Beter klein maar trouw
dan groot en corrupt
Geweldloosheid de hetere weg
Mets op eenfiets die veiligfietst.
63
Verzet in Hardenberg
tegen NAVO-depot groeit
Bruid kiest weer
voor romantiek
«umLfli
Tö
DINSDAG 19 FEBRUARI 1980
Twee rooms-katholieke visies scherp tegenover elkaar
(Van onze redactie geestelijk leven)
Het gevolg van de handtekening die de Nederlandse
bisschoppen onder het slotdocument van de synode
in Rome hebben gezet is: "een totaal ander beleid".
"Het zal nu principieel anders toegaan in Neder
land dan vóór de synode". Daarvan is de heer Jean
testantse blad "Kerknieuws", dat ook in Heerlen
wordt gemaakt, publiceerde deze week een vraag
gesprek met procuratiehouder Bongaarts. "Wie
niet echt rooms-katholiek wil zijn, moet deze kerk
verlaten".
Willem Hendrik Bongaarts te Heerlen overtuigd. Uit eC" heel ander vaatje tapt dr. Wim Boelens, oe-
Hij is de man achter het rooms-katholieke blad
"Confrontatie", dat sinds 1964 de "negatieve ont
wikkelingen", zoals de conservatieve stroming in
het Nederlandse katholicisme die ziet, met niets
ontziende scherpte signaleert. Het landelijke pro-
cumenisch adviseur in het bisdom Groningen. In
een gesprek met de kerknieuwsrcdactur van de
Leeuwarder Courant zei hij: "Wat we in Nederland
naar eer en geweten tot stand hebben gebracht,
laten we niet zomaar, zonder één redelijk argument
te hebben vernomen, schieten".
Confrontatie-woordvoerder Bon
gaarts is ten tijde van de synode
in Rome heel benieuwd geweest
in hoeverre de bisschoppen de
paus zouden volgen. "Nu, dat
hebben zij volledig gedaan", zo is
zijn conclusie. "Door hun hand
tekening hebben zij zich gebon
den". "Men zegt wel dat de bis
schoppen in Rome zijn ingepakt,
maar het is juist andersom. Hier
in Nederland waren zij ingepakt.
Ze stonden onder zware druk van
hun kaders. Ze werkten eraan
mee dat hier een zorgwekkende
situatie ontstond. Deze kaders
waren de baas. Maar toen de bis
schoppen daarvan in Rome wa
ren losgekomen, zagen zij weer
de aangewezen weg"
Sanering
Bongaarts geeft toe dat je niet zo
maar allerlei opvattingen kunt
opgeven die je jaren voor juist
hebt gehouden. "Maar je moet
wel de consequenties willen
trekken. Als je niet meer rooms-
katholiek bent, moet je uit de
kerk gaan. Vrijzinnige priesters
moeten uit het ambt worden ge
zet".
De Heerlense procuratiehouder
ziet allerlei mogelijkheden tot
sanering. "Een deken bijvoor
beeld krijgt zijn functie maar
voor vijfjaar. Dan is er verlenging
nodig. Die zou geweigerd kunnen
worden. Je zou bepaalde mensen
hun sleutelpositie kunnen ont-
Bongaarts voorziet geen misluk
king van dit saneringsproces. Het
zal echter wel een lange geschie
denis wojrden. Aan een scheuring
gelooft hij niet. Daarvoor zijn de
kritische gemeenten en basis
groepen niet voldoende één. In
die kringen zouden dan ook weer
conflicten ontstaan. "Wel zullen
er mensen vertrekken, maar ze
zullen dat in kleine groepen doen.
Anderen zullen zich moeizaam
schikken. En al zouden er zóveel
weggaan dat de kerk maar klein
zou worden, dan zou dat nog niet
doorslaggevend mogen zijn".
"Confrontatie" verkiest een kleine
kerk die trouw is boven een grote
kerk die corrupt is. "Er is geen
samengaan mogelijk tussen
waarheid en dwaling. Een pries
ter die de godheid van Christus
niet aanvaardt moet de kerk uit"
"De kerk is een hiërarchie. Geen
democratie. Als je de hiërarchi
sche structuur van de kerk niet
meer erkent moet je vertrekken"
Stok
Een man die lijnrecht tegenover de
Confrontatie-gedachten staat is
pater dr. Wim Boelens in Gronin
gen. Hij kwalificeert het synode
stuk als "wereldvreemd". "Het is
een star stuk. In het pastoraat
hebben wij echter wel met mén
sen te maken. Het gaat volstrekt
voorbij aan wat er in de rooms-
katholieke gemeenschap van
Nederland leeft. Er zal hard voor
gevochten moeten worden om dit
weer recht te buigen. Dit docu
ment zal door kwaadwilligen
worden gebruikt als een stok om
de hond te slaan. We gaan een tijd
van scherpe conflicten tege
moet".
