
Synode. Van volgende week
maandag tot donderdag verga
dert de synode van de Gerefor
meerde Kerken in Lunteren. De
betrekkingen met dc Hervormde
Kerk zullen in "conferentiestijl"
aan de orde komen, dat wil zeg
gen er vallen geen besluiten.
De commissie "Oecumene bin
nenland" uit de synode roept de
plaatselijke kerken op om in hun
situatie al het mogelijke te doen
aan een voortzetting van het ge
sprek over eucharistie en
avondmaal en het ambt in dc
kerk.
Wat de buitenlandse contacten be
treft /.ii de synode spraken over
de relatie met de Wereldraad van
Kerken, de Gereformeerde Oe
cumenische Synode en afzon-
derijjke Ziildanikaaneo kerken.
Verder behandelt ze een rapport
van de commissie voor de bestu
dering van het oorlogsvraagstuk
en een rapport van de commissie
voor de begeleiding van de gere
formeerde deelnemers in het In
terkerkelijk Vredesberaad (IKV).
Berocplngswerk. Hervormde
Kerk: beroepen te Moerkapclle
C. van den Bergh Rotterdam-
Zuid. te Bloemendaal R.
Hani itraanfors Heemstede;
uangenomen de benoeming tot
secretaris van de provinciale
kerkvergadering in Noord-Bra
bant en Limburg H. de Jonge
Vught; bedankt voor Pupcn-
drecht J. Westland Amersfoort.
Nederlands Gereformeerde Ker
ken: beroepen te IJsselmuiden-
Grafhorst W. J. van der Linde
Heerenveen.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: bedankt voor Barandracht
M. C. Tanis Sliedreeht.
Begroting. Decentrale begroting
van de Nederlandse Hervormde
Kerk laat voor dit jaar een bedrag
zien van r .38 miljoen. Voor het al
gemene kerkewerk is f 12.2 mil
joen nodig, voor hulp aan ge
meenten f'7,3, voor diukonale
projecten i 7,9 en voor de zending
f 10,6.
Gezien de toeneming van de kosten
vun het huidige appuraat acht de
Generale Financiële Raad van
deze kerk een beleid op langere
termijn noodzakelijk, temeer
omdat het aantal kerkleden in de
komende jaren zal teruglopen
waardoor er minder geld be
schikbaar zal zijn voor het alge
mene kerkewerk. Bovendien
moet voor de samenwerking met
dc Gereformeerde Kerken ("Sa-
men op weg") de Financiële situa
tie binnen de Hervormde Kerk
onder de loep worden genomen.
Dit jaar heeft de kas voor algemeen
kerkewerk al een tekort van ruim
f 350.000. Daar staat wel tegen
over dat de vrijwillige bijdragen
van meerderjarige doopleden aan
de "generale kas" de laatste tijd
een verhoging te zien geven.
Gevangenis. David Russell, een
anglicaanse geestelijke in Zuid-
Afrika, moet een jaar de cel in
omdat hij niet zins is zijn cam
pagne tegen de apartheid te stop
pen.
ADVERTENTIE
Gehalte 100% Z-
;()p 30 april 1980 wordt Prinses
Beatrix Koningin. Ter gelegenheid
van deze historische gebeurtenis
vervaardigen de Zilversmeden
Gerritsen te Zeist 24 Karaats
Gouden en 100% Zuiver Zilveren
Kroningsdukatcn.
Uitmuntender van gehalte zelfs
dan de 'Krugcrrand' of het 'Gou-
iden Tientje' (zonder legering, wel
inet dezelfde hardheid).
Gelimiteerde oplage
De oplage van de Zilveren Kro-
ningsdukalcn bedraagt 25.000
exemplaren; die van de Gouden
Kroningsdukaten slechts 5.000
stuks. De stempels worden daarna
onder notarieel toezicht vernie
tigd. Elk exemplaar, voorzien van
het teken 999 of 999.9 wordt gega-
irandeerd, geregistreerd en gecon
troleerd. De beperkte oplage waar-
jborgt grote exclusiviteit. Een
prachtig bezit voor verzamelaars
of voor het laten vervaardigen van
een excellent sieraad
Certificaat van Echtheid
Dc pri js van de Gouden Kronings
dukaat bedraagt f 995,en de
prijs van de zilveren Kronings-;
dukaat 195,Inclusief 18'.
BTW. een luxueuze cassette en een-
genummerd Certificaat van Echt-:
neid. Tot 30 april 1980 worden de-1
ze prijzen gegarandeerd. Bctalin-;
gen die binnenkomen na het
tijdstip waarop de series zijn uit-;
verkocht, zullen onmiddellijk wor-i
den teruggestort.
Hoe tc bestellen
U kunt per giro. bank of per aange
tekende briel het bedrag van-
195.— of/ 995,— (of een veel
voud hiervan) overmaken, waarna:
U bericht ontvangt inzake Uw ge-;
registreerde nummer van het Cer-l
tibeaat van Echtheid èn het tijdstip;
waarop de /.ending U aangetekend:
wordt toegezonden.
Het tijdstip van Uw betaling be
paalt de volgorde van Uw nummer
van het Certificaat van Echtheid.:
Tel reservering is mogelijk
OC.nPOFl R EXPORT
U"J Backcrshagcn 89.
1082 GS Amsterdam
TEL. van 9.00 tot
19 30 uur: 020-44.16.91
cn 020-46.28.40
Girorekening 4424023 of
ABN BANK Nr. 54.01.29.283
t.g.v.OFIR AMSTERDAM.