De oecumenische adviseur van het
bisdom Groningen is verbaasd
over de optimistische geluiden
waarmee de bisschoppen uit
Rome zijn teruggekeerd, terwijl
de besluiten feitelijk neerkomen
op een terugdraaien van de klok.
"De paus heeft grote invloed gehad
op de gesprekken. Je kunt het
niet bewiizen, omdat alles ge
it BONGAARTS
sleutelpositie ontnemen
heim was, maar ik weet zeker dat
hij het vrije gesprek ernstig heeft
belemmerd. En dan is er natuur
lijk de invloed van de kardinalen
geweest. Allemaal mannen van
boven de zeventig, voor wie het
onmogelijk is de Nederlandse si
tuatie te begrijpen. De kerkvisie
die in Rome overheerste staat
lijnrecht tegenover wat in ons
land is gegroeid".
Volgens dr. Boelens maakt het sy
nodestuk duidelijk dat wat van
boven komt naar beneden moet
worden doorgegeven. "Voor om
gekeerde communicatie is geen
ruimte". Het pijnlijkst heeft hem
de negatieve toon van de beslui
ten getroffen. "Het stuk zet zich
alleen maar af'.
Begeleiden
De bisschoppen moeten nu naar
hun dekens, pastores en gelovi
gen. "Dat wordt een belangrijke
confrontatie. Veel zal afhangen
van de uitleg die de bisschoppen
geven aan wat in Rome is beslo
ten. Er staan hier twee visies te
genover elkaar. In Rome vindt
men dat bisschoppen moeten
leiden. In Nederland verwachten
we dat ze begeleiden".
Bedroefd. De gehuwde priester J.
Sierat in Boxmeer is erg bedroefd
over de weigering van bisschop
Simonis van Rotterdam om hem
als pastoraal medewerker, in een
Woerdens ziekenhuis aan te stel
len. Pastoor J. van Dam van de
Woerdense parochie, waar Sierat
zou gaan werken, deelt die droe
fenis. De bisschop wil voorkomen
dat Sierat in een moeilijke situa
tie zou raken als hij stervenden
moet begeleiden maar de laatste
sacramenten niet mag toedienen.
Aanvankelijk zou bisschop Simonis
na de synode in Rome nog een ge
sprek met Sierat hebben - vóór
kerst had Sierat dl met de benoe-
mingsadviseur van het bisdom
gesproken -, maar dat is niet
doorgegaan. Toen Sierat de bis
schop na de synode opbelde, bleek
het niet meer nodig. Simonis zei
dat hij hem na de synode zéker
niet meer kon aanstellen.
Pastoor Van Dam is niet alleen te
leurgesteld omdat hij al een paar
jaar zoekt naar een goed pasto
raal medewerker maar ook om
dat naar zijn mening de houding
van de bisschop tegenover Sierat
"weinig evangelisch" is.
9 Hervormde Kerk: benoemd tot
secretaris van de provinciale
kerkvergadering van Noord-
Brabant en Limburg H. de Jonge,
Vught; beroepen te Ransdorp-
Holysloot-Durgerdam H. Altena
Tzummarum.
Beraad Zuidafrikaanse Raad van Kerken over racisme
BOELENS
omgekeerde communicatie
Zwarte christenen in Zuid-
Afrika overwegen de op
richting van een eigen
„belijdende kerk". Zoals
Duitse protestanten in de
Hitler-tijd ook een „Be
kennende Kirche" sticht
ten, om te protesteren te
gen de rassenpolitiek van
de nazi's die het joden
christenen verbood nog
langer lid van een kerk te
zijn. Zij zullen deze stap
doen als de historische
kerken, „die nu nog in
stemmen met de patronen
van onze racistische sa
menleving", binnen twaalf
maanden geen blijk geven
van „berouw over de hui
dige situatie".
Hiertoe werd besloten in het Zuid
afrikaanse Hammaoskraal op een
conferentie van de Zuidafrikaan
se Raad van Kerken over de strijd
tegen het racisme in de jaren 80.
Het besluit van de zwarte afgevaar
digden is een gevolg van de diepe
teleurstelling over de „banden
van de grote kerken met het ra
cistische systeem". „De rassensi-
tuatie in ons land heeft een kri
tiek stadium bereikt. God roept
zijn kerk om als een bevrijdende
en verzoenend gemeenschap
zich te vereenzelvigen met de
verdrukten en de armen in hun
strijd voor menselijke waardig
heid", alsdus het besluit.
Steun
De Raad van Kerken in Zuid-Afrika
heeft in beginsel het programma
van de Wereldraad van Kerken
tot bestrijding van het racisme
zijn steun toegezegd. Wel is de
Wereldraad gevraagd, bij. schen
kingen aan bevrijdingsbewegin
gen een „intensieve dialoog" met
de ontvangende organisaties aan
te gaan, waarbij vooral de nadruk
moet worden gelegd op het vol
gen van een „betere weg". De
Raad van Kerken sloot hiermee
aan bij een uitspraak van de
vroegere secretaris-generaal van
de Wereldraad, dr. Carson Blake,
die niet-gewelddadige middelen
altijd een betere weg noemde,
ook wanneer geweld al wordt ge
bruikt.
De raad onderschrijft het
standpunt van de Verenigde
Congregationalistische Kerk dat
wanhopige mensen dikwijls naar
geweld grijpen in hun strijd voor
bevrijding omdat zij geen andere
manier zien om een onderdruk
kend systeem omver te werpen.
„Dit leidt meestal tot een toene
ming van geweld van de kant van
de overheid. De armen komen
dan in een kruisvuur van geweld
te liggen, zoals nu weer in Zim-
babwe-Rhodesië, aldus de ver
klaring van de congregationalis-
ten, die door de Raad van Kerken
werd overgenomen.
Macht
De Zuidafrikaanse raad herinnert
er de Wereldraad aan, dat ge
welddadige revoluties niet altijd
hebben geleid tot grotere vrij
heid. De beloften van een vrij ge
kozen democratische regering
lopen wel eens uit op de dictatuur
van één partij, zoals in Oeganda.
De strijd gaat niet meer alleen
tussen blanke macht en zwarte
bevrijding; hoe langer hoe meer
vechten zwarten tegen zwarten,
waarbij het. meer gaat om macht
dan om bevrijding.
„Terwijl de kerk haar steun aan de
strijd tegen het racisme moét ge
ven, zal haar verzoenende rol
mislukken als zij niet de geweld
loze weg blijft aanbevelen. An
ders maakt zij de weg vrij voor
militair geweld. De kerk moet
trachten de mensen van het slag
veld naar de conferentietafel te
krijgen", luidt een van de aanbe
velingen van de Zuidafrikaanse
Raad van Kerken aan de Wereld
raad.
„Zij zal haar geloofwaardigheid bij
zwarte jongeren verliezen als zij
zich niet inzet voor de betere weg.
Veel jongeren hebben al teleur
gesteld de kerk verlaten". Zo
stelde de Zuidafrikaanse Raad
van Kerken vast op dit beraad in
Hammanskraal.
Gereformeerde Kerken: beroepen
te Hoogeveen A.J. van Nijen
Sneek.
Gereformeerde Kerken Vrijge
maakt: beroepen te Giessendam
R.T. Urban Goes; bedankt voor
Leiden G. Mulders Den Haag-
oost-Scheveningen, voor Hooge
veen en voor Zuidhorn B. van
Zuylekom Assen.
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Hoogeveen R.
Hol Nieuwe Pekela; bedankt
voor Oud-Beijerland H.P.
Brandsma Drachten, voor Rot
terdam-West R. van Beek Baam;
aangenomen naar Zaamslag L.W.
van derMeij Middelharnis. Gere
formeerde Gemeenten: bedankt
voor St. Catharine (Canada) en
voor Werkendam A. Moerkerken
Nieuw-Beijerland, voor Bent
huizen J. Koster Barneveld.
Evangelisch-Lutherse Kerk: be
roepen te Eindhoven G. de Vries
Geleen.
Werelddiakonaat. De Generale
Diakonale Raad van de Her
vormde Kerk wil dit jaar 5,5 mil
joen uitgeven aan internationale
hulpverlening. Om dit bedrag
bijeen te krijgen zijn vier collec
tedata aangewezen.