Bij bankstorting via telefoon s.\ p
volledige vermelding van naam en;
adres.
léf
Prins Karei
van België
wil emigreren
BRUSSEL (DPA) - De oom van
koning Boudewijn van Bel
gië, de 76-jarige prins Karei,
graaf van Vlaanderen die in
de jaren vijftig als regent op
trad, wil zijn vaderland de rug
toekeren. De Belgische krant
'La dernière Heure' berichtte
gisteren dat de prins als ge
volg van een recente onaan
gename ervaring met de
overheid, al in oktober wil
emigreren naar Australië.
Kunstverzamelaars zullen hun
vreugde nauwelijks kunnen
verbergen, want de welge
stelde prins zal voordien zijn
kunstschatten laten veilen.
Hieronder is een collectie an
tiek Chinees porselein, die tot
de kostbaarste particuliere
verzamelingen ter wereld be
hoort.
Maar ook de andere stukken,
zoals antieke meubelen en
oude meesters, zullen eerst
aan deskundigen getoond en
vervolgens verkocht worden.
In een privé-galerij zal de
prins vervolgens zijn eigen
werk - schilderijen, tekenin
gen en etsen - te koop aanbie
den Dc graaf van Vlaanderen
is er onlangs slecht over te
spreken geweest dat de ge
meente Oostende zijn 18 hec
tare grote domein wil ontei
genen en tot natuurgebied
verklaren. Hiermee zouden
zijn eigen plannen om het
fraaie duingebied voor be
bouwing te verkopen aan
makelaars, zijn doorkruist.
Dc Belgische pers heeft geschat
dat verkoop aan makelaars
tussen de 100 en 150 miljoen
frank zou opleveren en een
schadeloosstelling nauwe
lijks een vierde daarvan zou
bedragen.
Prins Karei heeft zich over deze
zaak gewend tot zijn oomzeg
ger. de koning, maar wat
hiervan gekomen is. is niet
bekend.
(Van onze correspondent Hans Amesz)
DUSSELDORF - Op de eerste dag van het proces tegen
Christof Wackernagel (28) en Gert Schneider (31) in Düs-
seldorf heeft de rechtbank alle klachten van de verdedi
ging afgewezen. De Nederlandse advocaat van Schneider,
mr. Willem van Bennekom, zei dat het proces tegen de
twee verdachten niet door mocht gaan omdat zij on
rechtmatig door Nederland aan de Bondsrepubliek wa
ren uitgeleverd.
Wackernagel en Schneider wordt
ten laste gelegd dat zij, als leden
van de verboden terroristische
vereniging Rote Armee Fraktion
(RAF), in Amsterdam hebben
geprobeerd op zijn minst drie
politieagenten te vermoorden.
Op 10 november 1977 was het tot
een schietpartij tussen de aange
klaagden en de Nederlandse poli
tie gekomen. Dat gebeurde in de
Domela Nieuwenhuisstraat in
Amsterdam. Wackernagel en
Schneider waren daar 's avonds
laat naar een telefooncel gegaan
cn werden toen geconfronteerd
met Nederlandse rechercheurs.
De Nederlandse autoriteiten
hebben overigens toegegeven dat
de Nederlandse politie als eerste
heeft geschoten.
Verdediger Van Bennekom zei dat
de uitlevering van Wackernagel
en Schneider in strijd met de wet
was. Volgens hem was liet daar
om niet mogelijk dat welke
rechtbank in Duitsland dan ook
zich met deze zaak zou kunnen
bezighouden. Om dat te bewijzen
wilde hij dat de vroegere minister
van binnenlandse zaken De Gaay
Fortman, de huidige staatssecre
taris van justitie mevrouw Haurs
en de hoofdofficier van justitie in
Amsterdam mr. Messchaerst, als
getuigen zouden worden opge
roepen. De rechtbank in Dtissel-
dorf was het daar om meerdere
redenen niet mee eens.
De voorzittende rechter, Wagner,
ging nauwelijks in op de argu
menten van Van Bennekom. De
ze had namelijk gezegd dat de
uitlevering van Wackernagel cn
Schneider niet juist was, omdat
er tot nu toe nooit een beslissing
is genomen over de asielaanvraag
van de beide verdachten. Verder
voerde hij aan dal Wackernagel
en Schneider tn Nederland min
der te vrezen zouden hebben ge
had dan in de Bondsrepubliek
Duitsland. Tegelijkertijd legde
Van Bennekom er de nadruk op
dat het in het belang van de Ne
derland.se rechtspraak zou zijn
geweest om Wackernagel en
Schneider in Nederland te be
rechten. De daad. aldus Van
Bennekom, is in Nederland be
gaan en de slachtoffers zijn ook
Nederlanders.
ADVERTENTIE
oud-minister
krijgt
dwangarbeid
ISLAMABAD (DPA) - De vroegere
Pakistaanse minister van spoor
wegen. Haftzoclla Cheema, is gis
teren door een bijzonder ge
rechtshof in Islamabad wegens
misbruik van zijn positie veroor
deeld toteen jaar dwangarbeid en
een boete van omgerekend onge
veer tienduizend dollar. Aange
toond werd dat Cheema opdrach
ten voor de spoorwegen, een
staatsbedrijf, als politieke gunst
had vergeven.
Cheema was minister in het kabi
net van wijlen premier Zoclfikar
Ali Bhoetto. die tn april vorig jaar
wegens aansporing tot een poli
tieke moord werd opgehangen.
Autonieuws, verder in dit blad.
Plus: Nieuws over de unieke waarborg
op onderhoudskosten.