Ongerust. De Wereldraad van
Kerken spreekt in een verklaring
zijn verontrusting uit over de
"groeiende gevaren voor de vre
de". Hij bepleit een voortzetting
en bevordering van de ontspan
ning. De Sówjetrussische actie in
Afghanistan en het Navo-besluit
tot plaatsing van raketten voor
middellange afstand in Europa
worden factoren genoemd die tot
de nieuwe situatie hebben bijge
dragen. Ook keert de raad zich
tegen de "tendenzen in bepaalde
landen om militair de sterksten te
willen zijn".
Oecumene. Dr. Philip Potter
meent dat er in de Rooms-Katho-
lieke Kerk sprake is van een ver
sterking van het pauselijke en
bisschoppelijke gezag. Hij zei dat
op een vergadering van het Uit
voerend Comité van de Wereld
raad van Kerken - waarvan hij
secretaris-generaal is - in
Straatsburg. "In oecumenische
kringen ziet men het tweede Vati
caanse concilie niet meer als een
poort naar grotere openheid in
deze kerk maar als een uiterste
grens".
Intussen heeft de algemene verga
dering van het rooms-katholieke
Secretariaat voor de Eenheid zich
uitgesproken voor grotere sa
menwerking met de Wereldraad.
Kardinaal Willebrands, voorzit
ter van het secretariaat, kreeg te
horen dat hij de samenwerking
met de Wereldraad op verschil
lende niveaus moet versterken.
Perfecte show Bruidshuis Sloos
LEIDEN - Het is moeilijk te
zeggen wie er gisteravond het
meest heeft genoten van de
show die Bruidshuis Sloos in
Wienerwald gaf: de moeder of
de dochter. Want het was, dat
is natuurlijk ook wel logisch,
een echte moeder-dochter
avond. Samen snoepen van
gebakjes en bruidssuikers
want do maten voor de bruid
liepen tot 48 en die voor de
bruidsmoeders tot 52 dus dat
Een japon ju romüntische stijl,
met geborduurd lijfje en een klem
sleepje.
zou geen probleem worden.
Moeders die hun dochters al
in wolken van organza, tule
en Zwitserse kant zagen:
dochters die toch ook wel een
oogje waagden aan de wat
simpelere maar zeker niet
minder mooie modellen van
Indiakatoen met kanten tus-
senzetsels en Mexicaanse
folklore.
En toch, hoe mooi gesneden,
hoe elegant en gedistingeerd
van lijn, toch konden die een
voudige japonnen het in de
ogen van veel aanstaande
bruiden niet halen bij de su-
perromantische gewaden,
geïnspireerd op de hofmode
van het Wenen rond de
eeuwwisseling.
Een echte klassieke witte
bruidsjapon met draperieën,
kanten stroken, borduursel
en een sleepje, dat wordt weer
veel gevraagd. "Het kan nier
romantisch genoeg zijn op het
ogenblik", zegt Jan Sloos. die
met zfjn echtgenote Ingeborg
een paar keer per jaar heel
Europa afreist om de collectie
"te verzamelen". Hij is dan
ook een vaste klant van het
Zuidduitse huis Pagels, dat
vier keer per jaar een collectie
van 150 "japonnen met
romantiek" uitbrengt. Dat
moet wel want geen enkel
bruidshuis zal een massabe
stelling doen. Jan Sloos: "We
kopen één of twee stuks want
er is voor een meisje natuur
lijk geen grotere ramp dan het
nichtje of buurmeisje in de
zelfdejapon te zien trouwen".
Bij de bruidsjaponnen telt het
modieuze-aspect duidelijk
minder maar het is er wel.
Draperieën zijn het voor deze
zomer heel duidelijk, ook in
de wat simpeler modellen.
Erg mooi was bijvoorbeeld de
sluikvallende crèmekleurige
japon met een gedrapeerd
lijfje en heel wijde mouwen.
Zelfs de broek onder een ui
terst simpel maur lief tuniek
achtig jurkje was gedrapeerd.
En wat de hoofddeksels betreft
het hoeft niet altijd een sluier
te zijn. De kleine amazone
hoedjes deden het heel goed
bij die Weense jurken met
hoepelrok. En voor de dur-
vers was de tulband, gedra
gen bij een sluikvallende jurk
en halflange jas, echt iets dat
er uit sprong.
Bij de getoonde avondjurken
natuurlijk veel zwart, een
voudig en soepelvallend,
soms geraffineerd gesneden.
Maar het meest aparte stuk
uit de hele collectie was wel
de zwarte bruidsjapon met
bijpassende grote hoed. Ze
ker, het zal voor veel moeders
wennen zijn geweest, maar hij
was echt heel mooi. met stro
ken van tule en satijn lint, ge
borduurd met felrode bloe
men. Een bruidstoilet waar
voor zal worden gepraat; al
zullen de reacties wel ver
deeld zijn.
HENRIÈTTE VAN DER HOE
VEN
Heel simpel van belijning maar juist daardoor zo mooi is deze jurk met
daaroverheen een mantel met afgeronde panden.
HARDENBERG (ANP) - Het ver
zet in Hardenberg tegen het plan
voor mobilisatiecomplexen in
deze gemeente groeit. De tegen
standers hebben zich verenigd in
een actiecomité dat de naam
"Stop het NAVO-depot" heeft
gekregen. Ondei- de inwoners van
Hardenberg zullen handtekenin
gen worden verzameld en aan de
gemeenteraad worden aangebo
den. In de hoop dat deze nee zegt
tegen het militaire project.
Om tal van redenen zijn de actie
voerders tegen. Zo zijn ze van
mening dat de opslag uit militair-,
strategische en veiligheidsover
wegingen ongewenst, is en alleen
leidt tot een verdere escalatie.
Tevens zijn ze bang dat er muni
tie wordt opgeslagen, ofschoon
staatssecretaris Van Eekelen van
defensie heeft verklaard dat de
opslag daarvan in Emmen komt.
Ook in deze gemeente bestaat
verzet tegen de plannen van de
NAVO.
In Hardenberg vinden de actie
voerders ook dat het depot teveel
ruimte vfaagt in verhouding tot
het aantal arbeidsplaatsen. Het
gaat om een terrein van ongeveer
35 hectare en werk voor ruim 270
mensen. Het actiecomité vreest
bovendien dat het militaire com
plex de vestiging van industrie
waar Hardenberg meer baat bij
heeft, afschrikt. Waar men zich
aan ^rgert is dat de arbeidsplaat
sen, die de NAVO-opslagplaats
oplevert, ten koste gaan van de
toegezegde werkgelegenheid in
het kader van het integraal struc
tuurplan noorden des lands.
B en W van Hardenberg hebben
zich overigens uitgesproken voor
de bouw van het NAVO-depot
maar er de voorwaarde aan ver
bonden dat defensie opdraait
voor de kosten die zijn gemoeid
met het ontsluiten van nieuw in
dustrieterrein. In navolging van
het gewest Overijssel van de
PvdA en de streekfederatie
Twente van deze partij, heeft in
middels de federatie Hardenberg
van de socialisten een beroep op
het parlement gedaan het plan
voor de NAVO-opslagplaats af te
wijzen.
Gedeputeerde Staten van Overijs
sel hebben in antwoord op vra
gen van het CNV in deze provin
cie laten weten dat ze geen "brede
maatschappelijke discussie" op
gang willen brengen over de
bouw van de militaire depóts
aangezien het hier om een natio
nale zaak gaat. Het CNV had
graag inspraak gehad om zo te
kunnen vaststellen of de opslag
plaatsen uit het oogpunt van
werkgelegenheid zinvol zijn.
GS hebben die vraag al met ja
beantwoord en defensie twee
planologische mogelijkheden
aangegeven: Hardenberg en het
industriepark ten noorden van
Almelo.
VOETBAL - Liverpool vindt op
zijn weg naar de 'double' een las
tig obstakel in de kwartfinale van
de strijd om de beker. In Londen
moet tegen Tottenham worden
aangetreden.
VOETBAL - Werder Bremen dat
vorige week trainer Weber ont
sloeg heeft een nieuwe coach. Het
is de 67-jarige Fritz Langner die
twee jaar geleden ook al bij Wer
der werkte.
KUNSTRIJDEN - De technische
commissie heeft besloten om de
15-jarige Rudina Pasveer af te
vaardigen naar het WK-kunstrij-
den in Dortmund lil maart).
TENNIS - Martina Navratilova
heeft het toernooi van Oakland
op haar naam gebracht. In de fi
nale versloeg zij Evonne Cawley
Zij toucheerde 30.000 dollar.
Straks staat het vooriaar weer
voor de deur En denken wi| aan het
nieuwe fietsseizoen. Denk dan ook
aan uw veiligheid en zorg dat uw
fiets morde is.
Neem het zekere voor het
onzekere en ga voor een inspectie-
beurt naar de BOVAG-fietsenman.
U kunt hem herkennen aan het
BOVAG-embleem.
[OjBOVAG
BOVAG-afd. tweewielerbedrijven
waarborg voor betrouwbaarheid.
